Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Instalacja i uruchamianie urządzeń elektroniki medycznej zgodnie z instrukcją obsługi

MED.07. Montaż i eksploatacja urządzeń elektronicznych i systemów informatyki medycznej - Technik elektroniki i informatyki medycznej 311411

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
amplituda wyniku EKG (elektrokardiografia)
amplituda wyniku EKG (elektrokardiografia)

jeden z trzech ważnych parametrów, które lekarz ocenia podczas analizowania wyniku badania EKG. Amplituda jest to najwyższy lub najniższy punkt na krzywej EKG

analizator tlenu
analizator tlenu

przyrząd pozwalający na pomiar stężenia tlenu w środowisku, w którym dokonuje pomiaru

aparat KTG (aparat kardiotokograficzny)
aparat KTG (aparat kardiotokograficzny)

urządzenie do monitorowania akcji serca płodu. Urządzenie pozwala wykrywać sytuacje zagrożenia życia płodu. Używany jest podczas opieki przedporodowej

aparatura spirometryczna
aparatura spirometryczna

urządzenie służące do pomiarów wydolności układu oddechowego. Za pomocą wyspecjalizowanych sensorów umieszczonych w aparaturze pozwala mierzyć objętość płuc, przepływ oraz skład gazów oddechowych

audiometr
audiometr

urządzenie służące do badania słuchu. Działanie aparatu polega na generowaniu dźwięków o różnych częstotliwościach i natężeniach i przekazywanie ich do specjalnych słuchawek lub wibratorów kostnych umieszczanych w odpowiednim miejscu na głowie pacjenta. Słyszane dźwięki potwierdzane są przez badanego pacjenta za pomocą przycisku

certyfikat CE (Conformité Européenne)
certyfikat CE (Conformité Européenne)

oznaczenie umieszczane na urządzeniu oraz w jego dokumentacji, stwierdzające zgodność urządzenia z dyrektywami obowiązujących na terenie Unii Europejskiej. Znak CE jest ściśle określony i może być łatwo mylony z oznaczeniem CE, które stosowane jest przez chińskich producentów i nie ma nic wspólnego z certyfikatem CE. Urządzenia bez znaku CE lub z jego podróbką, zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności będą usuwanie z rynku oraz osoby wprowadzające urządzenia do obrotu będą podlegały grzywnie (Źródło: art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności)

Rg2DNPu0qGZIW
Znak CE
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.
chwytak
chwytak

narzędzie pozwalające na operowanie elementami w miejscach, do których jest utrudniony dostęp i dłonią nie można swobodnie operować

czułość aparatu ekg
czułość aparatu ekg

parametr opisujący najmniejszą wartość, jaką dany aparat może zarejestrować

deklaracja zgodności
deklaracja zgodności

dokument wystawiany przez producenta urządzenia stanowiący prawne przyrzeczenie stwierdzające zgodność urządzenia z dyrektywami obowiązujących na terenie Unii Europejskiej (Źródło: Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U. z 2021 r. poz. 1344)

dobór narzędzi
dobór narzędzi

narzędzia potrzebne podczas montażu mechanicznego oraz elektrycznego muszą być dobierane zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Dobierając narzędzie, należy zwrócić uwagę na jego stan techniczny, co przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo i komfort pracy

dokumentacja techniczna
dokumentacja techniczna

zbiór dokumentów opisujących działanie, parametry, zasady eksploatacji urządzenia, którego dotyczy

elektrody kończynowe
elektrody kończynowe

elektrody służące do odbierania sygnałów bioelektrycznych z organizmu pacjenta. Elektrody kończynowe wykonane w postaci klamerki „podłączane” są do kończyn pacjenta zgodnie z instrukcją urządzenia. Można też spotkać elektrody jednorazowe samoprzylepne, w postaci listków z elektrodą pokryte żelem, które przykleja się do skóry pacjenta

elektrody przyssawkowe
elektrody przyssawkowe

elektrody służące do odbierania sygnałów bioelektrycznych z organizmu pacjenta. Elektrody przyssawkowe wielokrotnego użytku zwane także elektrodami gruszkowymi przypominające z wyglądu gruszkę, „podłączane” są za pomocą podciśnienia wytworzonego przez ściśnięcie i puszczenie gruszki. Elektrody przysysa się na klatce piersiowej pacjenta zgodnie z instrukcją urządzenia. Można też spotkać elektrody jednorazowe samoprzylepne, w postaci listków z elektrodą pokryte żelem, które przykleja się do skóry pacjenta

elektroencefalograf EEG
elektroencefalograf EEG

urządzenie rejestrujące prądy czynnościowe mózgu zwane falami mózgowymi, które przechwytywane są z ciała pacjenta (z skóry głowy) za pomocą specjalnych elektrod. Badanie za pomocą elektroencefalografu jest badaniem nieinwazyjnym, pozwalające na przechwytywaniu fal mózgowych w celu wyznaczenia zależności między falami i na ich interpretacje do celów diagnostycznych

elektrokardiograf EKG
elektrokardiograf EKG

urządzenie rejestrujące prądy czynnościowe serca, które przechwytywane są z ciała pacjenta za pomocą specjalnych elektrod. Badanie za pomocą elektrokardiografu jest badaniem nieinwazyjnym. Pozwala ono na zobrazowanie pracy serca w celu wykrycia wszelkiego rodzaju zaburzeń rytmu mięśnia sercowego

fotostymulator
fotostymulator

urządzenie generujące rytmiczny bodziec stroboskopowy (rozbłysk światła) wykorzystywany do badania EEG

gniazdo zasilania
gniazdo zasilania

gniazdo stykowe umożliwiające podłączenie przewodu zasilającego doprowadzającego napięcie do urządzenia. Gniazda mogą być różnego kształtu i jest to zależne od producenta sprzętu. Nie ma jednoznacznych wytycznych, jaki rodzaj gniazda musi być zastosowany w urządzeniu

gniazdo ze stykiem ochronnym
gniazdo ze stykiem ochronnym

gniazdo służące do zasilania urządzeń elektrycznych z charakterystycznym metalowym trzpieniem wystającym z gniazda nazywany stykiem ochronnym. Styk ochronny podłączony jest za pomocą przewodów elektrycznych z uziomem wkopanym w ziemię. Styk ochronny pełni w takim gnieździe funkcję ochrony przed porażeniem, uziemiając urządzenie. Takie gniazdo stosowane w łączeniu urządzeń wykonanej w I klasie ochronności

instrukcja instalacji/montażu
instrukcja instalacji/montażu

zbiór wytycznych opisujących kroki, jakie należy podjąć, aby wykonać montaż/instalację zgodnie z zaleceniami producenta sprzętu, tak aby mogło spełniać swoje zadanie zgodnie z przeznaczeniem i było bezpieczne w użytkowaniu

instrukcja obsługi
instrukcja obsługi

zbiór wskazówek opisujących, jak posługiwać się danym urządzeniem, narzędziem itp.

instrukcja serwisowa
instrukcja serwisowa

zbiór wytycznych, ilustracji, schematów dostępnych tylko dla personelu serwisującego dane urządzenie. Jest ona zbiorem zasad i wskazówek, jak postępować z urządzeniem np. podczas wystąpienia usterki, konfiguracji ustawień niedostępnych dla normalnego użytkownika. Może zawierać także hasła do ukrytych ustawień, funkcji itp.

karta gwarancyjna
karta gwarancyjna

dokument będący swego rodzaju umową między producentem a użytkownikiem urządzenia dotyczący wady towaru. Umowa najczęściej polega na tym, że udzielający gwarancji (producent/dystrybutor) zobowiązuje się do nieodpłatnego usunięcia wady (usterki) albo dostarczenia urządzenia wolnego od wad

klasa ochronności
klasa ochronności

klasa ochronności to umowne oznaczenie cech urządzeń elektrycznych i elektrotechnicznych z punktu widzenia ochrony przeciwporażeniowej. Urządzenia wykonane w klasie ochronności I posiadają izolację, która zapewnia ochronę przed dotykiem części czynnych (takich, na których może wystąpić napięcie elektryczne) oraz dodatkowo wyposażona jest w przyłącze do przewody ochronnego (PE) koloru żółto‑zielonego. Urządzenia oznaczone symbolem oznacza klasę ochronności I, jednocześnie taki znak może oznaczać miejsce przyłączenia przewodu ochronnego

klucz nasadowy
klucz nasadowy

rodzaj klucza, który nasadzany jest na łeb śruby, umożliwiając jej odkręcanie lub zakręcanie. Klucze nasadowe występują w różnych rozmiarach oraz różnych kształtach nasadki

klucz nastawny
klucz nastawny

uniwersalne narzędzie z możliwością nastawiania rozmiaru, służące do przykręcania śrub z łbem najczęściej sześciokątnym

koncentrator tlenowy
koncentrator tlenowy

urządzenie służące do produkcji tlenu z otaczającego go powietrza. Tlen produkowany jest poprzez rozbicie powietrza na cząsteczki i oddzielając tlen od azotu

krzywa ekg
krzywa ekg

wykres obrazujący aktywność elektryczną serca. Na bazie tego wykresu lekarz kardiolog może rozpoznać choroby serca

listwa zaciskowa
listwa zaciskowa

element służący do wykonywania połączeń elektrycznych przy pomocy zaciskania końcówki przewodu elektrycznego w styku. Zaciskanie może być realizowane za pomocą śruby, która będzie dociskać włożony przewód do styku lub w nowszych rozwiązaniach za pomocą sprężynowego mechanizmu zapadkowego, który docisk realizuje przez zapadkę, która jednocześnie dociska przewód oraz zapobiega jego wysunięciu z zapadki

montaż elektryczny
montaż elektryczny

zbiór czynności polegających na wykonaniu połączeń elektrycznych między podzespołami. Podczas montażu elektrycznego należy bezwzględnie przestrzegać zasad bezpieczeństwa podczas pracy z instalacjami elektrycznymi oraz posługiwać się schematami (instrukcjami) elektrycznymi

montaż mechaniczny
montaż mechaniczny

zbiór czynności polegających na składaniu w całość części dostarczonych od producenta (fabryki) np. przy pomocy skręcania, nitowania, nakładania, i wielu innych. Podczas montażu należy korzystać z dokumentów technicznych (instrukcji instalacji) wskazujących poprawny montaż urządzenia. Korzystanie z tych dokumentów daje swego rodzaju gwarancję, że produkt został poprawnie złożony

multimetr cyfrowy
multimetr cyfrowy

przyrząd służący do wykonywania pomiarów wielkości elektrycznych (np. napięcia, prądu, rezystancji itp.). Multimetry występują w wersji stacjonarnej oraz przenośnej

numer seryjny
numer seryjny

swego rodzaju numer PESEL urządzenia. Numer pozwalający zidentyfikować konkretne urządzenie

odsysacz do cyny
odsysacz do cyny

urządzenie używane podczas procesu rozlutowywania (demontażu elementów) lub podczas błędów lutowniczych (np. gdy nałożono za dużo spoiwa). Odsysacze są to bardzo proste w budowie i w użyciu narzędzia. Działanie ich opiera się na ciśnieniowym zasysaniu roztopionej cyny

papier termiczny
papier termiczny

papier pokryty warstwą termoczułą, która pod wpływem ciepła wydzielanym przez głowicę drukującą zaciemnia się, w efekcie czego powstaje druk na papierze termicznym

paszport techniczny
paszport techniczny

Paszport Techniczny to obowiązkowy dokument dla każdego urządzenia medycznego podlegającego serwisowi w okresie gwarancji i po gwarancji. Paszport techniczny wyrobów medycznych jest wykorzystywany m.in. w celu przedstawienia urzędowi kontrolującemu dokumentów potwierdzających pracę sprzętu oraz jego okresowe przeglądy, naprawy i legalizacje (zawsze do końca okresu ich użytkowania). Muszą go mieć wszystkie urządzenia medyczne, które podlegają serwisowaniu w okresie gwarancji i po gwarancji. Treści zawarte w paszporcie technicznym muszą być zgodnie z wytyczną Ministerstwa Zdrowia (Mz/A‑100) (Źródło: Ustawa z 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych Dz.U. nr 107, poz. 679)

pęseta
pęseta

precyzyjna odmiana szczypiec. Pozwala swobodniej operować małymi elementami. Pęsety występują w wielu wariantach. Końcówki pęset między innymi mogą być: zaostrzone, zaoblone, z ząbkami, izolowane

płuco testowe
płuco testowe

urządzenie medyczne służące do kontroli prawidłowości pracy respiratorów. Symuluje płuco człowieka

pole zabiegowe
pole zabiegowe

obszar, na którym wykonywane zabiegi medyczne

połączenie elektryczne
połączenie elektryczne

jest to połączenie dwóch lub więcej elementów umożliwiające przepływ prądu elektrycznego. Podczas wykonywania połączenia elektrycznego należy zwrócić szczególną uwagę na pewność połączenia oraz to, czy jakaś odizolowana część przypadkowo może stykać się z innymi powierzchniami, powodując np. zwarcie lub porażenie prądem elektrycznym podczas użytkowania. Poprawnie wykonane połącznie elektryczne powinno charakteryzować się jak najmniejszą rezystancją (bliską zero ohmów) i być zabezpieczone przed przypadkowym rozłączeniem się

pompa kalibracyjna
pompa kalibracyjna

jest urządzeniem służącym do wytwarzania ciśnienia dla urządzenia testowego lub jako wzorzec ciśnienia wykorzystywanego do kalibracji urządzeń pomiarowych na zasadzie porównania

prostowód
prostowód

element składowy lampy zabiegowej, do którego mocuję się lampę zabiegową

protokół odbioru urządzenia
protokół odbioru urządzenia

dokument, który musi zostać przekazany osobie eksploatującej urządzenie po wykonanej pracy przez montera

protokół przekazania
protokół przekazania

dokument przekazywany przez dystrybutora/montera dla użytkownika zawierający informacje o tym, jakie dokumenty i urządzenia zostały dostarczone i przekazane. Protokół przekazania stanowi podstawę do rozliczeń między dostawcą a odbiorcą

przewód pacjenta
przewód pacjenta

przewód łączący urządzenie medyczne z elektrodami, przekazuje on sygnał elektryczny wychodzący z ciała pacjenta do właściwego urządzenia monitorującego

przewód (kabel) zasilający
przewód (kabel) zasilający

kabel zawierający w swojej izolacji przynajmniej 2 przewody odpowiedzialne za przepływ prądu od gniazda do urządzenia. Przewód zasilający zakończony powinien być wtyczką zgodną z gniazdem sieciowym do którego będzie podłączony oraz w przypadku, gdy przewód jest wypinany z urządzenia, powinien być zakończony odpowiednim wtykiem pasującym do danego urządzenia. Przewód dobiera się zgodnie z parametrami elektrycznymi urządzenia. Jakiekolwiek uszkodzenie izolacji przewodu zasilającego lub wtyczki eliminuje go z dalszej eksploatacji

respirator stacjonarny
respirator stacjonarny

(tzw. sztuczne płuco) urządzenie wspomagające proces oddychania u pacjentów wymagających zewnętrznej wentylacji. Przejmuje ono rolę mięśni klatki piersiowej (oddechowych), zapewniając odpowiednią wymianę gazową. Aparat może znaleźć zastosowanie u pacjentów z zaburzeniami przytomności lub u pacjentów nie potrafiących samodzielnie oddychać np. wcześniaki

rezonans magentyczny
rezonans magentyczny

aparat wykorzystujący pole magnetyczne i właściwości magnetyczne organizmu badanego pacjenta. Elementy pomiarowe aparatu podczas badania obracają się wokół pacjenta, pozwala to na wykonanie serii pomiarów pod różnymi kątami, które w odpowiednim oprogramowaniu są łączone w trójwymiarowy obraz ciała. W odróżnieniu od tomografu badanie rezonansem magnetycznym jest bezpieczne, ponieważ nie używa się w nim promieniowania jonizującego

skrócona instrukcja obsługi
skrócona instrukcja obsługi

zbiór najważniejszych wskazówek i postępowań jak należy posługiwać się urządzeniem, którego ona dotyczy

spoiwo lutownicze
spoiwo lutownicze

zwane popularnie cyną. Zazwyczaj produkowane w postaci drutu wypełnionego topnikiem. Spoiwo pozwala na fizyczne połączenie dwóch łączonych z sobą materiałów np. połączenie dwóch przewodów. Spoiwo produkowane jest z różnych materiałów (metali) np. cyna + ołów, cyna + srebro. Zgodnie z dyrektywą UE z 2006 roku nowe urządzenia muszą być w standardzie RoHC, który mówi o tym, że producenci muszą używać spoiwa bezołowiowego

stacja lutownicza
stacja lutownicza

urządzenie służące do wykonywania procesu lutowania. Stacja lutownicza wyposażona jest w element zwany kolbą lutowniczą. W większości kolb groty są wymienne, a ich kształt jest zależny od tego, jaki element ma być lutowany. Lutownica, a konkretnie jej grot, działają jak grzałka, za pomocą której można roztapiać spoiwo lutownicze (stop cyny z innymi pierwiastkami), pozwalając łączyć materiały lub elementy poddawane lutowaniu

statyw
statyw

element składowy lampy zabiegowej pełniący funkcję podstawy, który utrzymuje w pozycji stojącej lampę zabiegową

system monitorowania płodu
system monitorowania płodu

urządzenie pozwalające dostarczyć wysokiej jakości dane dotyczące czynności serca płodu, tętna matki oraz skurczy macicy. System może być połączony w sieci umożliwiając personelowi medycznemu kontrolę kilku pacjentek jednocześnie

szczotka druciana
szczotka druciana

narzędzie służące do oczyszczania powierzchni z zanieczyszczeń np.: korozji

szczypce uniwersalne długie
szczypce uniwersalne długie

popularnie nazywane kombinerkami (kombinacja narzędzi). Narzędzie pozwalające wykonać wiele czynności podczas prac ręcznych mechanicznych. Szczypce uniwersalne mogą posiadać w zależności od kombinacji różnego rodzaju końcówki robocze. Najpopularniejsze kombinacje to zestaw składający się z szczypiec płaskich, uchwytu do śrub oraz szczypiec tnących

szkolenie pracownika
szkolenie pracownika

czynność, którą wykonuje się po zainstalowaniu urządzenia w miejscu docelowym. Szkolenie polega na zapoznaniu operatora z danym urządzeniem, tak aby urządzenie mogło być eksploatowane zgodnie z instrukcją obsługi i wymaganiami danego środowiska

śruba montażowa
śruba montażowa

w przypadku lampy diagnostycznej główna śruba skręcająca podstawę ze statywem. W przypadku dokręcania należy ściśle przestrzegać instrukcji montażu, zwracając uwagę na siłę (moment) dokręcania śruby. Zbyt duża siła może uszkodzić gwint lub zerwać łeb śruby

tomograf komputerowy
tomograf komputerowy

aparat wykorzystujący promieniowanie rentgenowskie do badania pacjenta. Elementy pomiarowe tomografu podczas badania obracają się wokół pacjenta, pozwala to na wykonanie serii zdjęć rentgenowskich pod różnymi kątami, które w odpowiednim oprogramowaniu są łączone w trójwymiarowy obraz ciała

tryb demonstracyjny
tryb demonstracyjny

tryb, w którym urządzenie prezentuje swoje możliwości, parametry, właściwości. Może także zasymulować badanie, które może zostać wykonane na danym urządzeniu. Tryb DEMO jest swego rodzaju autoreklamą urządzenia

ultrasonograf
ultrasonograf

urządzenie wykorzystujące ultradźwięki (fale dźwiękowe o częstotliwości od 2 do 15 MHz) w celu uzyskiwania obrazów badanych narządów, przepływu krwi, określenia wymiarów, uzyskiwania wiadomości o ich ruchomości

urządzenie do symulowania czynności SpO2
urządzenie do symulowania czynności SpO2

przyrząd służący symulowaniu jednej z czynności życiowych człowieka dokładniej saturacji krwi. Przyrząd może służyć do celów diagnostycznych pulsoksymetrów oraz ćwiczeniowych

waga elektroniczna
waga elektroniczna

przyrząd służący do pomiaru masy. Zmierzona masa prezentowana jest w postaci cyfrowej na wyświetlaczu

waga wskazówkowa
waga wskazówkowa

przyrząd służący do pomiaru masy. Zmierzona masa prezentowana jest w postaci wychylenia wskazówki na skali

wkrętak
wkrętak

często też nazywany śrubokrętem, prawdopodobnie najczęściej używane narzędzie ręczne. Wkrętaki mają wiele końcówek różniących się kształtem oraz rozmiarem. Wkrętak składa się z 3 części: Uchwytu części, za którą trzyma się wkrętak, Grotu części, która pasuje do główki śruby/wkrętu, Klingi części łączącej uchwyt z grotem.

wkrętak krzyżowy
wkrętak krzyżowy

najpopularniejszy typ wkrętaka występujący w 4 rozmiarach o charakterystycznym kształcie przypominającym znak plus.

wkrętak płaski
wkrętak płaski

najstarszy rodzaj wkrętaka o bardzo prostej budowie przypominające znak minus

wkrętak TORX
wkrętak TORX

wkrętaki zyskujące na popularności ze względu na możliwość użycia dużych momentów dokręcania z minimalnym ryzykiem zniszczenia łba śruby i narzędzia. Grot wkrętaka przypomina swoim kształtem gwiazdę

wkrętak z wymiennymi bitami
wkrętak z wymiennymi bitami

zwany także wkrętakiem uniwersalnym. Wkrętak, który dzięki swojej budowie pozwala na wymianę grotów zwanymi bitami

zaciskarka/praska
zaciskarka/praska

narzędzie pozwalające zakańczać przewody konektorami. Użycie zaciskarek pozwala uniknąć lutowania przewodu do konektora jednocześnie zapewniając pewne połączenie i dużą szybkość montażu

zasilacz laboratoryjny
zasilacz laboratoryjny

przyrząd laboratoryjny służący do zasilania badanych urządzeń elektronicznych. Zasilacz laboratoryjny pozwala na ustawienie dowolnego napięcia oraz prądu, a także pozwala na śledzenie parametrów elektrycznych zasilanego urządzenia

źródło światła
źródło światła

element lampy diagnostycznej odpowiedzialny za emitowanie i ukierunkowanie wiązki światła. W nowoczesnych lampach źródłem światła są energooszczędne diody LED z odpowiednimi reflektorami, dawniej stosowano żarowe źródło światła z odbłyśnikiem

żel do elektrod
żel do elektrod

żel zapewniający „połączenie” między elektrodą a pacjentem. Żel poprawia przewodność elektryczną w miejscu styku elektrody z skórą pacjenta. Pozwala to uzyskać lepszą czytelność wykresów EKG