Meteorologia i oceanografia
TWO.07. Pełnienie wachty morskiej i portowej – technik nawigator morski 315214
Słownik pojęć dla e‑materiału
chmury średnie, kłębiaste; białe lub szare obłoki, które mogą się zrastać i tworzyć warstwę
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmury średnie, warstwowe; niebieska albo szara warstwa gęstej chmury, przez którą widać słońce, jak przez mleczne szkło
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
urządzenie powszechnie używane na statkach do pomiaru ciśnienia atmosferycznego (inne nazwy to: barometr metalowy lub barometr sprężynowy)

Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
przyrząd, który pozwala na ciągły odczyt i zarejestrowanie zmian ciśnienia atmosferycznego zmierzonego za pomocą barometru

Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
zimny, suchy, porywisty wiatr; występuje w niższych pasmach górskich, ciągnących się wzdłuż wybrzeży; różnice temperatur i wilgotności mogą się nie pojawiać, jednak gwałtowne opadanie powietrza może powodować powstawanie niebezpiecznych fal (występuje w południowej Francji, w niektórych rejonach Morza Czarnego, Włoszech, Grecji, Kalifornii, Chorwacji)
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
wiatr lokalny z cyrkulacją powietrza powstającą nad podłożem o zróżnicowanych właściwościach termicznych, zwykle zmienia kierunek dwukrotnie w ciągu doby
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmury wysokie, warstwowe; włóknista chmura o przejrzystej, mglistej postaci przypominającej welon
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmury wysokie, kłębiaste; małe białe płatki lub kłębki, często uporządkowane
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmury wysokie, pierzaste; delikatne smugi przypominające pióra
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
nacisk słupa atmosfery na jednostkę powierzchni; ciśnienie zależy od wysokości słupa atmosfery nad powierzchnią pomiaru, gęstości powietrza znajdującego się w tym słupie i przyspieszenia ziemskiego; jednostką ciśnienia jest Pascal ( 1N/mIndeks górny 22); do określania ciśnienia atmosferycznego stosuje się hektopaskale (hPa)
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmura pionowa, kłębiasta; potężna i gęsta chmura, której górna część układa się w charakterystyczne kowadło, a dolna jest bardzo ciemna, niska i poszarpana
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmura niska, kłębiasta; górna część pojedynczych chmur przypomina śnieżnobiały kalafior, podczas gdy dolna jest ciemna i spłaszczona
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
najbardziej rozwinięta forma zaburzeń atmosferycznych, o wirowej cyrkulacji powietrza; występuje w szerokościach międzyzwrotnikowych
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
wyraźnie wykształcony przywodny wir powietrza o średniej prędkości wiatru 28‑33 węzłów (7°B); na mapach synoptycznych oznaczana literami TB (tropical depression), obok podaje się nazwę depresji, jej numer, a także informacje o współrzędnych geograficznych centrum, które oznacza się krzyżykiem w kółku, kierunku i prędkości przemieszczania się, prędkości wiatru – maksymalnej i w porywach oraz o wartości ciśnienia
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
proces występujący nad obszarami morskimi w sytuacji znacznej różnicy temperatur między powietrzem napływającym a wodą
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
ciepły, suchy i porywisty wiatr, występujący po zawietrznej stronie pasma górskiego oraz na pograniczu wysokich górzystych brzegów i otwartego morza; powstaje w sytuacji, gdy wilgotne masy powietrza podczas przemieszczania z wyżu do niżu napotykają barierę górską, następnie w trakcie wznoszenia para wodna ulega kondensacji a temperatura spada średnio o 0,5°C na każde 100 m, powstają chmury i pojawiają się opady atmosferyczne; w dół opada powietrze suche i zimne, ogrzewając się o 1°C po każdych 100 m
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
cienka warstwa w atmosferze, która rozdziela dwie masy powietrza różniące się właściwościami fizycznymi typu temperatura, wilgotność, ciśnienie, kierunek wiatru; jest to strefa przejściowa
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
znajduje się na czele chłodniejszej (cięższej) masy powietrza, przemieszczającej się i wpychającej pod masę cieplejszą (lżejszą)
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
znajduje się na czele cieplejszej (lżejszej) masy powietrza, przemieszczającej się i wślizgującej na masę chłodniejszą (cięższą)
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
rozdziela dwie masy powietrza bez wyraźnego przemieszczania się; tworzy się, kiedy dwie masy powietrza pozostają nieruchome, ich ruch jest mało widoczny lub z powodu zatrzymania się frontu ciepłegociepłego, chłodnegochłodnego lub zokludowanego
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
proces powstawania i umacniania się frontu atmosferycznegofrontu atmosferycznego
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
proces zanikania frontu atmosferycznegofrontu atmosferycznego
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
kołysanie wzdłużne
Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”
kołysanie boczne
Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”
oscylacja poprzeczna
Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”
oscylacje wzdłużne
Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”
przyrząd nawigacyjny służący do wyznaczania kierunku poruszania się oraz pozycji
Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”
obszar znajdujący się pomiędzy strefą oddziaływania pasatówpasatów a rejonem o przeważających wiatrach zachodnich; wiatry w tym obszarze są słabe lub nie występują wcale
nazwa „końskie szerokości” pochodzi z czasów, gdy z Europy do Indii Zachodnich i do Ameryki transportowano konie; brak wiatru powodował wydłużenie podróży, co skutkowało brakiem pożywienia i wody dla koni, w konsekwencji wyrzucano je za burtę
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
linia wzdłuż, której powierzchnia frontowapowierzchnia frontowa dochodzi do powierzchni Ziemi
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
mapa przedstawiająca obecny stan pogody na danym obszarze, z graficznym przedstawieniem wyników pomiarów ze stacji synoptycznych; mapy synoptyczne mogą być powierzchniowe i górne
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
przestrzenie atmosfery obejmujące setki i tysiące kilometrów, różniące się od siebie właściwościami fizycznymi; charakterystyczne właściwości dana masa nabiera od podłoża, nad którym się znajduje (obszar źródłowy)
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
powstają w ciepłym powietrzu o dużej wilgotności, które napływa na ciepłe podłoże (temperatura podłoża jest niższa, od temperatury punktu rosy powietrza); wykazują znaczne zasięgi występowania oraz utrzymywać się przed kilka dni
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
powstają w wyniku turbulencyjnego mieszania się dwóch mas powietrza – chłodnej i ciepłej; temperatura masy ciepłej obniża się do temperatury punktu rosypunktu rosy, zaczyna się proces kondensacji i wytwarza się mgła
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
powstają na pograniczu wód i wysokich przybrzeżnych gór oraz na terenach górzystych na skutek ochłodzenia mas powietrza
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
powstają na skutek nocnego ochłodzenia podłoża, kiedy ciepło wypromieniowuje z powierzchni Ziemi; mgły tworzą się początkowo przy powierzchni, a następnie rozwijają w kierunku pionowym; występują lokalnie
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chłodny, porywisty wiatr północny lub północno‑zachodni, wiejący zimą i wiosną w pobliżu wybrzeży francuskich i włoskich Morza Śródziemnego; wywołuje krótką i wysoką falę
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
wiatr sezonowy, powstający w wyniku różnej szybkości nagrzewania się i oddawania ciepła przez podłoże; monsun zmienia swój kierunek dwa razy do roku; w ciepłej porze wieje znad morza na ląd, zaś w porze chłodnej w przeciwnym kierunku; monsuny wywołane są okresowymi zmianami ciśnienia atmosferycznego nad oceanem i kontynentem; w ciepłej porze roku nad oceanem panuje wysokie ciśnienie, a nad lądem niskie, w chłodnej porze sytuacja jest odwrotna; następstwem zmiany kierunku wiatru jest nagła zmiana pogody; monsun zimowy (lądowy) niesie za sobą pogodę suchą, o małym zachmurzeniu, z rzadko występującymi opadami; monsun letni (morski) niesie za sobą pogodę deszczową, z ulewnymi opadami, mającymi niekiedy katastrofalne skutki; występuje np. w południowej i południowo‑wschodniej Azji.
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
ruchy oscylacyjne statku wokół własnej osi
Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”
system naziemny, pracujący na częstotliwości 518 kHz; informacje przekazywane są statkom znajdującym się na wodach przybrzeżnych (jego zasięg to ok 200 Mm)
Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”
chmury pionowe, warstwowe; szara, ciemna i gruba warstwa chmur dająca ciągły opad deszczu lub śniegu
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
obszar, gdzie ciśnienie atmosferyczne jest niższe niż w otoczeniu; charakteryzuje go układ zamkniętych izobar, w którym ciśnienie maleje ku jego środkowi
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
kołysanie pionowe
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
opady atmosferyczne powstają na skutek procesów fizycznych zachodzących w chmurach; w ich wyniku pojedyncze produkty kondensacji pary wodnej osiągają tak duże rozmiary i masę, że są w stanie pokonać opór powietrza i wypadają z chmur
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
wiatry charakterystyczne dla szerokości międzyzwrotnikowych; na obydwu półkulach wieją w stronę przyrównikowej strefy niskiego ciśnienia; na półkuli północnej pasaty docierają do przyrównikowej strefy niskiego ciśnienia z północnego wschodu, a na półkuli południowej z południowego wschodu
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
powierzchnia styku dwóch mas powietrza tworzących front atmosferycznyfront atmosferyczny
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
stan nasycenia powietrza, w którym rozpoczyna się proces skraplania pary wodnej, zaczynają się tworzyć mgły lub chmury
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmura niska, kłębiasta; szare i/lub białawe płaty chmur układające w spłaszczone bryły
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
chmura niska, kłębiasta; szara jednorodna warstwa chmur dająca opad mżawki lub drobnego śniegu
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
gwałtowny, krótkotrwały wiatr związany z przemieszczającą się chmurą cumulonimbus dającą opady burzowe; niekiedy jego prędkość przekracza 30 m/s
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
bardzo silny wir powietrza, prędkości wiatru 34‑63 węzłów (8‑11°B), na mapach oznaczone są literami TS (tropical storm); obok podaje się nazwę sztormu i jego numer oraz dane o współrzędnych geograficznych, prędkości wiatru – maksymalnej i w porywach, kierunku i prędkości przemieszczania się oraz wartości ciśnienia w centrum; centrum jest oznaczone charakterystycznym symbolem – jasnym kółkiem z dwoma ciemnymi skrzydełkami
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
ruch powietrza, opisywany wektorem o określonej wielkości i zwrocie, czyli określa się prędkość wiatru i kierunek wiatru; opisując kierunek wiatru na róży kompasowej należy pamiętać, że podawany jest kierunek, z jakiego wiatr wieje
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”
Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”Animacja „Wpływ warunków hydrometeorologicznych na statek”
Animacja „Sytuacje synoptyczne i warunki hydrometeorologiczne”Animacja „Sytuacje synoptyczne i warunki hydrometeorologiczne”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
przyrząd meteorologiczny do pomiaru prędkości oraz kierunku wiatru

Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”Film instruktażowy „Praca urządzeń hydrometeorologicznych”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
największa odległość, z jakiej obiekt obserwowany jest nadal widoczny
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Animacja „Sytuacje synoptyczne i warunki hydrometeorologiczne”Animacja „Sytuacje synoptyczne i warunki hydrometeorologiczne”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
obszar, gdzie ciśnienie atmosferyczne jest wyższe niż w otoczeniu; charakteryzuje go układ zamkniętych izobar, w którym ciśnienie wzrasta ku jego środkowi
Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”Film edukacyjny „Rodzaje frontów atmosferycznych i stanów morza”
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”
słabe wiry powietrza o niewielkim zasięgu i prędkości wiatru 22‑27 węzłów (6°B); oznaczane literą D (disturbance) na mapach synoptycznych; obok znajdują się wartości współrzędnych geograficznych centrum zaburzenia i panującego w nim ciśnienia
Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”Atlas interaktywny „Warunki hydrometeorologiczne”