Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Cięcie rur

MEC.04. Montaż systemów rurociągowych - Monter systemów rurociągowych 712613

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
cięcie
cięcie

to operacja rozdzielania materiału; idealny proces cięcia polega na rozdzieleniu wiązań atomowych w płaszczyźnie cięcia wzdłuż określonej linii bez wpływu na stan fizyczny materiału

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami
Interaktywne materiały sprawdzająceDWl70ltgTInteraktywne materiały sprawdzające

cięcie rur - laserowe
cięcie rur - laserowe

proces miejscowego topienia lub topienia i odparowywania cienkiej warstwy metalu przy pomocy energii wiązki promieniowania laserowego; stosuje się lasery stałe neodymowe i gazowe CO2, a dostarczanie energii może odbywać się impulsowo lub w sposób ciągły; stosuje się następujące gazy towarzyszące: powietrze, tlen, azot, argon; cięcie przy użyciu tlenu lub powietrza jest szybsze, bo reagują one z żelazem i dostarczają przy tym dodatkową ilość ciepła; odpowiednio dobierając gaz, można ciąć wszystkie gatunki stali, aluminium i jego stopy, miedź i stopy miedzi, stopy niklu, tytan, cyrkon, metale trudno topliwe (molibden, wolfram, wanad), tworzywa sztuczne, materiały kompozytowe, szkło, gumę, kwarc, drewno; do zalet tej metody należą duża prędkość cięcia i precyzja

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

cięcie rur - plastyczne
cięcie rur - plastyczne

metoda polegająca na dokonywaniu podziału metalu z naruszeniem jego spójności bez powstającego ubytku; wykonuje się je za pomocą krawędzi tnących narzędzia na prasach lub nożycach (gilotynowych, krążkowych lub dźwigniowych)

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

cięcie rur - plazmowe
cięcie rur - plazmowe

odmiana cięcia łukowego za pomocą plazmowego łuku elektrycznego, czyli silnie termicznie zjonizowanego gazu o dużej koncentracji cząsteczek naładowanych i dużej energii kinetycznej, jarzącym się pomiędzy elektrodą nietopliwą a ciętym metalem; gaz wydobywa się ze zwężającej się dyszy plazmowej z prędkością zbliżoną do prędkości dźwięku; temperatura strumienia plazmy wynosi od 10000 do 30000 K; zależnie od potrzeb stosuje się różny skład gazu plazmowego, różne natężenie jego przepływu oraz różne natężenie prądu stałego; stosowane gazy w tej metodzie to: tlen, azot, powietrze, argon, argon+wodór, azot+wodór; dobór materiału elektrod nietopliwych uzależniony jest od stosowanego gazu i może to być stop wolframu z torem, cyrkon lub hafn; dysze plazmowe wykonane są z miedzi i chłodzone gazem ochronnym lub wodą; proces ten może być stosowany do wszystkich gatunków stali i metali nieżelaznych, a także prowadzony pod wodą

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

cięcie rur - skrawające
cięcie rur - skrawające

zwane przecinaniem, wykonywane tarczowymi lub taśmowymi piłami uzębionymi (wyposażonymi w zęby o kształcie klinowatym, łukowatym lub kwadratowym) bądź piłami nieuzębionymi (pozbawionymi zębów); może być realizowane maszynowo lub ręcznie

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

cięcie rur - strumieniem wodnym
cięcie rur - strumieniem wodnym

odbywa się na zimno i polega na wykorzystaniu skoncentrowanej energii silnie sprężonego (ponad 400 MPa) strumienia wody przepuszczanego przez dyszę o bardzo małej średnicy, przez co uzyskuje się prędkość strumienia nawet trzykrotnie przewyższającą prędkość dźwięku; usuwanie materiału ze szczeliny cięcia odbywa się w wyniku procesu erozji i zmęczenia ścinającego; dla wspomagania procesu w przypadku twardych materiałów do strumienia wody wprowadza się pod wysokim ciśnieniem proszek ścierny (cięcie abrazywne); wodą można ciąć praktycznie wszystkie materiały z wyjątkiem diamentu; metoda jest stosowana wyłącznie jako proces cięcia automatycznego lub zrobotyzowanego przy użyciu układów sterowania (podobnie jak przy cięciu plazmą i laserem); cięcie jest płynne, a osiągane dokładności to ok. 0,1 mm/ 1000 mm cięcia; przykładowe maksymalne grubości ciętych materiałów to: stal węglowa do 190 mm, tytan 250 mm, aluminium 75 mm

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

cięcie rur - termiczne
cięcie rur - termiczne

polega na spalaniu podgrzanego płomieniem gazowym metalu w strumieniu czystego tlenu, który z dużą prędkością utlenia i topi cięty metal na całej jego grubości; następnie wyrzuca ze szczeliny cięcia produkty reakcji utleniania i ciekły metal; do przeprowadzenia procesu niezbędne jest podgrzewanie obszaru cięcia; proces przeprowadza się za pomocą specjalnych palników, które mieszają gaz palny oraz tlen, tworząc płomień podgrzewający, a następnie doprowadzają do obszaru cięcia koncentryczny strumień tlenu tnącego; tę metodę stosuje się głównie do cięcia rur ze stali konstrukcyjnych węglowych i niskostopowych o grubości od 3 do 200 mm

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

maszyna
maszyna

urządzenie techniczne złożone z połączonych ze sobą różnych części, służące do przetwarzania energii lub wykonywania kosztem pobranej energii określonej pracy

Cięcie rur różnymi metodamiDNbLTrVBHCięcie rur różnymi metodami
Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

narzędzie
narzędzie

przedmiot lub urządzenie służące do bezpośredniego oddziaływania w procesie pracy na przedmiot pracy; stanowi wyposażenie człowieka lub maszyny; większość prostych narzędzi jest maszynami prostymi

Cięcie rur różnymi metodamiDNbLTrVBHCięcie rur różnymi metodami
Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

obróbka skrawaniem
obróbka skrawaniem

technologia nazywana też potocznie obróbką ubytkową; polega na usunięciu nadmiaru materiału, który usuwamy za pomocą ostrych narzędzi takich jak: dłuta, noże, którymi sterujemy przy użyciu nowoczesnej technologii komputerowej

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

palnik do cięcia gazowego
palnik do cięcia gazowego

służy do ręcznego cięcia rur o dużej średnicy; składa się z dyszy zakończonej wylotem osadzonej w gnieździe, zaworu tlenu tnącego, zaworu tlenu mieszanki podgrzewającej i zaworu acetylenu oraz rękojeści

Cięcie rur różnymi metodamiDNbLTrVBHCięcie rur różnymi metodami

piła nieuzębiona
piła nieuzębiona

każdy rodzaj piły, której część skrawająca nie posiada uzębienia

Cięcie rur różnymi metodamiDNbLTrVBHCięcie rur różnymi metodami

piła szablasta
piła szablasta

składa się z brzeszczotu, ogranicznika, napinacza łańcuchowego, przycisku blokującego i przycisku włącznika. Narzędzie jest lekkie i wyposażone w ergonomiczny uchwyt, co pozwala pracować w różnych, także trudno dostępnych miejscach. Wbudowana dioda led oświetla ostrze i pozwala na pracę w miejscach niedoświetlonych

Cięcie rur różnymi metodamiDNbLTrVBHCięcie rur różnymi metodami

piła uzębiona
piła uzębiona

każdy rodzaj piły, której część skrawająca posiada uzębienie

Cięcie rur różnymi metodamiDNbLTrVBHCięcie rur różnymi metodami

piła tarczowa akumulatorowa
piła tarczowa akumulatorowa

składa się z tarczy tnącej i zabezpieczających ją osłon, podstawy, w której znajduje się klin mocujący wraz z łożyskami tocznymi, służący do umieszczenia elementu poddawanego obróbce, a także dźwigni zagłębiania oraz włącznika

Cięcie rur różnymi metodamiDNbLTrVBHCięcie rur różnymi metodami

plazma zimna
plazma zimna

inaczej plazma niskotemperaturowa; powstaje przy niskich temperaturach i gęstościach, obejmuje zakres poniżej kilkudziesięciu tysięcy kelwinów; oprócz cząsteczek z ładunkiem elektrycznym w jej skład wchodzą także atomy i ich jony; jonizacja cząstek plazmy zimnej nie jest całkowita, inaczej niż w przypadku plazmy gorącej

Narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane do cięcia rurDFc10igbWNarzędzia, maszyny i urządzenia stosowane do cięcia rur

połączenia kołnierzowe rur
połączenia kołnierzowe rur

przyłącza kołnierzowe najczęściej są przyspawane do rur rurociągu, mają z reguły kształt okrągły, wykonane są ze stali węglowej czarnej (bez pokrycia), ocynkowanej lub ze stali nierdzewnej; złącze kołnierzowe jest uszczelnione uszczelką i jest skręcone śrubami rozmieszczonymi na obwodzie kołnierza

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

połączenie spawane
połączenie spawane

rodzaj złącza powstającego w procesie fizycznym łączenia materiałów poprzez ich miejscowe stopienie i zestalenie; stosuje się je np. do łączenia metali (głównie stali) i tworzyw sztucznych; podczas spawania zwykle dodaje się spoiwo spawalnicze, tj. stapiający się wraz z materiałem rodzimym materiał dodatkowy, wypełniający spoinę

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

rura
rura

długi przewód o przekroju pierścieniowym, używany do transportu cieczy i gazów lub jako elementy do budowy maszyn i innych urządzeń technicznych oraz konstrukcji budowlanych

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami
Interaktywne materiały sprawdzająceDWl70ltgTInteraktywne materiały sprawdzające

rurociąg
rurociąg

budowla liniowa służąca do przesyłania płynów i mieszanin; rurociąg zbudowany jest z poszczególnych części składowych instalacji rurowych, które po połączeniu tworzą zintegrowany układ ciśnieniowy; w skład rurociągów wchodzą przede wszystkim: rury, układy rur, złączniki oraz kompensatory, a także wiele innych elementów, które transportują ciśnienie

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

rurociąg transferowy
rurociąg transferowy

specjalistyczny rurociąg (budowla liniowa służąca do przesyłania płynów i mieszanin) zbudowany z rur o dużych średnicach do transferu (przenoszenia lub przesyłania czegoś z miejsca na miejsce) gazu, ropy naftowej, wody, ścieków lub chemikaliów

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

rysunek techniczny rury
rysunek techniczny rury

informacja techniczna przedstawiona graficznie zazwyczaj na papierze, wykonana zgodnie z przyjętymi normami i zasadami; rysunek techniczny stanowi podstawę do wykonania cięcia rur, jak również do wykonania kolejnych etapów procesu technologicznego następującego po cięciu

Interaktywne materiały sprawdzająceDWl70ltgTInteraktywne materiały sprawdzające

rzaz
rzaz

szczelina pozostawiona po przejściu piły

Narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane do cięcia rurDFc10igbWNarzędzia, maszyny i urządzenia stosowane do cięcia rur

stal
stal

stop żelaza z węglem, plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami

żeliwo
żeliwo

wysokowęglowy stop żelaza z węglem, zazwyczaj także z krzemem, manganem, fosforem, siarką i innymi składnikami; zawiera od 2,11 do 6,67% węgla w postaci cementytu lub grafitu

Przykłady cięcia rur różnymi technikamiDIIOe7lRbPrzykłady cięcia rur różnymi technikami