Słownik pojęć dla e‑materiału
alfabet wykorzystywany głównie w komunikowaniu się z osobami głuchoniewidomymi, polegający na kreśleniu linii i stawianiu punktów na dłoni
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
zaburzenie neurorozwojowe; osoby ze spektrum autyzmu mają trudności w nawiązywaniu kontaktów i przestrzeganiu reguł społecznych, a także ze zrozumieniem reakcji i emocji innych ludzi oraz często wyrażają własne uczucia w nietypowy sposób; mogą w ogóle nie posługiwać się mową werbalną albo mieć ograniczony zasób słów, mogą też mówić płynnie, ale mieć trudności z rozumieniem kontekstu i wyrażaniem abstrakcyjnych pojęć; często nie potrafią kompensować tego gestem ani innymi formami przekazu lub ich próby radzenia sobie nie są w pełni wystarczające; w interakcjach z innymi nie okazują wzajemności, ich wypowiedzi mogą często bardziej przypominać wykład niż codzienną rozmowę
Zacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmoweZacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmowe
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
służy osobom niewidomym do sprawnego i bezpiecznego poruszania się; w zależności od zastosowania białe laski dzielą się na laski służące do poruszania się w przestrzeni (po ulicach, drogach, w budynkach itd.) oraz laski do podpierania się, stosowane głównie przez osoby, które poza dysfunkcją wzroku mają zaburzenia motoryczne; z kolei laski służące do poruszania się w przestrzeni dzielimy na: laski sygnalizacyjne (krótkie, używane jedynie do sygnalizowania obecności osoby niewidomej na ulicy), laski nieskładane, stanowiące jednolitą całość i laski składane, w zależności od długości podzielone na cztery lub pięć członów
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
przewlekła, postępująca choroba ośrodkowego układu nerwowego. Charakterystyczne objawy choroby Parkinsona to: drżenie dłoni, zaburzenia chodu, spowolnione ruchy, osłabienie siły mięśni, ruchy mimowolne, drżenie warg i języka oraz zwiększone napięcie mięśniowe
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
choroba metaboliczna charakteryzująca się podwyższonym poziomem glukozy we krwi; spowodowana jest wadliwą produkcją lub nieprawidłowym działaniem insuliny; insulina jest hormonem produkowanym przez trzustkę, ma wpływ na metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów. Objawami cukrzycy są: wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, senność i zmęczenie, napady głodu, utrata masy ciała oraz osłabienie, męczliwość i obniżony poziom koncentracji
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
osobisty program wsparcia ustalony wspólnie z osobą z niepełnosprawnością; indywidualne podejście skoncentrowane na potrzebach osoby z niepełnosprawnością, określające zakres koniecznego minimalnego wsparcia
Zacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmoweZacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmowe
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
leczenie uciskiem stopniowanym, który ma usprawnić odpływ żylny i chłonny w kończynach, wspomóc mechanizmy utrzymujące prawidłowe krążenie żylne i chłonne oraz spowodować większy przepływ krwi przez żyły układu głębokiego; zmniejsza ryzyko wystąpienia zakrzepic żylnych oraz dolegliwości związane z zaburzeniami żylnymi i obrzękami; do kompresjoterapii używane są wyroby uciskowe, takie jak: podkolanówki, pończochy, rajstopy, bandaże
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
wszelkie sposoby umożliwiające osobom ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przekazywanie i odbieranie komunikatów
Zacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmoweZacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmowe
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
Etyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywnaEtyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywna
wynika z interakcji między osobami z dysfunkcjami, a barierami środowiskowymi i wynikającymi z postaw ludzkich, które utrudniają tym osobom pełny i skuteczny udział w życiu społeczeństwa, na zasadzie równości z innymi osobami; do osób niepełnosprawnych zalicza się osoby, które mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub w zakresie zmysłów
Zacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmoweZacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmowe
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
Etyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywnaEtyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywna
zaburzenie rozwojowe przejawiające się obniżeniem sprawności umysłowej i funkcji intelektualnych
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
proces chorobowy, w którym dochodzi do zastoju w krążeniu żylnym nóg wskutek nieprawidłowego działania zastawek żylnych; jest przyczyną refluksu żylnego (wstecznego przepływu krwi) i tworzenia się żylaków
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
termin ten oznacza, że osoby z niepełnosprawnościami mogą sprawować kontrolę nad swoim życiem i podejmować wszelkie decyzje, które tego dotyczą; obejmuje to między innymi kwestie takie jak: miejsce zamieszkania, codzienny tryb funkcjonowania, relacje osobiste, odzież, żywienie, higiena i ochrona zdrowia, a także prawa religijne, kulturalne, seksualne i reprodukcyjne; wszystkie te kwestie związane są z rozwojem tożsamości i osobowości człowieka oraz decydowaniem o tym, gdzie i z kim mieszkamy, co jemy, czy wolimy wstawać o późnej porze lub chodzić spać późno w nocy, czy też nie, czy wolimy przebywać w budynku czy na świeżym powietrzu, czy lubimy, aby na stole był obrus i świece, czy lubimy zwierzęta domowe lub słuchanie muzyki; te działania i decyzje stanowią o tym, kim jesteśmy; pojęcie niezależnego życia jest więc nieodłącznym elementem autonomii i wolności człowieka
Etyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywnaEtyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywna
osoba z jednoczesną dysfunkcją wzroku i słuchu; osoby głuchoniewidome mogą mieć niewielkie możliwości wzrokowe i/lub słuchowe, które wykorzystują w komunikowaniu się z otoczeniem; głuchoniewidomi to grupa bardzo zróżnicowana pod względem stopnia uszkodzenia zmysłów słuchu i wzroku oraz okresu życia, w którym wystąpiła utrata słuchu i/lub wzroku; osoby głuchoniewidome mogą porozumiewać się ze sobą np. za pomocą alfabetu Lorma
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
zapis punktowy dla osób niewidomych, oparty na sześciopunkcie; umożliwia pisanie tekstów, a także zapis matematyczny, chemiczny, fizyczny i zapis nut
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
język wizualno–przestrzenny, którym posługują się osoby głuche w Polsce
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
Etyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywnaEtyka zawodowa asystenta osoby niepełnosprawnej - grafika interaktywna
okres, w którym objawy choroby przewlekłej nie występują
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
określenie potoczne dla około 200 schorzeń układu ruchu: stawów, mięśni i kości; mogą to być np. reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, bóle pleców, zapalenia ścięgien, bóle szyi lub inne; charakteryzuje się nawracającym, przewlekłym bólem
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
zaburzenie psychiczne, którego nazwa pochodzi od słów schizis i phren, oznaczających „rozszczepić” i „umysł”; jest to przewlekła choroba, którą można leczyć; należy do tzw. zaburzeń psychotycznych (psychoz), czyli stanów charakteryzujących się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną rzeczywistości; chory ma poważnie zmienioną umiejętność krytycznej, realistycznej oceny własnej osoby, otoczenia i relacji z innymi, a nawet nie jest do niej zdolny
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
przetwarzanie mowy polegające na zamianie tekstu w formie pisanej na postać dźwiękową; programy komputerowe i maszyny, które dokonują takiego przetworzenia, nazywane są syntezatorami mowy; synteza mowy jest powszechnie używana przez osoby niewidome
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
najczęściej kojarzone z bezwzrokowym pisaniem na klawiaturze; techniki bezwzrokowe dla osób niewidomych to wszystkie czynności, które są wykonywane bez używania wzroku; mogą to być: poruszanie się w przestrzeni, szukanie upuszczonych przedmiotów, a także gotowanie i wykonywanie innych czynności dnia codziennego
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
osoba wchodząca w skład personelu zatrudnienia wspomaganego; wspiera osoby z niepełnosprawnościami w aktywności zawodowej w trakcie poszukiwania pracy, podczas rekrutacji i procesu zatrudnienia oraz w miejscu wykonywania pracy, czyli w znalezieniu i utrzymaniu zatrudnienia
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
zaburzenie widzenia z dużym ograniczeniem pola widzenia, które polega na tym, że widzi się jak przez lunetę czy dziurkę od klucza
Zacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmoweZacznij od planu - Indywidualny Plan Wsparcia osoby z niepełnosprawnością - sekwencje filmowe
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
wyodrębniona organizacyjnie i finansowo placówka stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę
całościowe zaburzenie rozwoju, które mieści się w spektrum autyzmu; charakteryzuje się trudnościami w zakresie umiejętności społecznych i akceptowaniu zmian
Planowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolęPlanowanie to podstawa - Indywidualny Plan Wsparcia - gra wcielanie się w rolę