E-materiały do kształcenia zawodowego

Obudowa konstrukcji dachowej w systemach suchej zabudowy

BUD.11. Wykonywanie robót montażowych, okładzinowych i wykończeniowych - Technik robót wykończeniowych w budownictwie 311219 Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie 712905 i BUD.25. Organizacja, kontrola i sporządzanie kosztorysów robót wykończeniowych w budownictwie - Technik robót wykończeniowych w budownictwie 311219.

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
blachowkręt
blachowkręt

specjalny rodzaj wkręta stosowany do mocowania blachy lub innego materiału do konstrukcji metalowej

blachowkręt samonawiercający
blachowkręt samonawiercający

specjalny rodzaj wkręta służący m.in. do mocowania płyt gipsowo‑kartonowych do profili stalowych, charakteryzujący się końcówką samowiercącą

farba dyspresyjna
farba dyspresyjna

farby, których spoiwem jest dyspersja wodna (rozdrobnienie) niektórych substancji błonotwórczych z dodatkiem emulgatorów i stabilizatorów; po nałożeniu farby dyspersyjnej na podłoże, np. tynki, beton tworzy się powłoka o strukturze mikroporowatej, która nie tamuje „oddychania ścian”

folia paroizolacyjna
folia paroizolacyjna

materiał używany do kontroli przepływu pary wodnej między wnętrzem budynku a przestrzenią pod dachem w celu ochrony przed wilgocią i kondensacją

folia w płynie
folia w płynie

preparat umożliwiający całkowite ograniczenie wchłaniania wody przez gips zawarty w rdzeniu płyty gipsowo‑kartonowej

glif
glif

płaszczyzny boczne łączące okno z powierzchnią zabudowy

jętka
jętka

pozioma belka w górnej części wiązara jętkowego podpierająca krokwie, będąca dodatkowym elementem usztywniającym wiązary; element ściskany

krokiew
krokiew

pochyła, najczęściej drewniana belka więźby dachowej, oparta na murłacie lub oczepie; do krokwi, zwykle wzmocnionych jętkami, przytwierdza się łaty lub płatwie, na nich zaś kładzie się pokrycie dachowe

łata
łata

długa listwa drewniana o przekroju kwadratowym lub prostokątnym, używana w konstrukcjach drewnianych, na przykład w więźbie dachowej do ułożenia pokrycia dachowego

łącznik krzyżowy
łącznik krzyżowy

element wykorzystywany do montowania konstrukcji profili sufitów podwieszanych, służy do łączenia profili głównych w sposób prostopadły (w przypadku montowania rusztu typu krzyżowego).

łącznik wzdłużny
łącznik wzdłużny

łącznik stosowany podczas wykonywania np. sufitów podwieszanych, służy do  mocowania okładzin sufitowych na profilach, do zespalania profili głównych wzdłużnie.

łby wkrętów
łby wkrętów

część wkrętu, która znajduje się na jego końcu i jest odpowiedzialna za chwytanie i utrzymywanie materiałów, do których wkręt jest mocowany; łby wkrętów mogą mieć różne kształty i rodzaje, najczęściej mają nacięcie krzyżowe lub proste

masa szpachlowa
masa szpachlowa

materiał używany do wypełniania ubytków, nierówności oraz wygładzania powierzchni ścian, sufitów lub innych podłoży przed malowaniem lub pokryciem; masy szpachlowe mogą mieć różne właściwości, takie jak szybkość schnięcia, konsystencję czy zastosowanie

masa szpachlowa dwufunkcyjna
masa szpachlowa dwufunkcyjna

specjalna masa szpachlowa, która może pełnić dwie funkcje: wypełnianie ubytków oraz szpachlowanie

masa szpachlowa finiszowa
masa szpachlowa finiszowa

rodzaj masy szpachlowej używanej jako ostatni etap obróbki powierzchni, nadający jej gładkość i jednolity wygląd

masa szpachlowa konstrukcyjna
masa szpachlowa konstrukcyjna

masa szpachlowa o większej wytrzymałości, stosowana do wypełniania większych ubytków czy też do zastosowań, gdzie wymagane są właściwości konstrukcyjne

naroże
naroże

miejsce, gdzie dwie ściany lub powierzchnie spotykają się pod kątem prostym, tworząc kąt

otwornica do płyt
otwornica do płyt

narzędzie służące do wycinania otworów w płytach takich jak płyty gipsowo‑kartonowe czy płyty drewnopochodne; otwornice mają różne średnice, umożliwiając precyzyjne wycinanie otworów o określonym rozmiarze

piła otwornica
piła otwornica

specjalna piła przeznaczona do wycinania otworów o większych średnicach, szczególnie stosowana w obróbce drewna i innych materiałów budowlanych

piła płatnica
piła płatnica

rodzaj piły stosowanej do cięcia płyt, takich jak płyty gipsowo‑kartonowe czy płyty drewnopochodne; ma płaski, szeroki płat, co ułatwia precyzyjne cięcie płaszczyzn

płyta cementowa
płyta cementowa

materiał budowlany wykonany z mieszanki cementu, włókien organicznych i minerałów; płyty cementowe są wytrzymałe, odporne na ogień i wilgoć, często stosowane w systemach suchej zabudowy

płyta drewnopochodna
płyta drewnopochodna

płyta wykonana z drewna lub włókien drzewnych, zazwyczaj używana jako materiał konstrukcyjny lub wykończeniowy w systemach suchej zabudowy

płyta gipsowo‑kartonowa
płyta gipsowo‑kartonowa

materiał budowlany, mający postać arkusza; jego głównym składnikiem jest gips, zabezpieczony z obu stron tekturą

płyta gipsowo‑włóknowa
płyta gipsowo‑włóknowa

płyta wykonana z gipsu i włókien celulozowych lub szklanych; jest lekka, ale jednocześnie wytrzymała, stosowana w systemach suchej zabudowy

poziomica laserowa
poziomica laserowa

elektroniczne narzędzie pomiarowe wykorzystujące laser do precyzyjnego określania poziomu powierzchni; jest używane w celu zapewnienia równości i poziomu w trakcie prac budowlanych

profile CD
profile CD

elementy konstrukcji sufitów jedno- i dwupoziomowych oraz okładzin sufitowych, ściennych i poddaszy

profile ościeżnicowe
profile ościeżnicowe

metalowe lub plastikowe profile stosowane do montażu drzwi lub okien w ścianach; służą do utrzymania i stabilizacji konstrukcji otworów drzwiowych lub okiennych

profile stalowe
profile stalowe

profile wykonane z zabezpieczonej antykorozyjnie blachy stalowej (np. ocynkowanej), profilowanej na zimno; profile systemowe produkowane są w oparciu o wymagania zawarte w normie PN‑EN 14195:2015‑02 – Elementy szkieletowej konstrukcji metalowej do stosowania z płytami gipsowo‑kartonowym lub w obowiązujących aprobatach technicznych

profile sufitowe
profile sufitowe

metalowe lub plastikowe profile montowane na suficie, które służą do wykonywania konstrukcji sufitów podwieszanych oraz okładzin sufitowych i zabudowy poddaszy

profile ścienne
profile ścienne

elementy metalowe lub plastikowe stosowane do konstrukcji ścianek działowych lub przegród w systemach suchej zabudowy; profile ścienne pełnią funkcję nośną i umożliwiają montaż płyt

profile UD
profile UD

profile obwodowe („startowe”), wyznaczające przebieg zabudowy; wraz z kształtownikami CD służą do wykonywania konstrukcji sufitów jedno- i dwupoziomowych, poddaszy oraz okładzin sufitowych i ściennych. Profile CD są wsuwane bądź opierane na kształtownikach UD

spoinowanie
spoinowanie

to proces eliminowania widocznych szwów i nierówności na powierzchni pokrytej płytami gipsowo‑kartonowymi w celu nadania jej estetycznego i jednolitego wyglądu. Do spoinowania używa się mas szpachlowych i taśm zbrojących.

stelaż
stelaż

konstrukcja podtrzymująca lub usztywniająca

strug kątowy
strug kątowy

narzędzie wykorzystywane do fazowania (docinania pod kątem 45 stopni) krawędzi płyt gipsowo‑kartonowych

system suchej zabudowy
system suchej zabudowy

skompletowany i zamontowany zestaw wyrobów, składający się z: systemowych profil stalowych, płyt gipsowo‑kartonowych, systemowych taśm uszczelniających, systemowych mas szpachlowych, elementów mocujących i akcesoriów

systemowe profile stalowe
systemowe profile stalowe

specjalne profile metalowe dostosowane do systemów suchej zabudowy, służące do tworzenia nośnych konstrukcji ścian, sufitów czy też obudowy konstrukcji dachowej

sznur murarski
sznur murarski

włókno lub sznur impregnowany, używany do wyznaczania linii prostych i poziomych w trakcie prac murarskich czy układania płytek; sznur murarski jest elastyczny i łatwy w użyciu

szpachlowanie
szpachlowanie

pokrycie powierzchni masą szpachlową, w systemie suchej zabudowy wyróżnia się cztery poziomy jakości szpachlowania powierzchni.

szpachlowanie gipsowe
szpachlowanie gipsowe

proces wygładzania i wypełniania ubytków na powierzchniach gipsowych, takich jak ściany czy sufity; szpachlowanie gipsowe jest ważnym etapem przygotowania powierzchni przed malowaniem czy tapetowaniem

ściana kolankowa
ściana kolankowa

ścianką kolankową nazywamy pionową konstrukcję ściany, zlokalizowaną najczęściej pod skosem dachu. Wyznacza ona granicę między kondygnacją użytkową a skosem dachowym. 

ściana szczytowa
ściana szczytowa

to trójkątny fragment ściany zewnętrznej, na poziomie poddasza, pod dachem dwuspadowym

tarnik do płyt
tarnik do płyt

narzędzie które służy do obróbki powierzchni, np. do fazowania płyt gipsowo‑kartonowych

taśma flizelinowa
taśma flizelinowa

taśma stosowana w procesie szpachlowania do wzmocnienia połączeń między płytami gipsowo‑kartonowymi; jest odporna na uszkodzenia i zapewnia dodatkową wytrzymałość

taśma papierowa
taśma papierowa

taśma używana w procesie szpachlowania do wzmocnienia połączeń między płytami gipsowo‑kartonowymi; jest elastyczna i łatwa w obróbce

taśma typu tuff‑tape
taśma typu tuff‑tape

wytrzymała taśma stosowana w systemach suchej zabudowy do wzmacniania połączeń między płytami, zwłaszcza w obszarach narażonych na większe obciążenia

taśmy spoinowe
taśmy spoinowe

specjalne taśmy stosowane w procesie szpachlowania do zakrywania spoin między płytami; mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak papier czy flizelina

trasowanie
trasowanie

jest to pierwsza czynność przy wznoszeniu ścianki, polegająca na wyznaczeniu trasy przebiegu ściany (poprzez narysowanie linii na podłodze)

tynki gipsowe
tynki gipsowe

warstwy gipsowe nakładane na powierzchnie ścian czy sufitów w celu ich wyrównania i uzyskania gładkiego wykończenia

tynki maszynowe
tynki maszynowe

tynki nakładane przy użyciu maszyn tynkarskich, co pozwala na szybsze i bardziej efektywne wykończenie powierzchni

tynki ręczne
tynki ręczne

tynki nakładane tradycyjnie ręcznie przy użyciu narzędzi takich jak paciorkowce czy kielnie; tynki ręczne pozwalają na większą kontrolę nad grubością i strukturą wykończenia

uchwyty ES
uchwyty ES

uchwyty służące do obudowywania płaszczyzn poziomych i pionowych, a także – najczęściej – do zamocowania profili sufitów podwieszanych

wełna mineralna
wełna mineralna

to materiał izolacyjny używany w budownictwie do izolacji termicznej i akustycznej dachów oraz ścian; jest to lekki materiał wykonany z włókien mineralnych, takich jak bazalt, krzemian czy szkło; wełna mineralna jest skutecznym izolatorem termicznym, który redukuje straty ciepła i zapewnia komfortowe warunki wewnętrzne w budynkach

wiązar
wiązar

podstawowy element nośny konstrukcji dachu (więźby dachowej) przenoszący działające nań obciążenia, np. ciężar własny, śnieg, wiatr na podpory główne, czyli ściany lub słupy

wylewki
wylewki

warstwy betonowe lub samopoziomujące stosowane do wyrównywania i utwardzania podłoża oraz tworzenia odpowiedniego nachylenia na dachu; służą do zapewnienia odpowiedniej izolacji termicznej, wyrównania powierzchni podłogi oraz zapewnienia właściwego odpływu wody z dachu