E-materiały do kształcenia zawodowego

Montaż linii w różnych typach podbudowy kablowej, w szerokopasmowych sieciach pozabudynkowych

INF.06. Montaż i eksploatacja szerokopasmowych sieci kablowych pozabudynkowych - Technik szerokopasmowej komunikacji elektronicznej 311412

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
AWG
AWG

(ang. American Wire Gauge) – znormalizowany system przekroju drutu będącego częścią przewodu elektrycznego, logarytmicznie stopniowana średnica, stosowany głównie w Ameryce Północnej

CATV
CATV

(ang. Cable TV) – system przesyłania i odbioru programów telewizyjnych za pośrednictwem kabli z jednego miejsca do różnych odbiorników (sygnał radiowo‑telewizyjny)

centrala telekomunikacyjna
centrala telekomunikacyjna

centralny punkt sieci telekomunikacyjnej lub zespół urządzeń sieci przeznaczony do łączenia i dystrybucji sygnału szerokopasmowego do i od abonentów

dielektryk
dielektryk

izolator dielektryczny, materiał nieprzewodzący prądu elektrycznego (lub bardzo słabo przewodzący)

dyspersja
dyspersja

zjawisko polegające na tym, że impuls niesiony przez falę elektromagnetyczną rozchodzącą się w ośrodku ulega degradacji (wydłużeniu, rozmyciu), ponieważ różne składowe fali (różniące się częstotliwościami lub wektorami falowymi) rozchodzą się z różnymi prędkościami. To ogranicza maksymalną częstotliwość sygnału przesyłanego przez falowód. Różnice prędkości poruszania się fal sprawiają, że fale wysłane jednocześnie docierają do odbiornika w różnym czasie. Na wyjściu pojawia się więc szerszy impuls, a jego długość rośnie ze wzrostem długości światłowodu

dyspersja międzymodowa
dyspersja międzymodowa

zależność charakterystyczna dla światłowodów wielomodowych. Rozmycie sygnału wysłanego przez nadajnik spowodowane jest różnicami prędkości rozchodzenia się poszczególnych modów. Części sygnału wysłane w tym samym momencie, związane z różnymi modami, docierają do odbiornika w różnym czasie. Z powodu tych opóźnień zmniejsza się prędkość lub zasięg transmisji, ponieważ zbyt szybko powtarzane impulsy mogą na siebie zachodzić

Ethernet
Ethernet

standard wykorzystywany przede wszystkim w budowie lokalnych sieci komputerowych. Obejmuje specyfikację wykonywanych nimi przewodów oraz wysyłanych przewodami sygnałów. Opisuje format ramek i protokoły dwóch najniższych warstw tzw. modelu OSI (modelu sieciowego umożliwiającego współpracę różnych sieci). Ethernet został opracowany w ośrodku badawczym firmy XEROX w 1976 r., bazuje na połączeniu węzłów komunikacyjnych przyłączonych do wspólnego medium i za jego pomocą wysyłających oraz odbierających komunikaty (tzw. ramki). Ethernet to najbardziej popularny standard sieci lokalnych

HDD
HDD

(ang. Horizontal Directional Drilling) – metoda prac polegająca na wykonaniu otworu pilotowego, następnie jego rozwierceniu do wymaganej średnicy oraz wprowadzeniu do tak wykonanego otworu końcowego projektowanej rury kanalizacyjnej technicznej

HDPE
HDPE

(ang. High Density Polyethylene) – polietylen o wysokiej gęstości z regularną strukturą cząstek wykorzystywany między innymi w telekomunikacji do produkcji rur kanalizacyjnych i osłonowych

impedancja
impedancja

również impedancja falowa, jeden z parametrów kabla koncentrycznego; rodzaj oporu elektrycznego wyrażony w omega (omach). Impedancja to wielkość opisująca stosunek napięcia do prądu w dowolnym miejscu kabla. Jest to możliwe, gdy nie występują żadne odbicia, a kabel został w pełni dopasowany. Impedancja falowa kabla powinna więc być równa impedancji wyjściowej nadajnika i wejściowej odbiornika. Niezmiernie ważne jest dopasowanie złącz występujących w różnych impedancjach

izolator ceramiczny
izolator ceramiczny

patrz również dielektryk, izolator ceramiczny wykonany jest z porcelany elektrotechnicznej i stosowany jest głównie w przesyle energii elektrycznej jako element wyposażenia słupów

kabel koncentryczny
kabel koncentryczny

przewód telekomunikacyjny, wykorzystywany do transmisji sygnałów zmiennych małej mocy. Powszechnie wykorzystywany jest w instalacjach antenowych, telewizji kablowej, przemysłowej czy instalacji anten satelitarnych. Kabel koncentryczny zbudowany jest z: przewodu elektrycznego (najczęściej miedzianego lub aluminiowego), izolacji wewnętrznej (która oddziela przewodnik od ekranu, wykonana przeważnie z polietylenu spiekanego), oplotu (ekranu w postaci folii aluminiowej lub oplotu miedzianego pełniącego funkcje przewodzące) oraz z izolacji zewnętrznej (która zabezpiecza przewód przed uszkodzeniem mechanicznym i wilgocią)

kabel światłowodowy
kabel światłowodowy

kabel zawierający jedno lub więcej włókien szklanych prowadzących impulsy światła; kable utworzone z włókien szklanych są odporne na zakłócenia elektromagnetyczne i mają dużą przepustowość; światłowody dzielą się ze względu na strukturę na jednomodowe i wielomodowe; przykładowy 8‑żyłowy światłowód zbudowany jest z włókien szklanych, zewnętrznej powłoki włókien, tuby światłowodu, wypełnienia z włókniny aramidowej lub żelu higrofobowego; uszczelnienie ośrodka; wzmocnienia w postaci np. włókien aramidowych oraz zewnętrznej powłoki, np. z PCV

kanalizacja pierwotna
kanalizacja pierwotna

kanalizacja pierwotna to rury lub zespół rur o średnicy np. 32, 40 lub najczęściej 110 mm będące podstawą trasy kanalizacyjnej, umożliwiające wprowadzenie do nich rur o mniejszej średnicy oraz stanowiące dodatkowe zabezpieczenia kabli

kanalizacja teletechniczna
kanalizacja teletechniczna

również kanalizacja kablowa; zespół podziemnych studni rewizyjnych oraz rur przenaczony do ułożenia oraz instalacji kabli telekomunikacyjnych koncentrycznych i światłowodowych (również wewnątrz budynków)

kanalizacja wtórna
kanalizacja wtórna

kanalizacja wtórna to rury opto‑telekomunikacyjne wykonane najczęściej z materiału HDPE (ang. High Density Polyethylene), o średnicach np. 32 lub 40 mm, umieszczone wewnątrz kanalizacji pierwotnej

kompozyt
kompozyt

materiał (najczęściej tworzywo) utworzony z co najmniej dwóch składników (materiałów), który ma właściwości dużo lepsze od właściwości każdego składnika osobno, struktura takiego połączenia materiałów może być niejednorodna

LAN
LAN

(ang. Local Area Network) – lokalna sieć komputerowa

linia napowietrzna
linia napowietrzna

zespół kabli oraz przewodów umieszczonych nad powierzchnią gruntu na obiektach wsporczych jak np. słupy; linie napowietrzne są przeznaczone głównie do przesyłania energii elektrycznej, jednak coraz częściej gotową infrastrukturę wykorzystuje się do zawieszania kabli przesyłających sygnały w sieciach szerokopasmowych

luźna tuba
luźna tuba

element wewnętrznej konstrukcji kabla światłowodowego przeznaczonego do użycia na zewnątrz budynku; jest to warstwa osłaniająca włókna szklane przed załamaniami i innymi uszkodzeniami, wypełniona żelem przeciwwilgociowym

mikrokabel
mikrokabel

mikrokabel światłowodowy, kabel światłowodowy o zmniejszonej średnicy całkowitej

mikrokanalizacja
mikrokanalizacja

(wiązka mikrokanalizacji) – technika układania, optymalizacji kabli oraz rozbudowy instalacji kabli światłowodowych w kanalizacji teletechnicznej polegająca na wprowadzaniu do rury pierwotnej większej liczby wtórników, tzw. mikrorurek, np. metodą wdmuchiwania; mikrokanalizacja może być nowym elementem układanym bezpośrednio w ziemi lub modernizacją starej kanalizacji teletechnicznej

mikrorurka
mikrorurka

rurka wykonana najczęściej z polietylenu dużej gęstości HDPE (ang. High Density Polyethylene), w której instaluje się mikrokabel światłowodowy dobrany do jej średnicy, wewnętrzną powierzchnią ma rowkowaną lub gładką z powłoką antyelektrostatyczną ułatwiającą instalowanie kabli światłowodowych na duże odległości metodą wdmuchiwania

mufa światłowodowa
mufa światłowodowa

w kablowej sieci światłowodowej element ochronny osprzętu przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi oraz wszelkimi uszkodzeniami mechanicznymi; mufa światłowodowa umiejscowiona jest poza budynkiem podziemnie bądź naziemnie: w ziemi, w wodzie lub na słupach; zapewnia trwałość mechaniczną w miejscu połączenia oraz minimalne straty sygnału optycznego

oplot
oplot

miedziany lub aluminiowy rodzaj ekranu, występująca w różnych rodzajach kabli ochronna powłoka, często w postaci siatki; może być wykonany z różnych materiałów, w tym z tworzyw sztucznych i metalu; gęstość oplotu wpływa na jakość kabla

PE
PE

polietylen (symbol przemysłowy PE) – rodzaj tworzywa, polimer składający się z węgla oraz wodoru, wykorzystywany na szeroką skalę w przemyśle

PET
PET

tworzywo sztuczne, rodzaj poliestru, pełna nazwa to politereftalan etylenu, stosowany w przemyśle materiał do produkcji różnego rodzaju włókien sztucznych

PEX
PEX

(ang. Cross‑linked Polyethylene) – tworzywo sztuczne, polietylen o podwyższonej odporności, stosowany m.in. do produkcji rur kanalizacyjnych

poliester
poliester

włókno syntetyczne (niewystępujące w przyrodzie), polimer produkowany na bazie pochodnych ropy naftowej oraz glikolu etylenowego, wykorzystywany przy produkcji tworzyw sztucznych

polimer
polimer

substancja chemiczna o bardzo dużej masie cząsteczkowej; podstawowy składnik tworzyw sztucznych

PP
PP

polipropylen, półkrystaliczne tworzywo termoplastyczne produkowane w procesie polimeryzacji katalitycznej propylenu, wykorzystywane do produkcji tworzyw sztucznych w przemyśle

pręt FRP
pręt FRP

(ang. Fiber Reinforced Polymer) – materiał kompozytowy wykonany z polimerowej matrycy wzmocnionej włóknami (np. włóknem szklanym), stosowany do wzmocnienia lub usztywnienia kabla światłowodowego

promieniowanie UV
promieniowanie UV

inaczej światło ultrafioletowe, nadfiolet, promieniowanie ultrafioletowe, promieniowanie nadfioletowe; niewidzialne dla człowieka promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 10 nm do 400 nm

PVC
PVC

polichlorek winylu, polimer syntetyczny z grupy polimerów winylowych, stosowany w różnych gałęziach przemysłu do produkcji tworzyw sztucznych

RF
RF

(ang. Radio Frequency) – częstotliwość radiowa stosowana w radiotechnice; w jej zakres wchodzą drgania elektromagnetyczne od 3 kHz do 300 GHz

rura OPTO
rura OPTO

również rura OPTO‑HDPE lub rura światłowodowa, rura wykonana najczęściej z polietylenu, służąca do ochrony światłowodów

rura osłonowa
rura osłonowa

również rura kanalizacyjna, rura wykonana najczęściej z tworzywa sztucznego, służąca do osłony, ochrony i prowadzenia kabli

standard IEC
standard IEC

(ang. International Electrotechnical Commission) – standard Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej, globalnej organizacji zajmującej się opracowywaniem i publikacją norm z zakresu technik elektrycznych, elektrotechnicznych oraz dziedzin z nimi powiązanych

studnia kablowa
studnia kablowa

element kanalizacji teletechnicznej wbudowany pod ziemią, umożliwiający pełen dostęp do części telekomunikacyjnych, m.in. rur, kabli – w celu instalacji, montażu, konserwacji, rozbudowy całej sieci itp.

szafa RACK
szafa RACK

inaczej szafa telekomunikacyjna lub szafa serwerowa, wspólna nazwa standardu szaf – mebel systemu serwerowego o konstrukcji stelażowej, wykorzystywany do organizacji urządzeń telekomunikacyjnych i informatycznych, tj. nadajników, serwerów, urządzeń sieciowych, generatorów zasilania czy switchów

szafa technologiczna
szafa technologiczna

inaczej szafa sterownicza, element systemów energetyki i automatyki, obudowujący urządzenia sterowane, rozdzielcze, instalacji lub innych podzespołów systemowych

VCSEL
VCSEL

(ang. Vertical Cavity Surface Emitting Laser) – laser z pionową wnęką rezonansową, rodzaj lasera złączowego (półprzewodnikowego) o emisji powierzchniowej

włókna światłowodowe jednomodowe
włókna światłowodowe jednomodowe

światłowód jednomodowy (ang. Single Mode Fiber, SMF); włókna, które transmitują jeden promień światła (mod) między nadajnikiem a odbiornikiem; sygnał emitowany przez laser półprzewodnikowy jest w niewielkim stopniu zniekształcany; fala świetlna rozchodzi się niemal równolegle do osi światłowodu i trafia na koniec włókna w jednym modzie – tzw. modzie podstawowym; cechą światłowodów jednomodowych jest mała średnica rdzenia – zwykle od 8 do 10 mikronów, a także skokowa zmiana współczynnika załamania światła

włókno światłowodowe wielomodowe
włókno światłowodowe wielomodowe

światłowód wielomodowy (ang. Multi Mode Fiber, MMF) charakteryzuje się najczęściej średnicą rdzenia 50 lub 62,5 mikrometra; w światłowodzie wielomodowym dochodzi do transmisji wielu modów, czyli transmisji wiązek światła o jednakowej długości; liczba transmitowanych wiązek przyczynia się do rozmycia światła; rozmycie światła zachodzi wskutek pokonywania przez mody różnych dróg między nadajnikiem i odbiornikiem; cechą światłowodu wielomodowego jest więc zjawisko zniekształcenia impulsu wyjściowego, czego konsekwencją jest ograniczenie prędkości transmisji i odległości, na jaką może być transmitowana; zjawisko to nazywane jest dyspersją

włókno wielomodowe OM2
włókno wielomodowe OM2

rodzaj włókna światłowodowego wielomodowego (ang. Multi Mode Fiber), które opisywane są głównie przez średnicę rdzenia oraz średnicę płaszcza. Średnica włókna wielomodowego to 50/125 lub 62,5/125 mikrometrów. Ze względu na charakterystykę rozróżniamy cztery rodzaje włókien wielomodowych: OM1, OM2, OM3 oraz OM4. Dla OM2 średnica rdzenia wynosi 50 mikrometrów. Stosowany jest najczęściej w architekturze Gigabit Ethernet 10 do długości około 80 metrów

zawiesie
zawiesie

element sieci napowietrznych do mocowania kabli przy słupach lub budynkach w postaci uchwytów i wsporników napowietrznych

żywica poliestrowa
żywica poliestrowa

żywica syntetyczna, której składnikiem są poliestry, służy jako składnik klejów, kitów, szpachli oraz do laminowania