podstawowy element regulatora chodu w zegarku; pod wpływem działania sprężyny balans wykonuje ruch obrotowy zwrotny wokół osi, która przechodzi przez jego środek ciężkości; drgania balansu zliczane są przez mechanizm, a to pozwala odmierzyć czas

Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

małe pudełko o kształcie walca, w którym umieszczona została sprężyna napędowa; dostarcza energii regulatorowi chodu, który służy do wytwarzania i utrzymywania wahań mechanicznych; w zegarkach mechanicznych na ogół umieszcza się jeden bęben, jednak aby wydłużyć rezerwę chodu mechanizmu, umieszcza się dwa bębny

Film instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarkówDesRi0rikFilm instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarków

jedna z dodatkowych, ulubionych funkcji w zegarkach męskich, często mylona z chronometrem (patrz definicja poniżej); model zegarka z chronografem ma dodatkową wskazówkę sekundową, która pozwala mierzyć krótkie odcinki czasu, jest to zatem zegarek z funkcją stopera; funkcja ta działa tylko po jej celowym uruchomieniu; znakiem rozpoznawczym współczesnych chronografów są przyciski (czasem tylko jeden, zintegrowany z koronką), które znajdują się z boku koperty, a także małe, dodatkowe tarcze na tarczy głównej

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

jest to rodzaj pęsety, bardzo powszechnie stosowanej do wszelkich prac w zegarmistrzostwie, wymagających precyzji i dokładności. Ze względu na rozmiar wyróżnia się chwytkę montażową (montażówkę), która na ogół służy do pracy z zegarami o nieco większych rozmiarach – z zegarami ściennymi, kominkowymi, budzikami, itp. oraz chwytkę włosową (włosówkę), powszechnie używaną do prac z zegarkami naręcznymi, zarówno elektronicznymi, jak i mechanicznymi. Wykonana jest na ogół ze stali

R1dzsUduPNaU2

Zdjęcie przedstawia dwie chwytki. Narzędzia zegarmistrzowskie służące do precyzyjnego chwytania małych elementów. Są one rodzajami ostro zakończonych pęset, a zatem posiadają giętkie, metalowe ramiona. Po lewej stronie chwytka włosowa (z ostrym, bardzo wąskim zakończeniem ramion), a po prawej montażowa (z nieco grubszym zakończeniem ramion).

Animacja 3D - Stanowisko do diagnostyki zegarów i zegarkówD2fnKVS6oAnimacja 3D - Stanowisko do diagnostyki zegarów i zegarków
Film edukacyjny - Stanowisko pracy zegarmistrzaDkfN4WdSyFilm edukacyjny - Stanowisko pracy zegarmistrza

rodzaj powiększonego datownika; dzień miesiąca jest wskazywany w nim na dwóch oddzielnych dyskach (np. w dwóch oknach) – na pierwszym dysku cyfra pokazuje dziesiątki, a na drugim jedności

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

ruchoma, tylna część koperty zegarka, która zabezpiecza jego mechanizm przed uszkodzeniem oraz daje możliwość montażu mechanizmu w kopercie. Dekiel najczęściej wykonany jest z tego samego materiału, z jakiego wykonana została koperta. Wielu producentów stosuje przeźroczyste dekle (najczęściej z szafirowego szkła), aby umożliwić obserwację mechanizmu w ruchu

R1PSOMtUM7EZT

Seria zdjęć przedstawiających ozdobne dekle. Na pierwszym znajduje się skala z podziałką na półokręgu, na drugim labirynt w kształcie koła, na trzecim rakieta, na czwartym regularny kolisty wzór i wreszcie na piątym kształt przypominający ośmiornicę.

Film instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarkówDesRi0rikFilm instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarków
Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

rodzaj prostej wiertarki ręcznej stosowanej w zegarmistrzostwie. Wiertarka ta służy do wykonywania precyzyjnych otworów w cienkich i płaskich materiałach. Napęd ręczny, niewielkie prędkości obrotowe. Nazwa pochodzi od charakterystycznego dźwięku wydawanego przez to narzędzie w trakcie pracy

RhNDjXYDt2xZC

Zdjęcie przedstawia furkadło. Jest to wiertarka ręczna, narzędzie zegarmistrzowskie do wiercenia małych otworów w cienkich płaskich przedmiotach wiertłem piórkowym. Ma ostry szpikulec na końcu, pokrętło oraz rączkę umożliwiającą trzymanie narzędzia.

Animacja - Stanowisko do diagnostyki zegarów i zegarkówD2fnKVS6oAnimacja - Stanowisko do diagnostyki zegarów i zegarków
Film edukacyjny - Stanowisko pracy zegarmistrzaDkfN4WdSyFilm edukacyjny - Stanowisko pracy zegarmistrza

wskaźniki zamieszczone na tarczy zegarka w formie kresek, kropek, cyfr lub innych oznaczeń (np. w formie strzałki, rombu itp.)

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

wskazanie daty, dnia tygodnia, miesiąca, jak również roku w bardziej skomplikowanych zegarkach. W tych ostatnich znaleźć można również kalendarz wieczny lub sekularny. W prostych zegarkach z kalendarzem należy ręcznie skorygować wskazania we wszystkich miesiącach, które mają mniej niż $31$ dni. Kalendarz roczny wymaga takiej korekty tylko raz do roku – $1$ marca, ponieważ mechanizm rozpoznaje długość pozostałych miesięcy (z wyjątkiem lat przestępnych)

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

określenie rozmiaru mechanizmu; oznacza się go literami i cyframi odnoszącymi się do wymiaru, kształtu i układu jego części odróżniających go od innych. Jednym z najczęściej stosowanych kalibrów jest ETA/Valjoux $7750$ ze stoperem

Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

to obudowa zegarka, której głównym zadaniem jest ochrona mechanizmu przed uszkodzeniem. Może być wykonana z różnych materiałów: od plastiku, stali, przez ceramikę, aż po metale szlachetne. W zależności od stylu i przeznaczenia zegarka jest ona mniej lub bardziej rozbudowana i stanowi nie tylko element ochronny mechanizmu zegarka, ale także definiujący styl i przeznaczenie. Może być np. wykonana ze stali amagnetycznej w zegarkach dla pilotów, ze stali szlachetnej w przypadku zegarków o podwyższonej trwałości, tytanu, złota, platyny, ceramiki a nawet drewna i wielu innych materiałów

Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

element służący do ustawiania wskazówek i nakręcania zegarka; najczęściej znajduje się po prawej stronie koperty. W niektórych zegarkach wodoszczelnych stosuje się tzw. zakręcaną koronkę. Koronka umieszczona jest na wałku nastawczym regulatora chodu, na ogół zabezpieczona uszczelką. W zależności od dodatkowych funkcji zegarka może pracować wraz z wałkiem w kilku pozycjach i obu kierunkach nastawy. W zegarkach sportowych często można spotkać koronkę wkręcaną w kopertę. Zakręcana koronka koperty ogranicza niebezpieczeństwo dostania się wody do wnętrza zegarka. W zegarkach biżuteryjnych bywa specjalnie zdobiona

Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka
Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

seria zegarków danego typu, która została wyprodukowana w dokładnie określonej liczbie sztuk i potwierdzona certyfikatem. Każda sztuka ma na kopercie (najczęściej na deklu) podany jej tylko przyporządkowany numer oraz liczbę wszystkich sztuk
($\frac{1}{500}$ oznacza serię $500$ zegarków). Zegarki w limitowanej serii często stanowią dużą wartość kolekcjonerską

Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

substancja luminescencyjna, którą pokrywa się indeksy godzinowe i wskazówki zegarka, co umożliwia odczytanie czasu w ciemności. Obecnie w większości zegarków stosuje się masę świecącą znaną jako Superluminova, produkowaną przez szwajcarską firmę LumiNova; masa ta w ciemności świeci w różnych kolorach. Dawniej używano jako masy luminescencyjnej związków fosforu lub związków pierwiastków promieniotwórczych np. radu

R1LAAFPsvjuhr

Zdjęcie przedstawia znajdującą się w półmroku tarczę, na której wskazówki oraz indeksy pokryte są substancją o właściwościach luminescencyjnych, co umożliwia odczyt godziny w ciemności.

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

mechanizm zegarka to ogólne określenie odnoszące się do jego budowy, rodzaju napędu zegarka i częściowo do jego funkcji. Ze względu na zasadę działania wyróżnia się (w uproszczeniu):

• zegarki z mechanizmem manualnym (mechanicznym),

• zegarki z mechanizmem automatycznym,

• zegarki z mechanizmem kwarcowym (elektrycznym),

• zegarki z mechanizmem kwarcowym kinetycznym,

• zegarki z mechanizmem solarnym.

Mechanizm manualny to najstarsza forma mechanizmu, w której energię potrzebną do pracy uzyskuje się poprzez zmagazynowanie jej w sprężynie, napinanej poprzez kręcenie koronką na boku koperty zegarka, zamontowana na wałeczku nastawczym regulatora chodu lub inaczej wałeczku koronki. Powoduje to obrót sprzęgnika (dociskanego za pośrednictwem wodzika), który to sprzęgnik połączony jest z zębnikiem naciągowym. Zębnik naciągowy współpracuje z kołem naciągowym, natomiast koło naciągowe poprzez koło zapadkowe obraca wałek sprężyny znajdującej się w bębnie naciągając tym samym sprężynę.

Mechanizm automatyczny w zegarku naręcznym jest podobny do mechanizmu manualnego, lecz w swojej budowie uzupełniony został o specjalnie zbudowany rotor (tzw. wahnik) będący specyficznym rodzajem wahadła, który generuje energię kinetyczną dzięki poruszaniu się przy ruchach ręki. Energia kinetyczna przekazywana jest na sprężynę naciągu znajdującą się w bębnie, gdzie jest magazynowana. Dzięki temu zachowana jest rezerwa chodu takiego zegarka od $24$ do maksymalnie $80$ godzin. Niektóre z modeli zegarków automatycznych można również nakręcać za pomocą koronki, jak ma to miejsce w przypadku zegarków z naciągiem manualnym, dzięki czemu nie ma konieczności stałego ich noszenia. W przypadku konieczności dłuższej przerwy w użytkowaniu zegarka automatycznego konieczne jest przechowywanie go w rotomacie (patrz definicja) aby zachować jego prawidłowe wskazania. Specyficzną odmiana mechanizmu automatycznego jest tourbillion (patrz definicja).

Mechanizm kwarcowy zegarka działa z wykorzystaniem drgań kryształu kwarcu pobudzonego przez działanie prądu elektrycznego – zjawiska piezoelektrycznego. Do jego funkcjonowania konieczne jest zatem źródło prądu – najczęściej jest to bateria. Stąd popularne określenie „zegarek na baterię”. Po podaniu odpowiedniego napięcia na kryształ kwarcu pojawiają się ładunki elektryczne, które wprawiają go w drgania. Drgania te przechodzą następnie poprzez zespół dzielników częstotliwości. Każdy dzielnik zmniejsza częstotliwość o połowę, by w rezultacie – po piętnastu podziałach – otrzymać jeden impuls na sekundę ($1 \text{Hz}$), co stanowi podstawę do precyzyjnego zliczania czasu. Niektóre zegarki kwarcowe kontrolowane są za pomocą fal radiowych – patrz definicja „zegarek kontrolowany falami radiowymi”.

Zegarek kwarcowy może być także wyposażony w mechanizm będący połączeniem mechanizmu kinetycznego – automatycznego z kwarcowym, tzw. kinetic. Zegarek z mechanizmem opartym na tej technologii pobiera energię z ruchów ręki (podobnie jak zegarek automatyczny) ale przekształca ją w energię elektryczną, którą gromadzi akumulator. Dalsza zasada działania takiego mechanizmu jest analogiczna jak w typowych zegarkach kwarcowych.

Zegarki z mechanizmem solarnym działają na tej samej zasadzie, na której opiera się praca zegarków kwarcowych – do prawidłowego działania wymagają zasilania prądem elektrycznym. Główną różnicą jest wbudowany akumulator zamiast baterii. Akumulator w zegarku z mechanizmem solarnym jest ładowany poprzez wystawienie tarczy zegarka na działanie promieni słonecznych lub światła sztucznego. Pod tarczą znajdują się zminiaturyzowane panele słoneczne, dzięki którym energia słoneczna zostaje zmieniona w elektryczną. Dalej mechanizm działa na podobnej zasadzie jak typowy mechanizm kwarcowy.

Specyficznym i rzadko spotykanym mechanizmem jest accutron – inaczej zegarek kamertonowy. Określenie to nadała firma Bulova, która w ten sposób nazwała model wprowadzony na rynek na początku lat $60.$ $\text{XX}$ wieku. Accutron ma urządzenie w kształcie widełek (tzw. oscylator kamertonowy), które – drgając – napędza wskazówki zegarka.

Mechanizmy mogą także być zdobione – typowymi przykładami zdobień mechanizmów są pasy genewskie, lub perłowanie (patrz definicje).

Z pojęciem mechanizmu zegarka bezpośrednio powiązane jest pojęcie naciągu, czyli sposobu pobierania przez mechanizm zegarka energii do pracy

R1B8QEiVl0DgJ

Zegarek naręczny z mechanizmem automatycznym. Położony jest na jednym boku, godziną dziewiątą do dołu. Ma skórzaną bransoletę. Przez szkiełko widać jego mechanizm i rzymskie cyfry na jego tarczy oraz wskazówki.

R1AqH7gk6ptRW

Zegarek z mechanizmem kwarcowym kinetycznym. Zbliżenie na detale mechanizmu. Pokazane są napisy, takie jak SWISS, Water Resistant, czy numer dwadzieścia trzy.

RzOhK05PFpPEm

Zegarek z mechanizmem solarnym. Zaprezentowany jest on na bucie. Dookoła leżą liście. Wyświetlacz zegarka jest elektroniczny. Posiada gumową bransoletę.

Rb7pRqkvoeodY

Zegarek z mechanizmem accutron. Zegarek kieszonkowy posiadający zawleczkę, na której ewentualnie można go powiesić. Pokazany jest od tyłu. Na deklu są napisy i mechanizm ze śrubkami i drobniejszymi elementami.

RFUQ1j9THFiRp

Zdjęcie przedstawia mechanizm manualny zegarka. Składa się on z kół zębatych - zębatek naciągowych, a także kół zapadkowych , które umożliwiają ruch wskazówek dzięki obecności sprężyny napinanej ruchem bocznego pokrętła, co prowadzi do naciągu sprężyny.

Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

pierścień koperty, która przytrzymuje szkło. W zegarkach sportowych stosuje się obrotowy pierścień, na którym umieszczona jest podziałka tachometru lub podziałka, która umożliwia pomiar czasu nurkowania

RL6AUliQj3s3k

Na grafice zegarek kieszonkowy z łańcuszkiem. Przez jego szkiełko widać mechanizm oraz indeksy z cyframi rzymskimi.

Film instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarkówDesRi0rikFilm instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarków
Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

element służący najczęściej do uruchamiania i stopowania funkcji dodatkowych, jak również do korygowania wskazań. Znajduje się z boku koperty

RvPugG5rIsLGf

Na grafice zegarek z bransoletą łańcuszkową. Marka u‑boat. Uwydatnione przyciski na kopercie. Tarcza standardowa z indeksami, wskazówkami i mniejszymi tarczami.

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

rezerwa chodu, to czas w jakim może pracować mechanizm zegarka bez dostarczenia mu energii z zewnętrz. W zależności od rodzaju mechanizmu – automatycznego lub mechanicznego, energia dostarczana jest poprzez nakręcanie zegarka za pomocą koronki lub z wykorzystaniem wahnika – rotoru. Energia magazynowana jest w sprężynie. Informacje o pozostałej do dyspozycji rezerwie chodu mogą być prezentowane w postaci okna lub podziałki na tarczy zegarka z widoczną liczbą godzin lub dni, po upływie których należy ponownie nakręcić zegarek. Czasami informacja o rezerwie chodu umieszczana jest z boku koperty lub po stronie mechanizmu. Wartość ta może być wyrażona w procentach, godzinach lub dniach

RUjFr1ma2g06e

Zegarek marki HALDA. Jest na gumowej bransolecie, ma uwydatnione indeksy z parzystymi cyframi. Posiada wskaźnik rezerwy chodu.

Film instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarkówDesRi0rikFilm instruktażowy - Naprawa zegarów i zegarków

rodzaj sekundnika w zegarku mechanicznym, w którym wskazówka przeskakuje co sekundę

RqQzfR9Ohmnmd

Na grafice zegarek położony na boku. Ma skórzaną bransoletę, tarczę ze wskaźnikami, wskazówkami oraz sekundnikiem.

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

szkiełko zegarka jest to wierzchnia, przeźroczysta osłona zegarka, która chroni tarczę przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych, np. wilgocią, rysami, uderzeniami, zabrudzeniami itp. Szkiełko musi być odpowiednio przejrzyste, aby realizować swoją główną funkcję, czyli umożliwiać odczytywanie godziny i innych danych z tarczy zegarka. Najczęściej stosuje się trzy typy szkieł: Plastikowe (hesalitowe, akrylowe), mineralne i szafirowe. Podobnie jak w przypadku innych materiałów, twardość szkiełek zegarków określa się $10$-stopniową skalą Mohs'a. Szkiełko plastikowe (hesalitowe) jest miękkie, mało odporne na zarysowania i mało odporne na uderzenia. Jest natomiast najtańsze, a w przypadku gdy dojdzie do powierzchownych uszkodzeń – rysy o małej głębokości dają się zeszlifować u zegarmistrza. Szkiełko mineralne jest podatne na zarysowania, ale bardziej odporne od hesalitowych na inne uszkodzenia, np. uderzenia. Ma $5$ stopień twardości w skali Mohs'a. Ze względu na dobre parametry twardości i wytrzymałości jest bardzo popularne. Szkiełko mineralne utwardzane ma $7$ stopień w skali Mohs'a, dzięki czemu jest mniej podatne na pęknięcia od zwykłego szkiełka mineralnego. Szkiełko szafirowe jest zdecydowanie twardsze i bardziej odporne od pozostałych szkieł. W skali Mohs'a przypada mu $9$ stopień twardości. $10$ stopień ma tylko diament. Szkiełko jest w związku z tym bardzo odporne na zarysowania i doskonale chroni tarczę zegarka. Z tego względu jest również najdroższe. Na szkiełku szafirowym i mineralnym stosuje się niekiedy powłoki antyrefleksyjne, które przepuszczając większą ilość światła znacznie poprawiają przejrzystość szkiełka

Film edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarkaDTNwGQADZFilm edukacyjno‑instruktażowy - Naprawa przykładowego mechanizmu zegara, zegarka

instrument do pomiaru prędkości. W zegarkach instrument ten (np. stoper bądź licznik sportowy) pozwala mierzyć skalę prędkości w kilometrach na godzinę (kph)

R1eoLglSDcRhx

Na grafice zegarek z tachometrami. Bransoleta ozdobna, tarcza z wieloma wskaźnikami, wskazówkami i indeksami.

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim

potoczne określenie klasy wodoszczelności koperty zegarka wskazujące, jak bardzo zegarek został zabezpieczony przed dostaniem się do niego wody. Klasa wodoszczelności decyduje o tym, czy można zachlapać go wodą, pływać w nim, czy nawet nurkować. Informację o niej najczęściej zamieszcza się na deklu lub tarczy; oznacza ona odporność zegarka na ciśnienie statyczne wody (podane w atmosferach, barach, metrach lub stopach). Wartości te odnoszą się jednakże do warunków laboratoryjnych, a nie warunków naturalnych oddziałujących na zegarek w trakcie noszenia. Przykładowo wodoszczelność $3 \text{atm}$ ($3$ barów; $30 \text{m}$) oznacza, że zegarek jest odporny na zachlapania; żeby nurkować na głębokość kilku metrów, zegarek powinien mieć klasę wodoszczelności powyżej $10 \text{atm}$ ($100 \text{m}$)

Film edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskimDEXeYotHjFilm edukacyjny - Obsługa klientów w zakładzie zegarmistrzowskim