E-materiały do kształcenia zawodowego

Diagnostyka wagonów

Planowanie i realizacja przewozów kolejowych — Technik transportu kolejowego

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1

Słownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia pojęć związanych z „Diagnostyką wagonów”.

Pojęcia uporządkowano alfabetycznie. Pod każdym pojęciem znajduje się link odsyłający do materiału multimedialnego lub innych e‑materiałów, w których pojawia się dane pojęcie.

amortyzator
amortyzator

mechanizm, którego zadaniem jest zabezpieczenie układu zawieszenia przed negatywnym oddziaływaniem drgań i zwiększenie komfortu eksploatacji

awaria
awaria

stan niesprawności pojazdu występujący nagle i powodujący jego niewłaściwe działanie uniemożliwiające pełną obsługę lub całkowite unieruchomienie

część (element)
część (element)

niepodzielny składnik podzespołu, zespołu, układu lub obwodu np. oś zestawu kołowego, sprężyna śrubowa

AVV/GCU
AVV/GCU

AVV (Ogólna umowa o użytkowaniu wagonów), znane również jako GCU, skrót od General Contract of Use for Wagons, jest ogólną umową dotyczącą korzystania z wagonów towarowych, która została wprowadzona w życie w 2006 roku. Jej celem jest uregulowanie praw i obowiązków osób posiadających wagony oraz tych, którzy je wykorzystują. Umowa ma zastosowanie na obszarze objętym Konwencją COTIF (Konwencja o międzynarodowym przewozie kolejami), regulującą międzynarodowy transport kolejowy

hamulec klockowy
hamulec klockowy

hamulec, w którym siła wytworzona podczas hamowania w cylindrze hamulcowym przekazywana jest na klocki hamulcowe dociskane do powierzchni tocznych kół. Elementem ciernym klocka hamulcowego jest wymienna żeliwna lub kompozytowa wstawka hamulcowa

hamulec tarczowy
hamulec tarczowy

hamulec, w którym siła wytworzona podczas hamowania w cylindrach hamulcowych przekazywana jest na umieszczone w szczękach hamulcowych wymienne okładziny cierne dociskane dwustronnie do tarcz hamulcowych na osiach zestawów kołowych lub pierścieni ciernych zamontowanych na tarczach kół

koło obręczowane
koło obręczowane

koło składające się z 3 elementów: koła bosego, obręczy i pierścienia zaciskowego

kurek końcowy
kurek końcowy

zawór na każdym końcu przewodu głównego pojazdu umożliwiający zamknięcie przewodu

Film instruktażowy - tutorial Oględziny składu pociąguDddxa23OHFilm instruktażowy - tutorial Oględziny składu pociągu

łożysko
łożysko

część umożliwiająca ruch obrotowy osi zestawu kołowego

maźnica
maźnica

w pojazdach szynowych obudowa łożyska tocznego

nalep
nalep

usterka na obręczy koła, która powstała na wskutek przywarcia fragmentów klocków hamulcowych

RoXO9OA3EIkeg
Nalep
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
naprawa
naprawa

doprowadzenie wyeksploatowanego lub uszkodzonego wagonu, jego zespołów, podzespołów, części, obwodów, układów do stanu technicznego wymaganego przepisami

oględziny
oględziny

czynności mające na celu określenie wzrokowe, dotykowe lub słuchowe stanu technicznego wagonu, jego zespołów, podzespołów, części , układów, obwodów

ostoja wagonu
ostoja wagonu

rama stalowa, na której opiera się pudło

R1YFyYijWnrgO
Ostoja wagonu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
płaskie miejsce
płaskie miejsce

usterka na obręczy koła powstała na wskutek jazdy z zablokowanymi kołami

R1eztfY2serMo
Płaskie miejsce
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
pojazd kolejowy
pojazd kolejowy

pojazd dostosowany do poruszania się na własnych kołach po torach kolejowych z napędem lub bez napędu

posterunek rewizji technicznej
posterunek rewizji technicznej

to zespół pracowników przewoźnika kolejowego wykonujących w przydzielonym rejonie oględziny techniczne, próby hamulców i drobne naprawy wagonów (bez wyłączenia ze składu pociągu) oraz zespołów trakcyjnych dysponujący niewielkim zapleczem warsztatowym

próba hamulca pociągu
próba hamulca pociągu

to zespół czynności wykonywanych przy pociągu lub składzie pociągu w celu sprawdzenia działania hamulców

przewód główny
przewód główny

przewód powietrzny poprowadzony od jednego do drugiego końca pojazdu. Na końcach przewodu głównego pojazdu znajduje się kurek końcowy i sprzęg hamulcowy. W pociągu przewodem głównym nazywamy przewód powstały przez połączenie sprzęgami hamulcowymi przewodów głównych poszczególnych pojazdów. Przewód główny stanowi jeden z zasadniczych zespołów hamulca zespolonego, w którym pełni dwie funkcje:

  • dostarczenie sprężonego powietrza z pojazdu z napędem do poszczególnych pojazdów w pociągu

  • przesyłanie pneumatycznych sygnałów hamowania i odhamowania

  • Film instruktażowy - tutorial Oględziny składu pociąguDddxa23OHFilm instruktażowy - tutorial Oględziny składu pociągu

rewident taboru
rewident taboru

pracownik wykonujący czynności związane z obsługą techniczną wagonów pasażerskich lub towarowych oraz zespołów trakcyjnych

sprawdzenie szczelności układu pneumatycznego hamulca
sprawdzenie szczelności układu pneumatycznego hamulca

element szczegółowej próby hamulca polegający na sprawdzeniu wartości spadku ciśnienia w przewodzie głównym w ciągu 5 minut

sprawdzenie
sprawdzenie

ustalenie stanu technicznego wagonu, zespołu, podzespołu, części, układu, obwodu, poprzez oględziny, pomiary, próby działania

sprzęg hamulcowy
sprzęg hamulcowy

elastyczny wąż na końcu przewodu głównego pojazdu zakończony główką umożliwiającą łączenie z innym sprzęgiem. Połączenie sprzęgów hamulcowych i otwarcie kurków końcowych pojazdów w pociągu umożliwia utworzenie przewodu głównego pociągu

sprzęgnięte wagony
sprzęgnięte wagony

wagony połączone ze sobą za pomocą sprzęgów śrubowych

usterka
usterka

niewielki defekt lub brak stwierdzony w wagonie, który nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa oraz nie ogranicza w istotny sposób walorów użytkowych wagonu i nie wymaga natychmiastowego wyłączenia wagonu z przewozów

uszkodzenie
uszkodzenie

utrata właściwości użytkowych przez wagon, zespół, podzespół, część w sposób nagły, uniemożliwiająca lub ograniczająca w istotny sposób jego użytkowanie

wózek
wózek

element podwozia pojazdu szynowego, w którym zamocowane są osie wraz z kołami

wskaźnik hamulca tarczowego
wskaźnik hamulca tarczowego

urządzenie zabudowane po obu stronach pojazdu z hamulcem tarczowym umożliwiające wykonanie stacjonarnej próby działania hamulca tarczowego. Urządzenie to umożliwia kontrolę działania hamulca pneumatycznego, postojowego i stan napełnienia zbiorników pomocniczych. Wskaźnik ma postać dwóch prostokątnych okienek z kolorowymi tarczkami. Wskaźnik może sygnalizować następujące stany hamulca:

  • odhamowany: zielona tarczka

  • stan nieznany: biała tarczka z czarnymi przekątnymi- może oznaczać brak ciśnienia w zbiorniku pomocniczym lub nieznany stan hamulca ręcznego

  • zahamowany: czerwona taczka z czarną kropką lub pasem

R1KxK6gMZ6vy8
Wskaźnik hamulca tarczowego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
wstawka hamulcowa
wstawka hamulcowa

element cierny hamulca klockowego przy kołach obręczowanych

R1OahnZWMt811
Wstawka hamulcowa
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
zderzak
zderzak

urządzenie przeznaczone do łagodzenia siły nacisku i uderzeń oraz utrzymywania sprzęgniętych wagonów w odpowiedniej odległości

RFuQBfFd2R1RR
Zderzak
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
zużycie
zużycie

utrata własności fizycznych (geometrycznych, mechanicznych, elektrycznych, itp.) przez zespół, podzespół, część w wyniku eksploatacji