E-materiały do kształcenia zawodowego

Obsługa biura i sekretariatu przez pracowników niewidomych i słabowidzących

EKA.06. Wykonywanie prac biurowych – technik prac biurowych 411004

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik posiada strukturę listy. Znajdują się w nim występujące w e‑materiale pojęcia (uporządkowane alfabetycznie) wraz z ich definicjami. Pod każdym pojęciem znajduje się hiperłącze do odpowiedniego multimedium, w którym występuje dane pojęcie. Po kliknięciu w hiperłącze otworzy się strona z odpowiednim multimedium.

W górnej części słownika znajduje się pole do filtracji pojęć. Aby wyszukać jakieś pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.

W prawej, górnej części ekranu znajduje się pasek menu, w którym zebrane są przyciski dostosowujące e‑materiał do odbiorców ze specjalnymi potrzebami. Dwa pierwsze przyciski z literą A i strzałką w górę lub w dół służą odpowiednio do zwiększenia lub zmniejszenia wielkości czcionki. Cztery przyciski z literą A wpisaną w kwadraty służą do wyłączenia/włączenia trybu wysokiego kontrastu w trzech wariantach: czarno‑białym, żółto‑czarnym i czarno‑żółtym. Ikona człowieka przełącza e‑materiał do trybu dostępności.

W trybie dostępności wszystkie elementy graficzne zastępowane są opisami alternatywnymi, które mogą być odczytywane przez generator mowy.

1
aplikacja do rozpoznawania kolorów
aplikacja do rozpoznawania kolorów

Aplikacja instalowana na telefon lub tablet umożliwia osobom niewidomym poznanie koloru przedmiotów znajdujących się w ich otoczeniu.

archiwizowanie
archiwizowanie

Wykonywanie archiwizacji polegającej na porządkowaniu, sortowaniu i przekazywaniu np. dokumentów do archiwum.

bindownica
bindownica

Urządzenie biurowe, które pozwala łączyć ze sobą kartki za pomocą specjalnego grzbietu; ułatwia utrzymanie porządku w biurze dzięki odpowiedniej archiwizacji dokumentów.

biuro
biuro

To miejsce wykonywania pracy przez pracowników administracyjnych w instytucjach czy w firmach, na ogół wyposażone w podstawowy sprzęt biurowy, np. komputer, kserokopiarkę, skaner, telefon.

centrala telefoniczna
centrala telefoniczna

To zespół urządzeń, które są przeznaczone do łączenia, w tym przyjmowania i odbierania, rozmów telefonicznych.

czytnik ekranowy
czytnik ekranowy

Program komputerowy, który rozpoznaje informacje znajdujące się na ekranie, które następnie odczytuje w postaci głosowej lub przesyła do brajlowskiego urządzenia wyjściowego; pracownikom biurowym umożliwia to korzystanie z programów dostępnych dla osób widzących.

drukarka
drukarka

Drukarka to urządzenie peryferyjne wyjścia, czyli takie, które umożliwia stworzenie formy analogowej z dokumentu cyfrowego. Drukarki dzielą się na atramentowe, laserowe i termosublimacyjne. Do drukowania dokumentu są obecnie wykorzystywane głównie drukarki atramentowe kolorowe oraz drukarki laserowe.

duplikat dokumentu
duplikat dokumentu

To drugi egzemplarz dokumentu, identyczny z pierwszym.

etykietownica brajlowska
etykietownica brajlowska

Urządzenie to wytłacza brajlowskie napisy na przezroczystej, samoprzylepnej taśmie, która nie zasłania czarnych drukowanych napisów lub grafik znajdujących się na podpisywanych przedmiotach; w połączeniu z komputerem i zainstalowaniu odpowiedniej aplikacji urządzenie tłumaczy tekst na postać brajlowską; służy do szybkiego i wygodnego opisywania brajlem m.in. książek, płyt lub sprzętów czy pojemników z produktami spożywczymi itp.

firma handlowa
firma handlowa

Nazwa, pod którą dany przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową w zakresie handlowym.

frankownica
frankownica

Urządzenie, które pomaga w masowym wysyłaniu korespondencji. Za pomocą tego urządzenia nanoszony jest na kopertę odcisk matrycy, na której znajduje się data, wartość opłaty pocztowej oraz nazwa i adres firmy nadawcy. Dodatkowo to urządzenie może drukować etykiety samoprzylepne oraz automatycznie zważyć przesyłkę i nanieść opłatę.

klawiatury powiększone
klawiatury powiększone

Na powiększonej klawiaturze znajdują się większe klawisze niż na tradycyjnych klawiaturach, powiększone są litery, cyfry i znaki; ułatwiają korzystanie z komputera osobom słabowidzącym.

komputer
komputer

Podstawowe urządzenie biurowe, które umożliwia tworzenie dokumentów, rejestrów czy sprawozdań, a przede wszystkim stanowi główny przekaźnik informacji pomiędzy firmą a klientami. Za pomocą komputera można odbierać i odpowiadać na wiadomości przysłane pocztą elektroniczną, odbierać zgłoszenia lub zamówienia.

kserokopiarka
kserokopiarka

Urządzenie umożliwiające tworzenie kopii dokumentów i dwuwymiarowych elementów graficznych. Obok głównej funkcji, czyli kserowania, niektóre kserokopiarki umożliwiają także drukowanie i skanowanie dokumentów.

linijka brajlowska (monitor brajlowski)
linijka brajlowska (monitor brajlowski)

Komputerowe urządzenie służące do wyświetlania tekstu w formie wypukłych znaków pisma Braille’a; wykorzystywane przez osoby niewidome, które korzystają z urządzeń mobilnych i komputerów.

lupy elektroniczne i inne urządzenia optyczne
lupy elektroniczne i inne urządzenia optyczne

Przenośne urządzenia o niewielkim rozmiarze i wadze, zasilane z sieci lub z akumulatora; wyposażone są w wyświetlacz; można je umieszczać na monitorze lub nad nim w zależności od modelu.

materiały biurowe
materiały biurowe

Wszelkie materiały niezbędne w trakcie wykonywania prac biurowych, np. ryzy papieru, segregatory, koszulki, zszywki, kleje, taśmy klejące, przyborniki, nożyczki, teczki papierowe.

meble biurowe
meble biurowe

Wszelkie meble będące wyposażeniem biura i niezbędne do wykonywania prac biurowych, np. biurko, krzesło obrotowe, szafa, regał, lampka, szafa pancerna.

mówiący kalkulator
mówiący kalkulator

Urządzenie przeznaczone dla osób niewidomych i słabowidzących, które głośno i wyraźnie odczytuje liczby, funkcje i działania; umożliwia m.in. wykonywanie podstawowych operacji arytmetycznych.

naklejki na klawiatury
naklejki na klawiatury

Naklejki na standardowe klawiatury z powiększonymi i kontrastowymi opisami (np. czarne znaki na żółtym tle, żółte lub białe znaki na czarnym tle) ułatwiają korzystanie z komputera osobom słabowidzącym.

netykieta
netykieta

To zbiór reguł, które dotyczą poprawnego zachowania podczas korzystania z internetu, np. podczas wysyłania korespondencji elektronicznej. Netykieta opiera się na ogólnych dobrych zasadach zachowania.

niszczarka
niszczarka

Urządzenie, które służy do niszczenia (cięcia) kartek papieru, m.in. dokumentów biurowych, wydruków z maszyn poligraficznych i wydruków komputerowych.

penfriend
penfriend

Uniwersalne urządzenie dla osób z dysfunkcją wzroku; przy jego pomocy można nagrać własnym głosem opis na samoprzylepne lub magnetyczne etykiety, mocowane do przedmiotów codziennego użytku.

powiększalniki stacjonarne i przenośne
powiększalniki stacjonarne i przenośne

Urządzenia o dość dużych wymiarach i wadze; wyposażone są w monitor, kamerę i ruchomy wózek; oglądany tekst lub przedmiot umieszcza się na ruchomym blacie, dzięki temu łatwiej jest odszukać potrzebny fragment tekstu, ponieważ użytkownik porusza kamerą; przygotowanie dokumentów osobom niedowidzącym umożliwić mogą powiększalniki dostępne również w wersjach kieszonkowych (powiększalniki przenośne).

program optyczny rozpoznający brajla
program optyczny rozpoznający brajla

Przy użyciu skanera program daje możliwość przetwarzania na czarny druk dokumentów, które zostały wydrukowane brajlem; przydatny do archiwizacji dokumentacji zapisanej drukiem brajlowskim; skopiowane teksty brajlowskie mogą być również wyświetlane na ekranie komputera.

program powiększająco‑udźwiękawiający
program powiększająco‑udźwiękawiający

Program przeznaczony dla osób słabowidzących, które nie są w stanie czytać z ekranu komputera pracującego w standardowej rozdzielczości; to połączenie programu powiększającego z programem do sterowania syntezą mowy; podstawowym zadaniem programu jest powiększenie wyświetlanej na ekranie treści; daje on możliwość pracy w trybie powiększania pełnoekranowego, w trybie lupy czy dokowanych okien itp.

program powiększający
program powiększający

Pozwala na zwiększenie obrazu wyświetlanego na ekranie (całości lub podzielenie wysokości i szerokości ekranu i zwiększenie ekranu w jednej części, co umożliwia dostęp do oryginalnego widoku w drugiej części; pozwala też na powiększenie tylko fragmentu ekranu.

program powiększający i czytający ekran
program powiększający i czytający ekran

Program daje możliwość uwydatnienia każdego szczegółu na ekranie, podczas naciskania klawiszy przekazuje informację głosową, stosowną do bieżącej sytuacji użytkownika, odczytuje dokumenty, treść zawartą na otwartej stronie internetowej czy wiadomość e‑mail; niektóre z programów są kompatybilne z urządzeniami posiadającymi dotykowe ekrany, wówczas program ten podąża za stuknięciami czy przeciągnięciami w każdej używanej aplikacji i błyskawicznie otwiera funkcje ikony dotykowej i gestów.

rejestr korespondencji
rejestr korespondencji

To baza korespondencji, inaczej nazywana dziennikiem korespondencji, zawierająca spis korespondencji przychodzącej i wychodzącej wraz z kolejnym numerem korespondencji w bazie danych (rejestrze), datą korespondencji, odbiorcę czy nadawcą korespondencji.

reklamacja
reklamacja

Prawo konsumenta/nabywcy do zwrotu zakupionego towaru lub usługi, jeśli produkt lub usługa nie są zgodne z opis producenta/sprzedawcy.

samoprzylepne znaczniki dotykowe
samoprzylepne znaczniki dotykowe

Umożliwiają niewidomym lub niedowidzącym użytkownikom prosty, tani i skuteczny sposób oznaczania przedmiotów, urządzeń codziennego użytku i punktów uwagi w biurze.

savoir vivre
savoir vivre

To zbiór zasad dobrego zachowania się w różnych sytuacjach formalnych i nieformalnych.

sekretariat
sekretariat

To komórka organizacyjna w instytucji lub w firmie, która odpowiada za bieżącą obsługę spraw zlecanych lub nadzorowanych przez pracowników na stanowiskach kierowniczych. Na ogół sekretariat jest wyposażony w podstawowy sprzęt biurowy, np. komputer, kserokopiarkę, skaner, telefon.

skaner
skaner

Urządzenie służące do odczytywania obrazu i przetwarzanie go do formy elektronicznej, osobom słabowidzącym lub niewidomym umożliwia wprowadzenie do komputera i zapisanie na dysku tekstu, który może być odczytywany za pomocą syntezatora mowy, monitora brajlowskiego, programu powiększającego znaki na ekranie oraz może zostać przesłany na drukarkę brajlowską.

syntezator mowy
syntezator mowy

Dodatkowe oprogramowanie, które pozwala na odczytywanie ukazującego się na ekranie tekstu za pomocą sztucznej mowy; daje to możliwość niedowidzącemu pracownikowi na wykonywanie codziennych obowiązków związanych z wysyłaniem odpowiedzi na e‑maile, pracą z programami do edycji tekstów, arkuszami kalkulacyjnymi, bazami danych czy też korzystania z Internetu.

system translacji brajla
system translacji brajla

Konwerter służy do wymiany informacji pomiędzy widzącymi i niewidomymi, a także do drukowania w brajlu; niektóre programy tłumaczą tekst dwukierunkowo – dokumenty tekstowe na brajla i odwrotnie.

tajemnica zawodowa
tajemnica zawodowa

To brak możliwości ujawnienia informacji, które zostały pozyskane w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych.

telefon dla niewidomych i słabowidzących
telefon dla niewidomych i słabowidzących

Urządzenia wyposażone w napisy w brajlu lub wyposażone w duże i kontrastowe klawisze, które umożliwiają osobom niedowidzącym odczytywanie cyfr. Niektóre wykorzystują tzw. echo klawiszy, czyli powtarzają na głos naciskany klawisz telefonu.

zadania zawodowe pracownika biurowego
zadania zawodowe pracownika biurowego

Obsługiwanie biura organizacyjnie i administracyjnie, w szczególności:

  • sporządzanie i prowadzenie korespondencji biurowej

  • sporządzanie i archiwizacja dokumentów związanych z funkcjonowaniem jednostki

  • obsługiwanie programów oraz urządzeń biurowych (faksu, kserokopiarki, skanera itp.), w tym dla niewidomych i słabowidzących

  • wykonywanie obliczeń oraz tworzenie baz danych

  • opracowywanie instrukcji kancelaryjnych

  • sporządzanie rzeczowego wykazu akt, porządkowanie i przechowywanie akt;

  • organizowanie pracy biura lub sekretariatu, w tym kompletowanie materiałów i aktów prawnych niezbędnych do pracy

  • wykonywanie czynności kancelaryjnych, w tym przyjmowanie i znakowanie korespondencji, rozdzielanie pism itp.

  • przygotowywanie korespondencji do wysłania pocztą tradycyjną i pocztą elektroniczną

  • udzielanie informacji telefonicznych

  • przygotowywanie zebrań, narad, konferencji itp.

  • stosowanie przepisów prawa dotyczących tajemnicy służbowej oraz ochrony danych osobowych

  • przestrzeganie zasad etyki, ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowanie przepisów prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska

  • organizowanie i kierowanie pracą małej firmy.