E-materiały do kształcenia zawodowego

Diagnostyka budowli

Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem kolejowych obiektów inżynieryjnych oraz podstawy kosztorysowania — Technik budownictwa kolejowego

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
deformacje
deformacje

trwałe odkształcenie materiału, najczęściej stalowego. Jego przyczyną jest uszkodzenie mechaniczne np. wywołane przeciążeniem lub uderzeniem pojazdu

korozja stali konstrukcyjnej
korozja stali konstrukcyjnej

korozja metali jest stopniowym niszczeniem tworzyw metalowych pod opływem chemicznego i elektrochemicznego oddziaływania środowiska, w wyniku którego zmieniają się stan i właściwości niszczonego tworzywa. W przypadku metalu rozróżnia się korozję chemiczną i elektrochemiczną. Wyróżnia się następujące rodzaje korozji w elementach ze stali konstrukcyjnej: korozja elektrochemiczna (KE), korozja szczelinowa (KSZ), korozja zmęczeniowa (laki), korozja kontaktowa (KI), korozja wżerowa (KW) czy korozja przyspoinowa (KPS)

monitoring
monitoring

planowe i zorganizowane zbieranie informacji o aktualnym stanie konstrukcji oraz jej zachowaniu pod wpływem występujących oddziaływań

most
most

obiekt inżynieryjny umożliwiający przeprowadzenie linii kolejowej nad przeszkodami wodnymi takimi jak rzeki, strumienie, kanały, jeziora itd.. Szerokość w świetle pod co najmniej jednym przęsłem jest większa od

most belkowy
most belkowy

jedna z najprostszych konstrukcji mostowych, które składają się z poziomo ułożonych na podporach/przyczółkach belkach. Belki mogą być wykonane z różnego rodzaju materiałów. Stosowane są na przeprawach, których parametr szerokości w świetle jest stosunkowo niski np. w mostach nad małymi rzekami

R1bnVYucOSWTa
Most belkowy
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
most łukowy
most łukowy

najczęściej budowany rodzaj mostów, w swojej konstrukcji posiada on łuki oraz wsporniki. Mosty łukowe są mostami bardzo popularnymi. Taki most może opierać się tylko na jednym lub więcej łukach. W mostach wszystkie stałe lub tymczasowe obciążenia przyłożone do mostu są przejmowane w łuku ściskanym i przenoszone na podpory na brzegach

R1eGSOjfJ6K3i
Most łukowy
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
most stalowy
most stalowy

most, który został zbudowany głównie z elementów stalowych

R11ZPuMU7ZAxP
Most stalowy
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
most z jazdą dołem
most z jazdą dołem

konstrukcja przęsła znajduje się ponad pomostem, a pomost, po którym odbywa się ruch pojazdów, znajduje się na dole ustroju nośnego konstrukcji

RXTGR0l3xJa8I
Most stalowy łukowy z jazdą dołem
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
most z jazdą górą
most z jazdą górą

pomost znajduje się nad dźwigarami głównymi przęsła, tak więc pomost znajduje się powyżej ustroju nośnego

RupGY8WTNqiPB
Most stalowy łukowy z jazdą górą
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
most z jazdą pośrednią
most z jazdą pośrednią

konstrukcja, gdzie pomost znajduje się pomiędzy dolną, a górną krawędzią dźwigarów głównych

mur oporowy
mur oporowy

obiekt inżynieryjny mający na celu zabezpieczenie skarp nasypu lub przekopu linii kolejowej przed osunięciem się materiału ziemnego

RTZLnsy76WM3k
Mur oporowy
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
przecieki
przecieki

przecieki i nacieki wody spowodowane korozją perforacyjną, szczelinową lub występowaniem rys czy pęknięć. Przecieki wody są innym uszkodzeniem niż zamoczenie pomostu powstałym jako skutek powierzchniowych zacieków

RrgOfRKWggRDp
Przeciek
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
przemieszczenia
przemieszczenia

zmiana obecnego położenia elementu w stosunku do projektowanego stanu występowania. Mogą występować na skutek nierównomiernego osiadania lub obrotu podpór

przepust
przepust

obiekt inżynieryjny umożliwiający przeprowadzenie linii kolejowej nad przeszkodami terenowymi i wodnymi. Szerokość w świetle jest mniejsza od

R35zN82Nms1dB
Przepust
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
rysy lub pęknięcia
rysy lub pęknięcia

rysa jest przerwaniem ciągłości materiału występującym powierzchniowo, natomiast pęknięcie wnika dalej w strukturę powierzchni. Stwierdzenie takich uszkodzeń w elementach przęsła stalowego jest uszkodzeniem, które może mieć zasadniczy wpływ na ograniczenie jego nośności

tunel
tunel

obiekt inżynieryjny, umożliwiający poprowadzenie linii kolejowej pod powierzchnią terenu

R1SF2wYxX1WBk
Tunel
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
ubytki materiału
ubytki materiału

dalszy etap degradacji, który był poprzedzony rysą, a następnie pęknięciem. Odspojenie fragmentu materiału z jego większej całości. Ubytek może nastąpić na skutek uszkodzeń mechanicznych albo zaawansowanej korozji. Zniszczenie elementu pomostu skutkuje koniecznością ograniczenia ruchu, zaleceniem natychmiastowego przeglądu specjalnego i wdrożeniem monitoringu elementu

uszkodzenia zabezpieczeń antykorozyjnych
uszkodzenia zabezpieczeń antykorozyjnych

uszkodzenie powłoki antykorozyjnej materiałów np. dźwigarów głównych, poprzecznic, pasów górnych czy dolnych itd. Powłoka antykorozyjna wykonywana jest za pomocą malowania/ natrysku na elementy. Z czasem powłoka ulega degradacji np. na skutek uszkodzeń mechanicznych czy warunków atmosferycznych

uszkodzenie połączeń
uszkodzenie połączeń

wady w konstrukcjach stalowych, które występują w elementach łączących kilka elementów: połączenia sworzniowe (obejmuje nity, śruby, sworznie), połączenia cierne (śruby wysokiej wytrzymałości), połączenia czołowe/doczołowe (śruby wysokiej wytrzymałości), połączenia termiczne (spawane lub zgrzewane)

wiadukt
wiadukt

obiekt inżynieryjny umożliwiający przeprowadzenie linii kolejowej nad przeszkodami innymi niż wodne. Szerokość w świetle pod co najmniej jednym przęsłem jest większa od

RsuZK6iFxPvt2
Wiadukt
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
zanieczyszczenie roślinnością
zanieczyszczenie roślinnością

zanieczyszczenie polegające na rośnięciu roślinności na konstrukcji obiektu inżynierskiego. Występowanie roślin na płaszczyźnie konstrukcji może prowadzić do osłabienia wytrzymałości, a także do jej destrukcji. Jest to jedno z poważniejszych uszkodzeń obiektu i musi być traktowane bardzo poważnie