E-materiały do kształcenia zawodowego

Środki transportu bliskiego

Obsługa magazynów — Magazynier logistyk , Technik logistyk .
Organizacja transportu — Technik logistyk .

bg‑gold

Słownik pojęć dla e‑materiału

Słownik pojęć dla e‑materiału Środki transportu bliskiego zawiera objaśnienia pojęć związanych z tematem środków transportu bliskiego oraz logistyki. Pojęcia uporządkowano alfabetycznie.

1
bezpieczeństwo bierne
bezpieczeństwo bierne

grupa elementów konstrukcyjnych i cech wózka transportowego, mających na celu zmniejszenie skutków niebezpiecznych zdarzeń z udziałem wózka dla wszystkich osób uczestniczących w tym zdarzeniu. Przykłady elementów wózków poprawiających bezpieczeństwo bierne stanowią pasy bezpieczeństwa, wzmocnienia w konstrukcji kabiny, barierki zabezpieczające operatora

bezpieczeństwo czynne
bezpieczeństwo czynne

grupa elementów wyposażenia, układów sterowania i regulacji oraz innych cech i właściwości wózka transportowego zmniejszających ryzyko wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń. Przykłady elementów wózków poprawiających bezpieczeństwo czynne stanowią kamery wizyjne na wózku redukujące martwe pole widzenia, oświetlenie pola pracy wózka, elementy ostrzegawcze (jaskrawe kolory, sygnały dźwiękowe i świetlne)

dokumentacja magazynowa
dokumentacja magazynowa

dokumentacja umożliwiająca ewidencjonowanie składowanych zapasów oraz dostarczająca szeregu informacji o poszczególnych rodzajach i fazach obrotu materiałowego. Powinna być sporządzana prawidłowo pod względem merytorycznym i formalnym, ponadto podpisywana przez osoby upoważnione

dokumentacja obrotu magazynowego
dokumentacja obrotu magazynowego

zbiór dokumentów o ustalonej postaci i określonym przeznaczeniu, które dotyczą obrotu magazynowego. Sporządza się je zgodnie z obowiązującymi prawnie zasadami ewidencji. Odzwierciedlają i stwierdzają poszczególne zdarzenia w magazynie, w szczególności są podstawowym źródłem informacji na temat stanów magazynowych oraz osiąganego obrotu

dostawa
dostawa

zmiana lokalizacji jasno sprecyzowanej partii towarów pomiędzy dostawcą a odbiorcą. Dostarczanymi dobrami mogą być wyroby gotowe, surowce, materiały. Warunkami koniecznymi dostawy są jasno określone miejsce i jasno określony termin wykonania tego zadania. Dostawy podzielone zostały na: wewnętrzne, pośrednie/bezpośrednie, nadmierne/niepełne, dzielone, częściowe

dźwignica
dźwignica

maszyna robocza o działaniu przerywanym i ograniczonym obszarze działania, przeznaczona do transportu ładunków lub osób

gospodarka magazynowa
gospodarka magazynowa

całokształt działań, które są podejmowane, a następnie stosowane przy zarządzaniu magazynami. Jest to również dobór struktur organizacyjnych zapewniających koordynowanie wszystkich funkcji magazynu, przy założeniu osiągnięcia najlepszych efektów, przy możliwie jak najmniejszych nakładach pracy

infrastruktura magazynowa
infrastruktura magazynowa

zespół obiektów oraz urządzeń, które umożliwiają odpowiednie magazynowanie dóbr rzeczowych w ramach procesów logistycznych zachodzących w przedsiębiorstwie

jednostka ładunkowa
jednostka ładunkowa

ładunek, składający z mniejszych, jednorodnych albo niejednorodnych ładunków, traktowany w procesie transportowym jako jednolita całość. Przy jego tworzeniu jest możliwe, ale niekonieczne stosowanie elementów dodatkowych

kod kreskowy
kod kreskowy

najpopularniejsza i najtańsza forma automatycznej identyfikacji towarów. Kody używane są do opisywania dokumentów oraz produktów w celu zapewnienia automatycznego odczytywania i wprowadzania danych do komputera. Stanowią one wzór równoległych, prostokątnych oraz jasnych i ciemnych kresek bądź komórek, które są uporządkowane zgodnie z opisami poszczególnych symbolik, celem przedstawienia pewnych danych w postaci czytelnej maszynowo

kompletacja
kompletacja

operacja magazynowa, polegająca na pobraniu zapasów ze stosów lub urządzeń do składowania w celu stworzenia zbioru pozycji asortymentowych zgodnego ze specyfikacją asortymentową i ilościową odpowiadającą wymogom jasno określonego odbiorcy (zgodnie z listą pikingową/ładunkową)

magazyn
magazyn

jednostka funkcjonalno–organizacyjna, zaprojektowana do przechowywania zapasów, czyli różnego rodzaju dóbr materialnych w obrębie przestrzeni budowli magazynowej, gdzie proces ten odbywa się wedle jasno sprecyzowanej technologii, zawierająca w sobie stosowne elementy infrastruktury i środki techniczne, której obsługą i zarządzaniem zajmuje się zespół pracowników

magazynowanie
magazynowanie

procedura polegająca na czasowym gromadzeniu i składowaniu zapasów w odpowiednich do tego warunkach oraz rozdysponowywaniu ich wśród odbiorców. Magazynowanie jest konieczne z uwagi na szereg zmiennych wynikających m.in. z faktu, iż czas wytworzenia określonych dóbr nie odpowiada czasowi ich konsumpcji. Racjonalne przechowywanie towarów powinno zapewnić uzyskanie najkorzystniejszych wyników, przy określonych w danym czasie warunkach i ograniczeniach. W tym celu opracowuje się program magazynowania, jak również projektuje się rozmieszczenie magazynów w sieci dystrybucji i rozplanowanie poszczególnych obiektów

magazyn otwarty
magazyn otwarty

wydzielona połać terenu, najczęściej ogrodzona, której zadanie polega na przechowywaniu towarów odpornych na warunki pogodowe (np. złom, węgiel, piasek). Przykład magazynu stanowi plac składowy z nawierzchnią gruntową lub twardą

magazyn półotwarty
magazyn półotwarty

konstrukcja posiadająca najczęściej dach oraz od jednej do trzech ścian bocznych. Ma ona na celu ochronę składowanych asortymentów przed opadami atmosferycznymi lub działaniem promieni słonecznych. Lokowane tam zapasy muszą być odporne na wpływ warunków pogodowych. Przykład magazynu stanowi wiata, zbiornik otwarty

magazyn specjalny
magazyn specjalny

magazyn, taki jak silos/bunkier, który posiada w swoim wyposażeniu określone, wyspecjalizowane aparaty – urządzenia przystosowane do składowania danych towarów, np. gazu lub ropy naftowej

magazyn zamknięty
magazyn zamknięty

budowla, która posiada dach, wszystkie ściany oraz podłogę. Spośród wszystkich rodzajów magazynów kosztuje najwięcej, ale najlepiej zabezpiecza zapasy przed niekorzystnym wpływem warunków pogodowych. Można w nim składować różnorodne dobra, np. produkty z branży elektrotechnicznej. Należy jednakże pamiętać, że niektóre pozycje asortymentowe wymagają specjalnych warunków przechowywania, które mogą być zapewnione tylko w magazynie zamkniętym, przez zagwarantowanie odpowiedniej temperatury czy wilgotności, przy użyciu szeregu innych urządzeń

paletowa jednostka ładunkowa
paletowa jednostka ładunkowa

jednostka utworzona z mniejszych, jednorodnych lub niejednorodnych wyrobów opakowanych, skompletowana na palecie płaskiej albo w palecie skrzyniowej, w sposób uniemożliwiający samoczynne rozformowanie podczas składowania, transportu i przeładunku

przenośnik
przenośnik

urządzenie służące do transportu na niewielkie odległości, zaprojektowane do przemieszczania materiałów sypkich lub określonych ładunków po wybranej przez użytkownika trasie

przestrzeń manipulacyjna
przestrzeń manipulacyjna

obszar zajmowany przez drogi transportowe i manipulacyjne. Powstały na potrzeby wykonywania swobodnego ruchu przy układaniu i pobieraniu zapasów z urządzeń do składowania (np. regałów)

przyjmowanie
przyjmowanie

operacja magazynowa polegająca na przyjęciu towaru do magazynu. Rozróżnia się przyjęcie zewnętrzne (od dostawcy zewnętrznego) oraz przyjęcie wewnętrzne (od dostawcy wewnętrznego)

regał
regał

urządzenie o konstrukcji zapewniającej wielopoziomowe ułożenie asortymentów. Jest przeznaczone do składowania materiałów bezpośrednio na jego elementach nośnych lub przy zastosowaniu przyrządów pomocniczych. Dzieli się na kilka odmian

regał przejezdny (jezdny)
regał przejezdny (jezdny)

regał, którego stelaż może przemieszczać się, dzięki przeznaczonym do tego elementom jezdnym, po gładkim, utwardzonym podłożu lub specjalistycznym torowisku (podłogowym bądź torowym)

regał stały
regał stały

regał, którego podstawa pozostaje w miejscu ustawienia podczas składowania asortymentów. Może, ale nie musi być na stałe związany z podłożem. Wyróżnia się regały wolnostojące (służące wyłącznie do składowania towarów) i wsporcze (przeznaczone do składowania produktów oraz stanowiące konstrukcję nośną dla ścian i dachu lub tylko dla dachu budowli magazynowej)

Radio Frequency Identification (technologia , nazywana często radiowym kodem kreskowym) jest jedną z najbardziej znanych i powszechnie stosowanych metod automatycznej identyfikacji. Polega na samoczynnym zebraniu danych o obiekcie, a następnie ich wprowadzeniu do systemu komputerowego bez udziału i ingerencji człowieka. Technologia pozwala identyfikować istoty żywe oraz przedmioty z dużych odległości, a później przesyłać informacje zgromadzone z wielu źródeł do odległego komputera. Jako system bezprzewodowy umożliwia odczyt bezkontaktowy, dlatego też jest bardzo użyteczna w produkcji, jak również w obszarach, gdzie kody kreskowe nie są w stanie prawidłowo funkcjonować, np. z powodu nieprzyjaznych warunków otoczenia

robot
robot

programowane przez użytkownika wielozadaniowe, sterowane automatycznie urządzenie manipulacyjne (stacjonarne lub mobilne), pozwalające na rozmieszczanie przedmiotów w przestrzeni roboczej. Wykorzystywane jest dla szczególnych zastosowań przemysłowych

składowanie
składowanie

operacja magazynowa polegająca na rozmieszczeniu zapasów w przestrzeni magazynowej

system informacyjny
system informacyjny

zbiór powiązanych ze sobą elementów, których najważniejszym zadaniem jest gromadzenie, przetwarzanie, przechowywanie i udostępnianie informacji, wspomaganie procesu decyzyjnego oraz sterowanie, analizowanie i wizualizowanie danych

system informatyczny
system informatyczny

system informacyjny służący wspomaganiu działania organizacji z wykorzystaniem infrastruktury teleinformatycznej

środek transportu
środek transportu

urządzenie przeznaczone do przemieszczania z jednego miejsca w inne ludzi lub różnych ładunków

transport
transport

sprzężone ze sobą czynności, których celem jest przemieszczanie osób i przedmiotów przy pomocy dostosowanych do tego środków technicznych. Obejmuje przemieszczanie z jednego miejsca w inne oraz wszystkie czynności niezbędne do realizacji tego celu, czyli tzw. czynności ładunkowe oraz manipulacyjne

transport ciągły
transport ciągły

transport, który charakteryzuje się przepływem ładunków przez cały czas, co wymaga stałej obsługi transportowej, np. przy wykorzystaniu przenośników taśmowych

transport mechaniczny
transport mechaniczny

transport, do którego używane są różnego rodzaju maszyny i urządzenia techniczne. Środki te muszą uwzględniać zasady ergonomii oraz zapewniać dogodne warunki oraz bezpieczeństwo i higienę pracy

transport produkcyjny
transport produkcyjny

transport służący zmianie położenia ładunków, związanych bezpośrednio z procesami produkcyjnymi w przedsiębiorstwie

transport przerywany
transport przerywany

transport odnoszący się do sytuacji, w której przewóz towarów nie jest z góry narzucony przez cykl produkcyjny i nie występuje równomierna potrzeba dostarczania i odbierania asortymentów

transport ręczny
transport ręczny

czynność polegająca na ręcznym przenoszeniu ładunków przez człowieka, uznawana za jedną z najbardziej uciążliwych prac, na jakie wystawiani są pracownicy. W ramach transportu ręcznego najczęściej wykonywanymi czynnościami są: podnoszenie, przenoszenie, popychanie, ciągnięcie, układanie oraz przetaczanie

transport składowo–magazynowy
transport składowo–magazynowy

transport, który obejmuje przyjmowanie i wysyłanie materiałów, a także ich przechowywanie w magazynach

transport wewnętrzny
transport wewnętrzny

rodzaj transportu, odpowiadający za przepływ towarów między warsztatami, sekcjami i miejscami pracy. Obejmuje wszystkie prace transportowe w przedsiębiorstwie - od przyjęcia materiałów do wysyłki gotowych produktów. Transport ten dzieli się na transport produkcyjny i składowo–magazynowy

transport zewnętrzny
transport zewnętrzny

rodzaj transportu, który jest przeznaczony do dostarczania surowców, paliw, materiałów, sprzętu i innych towarów do przedsiębiorstw, a także do eksportu gotowych produktów z przedsiębiorstw do punktów ich przekazania do głównego transportu lub bezpośrednio do konsumenta

urządzenia do składowania
urządzenia do składowania

elementy, na których można przechowywać zapasy magazynowe. Mogą przyjmować różną formę, w zależności od tego, do jakiego typu towarów są przeznaczone. Posiadają rozwiązania konstrukcyjne umożliwiające układanie, opieranie bądź zawieszanie przechowywanych dóbr. Są produkowane z uwzględnieniem kształtów, wymiarów i masy składowanych wyrobów, sposobu wykonywania czynności składowania, a także poziomu mechanizacji procesu magazynowego

urządzenia klimatyzacyjne i wentylacyjne
urządzenia klimatyzacyjne i wentylacyjne

urządzenia, które odpowiadają głównie za chłodzenie i ogrzewanie miejsc przechowywania zapasów oraz wymianę powietrza w pomieszczeniu. Mają kluczowe znaczenie w przypadku asortymentów, które należy składować w specjalnych warunkach. Zapewniają nie tylko ochronę dóbr przed stratami ilościowymi oraz jakościowymi, ale również zabezpieczają otoczenie zewnętrzne przed ich wpływem

urządzenia kontrolno‑pomiarowe
urządzenia kontrolno‑pomiarowe

wszelkiego rodzaju czujniki, wskaźniki, termometry, higrometry i inne sprzęty, które dostarczają informacje o np. warunkach przechowywania. Za ich pomocą pracownicy mogą na bieżąco monitorować ich wskazania, a w przypadku nieprawidłowości szybko interweniować, co zmniejsza ryzyko strat związanych np. ze spadkiem jakości składowanego towaru

urządzenia pomocnicze
urządzenia pomocnicze

sprzęty wielokrotnego użytku, które umożliwiają efektywną realizację procesów przemieszczania ładunków za pomocą urządzeń transportu technologicznego. Dzięki nim możliwe jest zastosowanie daleko idącej mechanizacji wykonywanych czynności, przy zachowaniu odpowiedniego poziomu zabezpieczenia transportowanego towaru

urządzenia transportu bliskiego ()
urządzenia transportu bliskiego ()

urządzenia umożliwiające przemieszczanie ładunków na nieduże odległości, których zastosowanie i rodzaj zależne są w głównej mierze od miejsca, w którym się z nich korzysta. stosowane są w zakładach produkcyjnych, powierzchniach magazynowych czy miejscach, gdzie wykonywane są prace budowlane

urządzenia zapewniające bezpieczeństwo
urządzenia zapewniające bezpieczeństwo

urządzenia, które mają wpływ zarówno na bezpieczeństwo magazynu (chroniące przed włamaniami i kradzieżami), jak i ochronę przeciwpożarową. Są to wszelkiego rodzaju czujniki dymu, gaśnice, alarmy, monitoring i oświetlenie awaryjne

usługa logistyczna
usługa logistyczna

magazynowanie i transportowanie produktów wykonywane przez firmę zewnętrzną, wraz z kompleksową obsługą w sferze formalno‑prawnej, również w zakresie opłat celnych. Zawiera realizowane odpłatnie zadania związane z transportem, spedycją i magazynowaniem oraz usługami wspierającymi proces dystrybucji dóbr pomiędzy poszczególnymi elementami łańcucha dostaw. Działania logistyczne podejmowane przez usługodawców z tej branży na rzecz przedsiębiorstwa to dystrybucja, zaopatrzenie i produkcja. Literatura fachowa z uwagi na sfery działań logistycznych w łańcuchu dostaw rozróżnia cztery grupy usług logistycznych: transportowe, spedycyjne, magazynowe i dodatkowe

wózek jezdniowy
wózek jezdniowy

Wózek transportowy z napędem silnikowym, o przerywanym ruchu i określonym zasięgu działania, służący do przemieszczania ładunków pojedynczych lub łączonych w jednostki. Wózek naładowny służy do transportu ładunków w poziomie, realizując często funkcję ciągnika. Wózek podnośnikowy służy do przemieszczania zapasów w pionie i poziomie.

wózek czołowy widłowy
wózek czołowy widłowy

wózek transportowy przeznaczony do podnoszenia, przenoszenia, rozładunku, załadunku, składowania różnych ładunków za pomocą wideł lub innego osprzętu roboczego. Najczęstszym osprzętem w nim wykorzystywanym są widły, za pomocą których pobierany jest towar. Z tego też powodu często na wózek potocznie mówi się „widlak”. Znajduje on zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, w magazynach, produkcji, transporcie czy handlu

wózek do kompletacji
wózek do kompletacji

wózek transportowy będący rezultatem rozwijania zarówno wózków paletowych, jak i elektrycznych wózków podnośnikowych. Dzięki swojej budowie ułatwia kompletowanie zamówień. Jego operator ma z jednej strony dostęp do konsoli sterującej urządzenia, z drugiej - do palety lub ładunku (towaru)

wózek paletowy ręczny
wózek paletowy ręczny

wózek transportowy widłowy przeznaczony do przemieszczania na krótkich dystansach ładunków umieszczonych na paletach oraz podnoszenia ich na wysokość do centymetrów. Jest to wózek unoszący, potocznie nazywany „paleciakiem”

wózek podnośnikowy
wózek podnośnikowy

wózek transportowy stanowiący podstawowy rodzaj uniwersalnego środka transportu bliskiego. Najczęściej stosowany jest m.in. wózek podnośnikowy widłowy czołowy

wózek systemowy
wózek systemowy

wózek transportowy wielofunkcyjny, służący do poziomego i  pionowego transportu jednostek ładunkowych oraz do procesu kompletacji zamówień w strefie składowania przy wąskich korytarzach roboczych. Ma on często modularną konstrukcję, umożliwiającą dostosowanie wyposażenia wózka do indywidualnych potrzeb klienta. W celu zapewnienia bezpieczeństwa i precyzji pracy wózki systemowe prowadzone są na prowadnicach szynowych bądź indukcyjnych

wózek transportowy
wózek transportowy

urządzenie o ruchu przerywanym, które służy do przemieszczania zapasów w obszarze magazynu oraz poza nim. Umożliwia przewożenie towarów o znacznej masie, usprawniając przez to funkcjonowanie przedsiębiorstw. Najczęstszym osprzętem w nim wykorzystywanym są widły, za pomocą których pobierany jest ładunek

wózek unoszący
wózek unoszący

wózek transportowy przeznaczony do przemieszczania poziomego jednostek ładunkowych i do pomocniczych prac przeładunkowych. Zazwyczaj jest napędzany silnikiem elektrycznym i prowadzony przez operatora idącego przy wózku bądź siedzącego/stojącego na wózku. Może służyć do transportu kilku palet na dłuższych trasach przejazdowych

wózek widłowy wysokiego składowania
wózek widłowy wysokiego składowania

zaawansowany technologicznie boczny wózek transportowy z wysuwnym masztem. Umożliwia składowanie towaru na dużych wysokościach - na przygotowanych do tego regałach

wydawanie
wydawanie

operacja magazynowa polegająca na wydaniu towaru z magazynu. Rozróżnia się wydanie zewnętrzne (do odbiorcy zewnętrznego) oraz wydanie wewnętrzne (do odbiorcy wewnętrznego)

zestaw transportowy
zestaw transportowy

urządzenie przydatne dla jak najbardziej efektywnego wykorzystania obszaru magazynowego, zwiększenia skuteczności środków transportu i zmniejszenia liczby przebiegów