E-materiały do kształcenia zawodowego

Zwalczanie pożarów

LES.02. Gospodarowanie zasobami leśnymi – technik leśnik 314301

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
azymut
azymut

kąt, jaki tworzy płaszczyzna południka miejscowego z płaszczyzną przechodzącą przez zenit i zawierającą wybrany kierunek; jest liczony od północnej części południka w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara; w zależności od wyboru południka miejscowego rozróżnia się azymuty: geograficzny, magnetyczny i in.

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

dojazdy pożarowe
dojazdy pożarowe

na gruntach leśnych są odpowiednikiem dróg pożarowych na terenach zurbanizowanych; stanowią podstawową sieć komunikacyjną kompleksu leśnego w planowaniu i organizowaniu akcji ratowniczo‑gaśniczych

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

kierujący działaniem ratowniczym (KDR)
kierujący działaniem ratowniczym (KDR)

osoba kierująca działaniem ratowniczym podczas pożaru lasu z ramienia Ochotniczej Straży Pożarnej lub Państwowej Straży Pożarnej

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

leśna baza lotnicza
leśna baza lotnicza

lotnisko, lądowisko lub inne tereny startów i lądowań, posiadające niezbędną infrastrukturę do stacjonowania statków powietrznych przeznaczonych do patrolowania i gaszenia pożarów lasu

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

nadleśnictwo
nadleśnictwo

podstawowa, samodzielna jednostka organizacyjna Lasów Państwowych, spełniająca funkcje gospodarcze i administracyjne w zakresie gospodarki leśnej i nieleśnej

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

naziemny patrol przeciwpożarowy
naziemny patrol przeciwpożarowy

dodatkowe działania prewencyjne w czasie występowania szczególnego zagrożenia pożarowegozagrożenie pożarowezagrożenia pożarowego terenów leśnych; celem naziemnego patrolu jest wykrywanie pożarów i gaszenie ich w zarodku oraz nadzór nad bezpiecznym zachowaniem osób przebywających w lesie

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

obserwacje i pomiary meteorologiczne 
obserwacje i pomiary meteorologiczne 

pomiary instrumentalne wartości elementów meteorologicznych oraz obserwacje wizualne (wzrokowe) obiektów (np. chmur, cząstek opadowych) i zjawisk atmosferycznych, wykonywane w celu poznania aktualnego stanu atmosfery

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

ochrona przeciwpożarowa
ochrona przeciwpożarowa

polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia i środowiska przed pożarem m.in. przez zapobieganie powstaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru; zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru; prowadzenie działań ratowniczych

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

pas przeciwpożarowy
pas przeciwpożarowy

system drzewostanów o różnej szerokości poddanych specjalnym zabiegom, które powstrzymają rozprzestrzenianie się ognia podczas pożaru lasu

  • pas przeciwpożarowy typu A – oddziela las od dróg publicznych i dróg dojazdowych, np. do magazynu czy obiektów użyteczności publicznej;

  • pas przeciwpożarowy typu B – oddziela las od parkingów i zakładów przemysłowych;

  • pas przeciwpożarowy typu C – oddziela las od obiektów na terenach poligonów wojskowych;

  • pas przeciwpożarowy typu D – rozdziela duże zwarte obszary leśne;

  • pas przeciwpożarowy typu BK – pas przeciwpożarowy wykonywany w sąsiedztwie linii kolejowej, na której prowadzony jest ruch.

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

plan ochrony przeciwpożarowej
plan ochrony przeciwpożarowej

instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu, która zawiera szczegółowy plan postępowania w razie zagrożenia; dokument opracowywany przez nadleśnictwa, zawierający m.in. mapę ochrony przeciwpożarowej

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

podrost
podrost

młode pokolenie drzew, samosiewów

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

podszyt (podszycie)
podszyt (podszycie)

warstwa roślinności w lesie, która ma do kilku metrów wysokości, nie sięga ponad dolne piętro drzewostanu

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

pożarzysko
pożarzysko

inaczej: pogorzelisko, teren po pożarze lasu

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

punkt czerpania wody
punkt czerpania wody

ujęcia wody do celów gaśniczych zorganizowane na terenie lasu lub poza nim, przystosowane do pobierania wody przez pojazdy i sprzęt straży pożarnej

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

punkty alarmowo‑dyspozycyjne (PAD)
punkty alarmowo‑dyspozycyjne (PAD)

podczas trwania akcji uruchamiany jest punkt, które zadaniami są m.in. monitorowanie zagrożenia pożarowego, przyjmowanie informacji o zdarzeniach, przetwarzanie informacji oraz kierowanie sił i środków do odpowiednich miejsc

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

retardanty (opóźniacze palenia)
retardanty (opóźniacze palenia)

środki chemiczne ograniczające palność lub zmniejszające szybkość spalania

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

sprzęt podręczny 
sprzęt podręczny 

narzędzia, które pozwalają gasić mało intensywne pożary, jak np. pożary leśnej pokrywy, i likwidować pożar w zarodku, a także dogaszać pożarzyska; są to np. gaśnice wodno‑pianowe, hydronetki i wiadra, ale też tłumice i łopaty oraz motyki, grabie czy siekiery

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

stopień zagrożenia pożarowego
stopień zagrożenia pożarowego

zagrożenie pożarowe jest związane z nagminnym naruszaniem przepisów przeciwpożarowych, a przede wszystkim z używaniem ognia otwartego w lasach w miejscach do tego nieprzeznaczonych, to znaczy paleniem papierosów, ognisk, użytkowaniem grilli.

Rozróżniamy następujące stopnie zagrożenia pożarowego:
0 – brak zagrożenia
I – zagrożenie małe
II – zagrożenie duże; bądź ostrożny
III – zagrożenie katastrofalne; nie wolno rozpalać ognisk nawet w miejscach wyznaczonych.

Wyróżnia się także kategorie zagrożenia pożarowego; kategorię zagrożenia pożarowego określa się dla obszaru każdego nadleśnictwa w planach urządzenia lasu.

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

straż pożarna
straż pożarna

zorganizowana, odpowiednio wyszkolona i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja przeznaczona do organizowania i prowadzenia akcji ratowniczo‑gaśniczych podczas walki z pożarami i klęskami żywiołowymi oraz zwalczania skutków innych zdarzeń stanowiących zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

system obserwacyjno‑alarmowy
system obserwacyjno‑alarmowy
RqFWo577ATrus
System obserwacyjno‑alarmowy
Źródło: gov.pl, Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.

utrzymywany w nadleśnictwie w celu szybkiego wykrycia pożarów; w jego skład wchodzą wieże obserwacyjne, punkty alarmowo‑dyspozycyjne (PAD), patrole naziemnenaziemny patrol przeciwpożarowypatrole naziemne, leśne bazy lotniczeleśna baza lotniczaleśne bazy lotnicze, punkty czerpania wodypunkt czerpania wodypunkty czerpania wodydojazdy pożarowedojazdy pożarowedojazdy pożarowe

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

ściółka leśna
ściółka leśna

warstwa rozkładających się szczątków (głównie roślinnych), nagromadzonych na powierzchni gleby w lesie, jest środowiskiem życia wielu organizmów; pod słabo rozłożoną ściółką leśną właściwą znajduje się strefa fermentacji, już częściowo zbutwiała, i strefa humifikacji, stanowiąca przejście do próchnicy; luźny, niezbyt gruby pokład ściółki leśnej wpływa korzystnie na glebę leśną i stale uzupełnia jej zasoby pokarmowe

Dobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaruD13LdyaPHDobór sprzętu i sposób zwalczania określonego rodzaju pożaru

dojazdy pożarowe
leśna baza lotnicza
naziemny patrol przeciwpożarowy
punkt czerpania wody
zagrożenie pożarowe