E-materiały do kształcenia zawodowego

Ustalanie celów terapii

MED.13. Świadczenie usług w zakresie terapii zajęciowej - Terapeuta zajęciowy 325907

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
afazja
afazja

częściowe lub całkowite zaburzenie mechanizmów programujących czynności mowy u człowieka, który już uprzednio opanował te czynności, spowodowane organicznym uszkodzeniem odpowiednich struktur mózgowych

aktywność
aktywność

przejawianie inicjatywy, branie w czymś żywego udziału, podejmowanie działań określonego rodzaju i wykonywanie ich w sposób intensywny

amnezja
amnezja

całkowity lub czasowy zanik pamięci deklaratywnej

apraksja
apraksja

upośledzenie precyzyjnych, celowych ruchów przy braku niedowładuniedowładniedowładu, objawów móżdżkowych i zaburzeń czucia; zaburzenia apraktyczne są często wynikiem udarówudar niedokrwienny mózguudarów, guzów, spotyka się je również w chorobie Alzheimera

cel
cel

stan lub obiekt, do którego się dąży, formalnie ustalony i przewidywany do osiągnięcia w przyszłości

choreoterapia, choreoterapia, terapia tańcem, terapia tańcem i ruchem (ang. dance movement therapy – DMT)
choreoterapia, choreoterapia, terapia tańcem, terapia tańcem i ruchem (ang. dance movement therapy – DMT)

element arteterapii; ułatwia uzyskanie harmonii ciała i umysłu oraz poznanie siebie i swoich emocji; opiera się na wydobyciu – przez podstawowe elementy tańca, tj. ruch i rytm – emocji, których nie można wyrazić w sposób werbalny; taniec poprzez oddziaływanie relaksacyjne i stymulacyjne pozwala pacjentowi na ekspresję uczuć, co umożliwia pracę nad emocjami, uczy, jak je rozpoznawać, wyrażać i jak na nie reagować

endoprotezoplastyka
endoprotezoplastyka

zabieg chirurgiczny polegający na wycięciu zmienionego chorobowo segmentu organizmu (np. stawu) i wszczepieniu elementu sztucznego, przejmującego funkcję uszkodzonej struktury; zabieg endoprotezoplastyki jest stosowany w leczeniu zmian zwyrodnieniowych oraz w wielu obrażeniach pourazowych (złamania szyjki kości udowej, złamania w okolicy krętarza)

ergonomia
ergonomia

nauka o pracy, czyli dyscyplina naukowa zajmująca się przystosowaniem narzędzi, maszyn, środowiska oraz warunków pracy do anatomicznych i psychofizycznych możliwości człowieka

grafomotoryka
grafomotoryka

umiejętność rysowania i pisania; wymaga ona zdolności naśladowania ruchów, wykonywania ruchów sekwencyjnych i precyzyjnych (lewa półkula mózgu), koordynacji wzrokowo‑ruchowejkoordynacja wzrokowo‑ruchowakoordynacji wzrokowo‑ruchowej, percepcji wzrokowej oraz sprawności manualnej

inkluzja społeczna
inkluzja społeczna

proces włączania jednostek, grup czy kategorii społecznych (np. osób niepełnosprawnych) w funkcjonowanie szerszego społeczeństwa

koordynacja wzrokowo‑ruchowa
koordynacja wzrokowo‑ruchowa

zdolność zsynchronizowania funkcji ruchowych z percepcją wzrokową; umożliwia m.in. wykonywanie takich czynności jak pisanie, rysowanie, manipulowanie przedmiotami, czynności samoobsługowe

mandala
mandala

motyw artystyczny, rysunek na planie koła; wywodzi się z tradycji hinduskiej, a jej nazwa oznacza „koło życia, cały świat, święty krąg”; koło uważane jest za symbol harmonii i doskonałości; charakterystyczne dla mandali jest stosowanie powtarzających się wzorów geometrycznych

motoryka mała
motoryka mała

sprawność rąk i palców; funkcjonowanie motoryki małej jest uzależnione od budowy i czynności układu ruchu oraz układu nerwowego

mózgowe porażenie dziecięce (MPD)
mózgowe porażenie dziecięce (MPD)

grupa trwałych zaburzeń rozwoju ruchu i postawy, powodujących ograniczenie czynności, które przypisuje się niepostępującym zakłóceniom, pojawiającym się w rozwoju mózgu płodu lub niemowlęcia; zaburzeniom motoryki w MPD często towarzyszą zaburzenia czucia, percepcji, poznania, porozumiewania się i zachowania, epilepsja oraz wtórne problemy mięśniowo‑szkieletowe

niedowład
niedowład

częściowe ograniczenie zdolności wykonywania ruchów

orteza
orteza

aparat ortopedyczny stabilizujący stawy lub odcinek ciała; ze względu na pełnione przez nie funkcje ortezy dzieli się na: kompresyjne, stabilizujące, kompensacyjne i korekcyjne

parestezje
parestezje

niewłaściwe odbieranie wrażeń czuciowych; najczęściej mrowienie, drętwienie lub zmiany temperatury skóry (uczucie silnego gorąca lub zimna) bądź też wrażenie „przebiegnięcia prądu”

porażenie
porażenie

całkowita niezdolność wykonywania ruchów

potrzeba
potrzeba

biologiczny lub psychiczny stan człowieka, który w bezpośredni sposób wpływa na procesy motywacyjne, ukierunkowujące jego zachowania na określony celcelcel, czyli na zaspokojenie tej potrzeby; procesy motywacyjne wynikają z napięcia związanego najczęściej z brakiem czegoś; człowiek ocenia ten stan napięcia negatywnie i w związku z tym dąży do zaspokojenia potrzeby

reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

choroba, której istotą jest proces zapalny rozpoczynający się wewnątrz stawu; proces ten rozszerza się i dochodzi do niszczenia przylegających struktur (chrząstki, kości, więzadeł, ścięgien); objawami są początkowo ból i obrzęk, a następnie nieodwracalne zniszczenie i utrata ruchomości stawu; uszkodzenie chrząstki i innych struktur stawu przez proces zapalny sprzyja powstawaniu wtórnych zmian zwyrodnieniowych

rola społeczna
rola społeczna

zbiór oczekiwań wobec jednostki związany z posiadaniem określonego statusu społecznego; zespół praw i obowiązków wynikających z zajmowania pozycji społecznej; do każdej roli są przypisane określone nakazy i zakazy i ma ona wyznaczony margines swobody

siła mięśniowa
siła mięśniowa

zdolność do pokonania oporu zewnętrznego lub przeciwdziałania mu

spektrum autyzmu
spektrum autyzmu

wszelkie zaburzenia o różnych przyczynach lub odmiennych mechanizmach powodujące trudności rozwojowe; osoby, które zmagają się z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, mają problemy z komunikacją, interakcjami społecznymi, a liczba ich zainteresowań jest ograniczona

stwardnienie rozsiane
stwardnienie rozsiane

przewlekła, postępująca choroba demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego; istotą choroby jest wieloogniskowe uszkodzenie mózgu i rdzenia kręgowego polegające na zaniku osłonek mielinowych włókien nerwowych (demielinizacja); wywołuje to zróżnicowane objawy neurologiczne w postaci rzutów i/lub powolnego postępu choroby; stopień nasilenia objawów i dynamika ich rozwoju są różne, a przebieg kliniczny jest bardzo indywidualny

sztywność poranna
sztywność poranna

objaw zgłaszany przez ludzi cierpiących na schorzenia reumatologiczne (np. przez chorych na reumatoidalne zapalenie stawówreumatoidalne zapalenie stawów (RZS)reumatoidalne zapalenie stawów); sztywność stawów nie oznacza stałego usztywnienia ani ograniczenia ruchomości stawów kończyn lub kręgosłupa, które wynika z pojawienia się włóknistych lub kostnych zrostów; jest ona związana z przewlekłymi zmianami zapalnymi i (w nieco mniejszym stopniu) zmianami zwyrodnieniowymi w układzie ruchu

udar niedokrwienny mózgu
udar niedokrwienny mózgu

zespół objawów neurologicznych trwających ponad 24 godziny, wynikających z zaburzenia przepływu krwi przez daną część mózgu; do zatrzymania lub znacznego ograniczenia przepływu krwi przez naczynie może dochodzić na skutek zamknięcia jego światła przez blaszki miażdżycowe lub materiał zatorowy

zespół zaniedbywania połowiczego
zespół zaniedbywania połowiczego

niemożność przetwarzania bodźców pojawiających się w określonej połowie pola widzenia lub reagowania na te bodźce, spowodowana uszkodzeniem mózgu po przeciwnej stronie

zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), inaczej choroba Bechterewa
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), inaczej choroba Bechterewa

przewlekły stan zapalny kręgosłupa, który rozwija się w odcinku lędźwiowym, szyjnym i piersiowym oraz w stawach krzyżowo‑biodrowych; przebieg choroby jest powolny, z czasem atakuje ona inne obszary ciała: stawy kolanowe, barkowe, tkanki okołostawowe czy też ścięgna w miejscu przyczepu kości (ścięgno Achillesa, rozcięgno podeszwowe)