Nawigacja morska
TWO.07. Pełnienie wachty morskiej i portowej – technik nawigator morski 315214
Słownik pojęć dla e‑materiału
spychanie statku z linii kursu przez oddziałujący na część nadwodną wiatr; kąt zawarty między kursem rzeczywistym statku a jego drogą po wodzie
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”
(ang. estimated time arrival) przybliżony czas przybycia
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
(ang. estimated time departure) przybliżony czas wyjścia
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
(ang. great circle) koło wielkie; ortodroma
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
(ang. International Maritime Organization) Międzynarodowa Organizacja Morska
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”
kąt zawarty między północną częścią linii N‑S a linią drogi statku nad dnem (Dd)
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”

kurs kompasowy, wyznaczony kątem zawartym między płaszczyzną północnej części południka kompasowego a dziobową częścią płaszczyzny diametralnej statku
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”

kurs rzeczywisty, wyznaczony kątem zawartym między płaszczyzną północnej części południka geograficznego a dziobową linią symetrii statku
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
(ang. course) kierunek, w którym statek będzie poruszał się według kompasu lub w którym porusza się po wodzie
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”
(ang. course line) graficzna forma kursu statku, wykreślona na mapie morskiej
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
zbiór punktów możliwej pozycji jednostki, określony stałą wartością mierzonej wielkości fizycznej; pomiar tej wielkości z dowolnego jej punktu daje zawsze ten sam wynik
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
zbiór punktów możliwej pozycji jednostki, określony stałą wartością mierzonej wielkości fizycznej, dla których namiar rzeczywisty na dany obiekt jest stały
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
zbiór punktów możliwej pozycji jednostki, określony stałą wartością mierzonej wielkości fizycznej, dla których odległość od ustalonego obiektu lądowego jest stała; zbiór tych obiektów tworzy łuk okręgu o środku w pozycji obiektu stałego i promieniu równym zmierzonej odległości d
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”

narzędzie, dzięki któremu możemy dokonać przeniesienia namiarów oraz kursów; składa się z dwóch prostych ramion, które mają możliwość zbliżania się do siebie i oddalania, zawsze pozostając względem siebie równoległe; aby określić kąt kursowy lub namiar na mapie, należy ustawić liniał w jednej linii z dwoma punktami lub na wyznaczonej linii, a następnie przesuwając w ten sposób, aby jedno ramię było zawsze nieruchome, odczytać wartość na najbliższej róży kompasowej
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
Mapa Merkatora to efekt kalkulacji matematycznej. Nie jest ona rzutem geometrycznym powierzchni ziemskiej na płaszczyznę. Odwzorowanie Merkatora spełnia wszystkie warunki stawiane mapie nawigacyjnej, dlatego jest to najpopularniejszy rzut.
Na mapie Merkatora południki są liniami prostymi i równoległymi do siebie, podobnie jak równoleżniki, które przecinają południki pod kątem prostym.
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
rzut powierzchni kuli ziemskiej na powierzchnię styczną do tej kuli w określonym punkcie; mapy te wykonane są w małych skalach i nie nadają się do prowadzenia nawigacji, są przeznaczone głównie do rozwiązywania problemów żeglugi po ortodromie
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
(ang. The International Convention for the Prevention of Pollution from Ships) Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniom ze statków
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”
kierunek, w którym określa się położenie statku na morzu, wyrażony w stopniach lub stopniach i minutach względem pewnego punktu odniesienia, zazwyczaj północnego bieguna magnetycznego lub geograficznego; namiar jest używany do określenia kursu, czyli kierunku, w którym statek powinien płynąć, aby dotrzeć do określonego celu
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
przyrząd ułatwiający odczyt kierunku na róży kompasowej przy określaniu namiaru na obiekt obserwowany
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
(ang. Notice to Mariners) wiadomości żeglarskie
Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”
(ang. leg) wartość w milach morskich odmierzona na kierunku drogi
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”
(ang. parallel index) indeksy równoległe
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
(ang. dead reckoning) pozycja wyznaczona na mapie, która powstaje na podstawie przebytej drogi, odkładanej na linii kursu dla określonej prędkości statku po wodzie i czasu jego pływania
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”

przyrząd do wykreślania pozycji obserwowanej z dwóch kątów poziomych (zmierzonych za pomocą namiernika lub sekstantu); zbudowany z trzech ramion, rodzaj podwójnego kątomierza; po dokonaniu pomiarów kątów poziomych pomiędzy trzema znakami nawigacyjnymi ramiona protraktora ustawia się zgodnie z otrzymanymi wartościami, następnie przenosi się go na mapę nawigacyjną w taki sposób, aby położenie ramion było zgodne ze znakami, względem których dokonano pomiaru, otwór w centrum osi protraktora wskazuje pozycję jednostki na mapie.
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”

potocznie określany cyrklem nawigacyjnym; jest jednym z podstawowych narzędzi nawigacyjnych pozwalających na precyzyjne określanie odległości na mapach; posiada dwa długie ramiona zakończone ostrymi końcami; aby dokonać pomiaru, oba ostrza stawia się w wyznaczonych punktach na mapie, a następnie przenosi na podziałkę mapy lewej lub prawej ramki na tej samej szerokości geograficznej, następnie odczytuje się ilość minut czyli mil morskich; przenośnik, który ma kształt kolisty w miejscu łączenia ramion, nazywany jest „cebulą”, pozwala użytkownikowi na obsługę jedna ręką, zwiększając nacisk na ramiona zwiększamy odległość i odwrotnie
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
poprawka na wiatr
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
(ang. compass repeater) powtarzacz, z którego możemy odczytać kurs kompasowy
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
(ang. rhumb line) loksodroma - najkrótsza trasa między dwoma punktami na kuli ziemskiej; jest to najkrótsza odległość wzdłuż okręgu wielkiego, ale może wydawać się zakrzywiona na mapach płaskich
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
(ang. Safety of Life at Sea) Konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”
narzędzie do prowadzenia nawigacji terestrycznej, dzięki któremu nawigator może wykreślić na mapie kursy i namiary; ma kształt trójkąta prostokątnego równoramiennego, jest wykonany z przezroczystego plastiku; na krawędzi przeciwprostokątnej znajduje się skala centymetrowa (linijka), z zaznaczonym na środku punktem „0” (wartości rosną od zera zarówno w prawo jak i w lewo), na przyprostokątnych znajduje się skala kątowa, z podziałką co 1 stopień, na środku czytnik wartości skali kątowej; każda podziałka opisana jest dwoma wartościami skala zewnętrza (od 0 do 180 stopni), skala wewnętrzna (od 180 do 360 stopni)
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”
(ang. traffic separation scheme) strefa rozgraniczenia ruchu
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
(ang. under keel clearance) zapas głębokości pod dnem statku
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
(ang. vessel traffic services) system kontroli ruchu statków
Film edukacyjny „Droga statku na mapie”Film edukacyjny „Droga statku na mapie”
Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”Atlas interaktywny „Publikacje nautyczne”
(ang. way point) punkt zwrotu
Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”Sekwencje filmowe „Planowanie podróży”
Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”Symulator „Sterowanie i kierowanie statkiem”
Jeśli na statek nie oddziałują żadne czynniki zewnętrzne, będzie się on poruszał po zaplanowanym kącie drogi nad dnem.
Jeśli zacznie oddziaływać silny prąd, statek zacznie pod wpływem znosu poruszać się pod innym kątem drogi nad dnem w stosunku do kata drogi po wodzie.
przyrząd nawigacyjny, zawsze wskazujący kierunek północy geograficznej; wskazania żyrokompasu są odczytywane z repetytora
Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”Film instruktażowy „Nawigacja terestryczna”