Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik kuśnierz/technik technologii wyrobów skórzanych3Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik kuśnierz/technik technologii wyrobów skórzanych

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

Celem e‑materiału jest przygotowanie uczniów niewidomych i słabowidzących do profesjonalnej obsługi biura lub sekretariatu, a przede wszystkim do obsługi urządzeń biurowych. Istotnym elementem e‑materiałuu jest pokazanie możliwie jak największej liczby urządzeń i pomocy wspierających pracę osoby z dysfunkcją wzroku na stanowisku technika prac biurowych, aby podczas dostosowywania stanowiska pracy u przyszłego pracodawcy uczeń mógł wskazać, jakie wyposażenie wspomagające jest mu potrzebne do wykonywania zadań zawodowych. Wszystkie materiały multimedialne powinny uwzględniać fakt, że będą korzystały z nich osoby niewidome, a także słabowidzące, które mają bardzo zróżnicowane potrzeby, jeśli chodzi o stronę wizualną.

Jest zgodny z obowiązującą podstawą programową kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego dla zawodu Technik Prac Biurowych 411004 branży ekonomiczno - administracyjnej i dla wyodrębnionej w zawodzie kwalifikacji EKA.06. Wykonywanie prac biurowych

E‑materiał wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

EKA.06.4. Obsługa biura

EKA.06.4.4) organizuje pracę biura lub sekretariatu

EKA.06.4.6) kreuje wizerunek jednostki organizacyjnej

EKA.06.4.10) obsługuje sprzęt i urządzenia techniki biurowej

EKA.06.03. Prowadzenie korespondencji biurowej

EKA.06.03.4) stosuje programy komputerowe oraz urządzenia techniki biurowej do wykonywania zadań zawodowych

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

2.1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2.2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaje multimediów, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. E‑materiał „Obsługa biura i sekretariatu przez pracowników niewidomych i słabowidzących” składa się z czterech materiałów multimedialnych:

• Gra „wcielanie się w rolę”DRrhApLFaGra „wcielanie się w rolę” „Obsługa biura i sekretariatu przez pracowników niewidomych i słabowidzących”.

• Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranieDSJM1kgGwProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie ,”Obsługa biura i sekretariatu przez pracowników niewidomych i słabowidzących”.

• Sekwencje filmoweDS5XuXihSekwencje filmowe ,”Obsługa biura i sekretariatu przez pracowników niewidomych i słabowidzącyc”.

• AudiobookD526C2bLlAudiobook ,”Obsługa biura i sekretariatu przez pracowników niewidomych i słabowidzących”.

2.3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDCGZ6hThnInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu podstawowych pojęć związanych z mechanizmem tworzenia ściegu w maszynie stębnówce, wspomagając przygotowanie uczniów do egzaminu zawodowego.

• Słownik pojęć do e‑materiałuD12uorKfhSłownik pojęć do e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaD1FbZPeddPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDdNNzY13rPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiał w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaD8kr8OH4sNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaD4Hf77xXcInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu pracownik pomocniczy krawca

3.1. Praca uczniów podczas zajęć

Praca indywidualna

Mając na uwadze fakt, że materiał jest przeznaczony dla określonej kategorii uczniów, nauczyciel stara się komentować i dopowiadać te elementy widoczne w tutorialu, które nie są opisane ani skomentowane werbalnie. Uczeń ma do dyspozycji audiodeskrypcję, ale mimo to nauczyciel jako empatyczny deskryptor stara się dociec, czego niewidzący uczeń chce się dowiedzieć, co należy uzupełnić. Uczenie się i zapamiętywanie będzie skuteczniejsze, jeśli nowe informacje będą przekazywane przez nauczyciela w powiązaniu z wcześniejszymi doświadczeniami ucznia. Brak kontroli wzrokowej powoduje stałą potrzebę odnoszenia nadchodzących bodźców do wcześniejszych doświadczeń. Istotną rolę odgrywa koncentracja na poznawanych treściach, szukanie podobieństw, klasyfikowanie oraz łączenie elementów w całość.

Praca w grupach

Nauczyciel prezentuje program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie „Projektowanie wyposażenia biura lub sekretariatu”. Uczniowie pracują w grupach. Nauczyciel opisuje słownie wszystkie rysunki i dokumenty. Sprawdza, czy uczniowie rozumieją przekazywane treści, dzieli zagadnienia związane z programem ćwiczeniowym na dwie jednostki lekcyjne. Najpierw omawia i pokazuje przykładowo wypełnione dokumenty, przekazuje wskazówki dotyczące wypełniania dokumentów.

Grupa uczniów pracujących w wolniejszym tempie przygotowuje pytania do programu ćwiczeniowego, mają być one związane z wyposażeniem sekretariatu w szkole, sekretariatu w fundacji, pomieszczenia biurowego w urzędzie miasta, sekretariatu w firmie handlowej, biurem telefonicznej obsługi klienta.

Uczniowie pracujący w szybszym tempie przygotowują, znajdują odpowiedzi na zadane pytania, korzystając także z internetu. Przedstawiciele dwóch pracujących razem grup przygotowują wspólną notatkę, w której prezentują podsumowanie swojej pracy. W zależności od liczby uczniów w klasie nauczyciel tworzy jeszcze cztery grupy, które pracują w ten sam sposób, jedna przygotowuje pytania, druga odpowiada. Jako podsumowanie tworzą jedną prezentację. Jeśli pytania i odpowiedzi powtarzają się w kolejnych grupach, to są pomijane w prezentacjach. Podsumowaniem lekcji jest plakat, na którym są wszystkie pytania i odpowiedzi lub wyłącznie odpowiedzi na pytania. Nauczyciel może nagrodzić uczniów/ grupy/ w wybrany przez siebie sposób za najciekawsze pytania lub odpowiedzi. Uczniowie słabowidzący/niewidzący pracują pod kontrolą nauczyciela, korzystając z audiodeskryptora, szukają odpowiedzi na pytania zadane przez nauczyciela, który pracuje indywidualnie z każdym z nich, objaśniając wszystkie nieznane kwestie. W związku z tym, że praca z uczniem słabo- i niewidzącym przebiega wolniej, wymaga bezpośredniego kontaktu, nauczyciel zadaje pomocnicze pytania, wskazuje na związki z rzeczywistością pozaszkolną, stosuje materiały i pomoce dla uczniów tej kategorii.

Uczniowie oglądają sekwencje filmowe „Prowadzenie rozmów telefonicznych i obsługa sprzętu biurowego”. Potem pracują metodą aktywną w postaci burzy mózgów – nauczyciel wyświetla kolejne filmy (ważna jest ich ostrość w przypadku osób słabowidzących oraz konieczność odczytywania i opisywania dla osób niewidomych), pyta uczniów, jakiej sprawy dotyczy. Na tablicy wielkimi literami może zanotować nazwy, a wcześniej je wyczytać, dotyczą one: 1. rozmowy telefonicznej z klientem, 2. rozmowy telefonicznej z przełożonym, 3. obsługi komputera, 4. obsługi niszczarki, 5. obsługi kserokopiarki, 6. obsługi bindownicy i frankownicy, 7. obsługi skanera.

Praca w ramach lekcji

Uczący się zapoznają się z zawodem, jak również z cechami charakteru i kompetencjami, jakie powinien posiadać pracownik w pracy biurowej. W związku z tym, że e‑materiał jest przeznaczony również dla uczniów słabowidzących oraz niewidomych  nauczyciel proponuje następujące zadanie: prosi uczniów o uzasadnienie dlaczego właśnie te cechy pojawiły się jako najważniejsze dla zawodu, który zamierzają wykonywać. Każdy uczeń zapytany przez nauczyciela lub na ochotnika poprzez podniesienie ręki (uczniowie nie widzą siebie ani nauczyciela, nauczyciel musi w sposób werbalny wskazać wybranego ucznia).

W związku z tym, że e materiał jest przygotowany również dla uczniów słabowidzących i niewidzących, należy pamiętać o pewnych zasadach i wskazaniach metodycznych, dotyczących pracy z tymi uczniami. Uczniowie słabowidzący i niewidzący lepiej zapamiętują komunikaty słowne, konkretne, które wywołują żywe wyobrażenia. Nauczyciel powinien dołożyć starań, by nowe informacje były przekazywane tak, by uczeń mógł się odwołać do swoich wcześniejszych doświadczeń. W kolejnym zadaniu nauczyciel wyróżnia 5 istotnych elementów związanych z obsługą sprzętu biurowego. Proponuje uczniom pracę w grupach, która będzie polegała na wymienieniu wszystkich czynności po kolei związanych z rozmową telefoniczną. W pierwszej kolejności wymienia wszystkie czynności i prosi o wskazanie tej, która odbywa się najwcześniej. Następnie wymienia pozostałe czynności, oprócz pierwszej, i prosi o podanie najwcześniejszej z tych wymienionych. Za każdym razem uczniowie słyszą nazwy tych czynności, co ułatwia ich zapamiętanie oraz ustalają właściwą kolejność, postrzegając to działanie jako spójny, uporządkowany proces.

W pracy z uczniem słabowidzącym i niewidomym należy stosować nowe technologie informacyjno‑komunikacyjne, tj. komputery z odpowiednim oprogramowaniem, takim jak: programy udźwiękawiające, programy powiększająco‑udźwiękawiające, systemy translacji brajla, oprogramowanie OCR. Można także wykorzystywać monitory brajlowskie, które przekształcają informacje tekstowe i graficzne pojawiające się na ekranie monitora na znaki brajlowskie. Natomiast notatnik brajlowski zapewni odczyt i zapis informacji w brajlu.

3.2. Indywidualizacja pracy

Uczący się pracują samodzielnie z grą wcielanie się w rolę „Zadania zawodowe pracownika sekretariatu lub biura”. Każdy ma przejść przez grę samodzielnie i wcielić się kolejno w pracownika sekretariatu lub biura. Kolejno należy zrealizować konkretne zadania. Następnie uczniowie notują, z jakimi sprawami mieli do czynienia i mają za zadanie samodzielnie wypisać na tej podstawie po 2 najważniejsze fakty na temat danego typu sekretariatu. Biorący udział w lekcji mogą wymieniać się między sobą informacjami i w ten sposób sprawdzić, jakie informacje za kluczowe uznali ich koledzy i koleżanki. Nauczyciel kontroluje przebieg takich zajęć, ale to uczestnicy zajęć dyskutują i tworzą notatki samodzielnie. Ważne, aby uczniowie ze SPE pracowali w małych  grupach albo indywidualnie, w stałym kontakcie z nauczycielem.

Proces edukacyjny uczniów słabowidzących i niewidomych powinien uwzględniać następujące zasady:

• zasadę indywidualizacji,

• zasadę konkretności i poglądowości nauczania,

• zasadę priorytetu rewalidacji w organizacji procesu edukacyjnego,

• zasadę przystosowania wymagań do indywidualnych możliwości ucznia.

W pracy z uczniem niedowidzącym należy stosować techniki bezwzrokowe, dotykowe i słuchowo‑wzrokowe, dlatego wszelkie symbole, tabelki i wykresy prezentowane w dokumentacji interaktywnej zastępujemy opisem słownym. Również sposoby sprawdzania wiedzy powinny uwzględnia następujące aspekty: wypowiedzi uczniów powinny mieć formę ustną, należy pamiętać o wydłużonym czasie na odpowiedź ucznia.

Można zastosować metodę odwróconej lekcji, dzięki które nauczyciel zyskuje więcej czasu podczas lekcji na indywidualną pracę z uczniem i ćwiczenia praktyczne. Zadanie domowe polega wcześniejszym zapoznaniu się z materiałami przygotowanymi przez nauczyciela. Uczniowie wykonują samodzielnie notatki, odpowiadające na zadane pytania, sprawdzające wiedzę ucznia. Następnie uczniowie w szkole z pomocą nauczyciela pogłębiają, systematyzują, utrwalają wiedzę, ćwiczą umiejętności, rozwiązują problemy. Ta metoda jest często stosowana w pracy z uczniami słabowidzącymi i niewidzącymi ponieważ uczeń może w swoim tempie opracować wymagane materiały i pod opieką nauczyciela w pracy indywidualnej uzupełnić wiedzę. Metoda ta umożliwia uczniowi słabowidzącemu wybór najodpowiedniejszej formy gromadzenia informacji i ich przekazu.

Należy pamiętać o wyposażeniu klasy w nowoczesny sprzęt elektroniczny ułatwiający pracę z uczniami, np. w drukarkę brajlowską z oprogramowaniem drukującym wypukłe kształty, syntezator mowy. W zakresie BHP ważne jest zachowanie stałego porządku w otoczeniu ucznia (np. krzesła powinny być dosunięte do stolików, szuflady i drzwiczki szafek zamknięte, drzwi wejściowe albo zawsze zamknięte, albo całkowicie otwarte). Należy informować ucznia o każdej zmianie.

Więcej informacji o pracy z uczniami ze SPE znajduje się w „Przewodniku metodycznym dla nauczycieli kształcenia zawodowego Praca z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, uczniem niesłyszącym i słabosłyszącym, uczniem niewidomym i słabowidzącym z wykorzystaniem e‑materiałów do kształcenia zawodowego”autorstwa Elżbiety Bednarz - eksperta zespołu projektu „Tworzenie e‑materiałów do kształcenia zawodowego” realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści