E-materiały do kształcenia zawodowego

Planowanie i organizacja produkcji ryb

RYB.02. Organizacja prac rybackich w akwakulturze i rybackim użytkowaniu wód śródlądowych
– technik rybactwa śródlądowego 314208

bg‑cyan

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
aerator
aerator

urządzenie do wzbogacania wody w tlen poprzez wykorzystanie powietrza atmosferycznego – drobne cząsteczki wody, rozbite przez aerator, kontaktują się z powietrzem, z którego tlen przenika do wody

RBUM8RC8VX5tX
Aerator
Źródło: Tadeusz Andrzejewski, licencja: CC BY-SA 3.0.
akwakultura intensywna
akwakultura intensywna

systemy oparte na stosowaniu pełnowartościowej paszy, regulacji temperatury, przepływu i odpowiedniego natlenienia wody w stawach, kanałach i pojemnikach hodowlanych (sadzach) oraz zapewnieniu ochrony przed chorobami, pasożytami i drapieżnikami; obejmuje przede wszystkim chów i hodowlę ryb łososiowatych, jesiotrowatych i sumów afrykańskich oraz produkcję materiału zarybieniowego

akwakultura niskointensywna (ekstensywna)
akwakultura niskointensywna (ekstensywna)

obejmująca tzw. tradycyjne metody chowu i hodowli ryb, z dominacją chowu karpia w ziemnych stawach o wodzie stojącej, o powierzchniach dochodzących do kilkuset hektarów; znaczący udział w diecie ryb ma pokarm naturalny, rozwijający się w stawie, ryby dokarmiane są głównie zbożami bądź granulatami

Podział na akwakulturę ekstensywną i intensywną jest umowny i opiera się na różnych definicjach, które określają przynależność danej formy akwakultury do jednej z tych kategorii, a także form pośrednich, takich jak akwakultura półintensywna. Pierwotnie chów ekstensywny był definiowany jako produkcja oparta wyłącznie na naturalnym pokarmie, bez stosowania zabiegów zwiększających wydajność naturalną. Jednak obecnie używa się zamiennie terminów niskointensywna i ekstensywna, zakładając, że cechą charakterystyczną tego rodzaju akwakultury jest duży udział pokarmu naturalnego w diecie ryb, wynikający z odpowiedniej kultury w stawach.

aparat inkubacyjny
aparat inkubacyjny

naczynie lub pojemnik służący do przetrzymania ikry od momentu zapłodnienia do wyklucia się wylęgu, zapewniający równomierny przepływ wody i ochronę przed drapieżnikami i szkodnikami

Przykładowe typy aparatów inkubacyjnych:

1,1
RJRLLK5jKAgb2
Aparat skrzynkowy kalifornijski
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1TKhtS1TxjXc
Aparat długostrumieniowy
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RYhRKcpPlOwXp
Słoje Weissa
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bakterie patogenne
bakterie patogenne

bakterie wywołujące chorobę u danego organizmu

basen do podchowu ryb
basen do podchowu ryb

zbiornik o regularnym kształcie (kwadratowy, prostokątny, okrągły lub elipsoidalny) z regulowanym dopływem i odpływem wody, służący do podchowu ryb

denitryfikacja
denitryfikacja

beztlenowe procesy redukcji azotanów do azotynów i amoniaku oraz redukcji tlenku azotu i azotu cząsteczkowego

filtr biologiczny
filtr biologiczny

filtr wypełniony odpowiednim złożem filtracyjnym, który wspomaga zachodzące w zbiorniku wodnym przemiany biochemiczne związane z rozkładem materii organicznej, głównie poprzez wytworzenie błony biologicznej zawierającej mikroorganizmy (bakterie, pierwotniaki i grzyby), bezkręgowców i roślin, wychwytujących i asymilujących produkty rozkładu materii

filtr mechaniczny
filtr mechaniczny

urządzenie służące do oczyszczania i uzdatniania wody; odpowiada za zatrzymywanie i usuwanie z wody stałych cząstek, gałęzi, liści, piasku, żwiru i  innych osadów, które znajdują się w przepływającej wodzie

jaz piętrzący
jaz piętrzący

budowla przegradzająca rzekę w poprzek koryta, służąca do spiętrzenia wody

R16LiaHzz6IKY
Jaz piętrzący
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
kaskada
kaskada

zespół współpracujących ze sobą stopni wodnych zbudowanych w celu uregulowania przepływu i zmniejszenia spadków wody w potoku lub rzece

lampa UV
lampa UV

urządzenie emitujące promieniowanie ultrafioletowe, które ma wiele zastosowań, między innymi dezynfekcję wody; dezynfekcja wody jest przeprowadzana podczas przepływu wody przez wnętrze lampy; sterylizacja z wykorzystaniem lamp eliminuje konieczność używania środków chemicznych oraz chroni instalację wodną przed bakteriami, wirusami, grzybami i pleśniami, które mogą rozwijać się w wodzie

mikrosita (filtry bębnowe)
mikrosita (filtry bębnowe)

służą do usuwania części stałych z wody

Zasada działania:

  • woda wpływa do środka bębna filtrującego;

  • odcedzone na mikrosicie elementy wypłukiwane są poprzez instalację płuczącą do rynny zrzutowej zawiesiny;

  • przefiltrowana ciecz odprowadzana jest z wanny odpływowej w dolnej części konstrukcji.

W zależności od zastosowanych paneli filtracyjnych sita mogą usuwać części stałe o rozmiarze od 10 do 300 mikronów.

nasycenie wody tlenem
nasycenie wody tlenem

zawartość rozpuszczonego tlenu w wodach naturalnych wynosi od 0 do 14,0 mg/l OIndeks dolny 2; ilość rozpuszczonego tlenu w mg/l OIndeks dolny 2 nie określa stopnia nasycenia wody tlenem w danych warunkach; dlatego zawartość tlenu w wodach naturalnych podaje się również w procentach nasycenia wody tlenem w danej temperaturze

stopień nasycenia wody tlenem jest to stosunek zawartości tlenu rozpuszczonego w badanej wodzie do maksymalnej zawartości tlenu w wodzie destylowanej w danej temperaturze przy ciśnieniu 760 mm Hg (wartości te bierzemy z tablic rozpuszczalności gazów w wodzie)

nitryfikacja
nitryfikacja

proces przemiany azotu w warunkach tlenowych przez bakterie utleniające amoniak do azotynów i azotyny do azotanów

organizm jednokomórkowy
organizm jednokomórkowy

żywy organizm składający się z jednej pojedynczej komórki, która pełni wszystkie niezbędne funkcje życiowe, takie jak odżywianie, oddychanie i rozmnażanie

przyrost całkowity
przyrost całkowity

różnica masy ryb odłowionych i ich masy podczas obsadzania stawu

przyrost jednostkowy
przyrost jednostkowy

zwiększenie masy jednej ryby w okresie sezonu wzrostowego

przyrost na paszy
przyrost na paszy

zwiększenie masy ryb pod wpływem karmienia

RAS
RAS

(ang. recirculating aquaculture systems) recyrkulacyjne systemy akwakultury zwane również obiegiem zamkniętym lub zwrotnym obiegiem wody; dzięki nim możliwe jest utrzymywanie temperatury i nasycenia wody tlenem na pożądanym poziomie; wielokrotne użycie tej samej wody w procesie produkcyjnym staje się możliwe dzięki zastosowaniu wydajnej filtracji oraz innych metod służących uzdatnianiu wody

współczynnik intensywności żywienia
współczynnik intensywności żywienia

stosunek całkowitego przyrostu ryb do wydajności naturalnej stawów; informuje, jaki jest udział pokarmu naturalnego, a jaki paszy w wielkości produkcji ryb

wydajność naturalna stawów
wydajność naturalna stawów

określa możliwości produkcyjne stawów wyłącznie na pokarmie naturalnym