drób ras mięsnych, który poddany jest intensywnemu tuczeniu i przeznaczony na ubój. Określenie to stosuje się przede wszystkim w odniesieniu do kur, ale także kaczek, indyków i królików. Brojlery osiągają szybki przyrost masy w dość krótkim czasie, co sprawia, że są stosunkowo tanie w produkcji i hodowane na skalę przemysłową.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

rozpłodnik; samiec bydła domowego po osiągnięciu dojrzałości rozpłodowej (w wieku około 15 miesięcy)

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

inaczej: bydło typu kombinowanego; bydło o typie użytkowym mięsno‑mlecznym, wykazującym cechy zarówno pokroju mięsnego, jak i mlecznego. Przedstawicielem tego typu jest bydło simentalskie.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

charakterystyczną cechą bydła typu mięsnego jest to, że mięśnie dostarczające najcenniejszego mięsa są dobrze wysklepione i zawierają dość dużo tłuszczu śródmięśniowego, co nadaje mięsu odpowiednią soczystość i dobry smak. Bydło mięsne charakteryzuje się beczułkowatą budową ciała, krótkim tułowiem, doskonale umięśnionym. Głowa jest mała i skrócona, a szyja krótka i gruba. Kończyny również krótkie i grube. Skóra gruba, o obfitej tkance tłuszczowej. Do typu mięsnego należą rasy m.in. hereford i aberdeen angus.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

cechuje się znacznie większą zdolnością do produkcji dużych ilości mleka niż bydło typu mięsnego, natomiast małą – do produkcji mięsa. Bydło mleczne charakteryzuje się dobrze wysklepioną klatką piersiową, krótką masywną szyją oraz słabo rozwiniętymi wymionami. Do bydła mlecznego należą rasy jersey i guernsey.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

zespół zabiegów stosowanych przez człowieka do utrzymywania i rozrodu zwierząt w celu pozyskiwania produktów pochodzenia zwierzęcego (chów zwierząt gospodarskich) lub w celu amatorskim (chów zwierząt amatorski). Elementy chowu są związane z tworzeniem warunków środowiskowych bytowania zwierząt (budownictwo inwentarskie), żywieniem, profilaktyką zdrowotną, pielęgnacją, kierowaniem rozrodem oraz odchowem młodych i użytkowaniem.

R1csYC4a1fciF

Na zdjęciu widoczny jest kot syjamski stojący na trawie. Jest średniej wielkości, ma smukłe, długie ciało i małe łapy. Ogon jest długi i cienki. Umaszczenie typu point, ma ciemniejsze obszary na pyszczku, uszach, łapach i ogonie. Oczy jasne, niebieskie.

umaszczenie, które mają koty syjamskie, koty tonkijskie i burmańskie; charakteryzuje się ono występowaniem u kotów jaśniejszego tułowia i ciemniejszych znaczeń (points) na pyszczku, uszach, łapach i ogonie. U kotów syjamskich kontrast między tułowiem a pointami jest największy, u kotów tonkijskich mniejszy, a u burmańczyków najmniejszy. Umaszczenie colourpoint określane jest jako niepełne albinotyczne.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

właściwość osobnicza zwierzęcia, która zależy od jego przynależności gatunkowej czy rasowej, a także od sposobu odchowu i utrzymania, poziomu żywienia, ogólnego stanu zdrowia oraz cech osobniczych. W tym okresie zwierzę osiąga zdolność do rozpłodu. Występuje ona, w zależności od gatunku, w różnym wieku, np. u bydła 13–16 miesięcy, u koni 3–4 lat, a u świń 8–9 miesięcy.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

wiek zwierzęcia, w którym następuje osiągnięcie odpowiedniego rozwoju układu rozrodczego. U samic jest to zapoczątkowane okresowym wydalaniem po owulacji komórek jajowych z pęcherzyków jajnikowych, co również powoduje występowanie pierwszych objawów rui. Natomiast u samców wiąże się to z pierwszą kopulacją połączoną z wydaleniem plemników w nasieniu, np. popęd płciowy u buhajów przypada na 8–10 miesięcy, a występowanie rui u jałówek na 7–9 miesięcy.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

wiek zwierzęcia, po osiągnięciu którego możliwy jest rozród bez negatywnych skutków dla jego dalszego rozwój oraz dla późniejszej użytkowości

inaczej: udomowienie zwierząt; jest to proces przekształcania się cech oraz właściwości morfologicznych, rozwojowych, fizjologicznych i psychicznych zwierząt dzikich, który następuje w wyniku długotrwałego oddziaływania człowieka na zwierzęta, zwłaszcza poprzez ludzką ingerencję w czynniki genetyczne i środowiskowe. Udomawianie jest także uwarunkowanym dziedzicznie przystosowaniem dzikich zwierząt do środowiska zewnętrznego stworzonego pracą człowieka.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

(franc. Fédération Cynologique Internationale) Międzynarodowa Federacja Kynologiczna, która ma siedzibę w Thuin w Belgii. Państwami, które nie należą do FCI, są m.in. Albania, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania. Federacja zajmuje się opracowywaniem i kodyfikacją wzorców FCI, czyli szczegółowymi opisami cech danej rasy psów.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

(łac. felinus – kot + gr. lógos – nauka) nauka o kotach; felinologia (w ujęciu biologicznym) koncentruje się na badaniu genetyki, anatomii, fizjologii i bioróżnorodności gatunków kotów dzikich i ras kotów domowych

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

(franc. Fédération Internationale Féline) Międzynarodowa Federacja Felinologiczna, która zrzesza organizacje hodowców kotów rasowych z Europy, Azji oraz Ameryki Południowej; największa na świecie federacja felinologiczna, w Polsce reprezentowana przez stowarzyszenie Felis Polonia. Obecnie FIFe zrzesza 42 kluby z 40 krajów.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

w ujęciu zootechnicznym grupa osobników, które mają wspólnego przodka i podobne cechy, łączą je np. pochodzenie, budowa, potrzeby względem środowiska oraz zdolność do krzyżowania się i wydawania na świat potomstwa

grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częścią, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego

systematyka ras według Międzynarodowej Federacji Kynologicznej z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa. FCI uznaje łącznie 354 rasy psów i wyróżnia 10 grup, a każda z nich została podzielona na poszczególne sekcje.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

różnobarwność tęczówki lub tęczówek, która jest wynikiem osobniczych zaburzeń ilościowych melatoniny. W przypadku oczu powodem „inności” jest wzrost liczby melanocytów w tęczówce. Zjawisko występowania tej wady może mieć podłoże genetyczne lub nabyte, czyli będące wynikiem chorób oczu, takich jak skręt powieki. Wyróżnia się trzy rodzaje anomalii barwy tęczówki: heterochromia pełna – cała tęczówka jednego oka ma inny kolor niż tęczówka drugiego oka; heterochromia centralna – centrum tęczówki ma inny kolor od obrzeży tęczówki; heterochromia częściowa – poszczególne segmenty tej samej tęczówki mają różne kolory. U psów jest zjawiskiem dość rzadkim. Naukowcy szacują, że występuje u około 1% psiej populacji.

występowanie dwupośladkowości u bydła, czyli podwójne umięśnienie. Zjawisko hipertrofii mięśniowej rozpowszechnione jest najbardziej u rasy belgijskiej błękitno‑białej (bbb). Występuje także u ras: blonde d’Aquitaine, limousine, piemontese, marchigiana oraz angus czerwony. Hipertrofia mięśniowa może prowadzić do problemów związanych z rozrodem: znane są przypadki niedorozwoju zewnętrznych narządów płciowych, słabo wyrażonego libido, a także opóźnionej dojrzałości płciowej, co skutkuje obniżoną płodnością. U krów hipertroficznych (w porównaniu z krowami umięśnionymi normalnie) częściej dochodzi także do poronień.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

planowa działalność człowieka, która obejmuje ogół zabiegów i procesów mających na celu udoskonalenie cech dziedzicznych (genotypu) hodowanych zwierząt, wzrost ich produkcyjności, uzyskanie nowych odmian i ras o wysokich cechach użytkowych bądź zachowanie rzadkich i zagrożonych wyginięciem ras zwierząt gospodarskich. Cele hodowlane można osiągnąć poprzez właściwe warunki bytowania, selekcję (dobór sztuczny, dobór hodowlany), czyli wybieranie do rozrodu osobników, które mają pożądaną cechę lub kombinację cech, oraz rozmnażanie wybranych osobników z wykorzystaniem naturalnych lub sztucznych systemów kojarzeń (m.in. kojarzenia niekrewniaczego, kojarzenia krewniaczego, krzyżowania, sztucznej inseminacji lub też klonowania).

R11kDg5Ok8eHS

Na zdjęciu widoczna jest głowa krowy. Umaszczenie zwierzęcia jest brązowe z widocznym białym pasem przechodzącym przez środek pociągłej głowy. Oczy małe, rozstawione szeroko. Po obu stronach głowy znajdują się odstające, podłużne uszy, w których umieszczono żółte kolczyki dla bydła. Są to etykiety z kodem kreskowym oraz numerem identyfikacyjnym, służące do znakowania zwierząt.

młoda owca przed osiągnięciem dojrzałości płciowej w wieku od kilku miesięcy do jednego roku (zależnie od rasy)

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

samica bydła domowego w wieku powyżej 6 miesięcy, przed pierwszym wycieleniem, czyli do wieku 18–24 miesięcy

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

wielkość sztuki bydła; możliwe wartości to kaliber mały, średni lub duży

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

rytmiczne odchylenia od osi pionowej włókna wełnistego. Wełna jest karbikowata, jeśli jej łuski są drobne, liczne i półkoliste. Im włókno jest cieńsze, tym więcej karbików przypada na długości włókna. Karbikowatość ułatwia spilśnianie włókien. Karbiki przyczyniają się również do zwiększenia objętości powietrza zawartego we włóknie, co powoduje wzrost jego izolacyjności cieplnej. Do wełen, które odznaczają się karbikowatością, należą wełny cienkie typu merynosowego.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

RJ5Nxudm9yqEw

Na zdjęciu widoczny jest proces strzyżenia kozy. Mężczyzna trzyma zwierzę i za pomocą specjalnego narzędzia przycina wełnę kaszmirową. Koza jest niemal w całości przystrzyżona, dookoła leży dużo białej, puszystej wełny.

naturalne, bardzo cienkie i puszyste włókno pozyskiwane z kóz kaszmirskich. Tkanina, która z niego powstaje, jest dość delikatna, dlatego często stosuje się ją jako dodatek do wełny. Pozyskanie wełny kaszmirowej jest procesem czasochłonnym, ponieważ wymaga ręcznego wyczesywania kóz kaszmirskich, a następnie oddzielenia włosia zewnętrznego od puchowego. Naturalne kolory wełny kaszmirskiej to szary, brązowy lub biały.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

FIFe wyróżnia cztery kategorie ras: kategoria I – koty perskie i egzotyczne (np. kot perski), kategoria II – koty półdługowłose (np. maine coon), kategoria III – koty krótkowłose i somalijskie (np. kot bengalski), kategoria IV – koty syjamskie, orientalne, tajskie, peterbaldy (np. kot syjamski)

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

konie o dużej sprawności fizycznej, mające cechy konia sportowego. Użytkowane są najczęściej w sportach konnych i na wyścigach. Są energiczne, mają żywy temperament, charakteryzują się lekką budową. Konie gorącokrwiste hoduje się najczęściej przy udziale krwi koni angielskich lub arabskich. Do koni gorącokrwistych należy m.in. koń angloarabski.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

rasy powstałe przy niewielkim udziale pracy hodowlanej; charakteryzują się niedużym wzrostem (102–148 cm), żywotnością, zdrowotnością oraz dobrym wykorzystaniem paszy. Do ras prymitywnych należą m.in. koniki polskie oraz konie huculskie.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

konie silne i masywne, spokojniejsze, mniej ruchliwe i potężniejsze niż konie gorącokrwiste. Zazwyczaj pracują w stępie. Są to konie robocze, używane m.in. do prac rolniczych i jako konie pociągowe. Konie zimnokrwiste hodowane są bez udziału krwi koni gorącokrwistych lub z bardzo małą jej domieszką. Do koni zimnokrwistych należą m.in. konie rasy shire, perszerony, konie belgijskie czy ardeńskie.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

stan organizmu zwierzęcia; jest ona miarą jego energii życiowej uwarunkowanej działaniem gruczołów wydzielania wewnętrznego i przejawia się w wyglądzie zewnętrznym zwierzęcia oraz w sposobie jego reagowania na otoczenie. Jest to właściwość dziedziczna, jednak podlega wpływom środowiska zewnętrznego i może ulec zmianom. U zwierząt hodowlanych wyróżnia się 4 typy konstytucji. Konstytucja limfatyczna (trawienna) charakteryzuje się powolną przemianą materii, silnym rozwojem tkanki łącznej, obecnością tłuszczu w tkance mięśniowej, łącznej oraz pod skórą; stawy i ścięgna nie są wyraźnie zarysowane; zwierzęta o takim typie nadają się na opas. Konstytucja sucha (oddechowa) cechuje się szybką przemianą materii dzięki dużej pojemności płuc i znacznej sprawności układu krążenia oraz narządów wydalniczych; tkanka łączna jest słabo rozwinięta, a skóra cienka; zwierzę o konstytucji suchej ma lekką budowę ciała, ale dość silną. Konstytucja zwięzła (silna) wyróżnia się mocną budową ciała, silnie lub umiarkowanie rozwiniętym kośćcem i umięśnieniem, a także dużą pojemnością klatki piersiowej; skóra ma dobrą zwartość i średnią grubość. Konstytucja delikatna charakteryzuje się cienkokostnością, słabym umięśnieniem i cienką skórą z jedwabistym włosem.

wyprawiona skóra owcza

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

młoda koza

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

dorosła samica po pierwszym wycieleniu i kolejnych

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

sierść lub pierze innej barwy niż reszta umaszczenia, które tworzy „kołnierz” na szyi; może występować u różnych gatunków zwierząt

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

niewielkie konie o wysokości w kłębie nieprzekraczającej 148 cm (149 cm przy mierzeniu konia w podkowach), odznaczają się wysoką wydajnością. Użytkowane są jako konie wszechstronne, w Europie i Ameryce Północnej wykorzystuje się je do jazdy dla dzieci i młodzieży oraz w hipoterapii i rajdach konnych. Kuce ponadto pracują przy transporcie lekkich ładunków i w cyrku.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

przednia część głowy psa (od czubka nosa do oczu), która obejmuje trzewioczaszkę. U wielu ras psów kufa jest wyraźnie oddzielona od pozostałej części głowy. Mieszczą się w niej narządy powonienia. Długość kufy jest u psów czynnikiem decydującym o indeksie cefalicznym głowy.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

charakteryzują się szeroką, dobrze umięśnioną klatką piersiową, mocnymi udami, a także sylwetką wpisaną w kwadrat. Kury o tym typie użytkowym mają białe upierzenie. Do kur mięsnych należy m.in. dominant white cornish.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

charakteryzują się lekką sylwetką zbliżoną do trójkąta, silnie rozwiniętymi dzwonkami oraz grzebieniem. Ponadto osiągają bardzo dobre wyniki zapłodnienia i wylęgu. Kury o tym typie użytkowym nie kwoczą. Do kur nieśnych należy m.in. white leghorn.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

charakteryzują się sylwetką zbliżoną do prostokąta, dobrym umięśnieniem i nieśnością. Do kur ogólnoużytkowych należą m.in. rasy rhode island red i sussex.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

(gr. kýon – pies + lógos – nauka) nauka o psach, ich biologii, hodowli oraz pochodzeniu; w węższym pojęciu to całokształt zagadnień związanych z psem rasowym

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

proces wydzielania mleka przez gruczoły mleczne samic ssaków. Pojawia się po porodzie i trwa przez okres potrzebny do wykarmienia młodych. Wyjątkiem jest bydło mleczne, u którego laktację stymuluje się przez dłuższy czas dla otrzymywania mleka do celów konsumpcyjnych.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

samica owcy domowej dojrzała do rozpłodu

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

konie, których wysokość w kłębie nie przekracza 156 cm bez podków lub 157 cm w podkowach. Do małych koni należą m.in. hucuły.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

zawartość tłuszczu śródmięśniowego, która wpływa na smak, soczystość i kruchość mięsa. Uważa się, że mięso z wysokim poziomem marmurkowatości ma lepszą jakość sensoryczną.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

u konia to barwa sierści, która pokrywa jego ciało, a także barwa grzywy i ogona. Jest to cecha uwarunkowana genetycznie, ponieważ zasadnicze maści konia wynikają z układu pięciu genów. Wśród maści zasadniczych rozróżniamy maści podstawowe (kasztanowata, gniada i kara), rozjaśnione bułane (czerwonobułana, bułana i myszata), rozjaśnione srebrne (gniado‑srebrna i karo‑srebrna), rozjaśnione kremowe (izabelowata, jelenia i cremello). Na każdą z maści zasadniczych mogą nałożyć się wzory (maści) białej sierści.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

wełna z kóz angorskich, charakteryzuje się długim włóknem, dużą lekkością i puszystością oraz połyskiem. Łatwo się farbuje na różne kolory. Wadą wełny moherowej jest łatwe mechacenie się. Obecnie ten rodzaj wełny wykorzystuje się do wyrobu swetrów, szalików i nakryć głowy.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

zdolność samic drobiu do znoszenia jaj, zależna jest od cech indywidualnych, rasy drobiu i warunków chowu

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

grupa zwierząt danej rasy, która różni się jakąś cechą od pozostałych zwierząt tej samej rasy, np. rasa psa labrador występuje w odmianach kolorystycznych: o umaszczeniu biszkoptowym i czekoladowym; u koni to białe plamy na różowej skórze, które są wrodzone i nie zmieniają się z wiekiem konia (występują na głowie i kończynach, uwzględniane są w opisie końskiego umaszczenia)

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

wełna oraz sierść na żywej owcy. Warstwa zewnętrzna okrywy włosowej składa się ze zrogowaciałych łusek; warstwę środkową (korową) tworzą rurowate i zwarte komórki, natomiast dolną – tzw. warstwa rdzeniowa. Wełna pochodząca z owiec ras szlachetnych nie ma rdzenia. Łuski okrywy zewnętrznej umożliwiają spilśnianie się (zazębianie, łączenie) włókien.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

miara rozrodczości określana liczbą wydanych na świat młodych w stosunku do liczby dorosłych samic, np. plenność owcy czarnogłówki wynosi 130%, co oznacza, że średnio z jednej owcy otrzymujemy 1,3 jagnięcia, czyli z 10 matek odchowuje się 13 jagniąt

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

ogół zwierząt zazwyczaj jednego rodzaju, gatunku, rasy, płci lub wieku, występujących na określonym terenie i w określonym czasie

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

program zajmujący się zasobami genetycznymi zwierząt gospodarskich. Rasy zwierząt gospodarskich oraz linie hodowlane lub odmiany w obrębie ras zwierząt gospodarskich, których liczebność stwarza zagrożenie dla ich istnienia, obejmuje się ochroną zasobów genetycznych polegającą na utrzymywaniu żywych zwierząt gospodarskich lub gromadzeniu i przechowywaniu materiału biologicznego pochodzącego od tych zwierząt.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

dostatecznie liczna grupa organizmów w obrębie jednego gatunku, zdolna do rozmnażania w warunkach naturalnych, o wspólnym pochodzeniu i wspólnych cechach istotnych dla odróżnienia jej od innych organizmów danego gatunku. Rasa to również zespół cech uznanych za rasowe. Rasa powstała w wyniku twórczej pracy człowieka w określonych warunkach ekonomicznych, społecznych i geograficznych lub wykształciła się samorzutnie.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

u takich ras ruja występuje niezależnie od pory roku, dzięki czemu maciorki mogą być kryte więcej niż raz w roku. Do owiec asezonalnych należy m.in. merynos.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

psy o skróconej kufie, spłaszczonym psyku, powiększonych oczach i krótkim czole. Do ras psów brachycefalicznych należą m.in. buldogi francuskie, mopsy, shih‑tzu, pekińczyki, boston terriery, a także boksery, buldogi angielskie, bull mastiffy, cane corso, chihuahua, chiny japońskie, chow‑chow i dogi z Bordeaux.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

rasy trzody chlewnej posiadające odpowiednie cechy, dzięki którym można uzyskać liczne i dobrze odchowane potomstwo. Do tych cech należą: bardzo dobra użytkowość rozpłodowa, dobra mleczność, wysoka płodność i plenność, dobrze rozwinięty instynkt macierzyński oraz wysoka wartość tuczna i rzeźna. Najpopularniejsze rasy mateczne świń hodowanych w Polsce to: wielka biała polska (wbp), polska biała zwisłoucha (pbz) oraz rasa puławska (puł.).

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

rasy trzody chlewnej, które wyróżniają się wysokimi przyrostami dziennymi, dobrym wykorzystaniem paszy oraz wyższą mięsnością tuszy. Cechy te są szczególnie pożądane w krzyżowaniu towarowym w celu uzyskania zwierząt do tuczu. Do ras ojcowskich zalicza się: pietrain, duroc, hampshire.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

estrus; faza cyklu płciowego (rujowego, estralnego) u ssaków, w której dojrzewa kilka pęcherzyków jajnikowych i występuje jajeczkowanie (owulacja)

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

spójna masa luźno ze sobą powiązanych włókien lub innych włóknistych obiektów; przykładem jest runo owcze, czyli zwarta masa owczej sierści otrzymana w procesie strzyżenia owcy

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

włosy pokrywające ciało zwierzęcia, nienadające się do przędzenia; pełni funkcje receptorowe i komunikacyjne i stanowi barierę termoregulacyjną, izolacyjną oraz ochronną; pomaga w odbieraniu bodźców ze środowiska oraz przekazywaniu informacji innym osobnikom

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

skórka futerkowa 1–5‑dniowych jagniąt, głównie rasy karakuł i owcy krymskiej (zw. malicz), także owiec reszetiłowskich i sokolskich, używana na wyroby kuśnierskie; najcenniejsze smuszki uzyskuje się z jagniąt 1–2‑dniowych; barwa zwykle czarna, także popielata i brązowa

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

określenie miejsca na górnej powierzchni głowy psa, w którym czoło przechodzi w kufę, czyli w grzbiet nosa – jego linia jest płynna, bez wyraźnego załamania. Często występuje różnica w wyglądzie stopu w zależności od płci psa (dymorfizm płciowy) – suki mają przeważnie łagodniejszą linię stopu niż psy.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

długi, skręcony i spilśniony włos, który tworzy długie sznury. Do psów o szacie sznurowej należą m.in. pudel i komondor.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

zespół cech psychicznych, które są uwarunkowane właściwościami całego układu nerwowego. Określają wrażliwość na bodźce oraz tendencję do reagowania w określony sposób. Temperament u zwierząt to także zmienność pomiędzy osobnikami, która wyrażona jest w różnych poziomach wielu cech.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

samiec owcy gotowy do rozpłodu

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

termin używany w hodowli zwierząt na określenie zespołu cech pokrojowych i fizjologicznych zwierzęcia, warunkujących rodzaj jego użytkowości. Może być jednostronny (np.: mleczny lub mięsny typ użytkowy bydła, mleczny lub mięsny typ użytkowy kozy, wełnisty czy kożuchowy typ owcy, nieśny typ użytkowy kur domowych) lub kombinowany (np. mleczno‑mięsny typ użytkowy bydła).

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

zwierzęta należące do tego typu mają wełnę najwyższej jakości: jednolitą cienką, gęstą i wyrównaną na całej prawie powierzchni ciała. Runo (okrywa wełnista) tych owiec jest zwarte, całkowicie zamknięte. Owce o użytkowości wełnistej późno dojrzewają, niezbyt dobrze wykorzystują pasze, a ich umięśnienie jest bardzo słabe.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

uwarunkowany genetycznie kolor okrywy włosowej zwierzęcia; w wyniku domestykacji i powiązanych z tym procesem zmian środowiska, utrwalania mutacji czy sztucznej selekcji można uzyskać różne umaszczenia

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

maść dereszowata licznie występuje u koni zimnokrwistych i kuców, natomiast w mniejszym stopniu lub wcale u koni ras szlachetnych. Takie umaszczenie uwarunkowane jest genem dominującym Rn. Jego działanie ujawnia się w formie wymieszania koloru bazowego z białymi włosami na tułowiu, szyi oraz części kończyn. Dolna część kończyn, głowa, grzywa i ogon pozostają maści podstawowej. Wraz ze zmianami pór roku nasilenie białych włosów jest różne, w zimie i jesienią może być ciemniejsze, a wiosną oraz latem jaśniejsze.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

umaszczenie, które jest mieszaniną białych i ciemnych włosów; sierść psa wygląda, jakby była jednolicie nakrapiana. Przykładem psa o takim umaszczeniu jest australian cattle dog.

Rasy psów i kotówD12QL83BdRasy psów i kotów

jest wypadkową płodności, plenności oraz odchowu jagniąt. Wskaźnik ten jest istotnym miernikiem efektywności użytkowania rozpłodowego owiec, określa bowiem liczbę odchowanych jagniąt w przeliczeniu na 100 matek w stadzie.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

wełna jednolita o średniej wartości średnicy włókien. Odznacza się zaostrzonymi słupkami i nieco rzadszym porostem, przez co końce słupków nie przylegają do siebie tak zwarcie. Zmienność grubości wełny krzyżówkowej wynosi nie więcej niż 30%. Do owiec o wełnie krzyżówkowej należą m.in. polska owca nizinna, owca reńska i niemiecka owca górska.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

zbudowana jest z trzech grup włosów: rdzeniowych, przejściowych oraz puchowych, tworzących zespoły włosowe nazywane kosmykami. Jest to wełna luźna i tworzy całość tylko wskutek spilśnienia. Wełna otwarta występuje u owiec o okrywie mieszanej, takich jak wrzosówka i polska owca górska.

Rasy owiec i kózDHd2OCANbRasy owiec i kóz

jest to wełna strzyżona, nazywana także wełną surową lub brudną. Określa się ją również mianem wełny żywej, w odróżnieniu od wełny uzyskanej z owiec martwych, która jest gorszej jakości.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

zbudowana jest ze słupków cylindrycznych przylegających do siebie na całej długości (duża gęstość). Włosy takiej wełny są cienkie, puchowe, karbikowate, bardzo gęste i mają zbliżoną długość. Do takich wełen należy zwarta i nierozpadająca się po zdjęciu wełna jednolita merynosów i owiec nizinnych.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

typ włosów w okrywie włosowej ssaków; jest krótki, gęsty, z reguły falisty i jednakowej grubości na całej swej długości (z wyjątkiem końcówki)

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury

ilość mięsa możliwa do pozyskania z dorosłej sztuki; jest to także iloraz masy tuszy do ciała przed ubojem, który wyraża się w procentach. Wskaźnik ten można określić na tuszy ciepłej, czyli bezpośrednio po uboju, lub wychłodzonej.

Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kuryDoLgfskn7Rasy zwierząt gospodarskich: bydło, konie, kozy, owce, trzoda chlewna, kury