E-materiały do kształcenia zawodowego

Systemy utrzymania koni

ROL.06. Organizacja chowu i hodowli koni – technik hodowca koni 314203

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
anemometr
anemometr

wiatromierz; przyrząd meteorologiczny służący do mierzenia prędkości ruchu gazów i cieczy, a przede wszystkim wiatru; rozróżniamy siedem rodzajów anemometrów: obrotowe (rotacyjne), wiatrakowe (skrzydełkowe), czaszowe, wychyłowe, ciśnieniowe (rurka Pitota), cieplne (elektryczne), dopplerowskie (ultrasonograficzne)

RKHSZDYcjk0XM
Anemometr wiatrakowy
Źródło: A. Kardaś, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

Czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskichDAg6bPqbICzynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich

biegalnia
biegalnia

typ pomieszczenia stajennego, po którym konie poruszają się swobodnie; w biegalniach żłoby mocowane są wzdłuż ścian, a konie wiązane są tylko na czas karmienia bądź przeprowadzania zabiegów pielęgnacyjnych

R1C56HVl6fcn4
Biegalnia
Źródło: stajnie.com.pl, tylko do użytku edukacyjnego.

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

boks stajenny
boks stajenny

wyodrębnione miejsca legowiskowo‑żywieniowe w budynku stajni w systemie indywidualnym; typowe boksy stajenne składają się z frontowej części konstrukcji, na której znajdują się szerokie drzwi (przesuwne bądź skrzydłowe), oraz przegród bocznych, pełniących rolę ścian działowych pomiędzy poszczególnymi konstrukcjami. Stosuje się również boksy z odrębnym padokiempadokpadokiem, na który koń może swobodnie wychodzić, oraz stajnie z boksami zewnętrznymi (tzw. stajnie angielskie), w których boksy otwierają się bezpośrednio na zewnątrz – na padok lub pastwisko

RhEzcZtkPqFzw
Stajnia z boksami wewnętrznymi
Źródło: Horseexperts, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

dalmierz
dalmierz

(odległościomierz) przyrząd służący do pomiaru odległości przedmiotu od miejsca obserwacji; istnieją dalmierze optyczne, elektromagnetyczne i laserowe

R1YhvtLkufVvS
Dalmierz laserowy
Źródło: Jacek Halicki, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

Czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskichDAg6bPqbICzynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich

decybelomierz
decybelomierz

(miernik poziomu dźwięku) przyrząd służący do określania wartości subiektywnych poziomu dźwięku w decybelach (dB)

RfcJV8JXIUPdI
Decybelomierz
Źródło: Jose Reynaldo da Fonseca, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.

Czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskichDAg6bPqbICzynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich

dobrostan zwierząt
dobrostan zwierząt

stan zdrowia fizycznego i psychicznego zwierzęcia; system chowu, np. zwierząt gospodarskich, laboratoryjnych, żyjących w ogrodach zoologicznych, zaspokajający ich podstawowe potrzeby, jakimi są prze wszystkim: pożywienie, dostęp do wody, sen, zapewnienie towarzystwa innych zwierząt i przestrzeni życiowej oraz leczenie, a także: bezpieczeństwo, higiena utrzymania, odpowiedni mikroklimatmikroklimatmikroklimat pomieszczeń oraz odpowiednie warunki świetlne, brak zgody na okaleczanie zwierząt, zapewnienie im schronienia przed złymi warunkami klimatycznymi oraz możliwość wyrażania naturalnego zachowania

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

higrometr
higrometr

(gr. hygros – wilgotny, mokry) wilgotnościomierz, przyrząd służący do pomiaru wilgotności powietrza; istnieją różne rodzaje higrometrów: psychrometry (gr. psychros – zimny, chłodny) oparte na pomiarze termometrem suchym i wilgotnym, higrometry włosowe wykorzystujące do pomiaru ludzkie bądź zwierzęce włosy, higrometry kondensacyjne opierające się na zjawisku kondensacji pary wodnej; współczesne higrometry są najczęściej przyrządami elektronicznymi mierzącymi także temperaturę, ciśnienie czy temperaturę punktu rosy

RosKigCkQUgNN
Higrometr włosowy
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskichDAg6bPqbICzynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich

kantar
kantar

rodzaj prostej uzdy bez wędzidła, umożliwia czyszczenie, prowadzenie i wykonywanie innych prac przy koniu, wykorzystywany też do przywiązania konia w boksieboks stajennyboksie lub stanowisku; najczęściej wykonany z nylonu bądź skóry

R1YV8idWQ84X9
Koń z założonym kantarem
Źródło: fir0002, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

karuzela dla koni
karuzela dla koni

urządzenie służące do zapewnienia wymuszonego ruchu koniom; rodzaj maszyny treningowej obracającej się wokół własnej osi; celem treningu w karuzeli jest poprawa i utrzymanie sprawności fizycznej koni; istnieją dwa rodzaje urządzenia: karuzela podwieszana (koń przywiązany jest do ramienia karuzeli) oraz karuzela boksowa (koń porusza się w specjalnym boksieboks stajennyboksie, ograniczonym przegrodami); obecnie stosuje się przede wszystkim karuzele boksowe, które uważane są za bezpieczniejsze

R1emBCMUrQtIU
Widok na karuzelę boksową
Źródło: stajnie.com.pl, tylko do użytku edukacyjnego.

Projektowanie ośrodka jeździeckiegoDeWEnbgpvProjektowanie ośrodka jeździeckiego

lonża
lonża

(fr. longe) długa lina wykorzystywana przy trenowaniu koni

R1MpbAn4uCn6S
Praca na lonży
Źródło: Louis, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.0.

Projektowanie ośrodka jeździeckiegoDeWEnbgpvProjektowanie ośrodka jeździeckiego

lonżownik
lonżownik

okrągły, odkryty bądź zadaszony plac, służący do lonżowania koni, otoczony trwałym i wysokim ogrodzeniem

R1C8NvJSGBjhn
Lonżownik odkryty
Źródło: Rama, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.0.

Projektowanie ośrodka jeździeckiegoDeWEnbgpvProjektowanie ośrodka jeździeckiego

luksomierz
luksomierz

(fotometr) przyrząd służący do pomiaru natężenia oświetlenia i innych parametrów światła, stosowany m.in. w technikach oświetleniowych i fotografii

R7XksKzSzTQpy
Fotometr
Źródło: Thomas Wydra, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskichDAg6bPqbICzynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich

mikroklimat
mikroklimat

zespół specyficznych warunków klimatycznych w określonym środowisku lub przestrzeni

Czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskichDAg6bPqbICzynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich

ogier
ogier

dorosły niekastrowany koń, zdolny do rozrodu; ogier osiąga dojrzałość płciową około drugiego roku życia; zazwyczaj posiada silny, porywczy charakter i wymaga odpowiedniego traktowania i treningu

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

ogłowie
ogłowie

część rzędu jeździeckiego, uprząż ze skórzanych pasków zakładana na głowę konia i pozwalająca na kierowanie zwierzęciem (w jego skład wchodzą m.in. takie elementy jak: nagłówek i paski policzkowe, podgardle czy nachrapnik)

Ra1Z9Ap9GH0I0
Ogłowie
Źródło: Ronjamin, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

padok
padok

ogrodzony, piaszczysty albo trawiasty plac służący jako wybieg dla koni; na padoku konie puszcza się luzem, to miejsce relaksu i odpoczynku dla koni; także plac przy torze wyścigowym

R1G2VYZ3sdwyK
Padok
Źródło: Ra Boe, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.5.

Projektowanie ośrodka jeździeckiegoDeWEnbgpvProjektowanie ośrodka jeździeckiego

pyłomierz
pyłomierz

przyrząd służący do pomiaru zawartości pyłów w powietrzu

Czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskichDAg6bPqbICzynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich

stajnia otwarta
stajnia otwarta

grupowy system utrzymania koni, w którym mają one swobodny dostęp do pastwisk oraz wybiegów i nie przebywają w stajni; ochronę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i zwierzętami drapieżnymi zapewnia koniom wiata o trzech ścianach, otwarta z przodu; w polskim klimacie w tych warunkach trzyma się zazwyczaj konie ras prymitywnych odporne na zimno

R1AS21bWGJSLT
Stajnia otwarta
Źródło: Pavel Hrdlička Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

stajnia stanowiskowa
stajnia stanowiskowa

rodzaj stajni, w której koń stoi uwiązany przy żłobie przy swoim stanowisku; stanowiska są oddzielone od siebie przegrodami; powszechnie stosowane jeszcze kilkadziesiąt lat temu, zwłaszcza w przypadku koni roboczych, obecnie odchodzi się od tego typu stajni, ponieważ wiązanie koni jest uznawane za niezgodne z ich naturą, a w wielu krajach jest zabronione

RfXz12BcR210v
Stajnia stanowiskowa
Źródło: horseexperts, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koniDNFnXcxh4Charakterystyka indywidualnego i grupowego systemu utrzymania koni

ujeżdżalnia
ujeżdżalnia

(inaczej: maneż) ogrodzony teren (ujeżdżalnia otwarta) lub zadaszone pomieszczenie (ujeżdżalnia kryta) przeznaczone do nauki jazdy konnej lub trenowania ujeżdżenia oraz skoków przez przeszkody; jeśli ujeżdżalnia spełnia określone przepisami wymiary może służyć również jako miejsca pokazów, konkursów i zawodów sportowych

R4nOlcgXsi0i9
Ujeżdżalnia kryta
Źródło: DarkScipio, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Projektowanie ośrodka jeździeckiegoDeWEnbgpvProjektowanie ośrodka jeździeckiego

wałach
wałach

dorosły kastrowany koń; ogieryogierogiery kastruje się w celu uspokojenia ich charakteru oraz uniemożliwienia im reprodukcji; zwykle hodowcy zostawiają najlepsze konie jako ogiery, a słabsze okazy (np. wykazujące niepożądane cechy dziedziczne, takie jak wadliwa postawa) są kastrowane w celu utrzymania bądź polepszenia jakości rasy

Projektowanie ośrodka jeździeckiegoDeWEnbgpvProjektowanie ośrodka jeździeckiego

boks stajenny
mikroklimat
ogier
padok