E-materiały do kształcenia zawodowego

Zbiór, sortowanie i metody przetwórstwa prętów i kijów wiklinowych

DRM.01. Wykonywanie wyrobów koszykarsko‑plecionkarskich - koszykarz‑plecionkarz 731702

bg‑green

Słownik pojęć do e‑zasobu

1
drabinka sortownicza
drabinka sortownicza

Drabinka sortownicza to specjalistyczne urządzenie służące do sortowania i porządkowania prętów, kijów lub innych materiałów w formie wstęg, zwłaszcza tych o różnych długościach, grubościach lub kształtach.

Drabinki sortownicze zazwyczaj składają się z równoległych prętów lub pasków ustawionych w regularnych odstępach, tworzących ramę lub klatkę. Pręty te mogą być ustawione pod różnym kątem, tworząc płaszczyzny sortujące. Materiał (na przykład kije wiklinowe) jest wprowadzany na górę drabinki, a następnie opada w dół, przechodząc przez przestrzenie między prętami. W wyniku tego procesu elementy o różnych parametrach są oddzielane i uporządkowane w zależności od ustawionych kryteriów sortowania, takich jak długość, grubość lub inna cecha.

Drabinki sortownicze są szeroko stosowane w przemyśle, szczególnie w produkcji wyrobów wiklinowych, mebli, a także innych wyrobów rzemieślniczych. Dzięki zastosowaniu drabinek sortowniczych można zautomatyzować proces sortowania, co przyspiesza produkcję, zwiększa precyzję i minimalizuje błędy ludzkie.

kij wiklinowy
kij wiklinowy

Wąski i długi (o grubości od 8 do 40 mm i długości co najmniej 140 cm) kawałek wikliny, zazwyczaj uzyskiwany poprzez odpowiednie przetworzenie łodygi rośliny wikliny. Kij ten stanowi surowiec wykorzystywany w rzemiośle wikliniarskim, gdzie jest używany do wyplatania różnych przedmiotów, takich jak kosze, maty czy inne wyroby wiklinowe.

korowanie wikliny
korowanie wikliny

Proces polegający na usuwaniu korka (części rośliny gorszej jakości) za pomocą specjalnej maszyny zwanej korowarką lub za pomocą ręcznej korowaczki zwanej klamrą, inaczej szczypcami lub kleszczami.

korowarka
korowarka

Urządzenie do mechanicznego korowania prętów.

moczarka
moczarka

Pojemnik lub kadź, w którym przeprowadza się proces moczarkowania, czyli moczenia prętów i kijów wikliny w wodzie. Moczarka może mieć różne formy, ale zazwyczaj jest to naczynie wykonane z materiałów, które umożliwiają trzymanie wody i poddawanie wikliny odpowiedniemu procesowi moczenia.

moczarkowanie
moczarkowanie

Metoda przetwarzania wikliny, która polega na zamoczeniu jej końców odziomkowych w wodzie, co pobudza ruch soków w ściętej roślinie. Moczarkowanie wykonuje się w celu pozyskania wikliny białej.

pręty wiklinowe
pręty wiklinowe

Wiklina o długości ponad 50 cm, otrzymana tylko przez ścięcie pędu.

stół obręczarski
stół obręczarski

Specjalny stół, na którym kij wiklinowy jest umieszczany podczas procesu wykonywania obręczy. Służy on do stabilizacji kija, dzięki czemu obręcze mogą być równomiernie i precyzyjnie umieszczone na całej długości kija. Stół obręczarski jest zazwyczaj wyposażony w specjalne kleszcze lub uchwyty, które umożliwiają trzymanie kija w miejscu podczas procesu obróbki.

szablony do sortowania grubościowego kijów wiklinowych
szablony do sortowania grubościowego kijów wiklinowych

Są narzędziami służącymi do pomiaru średnicy kija wiklinowego, dzięki czemu można podzielić je na grupy o zbliżonych rozmiarach.

taśma duszkowa
taśma duszkowa

Taśma duszkowa to cienki pasek materiału, najczęściej wykonany z wikliny, służący do zabezpieczenia i wykończenia taśmy wiklinowej. Jej wykonanie jest proste, po wyborze materiału określa się szerokość taśmy, przycina materiał do pożądanej długości i szerokości, aby zabezpieczyć końce, zgina się je lub podwójnie składa, a następnie mocuje je szpilkami lub nicią, aby utrzymać formę.

taśma liczkowa
taśma liczkowa

Cienkie pasek służący do pomiaru i kontrolowania szerokości taśmy wiklinowej podczas jej plecenia. Przymocowuje się je do początku lub końca taśmiarki.

taśma wiklinowa
taśma wiklinowa

Płaski, szeroki pasek wykonany ręcznie lub maszynowo z pręta wiklinowego. Rozróżnia się taśmę duszkową i liczkową. Jest to materiał, który może być używany do wyplatania wyrobów lub ich części a także łączenia elementów wyrobu. Często spotykany w niedużych koszach, matach lub jako element służący dekoracyjnemu wykańczaniu elementów wyplatanych. Taśmy wiklinowe są elastyczne, trwałe i łatwe w obróbce, co sprawia, że są popularnym wyborem w rękodziele wikliniarskim.

taśmiarka
taśmiarka

Maszyna służąca do rozłupywania prętów wiklinowych i pozyskiwania z nich taśmy.

warzelnia
warzelnia

Zespół urządzeń przeznaczonych do gotowania wikliny.

wiązka wikliny
wiązka wikliny

Pręty wiklinowe sklasyfikowane w jednym z jedenastu przedziałów długości, zrównane grubszymi końcami do jednego poziomu i związane.

wiklina biała
wiklina biała

Wiklina korowana o naturalnej barwie drewna uzyskiwana metodą moczarkowania lub w pędzarniach.

wiklina czerwona
wiklina czerwona

Wiklina korowana o ceglastoczerwonej barwie drewna z różnymi odcieniami, która jest wynikiem parzenia lub gotowania wikliny przed korowaniem.

żniwa wikliny
żniwa wikliny

Czas zbioru wikliny z miejsca uprawy. Odbywają się od późnej jesieni do końca zimy.