E-materiały do kształcenia zawodowego

Planowanie i budowanie parkuru

ROL.01. Jeździectwo i trening koni – jeździec 516408

ROL.01. Jeździectwo i trening koni – technik hodowca koni 314203

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
błędy
błędy

błędy popełnione przez zawodnika w czasie konkursu, pomiędzy liniami startulinia startustartumetylinia metymety; podlegają karze i są zależne od rodzaju konkursu; błędy to m.in. strącenie przeszkody, nieposłuszeństwo konianieposłuszeństwo konianieposłuszeństwo konia, upadek jeźdźca, przekroczenie czasu

Organizacja parkuru w ośrodku sportowymDm1XZpj7xOrganizacja parkuru w ośrodku sportowym

drąg
drąg

element przeszkody, spoczywa na łyżkach lub kłódkach zamocowanych w stojakustojakistojaku, to element ruchomy, pozwalają zmieniać wysokość przeszkody przesuwając je w górę i w dół

RSYpbtcotdbMj
Drąg jako element przeszkody, oznaczony strzałką
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

foula
foula

jeden pełny krok konia w galopie; na parkurzeparkurparkurze w foulach oblicza się odległości między przeszkodami, czyli w szeregachszeregszeregach (odległość na jedną lub dwie foule) i liniach (odległość wynosząca więcej niż dwie foule). Jedna foula wynosi ok. 3–4 m

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

konkurs potęgi skoku
konkurs potęgi skoku

polega na przeskakiwaniu coraz wyższych przeszkód. Podstawowy przebieg składa się z 4 do 6 pojedynczych przeszkód. Pierwsza przeszkoda musi liczyć 130 cm wysokości, następne dwie są podobne lub wyższe, mur lub przeszkoda pionowa zaczynają się od 150 cm wysokości. Najwyższe przeszkody mają nawet 210 cm.

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

konkurs sześciu barier
konkurs sześciu barier

w konkursie tym ustawionych jest w jednej linii sześć przeszkód pionowych, w odległości około 11 m jedna od drugiej. W przypadku niewielkich rozmiarów placu konkursowego liczba przeszkód może zostać zmniejszona. Wszystkie przeszkody muszą być zbudowane identycznie z drągów tego samego typu. Przeszkody mogą być jednakowej wysokości, np. 120 cm, lub o stopniowo wzrastającej wysokości, np. 110 cm, 120 cm, 130 cm, 140 cm, 150 cm, 160 cm. Inna kombinacja to taka, w której pierwsze dwie przeszkody mają po 120 cm, następne dwie po 130 cm.

Organizacja parkuru w ośrodku sportowymDm1XZpj7xOrganizacja parkuru w ośrodku sportowym

linia mety
linia mety

linia, którą koń i zawodnik muszą przekroczyć w czasie wyznaczonym na przejazd, sygnalizowanym dzwonkiem; po dzwonku linia mety nie jest przekraczana; linia musi być oznaczona czerwoną chorągiewką po prawej stronie i białą chorągiewką po lewej stronie i znajdować się w określonej przepisami odległości (nie bliżej niż 6 m i nie dalej niż 15 m) od ostatniej przeszkody

Organizacja parkuru w ośrodku sportowymDm1XZpj7xOrganizacja parkuru w ośrodku sportowym

linia startu
linia startu

linia, którą – po otrzymaniu sygnału startu – koń i zawodnik przekraczają we właściwym kierunku pierwszy raz lub w momencie, kiedy upłynęło 45 sekund od sygnału startu odliczanych w dół; linia musi znajdować się w określonej przepisami odległości - nie bliżej niż 6 m i nie dalej niż 15 m od pierwszej przeszkody – i być oznaczona np. słupkiem z napisem start bądź czerwoną chorągiewką po prawej stronie i białą chorągiewką po lewej stronie

Rn754mnMkMKeT
Słupek startowy
Źródło: Klaudia Kędzia-Banaszczyk, Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Organizacja parkuru w ośrodku sportowymDm1XZpj7xOrganizacja parkuru w ośrodku sportowym

lonżownik
lonżownik

okrągła ujeżdżalnia do pracy z koniem z ziemi

RvaoyFgFu4M2j
Lonżownik
Źródło: Tom Sayles, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.0.

Budowanie parkuruDuMh3BodBBudowanie parkuru

nieposłuszeństwo konia
nieposłuszeństwo konia

zachowania konia podczas konkursu skoków przez przeszkody; za nieposłuszeństwo uznaje się: wyłamaniewyłamaniewyłamanie, odmowę skoku, opór konia, ominięcie przeszkody, zatrzymanie przed przeszkodą lub woltęwoltawoltę. Jeździec otrzymuje za nie punkty karne lub zostaje wyeliminowany z zawodów.

Organizacja parkuru w ośrodku sportowymDm1XZpj7xOrganizacja parkuru w ośrodku sportowym

odskok
odskok

faza skoku, w której koń podnosi przednie nogi, wyciąga szyję i obniża zad; odskok poprzedzony jest przez najazd

RA8VgI5OvGHg4
Koń podczas odskoku
Źródło: Ronjamin, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

parkur
parkur

inaczej: tor przeszkód; ogrodzony plac na świeżym powietrzu lub w hali, na którym odbywają się treningi albo konkursy w skokach, jednej z najpopularniejszych konkurencji jeździeckich. Na placu ustawia się kilka lub kilkanaście przeszkód, które podczas zawodów koń i jeździec muszą pokonać w określonej kolejności i w określonym czasie, z jak najmniejszą liczbą zrzutekzrzutkazrzutek i przypadków nieposłuszeństwa konianieposłuszeństwo konianieposłuszeństwa konia. Parkur może być ćwiczebny lub konkursowy.

RRbgFXZryRKlp
Parkur
Źródło: Ronjamin, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.5.

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

Polski Związek Jeździecki (PZJ)
Polski Związek Jeździecki (PZJ)

polska oficjalna organizacja jeździecka zrzeszająca zawodników, trenerów i sędziów, a także lekarzy weterynarii związanych z jeździectwem; celem Związku jest organizacja, popularyzacja, rozwój sportów konnych i rekreacji konnej; Związek reprezentuje, chroni prawa i interesy oraz koordynuje działania wszystkich członków; opiekuje się 3 olimpijskimi konkurencjami jeździeckimi: ujeżdżenie, skoki przez przeszkody, Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego (WKKW), oraz 4 konkurencjami nieolimpijskimi: powożenie, woltyżerka, Sportowe Rajdy Konne, Reining; PZJ jest jedyną oficjalną polską organizacją jeździecką uznaną przez PKOL (Polski Komitet Olimpijski) oraz MKOL (Międzynarodowy Komitet Olimpijski) należącą równocześnie do grona ponad 140 narodowych organizacji jeździeckich stowarzyszonych w FEI – Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej

Organizacja parkuru w ośrodku sportowymDm1XZpj7xOrganizacja parkuru w ośrodku sportowym

rozprężalnia
rozprężalnia

plac treningowy dla koni, miejsce rozgrzewki i ćwiczeń przed zawodami

Budowanie parkuruDuMh3BodBBudowanie parkuru

skoki przez przeszkody
skoki przez przeszkody

olimpijska konkurencja jeździectwa, wspierana przez Międzynarodową Federację Jeździecką (FEI); podczas konkursu na torze zwanym parkurem koń i jeździec pokonują przeszkody w określonej kolejności oraz normie czasu, z jak najmniejszą liczbą zrzutek i przypadków nieposłuszeństwa konia tzw. wyłamania; celem konkurencji jest sprawdzenie umiejętności, dokładności i wytrenowania konia skaczącego pod jeźdźcem; za każdy błąd para koń i jeździec otrzymuje punkty karne, zwycięża ten, kto zgromadził jak najmniejszą liczbę punktów karnych, a w przypadku wyrównanego wyniku, ten kto pokona tor w krótszym czasie; podczas zawodów kobiety konkurują z mężczyznami

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

stojaki
stojaki

element wyposażenia parkuruparkurparkuru; z ułożonymi na nich drągamidrągdrągami tworzą przeszkody; przymocowane są do nich chorągiewki w odpowiednich kolorach

RH5KibfQcRyOG
Stojaki
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

szereg
szereg

stosowany podczas konkurencji skoki przez przeszkody zespół dwóch, trzech lub więcej członów jednej przeszkody, ustawionych w odległości 7–12 m; najczęściej stosowane są szeregi podwójne i potrójne

RT18zS6lCbumY
Szereg trzech przeszkód
Źródło: JoRe, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.5.

Elementy niezbędne do budowy parkuruD8cFDBHmXElementy niezbędne do budowy parkuru

wolta
wolta

figura ujeżdżeniowa polegająca na wykonaniu przez konia i jeźdźca w pełnym siadzie okręgu o średnicy 6 m; może być wykonana we wszystkich chodach konia oprócz cwału

RsCrfivFtui7S
Wygięcie konia na wolcie
Źródło: Renate Blank, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.5.

Budowanie parkuruDuMh3BodBBudowanie parkuru

wyłamanie
wyłamanie

w jeździectwie zachowanie konia uznawane za nieposłuszeństwonieposłuszeństwo konianieposłuszeństwo; polega na wymknięciu się konia spod kontroli jeźdźca i ominięciu przeszkody, którą zwierzę powinno przeskoczyć

Budowanie parkuruDuMh3BodBBudowanie parkuru

zrzutka
zrzutka

strącenie podczas zawodów w skokach górnego elementu przeszkody (przynajmniej jeden koniec drąga nie spoczywa w podtrzymującej łyżce); zrzutka jest karana 4 punktami karnymi, a w konkursach na szybkość: 4 sekundami karnymi (w rozgrywkach: 3 sekundami)

Organizacja parkuru w ośrodku sportowymDm1XZpj7xOrganizacja parkuru w ośrodku sportowym

drąg
linia mety
linia startu
nieposłuszeństwo konia
parkur
stojaki
szereg
wolta
wyłamanie
zrzutka