Pokrycia dachowe
BUD.03. Wykonywanie robót dekarsko‑blacharskich - Dekarz 712101
Słownik pojęć dla e‑materiału
Drewniany poziomy element konstrukcyjny o prostokątnym przekroju. Belka stropowa oparta jest na wieńcu ścian nośnych i łączy pary przeciwległych krokwi i płatwi. Zaś belka wiązarowa stanowi dolny element wiązara dachowego, usztywnia konstrukcję i pełni funkcję elementu ściągającego dla opartych na niej krokwi.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Materiał, z którego wykonuje się pokrycie dachowe oraz obróbki dekarskie. W zależności od surowca blacha może być: miedziana, stalowa, ocynkowana, aluminiowa, cynkowo‑tytanowa, stalowa powlekana lub stalowa z pokryciem alucynkiem. Blacha przeznaczona na pokrycia dachowe może mieć różny kształt, np. płaski, trapezowy, dachówkopodobny.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Rodzaj pokrycia dachowego z ocynkowanej blachy stalowej powlekanej powłokami organicznymi. Kształtem przypomina pokrycie wykonane z dachówki. Grubość takiej blachy wynosi od 0,5 do 0,6 mm. Układa się ją na dachach o kącie nachylenia powyżej 12°, na łatach przybitych do krokwi.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Dach to górna część konstrukcji budynku, której zadaniem jest zabezpieczenie przed działaniem opadów, wiatru i promieniowania. Dachy mogą mieć różne kształty oraz posiadać różny kąt nachylenia. Ze względu na ten ostatni parametr wyróżniamy dachy płaskie (o kącie nachylenia poniżej 12°) oraz dachy spadziste. W tej drugiej kategorii istnieje wiele rodzajów dachów o bardzo zróżnicowanych kształtach, m.in.: dach pulpitowy, dwuspadowy, kopertowy, naczółkowy, półszczytowy, mansardowy, uskokowy, namiotowy, wieżowy, wklęsły, stożkowy, baniasty, cebulasty, kopulasty, walcowy, konoidalny, beczkowy, sklepiony, fałdowy, paraboliczno‑hiperboliczny.
Galeria zdjęć i grafik - Typy konstrukcji dachowychGaleria zdjęć i grafik - Typy konstrukcji dachowych
Rodzaj pokrycia dachowego o wyjątkowej trwałości i estetyce. W ofercie producentów dachówek znajdują się dachówki ceramiczne oraz betonowe o różnych kształtach i barwach. Wśród nich można wymienić: dachówki zakładkowe – tradycyjnie montowane na zakładkę, dachówki płaskie, karpiówki – najstarszy rodzaj dachówki o całkowicie płaskim profilu.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Warstwa wstępnego krycia wykonana z desek lub płyt drewnopochodnych przybitych bezpośrednio do krokwi. Stanowi podłoże dla membrany lub papy. Pełne deskowanie wykonuje się pod pokrycia bitumiczne – gonty i papę, zaś w przypadku innych pokryć nie stanowi konieczności. Jeśli poszycie miałoby być wykonane z dachówki lub blachodachówki deskowanie będzie stanowiło dodatkową warstwę, na której zostanie rozłożona membrana (folia paroprzepuszczalna) lub papa, na niej zaś stelaż złożony z kontrłat i łat umożliwiający montaż dachówki lub blachodachówki.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Maszyna ułatwiająca transport materiałów budowlanych na znaczne wysokości.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Rodzaj pokrycia dachowego wykonanego z desek bądź blachy. Charakteryzuje się formą nawiązującą do litery „S”.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Materiał wykorzystywany do układania izolacji przeciwwilgociowej dachu. Montuje się ją pod pokryciem, rozkładając bezpośrednio na krokwiach lub na deskowaniu. Folia ta przepuszcza parę wodną pochodzącą z wnętrza domu, a dzięki zewnętrznej powłoce hydrofobowej zapewnia dodatkową ochronę przed wodą dostającą się ewentualnie przez nieszczelne pokrycie. Między folią a pokryciem powinna znajdować się szczelina wentylacyjna.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Element pokrycia dachowego służący do wykańczania kalenic i naroży. Aby zamontować gąsiory, należy przygotować drewniane łaty kalenicowe, które przykręca się do metalowych uchwytów mocowanych do krokwi. Na nich układa się taśmę wentylacyjną, a na niej gąsiory; następnie mocuje się je przy użyciu klamer. W dachach wielospadowych, gdzie stykają się kalenice, stosuje się gąsiory łączące.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Narzędzie stosowane do gięcia blachy dachowej lub innych materiałów stosowanych w pokryciach dachowych.
Gra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachoweGra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachowe
Rodzaj pokrycia dachowego wykonany z włókniny szklanej zatopionej w masie bitumicznej i wykończonej posypką mineralną. Ma postać pasów o zróżnicowanych kształtach. Układa się je na deskowaniu i mocuje za pomocą zszywek lub gwoździ papowych ocynkowanych.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Tradycyjny rodzaj pokrycia dachowego mający postać drewnianych deseczek układanych na łatach. Ostrą krawędź jednego gontu wciska się we wpust drugiego, a następnie przybija do łaty. Jest to dość drogi rodzaj pokrycia, który swoją popularność zyskał w XVIII wieku. Dziś dachy kryte drewnianym gontem można spotkać głównie na Podhalu.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Elektronarzędzie służące do wbijania gwoździ bez konieczności korzystania z młotka. Gwoździarki mogą być pneumatyczne (działające w oparciu o sprężone powietrze), akumulatorowe (posiadające mechanizm zamachowy), gazowe. Wyposażone są w magazynek, który może pomieścić nawet kilkaset gwoździ.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Element konstrukcyjny więźby dachowej; podtrzymuje pary krokwi. Jej zadaniem jest usztywnienie konstrukcji przy jednoczesnym zabezpieczeniu przed ugięciem lub rozsunięciem.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Szczytowa krawędź dachu powstała w miejscu przecięcia połaci dachowych – jest to kalenica główna. Natomiast w dachach wielospadowych mamy do czynienia również z kalenicami narożnymi znajdującymi się w miejscu przecięcia skośnych krawędzi dachu.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną

Rodzaj dachówki, która może być wykonana z gliny lub cementu. Karpiówka należy do najstarszych pokryć dachowych – widoczna jest na dachach budowli historycznych i sakralnych – jednak do dziś cieszy się niesłabnącą popularnością. Jest to dachówka o płaskim profilu; w górnej części znajdują się otwory do jej mocowania.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Przyrząd umożliwiający wyznaczenie kąta nachylenia połaci dachowych, pozwala także na wskazanie linii pionu i poziomu na elementach konstrukcyjnych więźby dachowej.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Narzędzie budowlane używane do układania, formowania i kształtowania materiałów pokryciowych dachów, takich jak dachówki czy gonty.
Gra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachoweGra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachowe
Wklęsła krawędź dachu powstała w miejscu łączenia dwóch połaci dachowych. Miejsce to wymaga dodatkowego uszczelnienia; kosz wykonuje się z blachy lub stosuje się gotowe rozwiązania.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Drewniany element konstrukcyjny dachu o prostokątnym przekroju; układany pod skosem. Zadaniem krokwi jest przenoszenie ciężaru pokrycia dachowego oraz obciążeń wynikających z zalegania śniegu i oddziaływania wiatru.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Gra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachoweGra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachowe

Element montowany u podstawy połaci dachowej, służący do zamocowania krawędzi dachówek czy innych materiałów dachowych.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Element architektoniczny dachu mający postać nadbudówki ze ścianą frontową z oknem oraz bocznymi ściankami i dachem. Lukarna pozwala na doświetlenie poddasza.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Urządzenie służące do łączenia elementów metalowych, często używane przy instalacji rynien i elementów obróbki blacharskiej na dachu.
Gra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachoweGra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachowe
Listwa drewniana o przekroju prostokątnym lub kwadratowym. Łaty przybija się do krokwi; stanowią podparcie dla pokrycia dachowego, a ich rozstaw zależny jest od rodzaju pokrycia. Łata kalenicowa mocowana jest na specjalnych wspornikach i służy do zamontowania gąsiorów na kalenicy.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Umożliwia połączenie drewnianych elementów konstrukcyjnych więźby dachowej. Element obcy w złączu, którego zadaniem jest złączenie, wzmocnienie i usztywnienie.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Materiał uszczelniający stosowany pod pokryciami dachowymi w celu zabezpieczenia przed wilgocią.
Gra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachoweGra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachowe
Drewniana belka będąca elementem konstrukcyjnym więźby dachowej, układa się ją na murze i zabezpiecza izolacją przeciwwilgociową. Jej zadaniem jest przenoszenie obciążeń z więźby dachowej na ściany budynku.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Drewniany element konstrukcyjny więźby dachowej układany równolegle do kalenicy dachu. Jej zadaniem jest podparcie krokwi.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Element montowany na dachu w celu zatrzymywania i kontrolowania śniegu, zapobiegający obsypywaniu się go z dachu.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Element dachowy mający formę płaskiej, poziomej deski, mocowany u góry połaci dachowej. Chroni ona miejsce łączenia dwóch połaci dachowych.
Gra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachoweGra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachowe
Specjalny stopień montowany na kominie, ułatwiający dostęp kominiarza do elementów kominowych w trakcie konserwacji czy sprawdzania stanu technicznego.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Warstwa wykonana z materiałów termoizolacyjnych, takich jak: wełna mineralna, styropian, wełna celulozowa itp. Montowana jest między krokwiami i pod nimi, by zapewnić dobre warunki cieplne na poddaszu.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Mechaniczne narzędzie wykorzystywane do podnoszenia i przenoszenia dachówek lub innych elementów pokrycia dachowego.
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną
Konstrukcja dachu odpowiedzialna za przenoszenie obciążenia pokrycia dachowego. Stanowi podstawę dla pokrycia dachowego.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich
Animacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramicznąAnimacja – Wykonanie pokrycia dachu dachówką ceramiczną

Elektryczne narzędzie wielofunkcyjne, wykorzystywane do wkręcania wkrętów, a także wiercenia otworów w podłożu dachowym.
Gra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachoweGra „wcielanie się w rolę” – Wykonujemy pokrycie dachowe
Urządzenie wykorzystywane do formowania obróbek blacharskich. Umożliwia zagięcie blachy pod odpowiednim kątem oraz jej odpowiednie przycięcie.
Sekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskichSekwencje filmowe - Wykonywanie obróbek blacharskich