Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik wiertnik3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik wiertnik

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik wiertnik. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

GIW.13. Organizacja i prowadzenie prac wiertniczych wyodrębnionej w zawodzie Technik wiertnik 311707

Podstawa programowa

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji GIW.13. Organizacja
i prowadzenie prac wiertniczych:

• prowadzenie dokumentacji wiercenia,

• organizowanie i prowadzenie procesu wiercenia,

• nadzorowanie procesu wiercenia.

Efekty kształcenia

Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia GIW.13.3. Przygotowanie i prowadzenie prac wiertniczych:

Uczeń:

3) stosuje zasady sporządzania dokumentacji czasu pracy załogi wiertniczej

4) analizuje dane zamieszczone w dokumentacji wierceń,

5) posługuje się terminologią specjalistyczną dotyczącą procesu wiercenia,

7) charakteryzuje zasady sporządzania raportów wiertniczych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieD1EFy1UJUWprowadzenie

   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

   Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy:

   • Materiał Film edukacyjny Projekt geologiczno‑techniczny otworuDigMeKjTOFilm edukacyjny Projekt geologiczno‑techniczny otworu to film edukacyjny, który pokazuje w jaki sposób przygotować proces wiercenia otworu, jak go przeprowadzić oraz jak postępować po zakończeniu wiercenia.

   • Materiał Film instruktażowy (tutorial) Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczychDPPbqvxIlFilm instruktażowy (tutorial) Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczych to film instruktażowy (tutorial), który prezentuje dokumentację niezbędną przy prowadzeniu prac wiertniczych oraz sposób jej prowadzenia.

   • Materiał Film instruktażowy (tutorial) Sporządzanie raportów materiałowychDK4E0vWFvFilm instruktażowy (tutorial) Sporządzanie raportów materiałowych to film instruktażowy (tutorial), który przedstawia sposób wykonywania raportów materiałowych.

   • Materiał Film instruktażowy (tutorial) Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowychD1Bz55jVEFilm instruktażowy (tutorial) Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych to film instruktażowy (tutorial), który pokazuje jak wykonywać uzbrojenie i zabezpieczenie otworu wiertniczego za pomocą rur okładzinowych.

   • Materiał E‑book Rodzaje dokumentacji wiertniczejDvRouRfzwE‑book Rodzaje dokumentacji wiertniczej to e‑book, który pomaga w przyswajaniu wiedzy o dokumentach sporządzanych na wiertni podczas pracy oraz dokumentacji wymaganej przez prawo geologiczne i górnicze.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDoHNglFjmInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuD1Duq9hImSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przwodnik dla nauczycielaD12CF0PMcPrzwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięD16rcDhwmPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaDCBwYtJ0iNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaDxuBFmdGsInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik wiertnik

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom poznanie i zapamiętanie pojęć związanych z organizacją i prowadzeniem prac wiertniczych.

Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Film edukacyjny „Projekt geologiczno‑techniczny otworu”

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji film.

• Zadaniem uczniów jest oglądanie i zapamiętywanie jak największej ilości informacji i notowanie szczegółów dotyczących PGTO.

• Po zakończeniu oglądania uczniowie zostają podzieleni na kilka maksymalnie 4- osobowych grup.

• Nauczyciel informuje grupy, że wezmą udział w konkursie - będzie on polegał na odpowiadaniu na pytania związane z obejrzanym filmem.

• Grupy losują pytania i za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź uzyskują punkty.

• Przykładowe pytania konkursowe mogłyby wyglądać następująco:

  • Na podstawie jakiej dokumentacji prowadzona jest realizacja prac wiertniczych?

  • Co zawiera Plan ruchu zakładu górniczego?

  • Co to jest Projekt geologiczno – techniczny otworu wiertniczego?

  • Z jakich części składa się PGTO.

  • Jakie informacje zawiera część geologiczna PGTO?

  • Jakie informacje zawiera część techniczna PGTO?

  • Wymień parametry warstw złożowych.

  • Co to jest gradient ciśnienia złożowego?

  • Podaj definicję płuczki wiertniczej.

  • Jakie rodzaje płuczek wiertniczych mogą być stosowane w procesie wiercenia.

  • Wymień rodzaje kolumn rur okładzinowych.

  • Podaj parametry wiercenia

• Jeśli dana grupa nie umie odpowiedzieć na wylosowane pytanie, przechodzi ono na grupę następną.

• Nauczyciel udziela komentarza na nieprawidłowe odpowiedzi uczniów.

• Prowadzący może nagrodzić zwycięską grupę ocenami lub ustną pochwałą.

Film instruktażowy (tutorial) „Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczych”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film instruktażowy przedstawiający rodzaje dokumentacji stosowanych na wiertni oraz w jaki sposób należy je wypełniać.

• Zadaniem uczniów podczas oglądania filmu jest sporządzanie notatek i zapamiętywanie jak największej liczby informacji.

• Po obejrzeniu e‑materiału prowadzący dzieli klasę na trzy grupy, którym przydziela do omówienia inny rodzaj dokumentacji: dziennik wiertniczy, dzienny raport wiertniczy oraz zmianowy raport wiertacza.

• Każda z grup ma za zadanie szczegółowo opisać przydzieloną dokumentację oraz jakie informacje należy w niej podać.

• Grupy otrzymują kartki papieru formatu A4 oraz flamastry i na tych kartkach opisują dany rodzaj dokumentacji. Na tym etapie nauczyciel monitoruje pracę grup i służy im pomocą w razie problemów z wykonaniem zadania.

• Po zapisaniu wszystkich informacji grupy wymieniają się kartkami z innymi grupami, a te mają za zadanie dopisać brakujące treści (innym kolorem flamastra).

• Grupy przestawiają na forum klasy wyniki swojej pracy.

• Nauczyciel komentuje poprawność wykonania zadania i nagradza ocenami grupę, która najlepiej wywiązała się z zadania.

Film instruktażowy (tutorial) „Sporządzanie raportów materiałowych”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film instruktażowy i prosi, aby notowali ważne według nich informacje dotyczące raportów materiałowych.

• Klasa zostaje podzielona na cztery grupy.

• Każda z grup otrzymuje po kilka pytań dotyczących raportu płuczkowego i raportu energetycznego (dwie dotyczące raportu płuczkowego, dwie dotyczące raportu energetycznego).

• Grupy otrzymują duże arkusze papieru i wypisują po kilka pytań dotyczących raportu płuczkowego i raportu energetycznego. Następnie przekazuje arkusz kolejnej grupie, która stara się na te pytania odpowiedzieć.

• Jeśli jakieś pytanie sprawia uczniom szczególne trudności, pomaga im nauczyciel.

• Prowadzący pozwala grupom zastanowić się nad zapisywanymi pytaniami i odpowiedziami, ale kontroluje również czas pracy grup w taki sposób, aby praca nad zdaniem miała dynamiczny charakter.

• Kiedy zadanie jest wykonane nauczyciel odczytuje efekty pracy uczniów Na tym etapie grupy jak i nauczyciel mogą komentować zapisane informacje.

• Po omówieniu pytań i odpowiedzi nauczyciel pyta uczniów, z którym pytaniem mieli największe trudności.

• Grupy poproszone zostają o przedstawienie swoich opinii.

Film instruktażowy (tutorial) „Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film instruktażowy przedstawiający poszczególne etapy szablonowania rur okładzinowych.

• Zadaniem uczniów podczas oglądania filmu jest sporządzanie notatek i zapamiętywanie jak największej liczby informacji.

• Po obejrzeniu e‑materiału prowadzący dzieli klasę na trzy grupy, którym przydziela do omówienia inny etap szablonowania rur okładzinowych: przygotowanie rur do szablonowania, szablonowanie rur, pomiar długości rur.

• Każda z grup ma za zadanie wymienić poszczególne etapy szablonowania rur.

• Grupy otrzymują kartki papieru formatu A4 oraz flamastry i na tych kartkach zapisują etapy szablonowania rur, ale ich nie numerują. Na tym etapie nauczyciel monitoruje pracę grup i służy im pomocą w razie problemów z wykonaniem zadania.

• Po zapisaniu wszystkich etapów naprawy grupy wymieniają się kartkami z innymi grupami, a te mają za zadanie ułożyć kartki we właściwej kolejności.

• Grupy przestawiają na forum klasy wyniki swojej pracy.

• Nauczyciel komentuje poprawność ułożenia kartek we właściwej kolejności.

• Uczniowie mogą zrobić zdjęcia poszczególnych etapów szablonowania rur, aby wykorzystać je podczas przygotowywania się do sprawdzianu lub egzaminu.

E‑book „Rodzaje dokumentacji wiertniczej”

• Nauczyciel pokazuje uczniom na zajęciach E‑book, który jest uzupełnieniem informacji zawartych w filmie edukacyjnym i filmach instruktażowych, przedstawia szczegółowe informacje dotyczące dokumentacji wiertniczej.

• W trakcie przeglądania e‑booka pozwala uczniom zadawać pytania i udziela na nie odpowiedzi.

• Nauczyciel uprzedza, że zaprezentowane w e‑booku informacje będą potrzebne do wykonania ćwiczenia.

• Po zakończonej prezentacji nauczyciel dzieli uczniów na 6 grup, rozdaje im małe kartki i długopisy. Następnie każda z grup ma za zadanie stworzyć 6 pytań, które posłużą do stworzenia gry edukacyjnej dotyczącej rodzajów dokumentacji wiercenia. Ważnym jest, aby pytania były proste i wymagały konkretnej odpowiedzi.

• Po zakończeniu pracy grupy oddają kartki z pytaniami nauczycielowi, a ten odkłada na bok kartki z powtarzającymi się pytaniami, a pozostałe kartki wkłada do kapelusza.

• Grupy mają możliwość zagrania w grę. Przedstawiciele każdej grupy losują pytania i zadaniem uczniów jest odpowiedzenie na nie w ciągu 5 sekund. Nauczyciel koryguje ewentualne błędne odpowiedzi.

• Członkowie grupy, która udzieli największej ilości prawidłowych odpowiedzi, mogą zostać nagrodzeni przez nauczyciela ocenami lub pochwałami.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Aby zmotywować uczniów do udziału we wspólnym rozwiązywaniu zadań, nauczyciel może zaproponować ocenianie poprawnych odpowiedzi.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• Uczniowie mogą korzystać z pomocy dydaktycznych.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań - nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Film edukacyjny – „Projekt geologiczno – techniczny otworu”

• Nauczyciel korzysta z filmu edukacyjnego jako pomocy naukowej podczas prowadzenia lekcji.

• Każdy z uczniów otrzymuje hasło związane z Projektem geologiczno – technicznym otworu wiertniczego (hasła mogą się powtarzać, ale każdy uczeń opracowuje je sam) i podczas projekcji filmu przez nauczyciela skupia się na wynotowaniu informacji związanych z tym hasłem. Może to być np.: ciśnienie złożowe, płuczka wiertnicza, parametry wiercenia, rura okładzinowa itp.

• Każdy uczeń w dowolny sposób notuje zdobyte informacje.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o przedstawienie swoich notatek.

• Nauczyciel odpowiada na ewentualne pytania uczniów i pomaga im bardziej zrozumieć dany temat.

• Uczniowie uzupełniają własne notatki i notują informacje przekazywane przez kolegów prezentujących inne hasła.

Film instruktażowy (tutorial) „Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczych”

• Nauczyciel pokazuje uczniom na lekcji film instruktażowy, który przedstawia rodzaje dokumentacji stosowanych na wiertni oraz w jaki sposób należy je wypełniać.

• Uczniowie podczas oglądania filmu sporządzają własne notatki.

• Po zakończeniu oglądania nauczyciel rozmawia z uczniami na temat rodzajów dokumentacji oraz jakie informacje należy do niej wpisać.

• Uczniowie otrzymują też pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym filmem, np.: „Jakie rodzaje dokumentacji występują na wiertni?”; „W jakim akcie prawnym jest mowa o dokumentacji wierceń?”; „Kto wypełnia dany rodzaj dokumentacji?”.

• Prowadzący zajęcia rozdaje każdemu uczniowi komplet małych karteczek przedstawiających poszczególne rodzaje dokumentacji oraz jakie treści są w nich zawarte.

• Przykładowy zestaw napisów umieszczonych na karteczkach mógłby wyglądać następująco: dziennik wiertniczy, dzienny raport wiertniczy oraz zmianowy raport wiertacza, zapuszczanie, wyciąganie, rodzaj świdra, rodzaj płuczki, praca świdra, praca koronki, opis robót, opis narzędzia wiercącego, parametry wiercenia.

• Zadaniem uczniów jest ich odpowiedni podział w ciągu 15 minut.

• Uczniowie pracują samodzielnie i bez pomocy nauczyciela.

• Gdy kończą zadanie, ochotnicy odczytują napisy z karteczek ułożone według właściwego według nich podziału.

• Kiedy wszyscy chętni przedstawią swoje propozycje, nauczyciel koryguje ewentualne błędy uczniów i przedstawia właściwe informacje zawarte w danym rodzaju dokumentacji.

• Pod koniec zajęć prowadzący odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

• Po zakończonej prezentacji wybranych prac nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, poprzez zadawanie im pytań, która ma na celu uporządkowanie i utrwalenie wiedzy na temat dokumentacji wierceń. Udziela także komentarza do nieprawidłowych wypowiedzi ucznia.

• Nauczyciel na zakończenie cyklu edukacyjnego ocenia zaprezentowane prace.

Film instruktażowy (tutorial) „Sporządzanie raportów materiałowych”

• Nauczyciel pokazuje uczniom na lekcji film instruktażowy, który przedstawia jakie informacje zawarte są w raporcie płuczkowym i raporcie energetycznym.

• Uczniowie podczas oglądania filmu sporządzają własne notatki.

• Po zakończeniu oglądania nauczyciel rozmawia z uczniami na temat informacji zawartych w raportach.

• Uczniowie otrzymują pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym filmem, np.: „w jakim celu sporządza się raport płuczkowy?”; „Co zawiera raport energetyczny?”; „Czym zajmuje się serwis płuczkowy?”, „Jakie są główne czynniki determinujące koszt wykonania otworu wiertniczego?”.

• Uczniowie pracują samodzielnie i bez pomocy nauczyciela.

• Gdy kończą zadanie, ochotnicy odczytują odpowiedzi, które zapisali na kartkach.

• Kiedy wszyscy chętni przedstawią swoje propozycje, nauczyciel koryguje ewentualne błędy uczniów.

• Pod koniec zajęć prowadzący odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

Film instruktażowy (tutorial) „Wykonywanie szablonowania i sporządzenie metryki rur okładzinowych”

• Nauczyciel prezentuje uczniom film instruktażowy przedstawiający szablonowanie i sporządzanie metryki rur okładzinowych.

• Uczniowie samodzielnie mają za zadanie określić procedurę szablonowania rur (zdjęcie ochraniaczy gwintu, usunięcie z powierzchni gwintu smaru, oględziny połączeń gwintowych, szablonowanie rury).

• Uczniowie przygotowują procedurę w postaci diagramu na podstawie tutorialu „Wykonywanie szablonowania i sporządzanie metryki rur okładzinowych”

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o zaprezentowanie swojego diagramu.

• Inni uczniowie w klasie uzupełniają procedurę szablonowania rur. Ostatecznie poprawność procedury zatwierdza nauczyciel.

• Uczniowie wykonują notatkę zdjęciową z kolejnych procedur utworzonych przez kolegów.

E‑book „Rodzaje dokumentacji wiertniczej”

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji e‑book przedstawiający rodzaje dokumentacji wiertniczej. Podczas prezentowania e‑booka rozwija najważniejsze kwestie, pozwala też uczniom zadawać pytania i udziela na nie odpowiedzi.

• Zadaniem uczniów jest oglądanie i zapamiętywanie jak największej ilości informacji.

• Po zakończeniu przeglądania e‑booka uczniowie otrzymują pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym materiałem. Przykładowe pytania mogłyby być następujące: „Jakie mamy rodzaje dokumentacji wiertniczej?”; „Jakie informacje zawarte są w PGTO?”; „Co zawiera raport płuczkowy?”; „Z jaką częstotliwością sporządza się raport energetyczny? Odpowiedzi notują na kartce.

• Po zakończeniu sesji pytań nauczyciel dopytuje uczniów o poprawne odpowiedzi na te pytania. Potwierdza lub podaje poprawne odpowiedzi, uzasadniając je materiałami z e‑booka.

• W trakcie udzielania poprawnych odpowiedzi na pytania uczniowie samodzielnie sporządzają notatkę z tego zadania.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o odczytanie notatki.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel dając szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań - nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela, na przykład na tablicy interaktywnej.

Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami

Praca poza zajęciami ma charakter zarówno grupowy, jak i indywidualny. Uczniowie mają za zadanie ponowną analizę e‑materiałów oraz stworzenie materiałów i notatek przy użyciu zaproponowanych poniżej form pracy.

Nowe technologie pozwalają na wykorzystanie różnych źródeł informacji, możliwość pracy w grupach i praktykę dzielenia się wiedzą – konsultacje między uczniami oraz tutoring rówieśniczy, kształtowanie kompetencji interpersonalnych i społecznych.

Zapewniają one dostępność repozytorium interaktywnych testów, dających uczniowi lub słuchaczowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy, uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej, co stanowi doskonałą formę nauki. Umożliwiają ćwiczenia umiejętności niezbędnych do rozwiązywania zadań testowych
i praktycznych na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie.

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć nakazuje uczniom zapoznanie się z e‑materiałami: filmem edukacyjnym – „Projekt geologiczno – techniczny otworu”, filmami instruktażowymi - „Sporządzanie dokumentacji prac wiertniczych”, „Sporządzanie raportów materiałowych”, „Wykonywanie szablonowania i sporządzanie metryki rur okładzinowych” oraz E‑bookiem – „Rodzaje dokumentacji wiertniczej”. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym.

• Równocześnie przekazuje im zestaw pytań, które przygotował dla uczniów. Odpowiedzi na pytania te zawarte są w udostępnionych uczniom materiałach, które przeprowadzają ucznia przez wiedzę niezbędną określenia parametrów technologicznych wiercenia oraz ich optymalizacji.

• Pytania te obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń musi znaleźć odpowiedź.

• Po odpowiedzi na te pytania uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela np.: e‑mailem i przychodzi na lekcję przygotowany i gotowy do dalszych działań (zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce).

Podczas lekcji

• Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

• Teraz uczeń zabiera się za realizację zadania praktycznego.

• Nauczyciel daje mu zadanie: Wykonaj szablonowanie rur okładzinowych i uzupełnij metrykę rur.

• Uczeń wykonuje szablonowanie rur omawiając kolejne etapy swojego działania.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło ci trudności? Co wykonałeś bez problemu? Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując się do szablonowania rur następnym razem? Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?

Praca w grupach

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy i każdej z nich przydziela określony temat: Projekt geologiczno – techniczny otworu, dokumentacja prac wiertniczych oraz raporty materiałowe.

• Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem informacji zawartych w e- materiałach oraz w innych źródłach informacji, a także przesłanie go nauczycielowi.

• Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań na lekcji.

Podczas lekcji

• Prezentacje są przedstawiane na zajęciach i omawiane przez grupy uczniów.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

• W przypadku pytań - nauczyciel udziela odpowiedzi i pomaga lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

• Na podstawie wykonanych prac, grupy są odpowiednio oceniane.

• Uczniowie notują pozyskane informacje.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło grupie trudności? Co grupy wykonały bez problemu? Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując prezentację następnym razem? Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?

Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny wybór ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału do możliwości percepcyjnych ucznia.

Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daje szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę „nigdy tak samo”, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. Przy pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces grupowy, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uruchamiają się procesy wsparcia uczniów przez siebie nawzajem i uczenia się od siebie. Wspiera to naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ich zróżnicowanie pozwala dotrzeć z informacją zwrotną i wskazać, na różne sposoby, zakres materiału konieczny do powtórzenia. Jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie multimedia przedstawiają informacje na temat rodzajów dokumentacji wiertniczej.

Różne formy multimedialne mogą zaspokajać różne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy. Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium dedykowanego do każdego ucznia i znosi bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści