Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Dokumentacja procesu wiercenia

GIW.13. Organizacja i prowadzenie prac wiertniczych - Technik wiertnik 311707

bg‑gold

Słownik pojęć dla e‑materiału

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

1
dokumentacja geologiczna
dokumentacja geologiczna

dokumentacja geologiczna jest prowadzona na wiertni wg wskazań właściwych służb nadzoru. Zawiera ona opis litologiczny próbek okruchowych lub rdzenia, dane z obserwacji i pomiarów zawartości węglowodorów w płuczce, wyniki analiz nawierconych wód, wykresy uzyskane za pomocą aparatury pomiarowej, postępy wiercenia. Ustawa wymaga, aby Dokumentacja zawierała odpowiednie Zestawienia, min.: zestawienie zasobów geologicznych oraz przewidywanych zasobów wydobywanych złoża wg stanu rozpoznania na dany dzień

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Projekt geologiczno‑techniczny otworuDigMeKjTOProjekt geologiczno‑techniczny otworu

dziennik wiertniczy
dziennik wiertniczy

dziennik wiertniczy jest wymogiem, jaki narzuca Prawo geologiczne i górnicze. Jest to wielkoformatowy zeszyt, w którym rozpisano w kolumnach parametry wiercenia, uwiert świdrem, opis czynności wykonanych na dwóch zmianach. Natomiast w poziomie raportu dokonano podziału na dni, tym samym umożliwiając zapisanie całej historii otworu w jednym zeszycie. Dziennik wiertniczy powinien być podpisany na pierwszej stronie przez kierownika wiertni i opisany, jakiego otworu dotyczy i powinien zawierać datę rozpoczęcia pracy na wyznaczonym punkcie. Po zakończeniu pracy na danym punkcie wiercenia, dziennik przekazuje się do dyrekcji danej firmy kontraktorskiej

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczychDPPbqvxIlSporządzanie dokumentacji prac wiertniczych

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

dzienny raport wiertniczy
dzienny raport wiertniczy

dzienny raport wiertniczy jest jednym z najważniejszych źródeł informacji. Jest zwykle sporządzany przez asystenta kierownika lub kierownika nocnej zmiany. Zawiera dokładnie skompletowane informacje z całej doby. Jest prawnym dokumentem od momentu podpisania przez kierownika wiertni i geologa dozoru/nadzoru bądź innego reprezentanta inwestora. Po sporządzeniu, sprawdzeniu i podpisaniu przez uprawnione osoby, raport jest przesyłany do siedziby inwestora, jeżeli jest nim osoba prywatna lub regionalnych ośrodków/oddziałów geologicznych w przypadku inwestycji finansowanych przez PGNiG

W każdym raporcie powinny się znaleźć podstawowe dane wierconego otworu:

  • nazwa,

  • liczba kolejna raportu,

  • data raportu,

  • dane lokalizacyjne otworu,

  • opis prac na poszczególnych zmianach,

  • elementy przewodu wiertniczego wraz z dodatkowym zapuszczonym sprzętem,

  • postęp wiercenia i głębokość z poprzedniej zmiany,

  • nazwiska wiertaczy, w przypadku raportów IADC (prace kontraktowe) wymienia się całą załogę,

  • bilans czasu pracy urządzenia wiertniczego, podawany w godzinach, włączając czas produktywny i nieproduktywny,

  • parametry wiercenia, ilość metrów uwierconych na zmianę, stan narzędzia wiercącego; opis zużycia powinien być dokonany za pomocą specjalnego kodu.

  • rodzaj użytej płuczki wiertniczej, parametry fizyczne i reologiczne.

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczychDPPbqvxIlSporządzanie dokumentacji prac wiertniczych

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

ewidencja materiałów na wiertni
ewidencja materiałów na wiertni

każda wiertnia jest pod względem księgowym traktowana jak magazyn. Powinna posiadać swój numer użytkownika i stanowisko kosztów zmienne w czasie, w zależności, w jakim stadium pracy wiertnia aktualnie się znajduje, czy to jest montaż, demontaż, wiercenie czy opróbowanie otworu

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczychDPPbqvxIlSporządzanie dokumentacji prac wiertniczych

ewidencja pracy przewodu wiertniczego i obciążników
ewidencja pracy przewodu wiertniczego i obciążników

Polskie Normy zalecają, aby co pewien czas pracy w otworze, przewód wiertniczy i obciążniki były kontrolowane. Problem generalnie dotyczy stanu maszynowych połączeń gwintowych przewodu pracującego w ciężkich warunkach, otworach kierunkowych, horyzontalnych. Wtedy te zalecenia skracają czas pomiędzy przeglądami. Aby być świadomym czasu pracy każdego kawałka przewodu i obciążnika nadaje się im numery i ewidencjuje czas pracy na Kartach Czasu Pracy Przewodu i Obciążników

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEWykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych

Karta Ewidencji Odpadu
Karta Ewidencji Odpadu

zgodnie z ustawą o odpadach, wszelkie powstające odpady na terenie wiertni należy odpowiednio ewidencjonować, magazynować i finalnie przekazywać jednostkom uprawnionym do ich odbioru i utylizacji. Jednym z poważniejszych odpadów jest zużyta lub skażona płuczka wiertnicza, zwierciny skażone płuczką wiertniczą oraz powstające oleje przepracowane

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

Karta Likwidacji Erupcji
Karta Likwidacji Erupcji

kartę likwidacji erupcji podczas wiercenia wypełnia się co każde zwiercone 50 m otworu. Przyjęto taką metodykę, gdyż po stwierdzeniu przypływu do otworu nie ma już czasu na dość żmudne obliczenia. Karty te są niezwykle pomocne, właściwie to one prowadzą imówią, jakie parametry zastosować, jakie ciśnienia i wydatki tłoczenia, oraz jakie utrzymywać ciśnienia ma manifoldzie zwężkowym

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

karta pracy świdra, koronki na wiertni
karta pracy świdra, koronki na wiertni

obejmuje charakterystykę świdra lub koronki, czynności wykonane świdrem lub koronką i czas ich pracy. Zamieszcza się parametry wiercenia, wydajność i ciśnienie pompy, właściwości płuczki, zużycie świdra lub koronki i rodzaje przewiercanych skał. Obecnie dane te są podawane na bieżąco w raporcie dziennymdzienny raport wiertniczyraporcie dziennym podawanym do przedsiębiorstwa

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

Karta Przekazania Odpadu
Karta Przekazania Odpadu

odpad przekazuje się firmie, która jest wyspecjalizowana i upoważniona do jego odbioru. Na Karcie Przekazania Odpadu pojawia się adres naszej firmy i także adres firmy przejmującej odpad. Jeżeli transport odpadu przejmuje na siebie obca jednostka, to jej dane także powinny się znaleźć na karcie. Tutaj także obowiązuje nas numer kolejny Karty

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

manifold dławienia
manifold dławienia

zespół zwężek i zasów pozwalający na kontrolowanie wypływu z otworu wiertniczego zgazowanej płuczki, podczas likwidacji erupcji wstępnej

Rodzaje dokumentacji wiertniczejDvRouRfzwRodzaje dokumentacji wiertniczej

Plany Ruchu
Plany Ruchu

Ruch Zakładu Górniczego lub wykonującego roboty geologiczneprace geologiczne roboty geologiczne odbywa się na podstawie zatwierdzonego Planu Ruchu. Musi się on znajdować na wiertni, ponieważ bez niego nie możemy przystąpić do pracy. W przypadku przystąpienia do pracy bez takiego dokumentu prawo przewiduje surowe kary

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Projekt geologiczno‑techniczny otworuDigMeKjTOProjekt geologiczno‑techniczny otworu

prace geologiczne
prace geologiczne

jest to projektowanie i wykonywanie badań oraz innych czynności, w celu ustalenia budowy geologicznej kraju, a w szczególności poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, wód podziemnych oraz kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla, określenia warunków hydrogeologicznych, geologiczno‑inżynierskich, a także sporządzanie map i dokumentacji geologicznychdokumentacja geologiczna dokumentacji geologicznych oraz projektowanie i wykonywanie badań na potrzeby wykorzystania ciepła Ziemi lub korzystania z wód podziemnych

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Projekt geologiczno‑techniczny otworuDigMeKjTOProjekt geologiczno‑techniczny otworu

Projekt geologiczno‑techniczny otworu (PGTO)
Projekt geologiczno‑techniczny otworu (PGTO)

jest załącznikiem do Planu RuchuPlany RuchuPlanu Ruchu. Dokument ten przeglądowo pokazuje w dwóch częściach: geologicznej i technicznej, przewidywaną konstrukcję otworu, zarurowanie, wysokość wytłoczenia zaczynu cementowego, uzbrojenie wgłębne i powierzchniowe, litologię, ewentualnie stratygrafię, podstawowe parametry płuczek wiertniczych, możliwe zagrożenia naturalne, przewidywane poziomy perspektywne, dopływ wód podziemnych, solanek, gazów kwaśnych, wielkości gradientów ciśnienia złożowego.

W części technicznej jest przewidziany rodzaj narzędzia wiercącego, a także, co już było wcześniej określone, horyzonty rdzeniowania i ilości pobranych próbek rdzeni wiertniczych. PGTO w łatwy sposób pokazuje osobom dozoru zakres koniecznych prac do wykonania, pomaga przewidzieć czas i rodzaj koniecznego sprzętu do skompletowania na czas robót na wiertni

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Projekt geologiczno‑techniczny otworuDigMeKjTOProjekt geologiczno‑techniczny otworu

projekt zapięcia rurowego próbnika złoża
projekt zapięcia rurowego próbnika złoża

Rurowy próbnik złoża jest narzędziem umożliwiającym określenie nasycenia skał perspektywicznych. Czynność tą można wykonać zarówno w trakcie wiercenia otworu i po zarurowaniu po uprzednim wykonaniu perforacji rur okładzinowych

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEWykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych

protokoły przeprowadzonych prób ciśnieniowych armatury powierzchniowej
protokoły przeprowadzonych prób ciśnieniowych armatury powierzchniowej

podczas pracy urządzenia wiertniczego, należy przeprowadzać po każdym montażu na nowym punkcie lub po zamontowaniu nowego składnika armatury napowierzchniowej i przeciwerupcyjnej, szereg prób ciśnieniowych. Czynności te służą zapewnieniu bezpieczeństwa powszechnego załogi pracującej czasem w bezpośrednim sąsiedztwie rurociągów znajdującym się pod wysokim ciśnieniem. Testuje się szereg elementów, są one zamieszczone w tabeli, która jest przykładem Protokołu stworzonego po próbie ciśnieniowej w/w armatury

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEWykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych

protokół odbioru technicznego obiektów i urządzeń energo‑mechanicznych wiertni - protokół kolaudacyjny
protokół odbioru technicznego obiektów i urządzeń energo‑mechanicznych wiertni - protokół kolaudacyjny

przed każdym dopuszczeniem urządzenia do ruchu, taki protokół musi być sporządzony. Jest świadectwem, że właściciel urządzenia odpowiedzialność bierze za prace i ewentualne szkody powstałe podczas pracy urządzenia. Stanowi on dokument dopuszczający wiertnię do ruchu. Odbioru technicznego dokonuje komisja odbioru, w której skład wchodzą pracownicy reprezentujący wszystkie służby oraz kierownik wiertni i budowy. W protokole powinny się znaleźć poniższe stwierdzenia ze strony komisji kolaudacyjnej:

–  zgodność pracy podzespołów w ruchu oraz zgodności stanu obiektów  z dokumentacją i przepisami bhp,

–  zgodność zabezpieczenia przeciwpożarowego z obowiązującą instrukcją oraz sposobu postępowania w przypadku powstania pożaru,

–  wyposażenie wiertni w dokumentację ruchową oraz w książki pracy urządzeń energo‑mechanicznych i osprzętu,

–  wyposażenie wiertni w odpowiednie urządzenia, sprzęt, narzędzia ratunkowe, części zamienne szybko zużywające się oraz materiały – zgodnie z normatywami,

–  zaopatrzenie pracowników wiertni w niezbędną odzież ochronną i roboczą oraz sprzęt ochrony osobistej

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEWykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych

protokół z przeprowadzonego rurowania i cementowania otworu
protokół z przeprowadzonego rurowania i cementowania otworu

zawiera dane dotyczące stanu technicznego otworu, przerabiania otworu z podaniem własności płuczki i uwag o pracy świdrakarta pracy świdra, koronki na wiertnipracy świdra, uzbrojenia rur i wylotu otworu z podaniem liczby zapuszczonych rur, ich posadowienia‑głębokość buta, płukania, przygotowania cementu i dodatków, wtłaczania zaczynu cementowego do rur i wytłaczania go poza rury oraz dane dotyczące agregatów cementacyjnych

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEWykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych

protokół z wykonania próby chłonności
protokół z wykonania próby chłonności

po przewierceniu buta rur i kilku metrów określa się ciśnienie chłonności. Poprzez wywarcie ciśnienia płuczką lub wodą w otworze, podczas której obserwuje się stopniowe podnoszenie się ciśnienia i objętości wtłoczonej cieczy aż do momentu zatrzymania wzrostu ciśnienia i po tym jego spadek. Określona w ten sposób wartość jest ciśnieniem chłonności skał pod butem rur. W protokole podaje się wielkość tego ciśnienia oraz objętość wtłoczonej cieczy do otworu, datę przeprowadzonej próby i średnicę ostatniej zacementowanej kolumny rur okładzinowych

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEWykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych

protokół z wykonania próby szczelności rur
protokół z wykonania próby szczelności rur

określa stan otworu, wywarte ciśnienie i ewentualnie jego spadek. Stwierdza się czy kolumna rur jest szczelna, czy też nie, określa się również przyczynę nieszczelności

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEWykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych

protokół z wypadku wiertniczego, raport awaryjny
protokół z wypadku wiertniczego, raport awaryjny

zawiera następujące pozycje: datę i rodzaj wypadku, opis okoliczności powstania wypadku, przypuszczalną przyczynę, dane dotyczące uszkodzenia narzędzia lub urządzenia, dane otworu, parametry wiercenia i płuczki. Po likwidacji awarii sporządza się protokół likwidacji awarii

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczychDPPbqvxIlSporządzanie dokumentacji prac wiertniczych

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

raport energetyczny
raport energetyczny

raport energetyczny jest sporządzany zwykle na koniec każdego miesiąca. Znajduje się w nim wiele składników, które są ewidencjonowane na wiertni. Wyszczególnia się w nim pracujące urządzenia mechaniczne, zużywające określone ilości paliwa, smarów i olejów silnikowych, hydraulicznych czy przekładniowych a także czas pracy każdego urządzenia w godzinach w całym miesiącu. Ważne jest, aby w celu określania czasu pracy danego urządzenia korzystać z raportów dziennychdzienny raport wiertniczyraportów dziennych, ewentualnie raportu wiertaczaraport wiertaczaraportu wiertacza, w celu określenia czasu pracy

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

raport płuczkowy
raport płuczkowy

raport płuczkowy jest dokumentem sporządzanym przez płuczkowego. Bardzo często serwis płuczkowy jest osobną firmą zatrudnianą przez kontraktora wiertniczego do współpracy w danym projekcie. Płuczkowy jest zobowiązany dokonywać na każdej zmianie pomiarów parametrów reologicznych
i fizykochemicznych, tj. parametrów lepkościowych, gęstości płuczki, zawartości jonów chlorkowych, magnezowych, potasowych, zawartości polimerów, aktywnych cząstek bentonitu, wskaźnika Pf i Mf, temperatury pomiaru, i innych parametrów płuczki wiertniczej. Innym ważnym składnikiem raportu płuczkowego jest przedstawiony skład aktualnie używanej płuczki, z podaniem stężenia danego składnika, ilości dodanej na danej zmianie

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

raport wiertacza
raport wiertacza

raport wiertacza jest równie ważnym dokumentem, co dzienny raport wiertniczydzienny raport wiertniczydzienny raport wiertniczy. Na jego podstawie sporządzany jest raport dzienny. Wiertacz wypełnia arkusz raportu wpisując datę, nazwiska pomocników wieżowych, otworowych i dołowych. Zamieszcza ważne informacje dotyczące procesu wiercenia: głębokość otworu z początku i z końca swojej zmiany, ilość suwów pompy, nacisk na świder, BHA (Bottom hole assembly), czyli zestaw wgłębny, w którego skład wchodzi narzędzie wiercące, łączniki, stabilizatory, amortyzatory, i inne. Ważnym elementem jest czas pracy, który musi być podany w tym raporcie. Jest to niezbędne podczas określania czasu pracy BHA, przewodu wiertniczegoewidencja pracy przewodu wiertniczego i obciążnikówprzewodu wiertniczego i innych elementów

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczychDPPbqvxIlSporządzanie dokumentacji prac wiertniczych

Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvSporządzanie raportów materiałowych

rekordograf 
rekordograf 

każde nowoczesne urządzenie wiertnicze powinno być wyposażone w szereg czujników różnych parametrów stale rejestrowanych. Dane te są analizowane na bieżąco i zbierane w specjalnym urządzeniu zwanym rekordografem

RCCHeM01L9pTN
Rekordograf
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające

Rodzaje dokumentacji wiertniczejDvRouRfzwRodzaje dokumentacji wiertniczej

zasuwa
zasuwa

rodzaj zaworu, który pracuje w stanie całkowicie otwartym lub zamkniętym. Składa się z wrzeciona, przesuwającego duszę, zamykającą przelot zasuwy. Zasuwy są zamontowane na bocznych odejściach na manifold dławieniamanifold dławieniamanifold dławienia i linię zatłaczania otworu wiertniczego. Są również zamontowane w manifoldzie dławienia

Rodzaje dokumentacji wiertniczejDvRouRfzwRodzaje dokumentacji wiertniczej

zwężka dławienia
zwężka dławienia

zawór pozwalający na płynne dławienie wypływającej z otworu zgazowanej płuczki. Najczęściej zwężka dławienia składa się ze stożkowej iglicy i dopasowanego gniazda zaworowego. Sterowana jest ręcznie lub hydraulicznie z pulpitu wiertacza

Rodzaje dokumentacji wiertniczejDvRouRfzwRodzaje dokumentacji wiertniczej