Słownik pojęć dla e‑materiału

bg‑orange

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

ABS

ABS (ang. anti‑lock braking system) to układ zapobiegający blokowaniu kół pojazdu podczas hamowania

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

alternator (inaczej generator prądu przemiennego)

Generator prądu przemiennego to maszyna elektryczna służąca do zamiany energii mechanicznej na elektryczną. Wytwarza prąd przemienny. Generatory prądu przemiennego dzielimy na generatory stałomagnetyczne i elektromagnetyczne

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

amortyzator

Amortyzator to urządzenie pochłaniające drgania

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

amortyzator skrętu

Amortyzator skrętu to urządzenie zapobiegające drganiom kierownicy i przedniego koła

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

biegunowość akumulatora

Biegunowość akumulatora to położenie bieguna ( $+$ ) i ( $-$ ) w stosunku do obudowy akumulatora

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

Centralna Jednostka Sterująca

Centralna Jednostka Sterująca to urządzenie elektroniczne zwane potocznie komputerem sterującym. Wykorzystuje dedykowane oprogramowanie, zbiera informacje o stanie silnika i innych układów i na tej podstawie steruje elementami wykonawczymi odpowiedzialnymi za pracę silnika, a niekiedy także skrzynki przekładniowej i innych układów

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

DMP

DMP, czyli dolny martwy punkt, to maksymalne dolne położenie tłoka w cylindrze

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

filtr oleju wstępnego oczyszczania

Filtr oleju wstępnego oczyszczania to filtr w formie siatki chroniący precyzyjne mechanizmy pompy oleju przed grubymi zanieczyszczeniami mechanicznymi

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

filtr oleju dokładnego oczyszczania

Filtr oleju dokładnego oczyszczania to filtr w formie wkładu papierowego chroniący smarowane elementy silnika przed drobnymi zanieczyszczeniami i osadami niesionymi wraz z olejem

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

generator prądu

Generator prądu to urządzenie do przemiany energii mechanicznej w elektryczną. Motocyklowe generatory prądu dzielimy na generatory prądu stałego, zwane potocznie prądnicami i generatory prądu przemiennego, nazywane alternatorami

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

generator prądu przemiennego

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

GMP

GMP, czyli górny martwy punkt, to maksymalne górne położenie tłoka w cylindrze

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

hamulec bębnowy

Hamulec bębnowy to typ hamulca występujący w starszych motocyklach. Składa się z bębna hamulcowego, szczęk z okładzinami ciernymi i jednego lub dwóch rozpieraczy. Największą wadą hamulca bębnowego jest niska skłonność do samooczyszczania. Największą zaletą hamulca bębnowego jest dobra dozowalność siły hamowania, przydatna podczas jazdy po śliskiej nawierzchni

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

hamulec duplex

Hamulec duplex to hamulec bębnowy o skuteczności podwyższonej przez zastosowanie dwóch rozpieraczy szczęk hamulcowych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

hamulec simplex

Hamulec simplex to hamulec bębnowy z jednym wspólnym rozpieraczem dla obu szczęk hamulcowych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

hamulec tarczowy

Hamulec tarczowy to typ hamulca występujący w nowszych motocyklach, składający się z tarczy hamulcowej – zamocowanej do piasty koła i zacisku z klockami ciernymi – zamocowanego do kolumny zawieszenia lub wahacza. Największymi zaletami hamulców tarczowych jest wysoka skuteczność hamowania i wysoka skłonność do samooczyszczania. Największą wadą hamulców tarczowych jest zła dozowalność siły hamowania, utrudniająca jazdę po śliskich nawierzchniach

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

impulsator

Impulsator to czujnik elektromagnetyczny przekazujący informację o chwilowym położeniu wału korbowego lub wałka rozrządu

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

iskrownik rozproszony

Iskrownik rozproszony to zapłon iskrownikowy, w którym wykorzystywana jest zwykła zewnętrzna cewka zapłonowa zasilana przez cewkę niskiego napięcia współpracującą z kołem magnesowym

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

katalizator

Katalizator to substancja chemiczna wykorzystywana w reaktorze katalitycznym do oczyszczania spalin ze związków szkodliwych. Sam katalizator nie bierze trwałego udziału w reakcji chemicznej, a tylko ją przyspiesza

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

kąt wyprzedzenia zapłonu

Kąt wyprzedzenia zapłonu to punkt występowania iskry na elektrodach świecy zapłonowej. Określa się go w stopniach obrotu wału korbowego przed GMP. Może być przeliczony i podany w milimetrach drogi tłoka do GMP

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

końcowe przeniesienie napędu

Końcowe przeniesienie napędu to przeniesienie napędu pomiędzy wałkiem wyjściowym skrzyni biegów a tylnym kołem motocykla

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

kosz boczny

Kosz boczny to potoczna nazwa wózka bocznego używana na początku $XX$ wieku, kiedy nadwozia pasażerskich wózków bocznych wykonywane były z wikliny

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

łańcuch napędowy uszczelniony

Łańcuch napędowy uszczelniony to łańcuch ogniwowo‑rolkowy stosowany w końcowym przeniesieniu napędu, którego ogniwa uszczelnione zostały uszczelkami O‑ringowymi lub X‑ringowymi

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

łańcuch napędowy nieuszczelniony

Łańcuch napędowy nieuszczelniony to łańcuch ogniwowo‑rolkowy, którego ogniwa nie są uszczelnione

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

maksymalny prąd rozruchowy akumulatora

Maksymalny prąd rozruchowy akumulatora to największe natężenie prądu wyrażone w amperach, które możemy pobrać bez szkody dla akumulatora. Wartość maksymalnego prądu rozruchowego jest podawana w cyklach pięciosekundowych lub dziesięciosekundowych, zależnie od rynku, na który przeznaczony jest akumulator

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

multiwariator

Multiwariator to element sterujący przekładni CVT, współpracujący z pasem klinowym przekładni. Multiwariatory mogą być rolkowe, palcowe i dźwigniowe

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

nadwozie samonośne

Nadwozie samonośne to występujące w skuterach (a także w samochodach osobowych) rozwiązanie konstrukcyjne, w którym połączone trwale i sztywno (najczęściej metodą spawania lub zgrzewania) elementy nadwozia przejmują funkcję nośną i wiążą poszczególne elementy pojazdu

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

odbiornik prądu

Odbiornik prądu to każde urządzenie elektryczne zasilane prądem elektrycznym. Odbiornikiem prądu może być na przykład żarówka

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

odma (inaczej układ odpowietrzania skrzynki korbowej silnika czterosuwowego)

Budowa opony typu diagonalnego pozwala na skuteczne pochłanianie drgań. WaUkład odpowietrzania skrzynki korbowej silnika czterosuwowego to system zapobiegający wzrostowi ciśnienia w skrzynce korbowej, gdy tłok posuwa się od górnego do dolnego martwego punktu. Dwukierunkowy układ odpowietrzania skrzynki korbowej zapobiega również powstawaniu podciśnienia w skrzynce korbowej, podczas gdy tłok posuwa się od dolnego do górnego martwego punktu

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

odśrodkowy przyspieszacz zapłonu

Odśrodkowy przyspieszacz zapłonu to urządzenie mechaniczne wykorzystujące siłę odśrodkową w ruchu obrotowym. Służy do zmiany punktu zapłonu w kierunku zapłonu wcześniejszego przy wzroście prędkości obrotowej wału korbowego

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

opona diagonalna

Budowa opony typu diagonalnego pozwala na skuteczne pochłanianie drgań. Wadą tych opon jest odkształcanie powierzchni bieżnika w wyniku ruchu obrotowego koła

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

opona radialna

Opona radialna charakteryzuje się wysoką wytrzymałością na odkształcenia spowodowane ruchem obrotowym koła. Słabo pochłania drgania. Posiada warstwę usztywniających włókien stalowych pod powierzchnią bieżnika

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

owalizacja tłoka

Owalizacja tłoka wpływa na obniżenie sił tarcia działających na układ cylinder–tłok. Miarą owalizacji tłoka jest różnica pomiędzy średnicą tłoka mierzoną w poprzek osi sworznia tłokowego i średnicą mierzoną w osi tego sworznia

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

panewka

Panewka to rodzaj łożyska ślizgowego. Stosowane we współczesnych silnikach spalinowych panewki wału korbowego i wałka rozrządu wymagają smarowania olejem pod ciśnieniem

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

pierścienie uszczelniające

Pierścienie uszczelniające, zwane też niekiedy kompresyjnymi, odpowiadają za prawidłowe wytwarzanie podciśnienia, sprężanie ładunku w przestrzeni nad tłokiem i utrzymanie ciśnienia produktów spalania

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

pierścienie zgarniające

Pierścienie zgarniające, inaczej pierścienie olejowe, odpowiedzialne są za usuwanie oleju z gładzi cylindra. Ich sprawne działanie ogranicza znacznie spalanie oleju w przestrzeni nad tłokiem

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

podciśnieniowy regulator zapłonu

Podciśnieniowy regulator zapłonu to urządzenie mechaniczne sterowane podciśnieniem generowanym w kolektorze dolotowym. Służy do regulowania punktu zapłonu w funkcji zmian wartości tego podciśnienia

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

pojemność akumulatora

Pojemność akumulatora określa ilości prądu, jaką można zmagazynować w akumulatorze. Pojemność akumulatora wyrażona jest w amperogodzinach ( $Ah$ )

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

pompa olejowa

Pompa olejowa to urządzenie wymuszające obieg, a często też odpowiednie ciśnienie oleju w układzie smarowania. Popularne są obecnie trochoidalne pompy zapewniające wysokie ciśnienie oleju. Wcześniej stosowano pompy tłoczkowe i zębatkowe

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

prądnica (inaczej generator prądu)

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

przepustnica podciśnieniowa

W gaźniku przepustnica podciśnieniowa jest sterowana różnicą pomiędzy ciśnieniem panującym w komorze zasobnikowej i rurze dolotowej a ciśnieniem w kolektorze dolotowym

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

próg na gładzi cylindra

Próg na gładzi cylindra to objaw zużycia cylindra. Tworzenie się progów jest efektem pracy pierścieni tłokowych i tłoka w cylindrze. Jest to zjawisko niekorzystne. Próg wymaga usunięcia przed ponownym zamontowaniem cylindra

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

przekładnia CVT

Przekładnia CVT (ang. Continuously Variable Transmission) to skrzynka przekładniowa stosowana powszechnie w skuterach. Wykorzystuje koła pasowe o zmiennej średnicy współpracujące z nierozciągliwym pasem klinowym

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

przekładnia końcowa

Przekładnia końcowa to przekładnia zwiększająca lub zmniejszająca prędkość obrotową zanim moment napędowy zostanie przeniesiony na koło pojazdu. Występuje przy tylnym kole skutera w postaci kaskady kół zębatych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

przepłukiwanie poprzeczne

Przepłukiwanie poprzeczne to system przepłukiwania z wylotem kanału przelotowego umieszczonym naprzeciwko wlotu kanału wylotowego. Wymaga zastosowania deflektora na tłoku w celu zmniejszenia strat mieszanki paliwowo‑powietrznej do układu wylotowego

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

przepłukiwanie zwrotne

Przepłukiwanie zwrotne to system przepłukiwania z wylotami kanałów przelotowych umieszczonymi pod kątem prostym do wlotu do kanału wylotowego. Nie wymaga stosowania deflektora na tłoku

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

przerywacz elektroniczny

Przerywacz elektroniczny to najprostszy rodzaj zapłonu elektronicznego, w którym funkcję przerywacza mechanicznego przejęła elektronika. Brak tu jednak elektronicznej regulacji kąta wyprzedzenia zapłonu w funkcji obrotów i obciążenia. Punkt zapłonu jest stały i może być regulowany ręcznie

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

rama

Rama w motocyklu jest elementem wiążącym poszczególne zespoły. Stanowi także element nośny konstrukcji podwozia

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

rama klasyczna

Klasyczne ramy motocyklowe wywodzą się w prostej linii z ram rowerowych, które stanowiły wzór dla ram pierwszych motocykli. Dzielimy je na zamknięte i otwarte oraz na pojedyncze i podwójne

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

rama kratownicowa

Rama kratownicowa ma konstrukcję przypominającą kratownicę, pozwalającą na osiągnięcie wysokiej sztywności przy małej masie własnej

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

rama platformowa

Rama platformowa to występujący w skuterach typ ramy o konstrukcji płaskiej

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

rama szczątkowa

Rama szczątkowa to element nośny o niewielkich rozmiarach, wiążący poszczególne zespoły motocykla. Rama szczątkowa posiada zazwyczaj główkę ramy z gniazdami łożysk sterowych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

rama typu delta

Rama typu delta to występujący we współczesnych motocyklach rodzaj ramy, w której belki nośne – z perspektywy wzdłuż osi głównej pojazdu – obejmują silnik po prawej i lewej stronie

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

regulator napięcia

Regulator napięcia to urządzenie elektroniczne, a dawniej elektromechaniczne, służące zapewnieniu zadanej wartości napięcia w układzie ładowania

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

rozpylacz

Rozpylacz to element gaźnika przyczyniający się do tworzenia mieszanki paliwowo‑powietrznej

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

silnik czterosuwowy motocyklowy

Silnik czterosuwowy motocyklowy to silnik, w którym wymiana ładunku odbywa się wyłącznie w przestrzeni nad tłokiem. Przestrzeń pod tłokiem, jest przestrzenią smarowaną. Cykl pracy silnika czterosuwowego to: ssanie – sprężanie i zapłon – praca – wydech

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

silnik dwusuwowy motocyklowy

Silnik dwusuwowy motocyklowy to silnik, w którym wymiana ładunku odbywa się w przestrzeni pod tłokiem i nad tłokiem. Cykl pracy klasycznego silnika dwusuwowego to: zassanie mieszanki paliwowo‑powietrznej do skrzynki korbowej – wstępne sprężanie z przetłoczeniem mieszanki do przestrzeni nad tłokiem – sprężanie w przestrzeni nad tłokiem i zapłon – praca i wydech

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

silnik elektryczny motocyklowy

Silnik elektryczny motocyklowy stosowany jest do napędu jednośladów. Silniki te zazwyczaj są bezszczotkowymi silnikami prądu stałego

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

silnik Wankla

Silnik Wankla to silnik z wirującym tłokiem o trzech komorach cylindra, pomiędzy którymi, podczas cyklu pracy, przemieszcza się mieszanka paliwowo‑powietrzna i produkty jej spalania

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

sprzęgło mokre

Sprzęgło mokre to sprzęgło pracujące w kąpieli olejowej. Charakteryzuje się łagodną pracą

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

sprzęgło odśrodkowe

Sprzęgło odśrodkowe to rodzaj sprzęgła automatycznego włączanego siłą odśrodkową na skutek zwiększenia prędkości obrotowej układu

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

sprzęgło suche

Sprzęgło suche to sprzęgło nie pracujące w kąpieli olejowej. Charakteryzuje się agresywną pracą

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

termosyfonowy układ chłodzenia cieczą

Termosyfonowy układ chłodzenia cieczą nie posiada pompy wymuszającej obieg cieczy. Cyrkulacja cieczy chłodzącej uzyskiwana jest z wykorzystaniem różnicy mas cieczy zimnej i ciepłej

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ odpowietrzania skrzynki korbowej silnika czterosuwowego

Układ odpowietrzania skrzynki korbowej silnika czterosuwowego to system zapobiegający wzrostowi ciśnienia w skrzynce korbowej, gdy tłok posuwa się od górnego do dolnego martwego punktu. Dwukierunkowy układ odpowietrzania skrzynki korbowej zapobiega również powstawaniu podciśnienia w skrzynce korbowej, podczas gdy tłok posuwa się od dolnego do górnego martwego punktu

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ pływakowy

Układ pływakowy to jeden z najważniejszych układów gaźnika. Odpowiada za utrzymanie stałego poziomu paliwa, niezależnie od tego, czy silnik pracuje, czy nie

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ rozruchowy

W gaźniku układ rozruchowy wzbogaca mieszankę paliwowo‑powietrzną podczas rozruchu zimnego silnika

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ rozrządu DOHC

Układ rozrządu DOHC (ang. Double Overhead Camshaft) to układ rozrządu, w którym pracą zaworów sterują dwa wałki krzywkowe umieszczone w głowicy. Na jednym z nich znajdują się krzywki zaworów dolotowych, a na drugim – wylotowych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ rozrządu OHC

Układ rozrządu OHC (ang. Overhead Camshaft) to układ rozrządu, w którym pracą zaworów steruje jeden wałek rozrządu umieszczony w głowicy. Na nim znajdują się krzywki zaworów dolotowych i wylotowych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ rozrządu OHV

Układ rozrządu OHV (ang. Overhead Valves) to układ rozrządu z wałkiem rozrządu umieszczonym w bloku silnika i zaworami umieszczonymi w głowicy. Napęd na zawory przekazywany jest z wałka rozrządu za pośrednictwem popychaczy, lasek popychaczy i dźwigienek zaworowych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ rozrządu SV

Układ rozrządu SV (ang. Side Valve) to układ rozrządu z zaworami umieszczonymi z boku cylindra i napędzanymi przez krzywki wałka rozrządu za pośrednictwem popychaczy

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

układ rozrządu tłokowy

Układ rozrządu tłokowy występuje w silnikach dwusuwowych, odsłaniając i zasłaniając kanały przelotowe i wylotowy, a niekiedy także dolotowy. Zarządza przepływem ładunku i spalin

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wahacz pchany

Wahacz pchany to typ zawieszenia stosowany w niektórych motocyklach i skuterach przy przednim kole, w którym oś koła przemieszcza się po łuku. Występuje najczęściej w motocyklach z wózkiem bocznym. Jeżeli oś obrotu koła wyprzedza oś obrotu wahacza w kierunku jazdy, to mamy wahacz pchany

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wahacz wleczony

Wahacz wleczony to typ zawieszenia stosowany powszechnie przy tylnym kole motocykli i skuterów, a także niekiedy przy przednim kole skuterów, w którym oś koła przemieszcza się po łuku. Jeżeli oś obrotu wahacza wyprzedza oś obrotu koła w kierunku jazdy, to mamy wahacz wleczony

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wałek pośredni

Wałek pośredni to jeden z wałków napędowych trójwałkowej skrzynki przekładniowej

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wałek sterowania wodzików

Wałek sterowania wodzików to wałek z wyciętymi ścieżkami prowadzącymi kamienie sterujące wodzików

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wałek wejściowy

Wałek wejściowy to wałek wprowadzający napęd do skrzyni biegów

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wałek wodzików

Wałek wodzików to nieruchomy wałek skrzyni biegów, na którym przesuwnie osadzone są wodziki

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wałek wyjściowy

Wałek wyjściowy to wałek wyprowadzający napęd ze skrzyni biegów

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wartość cieplna świecy zapłonowej

Wartość cieplna świecy zapłonowej to zdolność świecy zapłonowej do odprowadzania ciepła

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wstępne przeniesienie napędu

Wstępne przeniesienie napędu to przeniesienie napędu pomiędzy wałem korbowym silnika a wałkiem wejściowym skrzyni biegów

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wtryskiwacz

Wtryskiwacz to zespół rozpylający ciecz pod ciśnieniem. W motocyklach z zasilaniem wtryskowym rozpyla dawkę paliwa, tworząc mieszankę paliwowo‑powietrzną

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

wymuszony obieg cieczy chłodzącej

Wymuszony zastosowaniem pompy obieg cieczy jest stosowany w układach chłodzenia współczesnych motocykli. Większą wydajność układu chłodzenia cieczą można osiągnąć przez przyspieszenie obiegu cieczy, na przykład za pomocą pompy elektrycznej lub mechanicznej

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zacisk hamulcowy symetryczny

Zacisk hamulcowy symetryczny posiada minimum dwa tłoczki działające na oba klocki hamulcowe. Obudowa zacisku symetrycznego jest sztywno zamocowana do elementu zawieszenia motocykla

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zacisk hamulcowy niesymetryczny

Zacisk hamulcowy niesymetryczny, nazywany także potocznie zaciskiem pływającym, posiada przynajmniej jeden tłoczek hamulcowy. Tłoczki działają tylko na jeden klocek hamulcowy. Drugi klocek dociskany jest do tarczy ruchomą obudową zacisku. Wadą zacisków niesymetrycznych jest marnowanie części siły przyłożonej do dźwigni hamulca na pokonanie oporów ruchu obudowy zacisku hamulcowego

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zawieszenie suwakowe

Zawieszenie suwakowe to typ zawieszenia tylnego koła w motocyklu, w którym oś koła przemieszcza się po linii prostej. Występują tu dwa suwaki pracujące po obu stronach koła

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zawieszenie telelewer

Zawieszenie telelewer to zawieszenie przedniego koła stanowiące połączenie zawieszenia teleskopowego i wahaczowego. Zaletą tego zawieszenia jest brak nurkowania przy hamowaniu. Ten typ zawieszenia nie zyskał popularności z racji licznych mankamentów eksploatacyjnych

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zawieszenie teleskopowe klasyczne

Zawieszenie teleskopowe klasyczne to często spotykany w klasycznych motocyklach typ zawieszenia przedniego, składający się z dwóch kolumn zawieszenia zamocowanych w półkach. Kolumna takiego zawieszenia posiada na górze rurę nośną współpracującą z umieszczoną na dole golenią o większej średnicy

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zawieszenie teleskopowe upside‑down

Zawieszenie teleskopowe upside‑down to często spotykany we współczesnych motocyklach typ zawieszenia przedniego, stosowany w celu polepszenia wytrzymałości kolumn zawieszenia na zginanie podczas hamowania. Rura nośna znajduje się na dole kolumny zawieszenia, a goleń o większej średnicy zamocowana jest w półkach

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zawór nadciśnienia w układzie smarowania

Zawór nadciśnienia w układzie smarowania to zawór upustowy znajdujący się pomiędzy pompą oleju a filtrem dokładnego oczyszczania. Zmniejsza zbyt wysokie ciśnienie oleju, które może zaszkodzić papierowemu wkładowi filtra

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zawór obejściowy w układzie smarowania

Zawór obejściowy w układzie smarowania to zawór pozwalający na kontynuowanie smarowania mimo zatkania wkładu filtra dokładnego oczyszczania oleju

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zawór zwrotny w układzie smarowania

Zawór zwrotny w układzie smarowania to zawór zapobiegający grawitacyjnemu odpływowi oleju z magistrali olejowej i całego układu smarowania. Zapobiega suchym startom silnika

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

zjawiska falowe

Zjawiska falowe to zespół zjawisk wykorzystywanych we współczesnych układach dolotowych i wylotowych. Wykorzystanie tych zjawisk poprawia napełnianie cylindra świeżym ładunkiem i przyspiesza usuwanie spalin. Silnik może osiągać wyższą moc i moment obrotowy przy mniejszym zużyciu paliwa

E‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowychD19OkSuLgE‑book Charakterystyka budowy i działania podzespołów i zespołów pojazdów motocyklowych

Interaktywne materiały sprawdzające

Przewodnik dla nauczyciela