Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja.

AUD.04. Strojenie i korekta fortepianów i pianin - Technik budowy i strojenia fortepianów i pianin 311945

Słownik pojęć dla e‑zasobu

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑zasobie.

1
cwikowanie
cwikowanie

To strojenie wstępne, pierwsze strojenia bez udziału klawiatury oraz mechanizmu odbywające się na naciągniętych strunach samej dźwięcznicy, czyli szkieletu wraz z dnem rezonansowym oraz ramą żeliwną. Cwikowanie wykonuje się ręcznie, przy użyciu kostki gitarowej, tak zwanego piórka, oraz klucza stroicielskiego. Proces polega na podciągnięciu wszystkich strun na odpowiednią wysokość właściwego stroju, aby osiągnąć początkowe rozciągnięcie drutu stalowego.

Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDkQa2pW27Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

czyszczenie chórów
czyszczenie chórów

To doprowadzenie wszystkich dźwięków w jednym chórze do jednakowej wysokości (częstotliwości drgań).

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

dyskant
dyskant

Wysoki dźwięk, w pianinie czy fortepianie są to najwyższe partie strun stalowych bez nawoju.

Filmy edukacyjne – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaD3W0PiwALFilmy edukacyjne – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

dźwięcznica
dźwięcznica

To akustyczna część instrumentu, w skład której wchodzą trzy zespoły pianina i fortepianu, czyli drewniany szkielet, dno rezonansowe oraz rama żeliwna z naciągiem strun wraz z kołkami stroikowymi.

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

fortissimo
fortissimo

Słowo pochodzące z języka włoskiego i oznaczające – bardzo głośno. Jeden z elementów dzieła muzycznego, określający siłę dźwięku. Fortissimo to jeden z punktów intonacji, a wówczas fragment utworu muzycznego wykonywany jest bardzo głośno.

Film edukacyjny, odcinek 3: intonacjaD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 3: intonacja

generator dźwięku
generator dźwięku

Urządzenie elektroniczne generujące sygnały dźwiękowe lub wskazujące wysokość dźwięków, zasilane bateriami lub akumulatorami oraz zasilaczami. Generatorem dźwięku jest np. tuner elektroniczny. W standardowym wyposażeniu urządzenie ma włącznik i wyłącznik, podświetlenie, możliwość zmniejszania i zwiększania głośności dźwięku, a także możliwość manualnego i automatycznego zmieniania w górę lub w dół chromatycznie postępujących po sobie dźwięków.

Film instruktażowy, odcinek 2: przyrządy i urządzenia pomiarowe oraz aplikacje wspomagające strojenie fortepianów i pianinDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 2: przyrządy i urządzenia pomiarowe oraz aplikacje wspomagające strojenie fortepianów i pianin

gęstość harmoniczna
gęstość harmoniczna

To część składowa dźwięku muzycznego o przebiegu sinusoidalnym. Pierwsza składowa harmoniczna to tzw. ton podstawowy, kolejne harmoniczne to alikwoty. Gęstość harmoniczna to układ tonu podstawowego i alikwotów w akordach. W systemie równomiernie temperowanym wszystkie półtony są jednakowe, a gęstość harmoniczna jest taka sama we wszystkich akordach, oczywiście zmienia się ona wraz z wysokością dźwięków. Natomiast proporcje pomiędzy dźwiękami są identyczne w każdej z oktaw.

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

impregnowanie
impregnowanie

Jeden z zabiegów intonacji polegający na utwardzeniu główki za pomocą specjalnego impregnatu w celu otrzymania dźwięku bardziej wyostrzonego.

Film edukacyjny, odcinek 3: intonacjaD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 3: intonacja

impregnat
impregnat

Środek, ciecz stosowana w celu utwardzenia filców młotkowych, w skład której wchodzi lakier nitrocelulozowy oraz rozcieńczalnik nitro lub aceton.

Film instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacjiDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacji

intonacja
intonacja

Szereg zabiegów w celu zmiany barwy dźwięku stosowanych przy pracy nad filcem młotków w pianinach i fortepianach.

Film instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacjiDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacji

intonierka
intonierka

Narzędzie służące do intonacji, nakłuwania młotków pianinowych lub fortepianowych, składające się z drewnianej rękojeści oraz metalowej końcówki z zamontowanymi igłami.

R1FC6iKF3XQOc
Intonierka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Plansza interaktywna – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDTaaBCjObPlansza interaktywna – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

kamerton
kamerton

To przyrząd w formie stalowego pręta, który jest wykorzystywany do strojenia instrumentów muzycznych. Najczęściej występuje w formie jednotonowego instrumentu, nastrojonego na stałe na dźwięk a¹, o częstotliwości 440 Hz. Ten dźwięk został nazwany kamertonem, ponieważ służył za podstawę w muzyce kameralnej, rozumianej kiedyś wyłącznie jako instrumentalna (strój chóru był niższy).

R1Df0qbODedGp
Kamerton
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula.

Plansza interaktywna – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDTaaBCjObPlansza interaktywna – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

klucz stroicielski
klucz stroicielski

Nasadowy klucz wykorzystywany do strojenia pianin i fortepianów, zbudowany z drewnianej rękojeści oraz stalowej końcówki.

RpPw1qdsXS2Op
Klucz stroicielski
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Plansza interaktywna – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDTaaBCjObPlansza interaktywna – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

klin zespolony
klin zespolony

Gumowy wieloklin używany podczas strojenia pianin i fortepianów. Służy do tzw. temperatury od a do aIndeks górny 1, podczas wykonywania stroju równomiernie temperowanego.

Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDkQa2pW27Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

kołek stroikowy
kołek stroikowy

Element dźwięcznicy pianinowej lub fortepianowej, stalowy kołek umieszczony w strojnicy, na który nawinięta jest struna wiolinowa lub basowa. Kołek stroikowy służy od trzymania struny. Za pomocą struny na niego nawiniętej jest obracany wokół własnej osi w lewo lub w prawo, i podnosi lub obniża strój.

Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDkQa2pW27Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

mezzo forte
mezzo forte

Słowo pochodzące z języka włoskiego i oznaczające – średnio głośno. Jeden z elementów dzieła muzycznego, określający siłę dźwięku. Mezzo forte to jeden z punktów intonacji i oznacza ciepły, okrągły dźwięk instrumentu.

Film edukacyjny, odcinek 3: intonacjaD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 3: intonacja

pianissimo
pianissimo

Słowo pochodzące z języka włoskiego i oznaczające – bardzo cicho. Jeden z elementów dzieła muzycznego, określający siłę dźwięku. Pianissimo to jeden z punktów intonacji, kiedy fortepian pozostaje na granicy słyszalności. W takich warunkach instrument nie może atakować słuchacza ostrym metalicznym dźwiękiem.

Film edukacyjny, odcinek 3: intonacjaD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 3: intonacja

polerowanie
polerowanie

To obróbka końcowa polegająca na uzyskaniu odpowiedniej gładkości i połysku powierzchni przedmiotu polerowanego.

Film edukacyjny, odcinek 3: intonacjaD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 3: intonacja

profilowanie
profilowanie

To obróbka końcowa z wykorzystaniem np. papieru ściernego w celu uzyskania odpowiedniego profilu materiału obrabianego.

Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDkQa2pW27Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

przejścia rejestrów
przejścia rejestrów

W pianinie oraz fortepianie występują pola, tzw. rejestry, takie jak bas, średnica i dyskant. Przejście rejestrów to inaczej przejście z jednego pola na drugie.

Film instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacjiDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacji

rama żeliwna
rama żeliwna

To zespół pianina oraz fortepianu. Współczesna rama jest wykonana z żeliwa szarego, o symbolu ŻL 180, i jest częścią dźwięcznicy instrumentu, spoczywającą nad dnem rezonansowym. Na ramie żeliwnej są naciągnięte struny wiolinowe i basowe.

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

skorodowanie
skorodowanie

Jest to proces polegający na pokryciu się korozją elementów wykonanych ze stali. Skorodowaniu mogą ulec np. kołki stroikowe lub struny, co może skutkować ich zerwaniem się.

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

strojenie
strojenie

To regulacja wysokości dźwięków wytwarzanych przez instrument muzyczny. Strojenie wykonuje się, aby zapewnić wzajemną zgodność harmoniczną interwałów między dźwiękami w obrębie instrumentu, a także uzyskać zgodność z innymi instrumentami, które są dedykowane do wspólnej gry w zespole instrumentalnym, na przykład w orkiestrze.

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

strojnica
strojnica

To podzespół pianina lub fortepianu, zbudowany ze sklejki drewna liściastego bukowego lub klonowego, a także z klejonych ze sobą warstw masywu drewna liściastego, również bukowego lub klonowego. Jest to miejsce usadowienia kołków stroikowych. Strojnica może mieć formę odkrytą, tylko okleinowaną, lub być przykryta ramą żeliwną pełnopancerną.

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

strój muzyczny
strój muzyczny

To system, który porządkuje częstotliwości dźwięków w obrębie oktawy. Jednym z przykładów jest strój równomiernie temperowany, czyli podstawowy strój muzyczny wszystkich instrumentów klawiszowych, między innymi takich jak fortepian czy pianino.

Film edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientówD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 1: instruktaż teoretyczny i praktyczny na temat strojenia fortepianów i pianin z linkami obejmujący w całości istotę strojenia instrumentów, znaczenie czystości stroju dla całościowego brzmienia oraz zadowolenia klientów

system kwintowo‑kwartowy
system kwintowo‑kwartowy

Strojenie instrumentu za pomocą ustalonego schematu wykorzystując interwały kwinty oraz kwarty.

Film instruktażowy, odcinek 1: Zasady strojenia strojem równomiernie temperowanymDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 1: Zasady strojenia strojem równomiernie temperowanym

szaberka
szaberka

Narzędzie stosowane w trakcie intonacji podczas szarfowania, czyli szlifowania główek młotków pianinowych lub fortepianowych w celu nadania im odpowiedniego profilu względem chórów strun. Jest drewnianą listewką z naklejonym papierem ściernym.

Ritc19IXhpCx9
Szaberka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Film instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacjiDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 3: zagadnienia dotyczące intonacji

szarfowanie
szarfowanie

Jeden z zabiegów intonacji polegający na szlifowaniu główki młotka za pomocą papieru ściernego w celu nadania mu odpowiedniego profilu względem chóru strun.

Film edukacyjny, odcinek 3: intonacjaD3W0PiwALFilm edukacyjny, odcinek 3: intonacja

szlifowanie
szlifowanie

To obróbka końcowa powierzchni z wykorzystaniem narzędzi ściernych, której efektem są dokładność wymiarowa i kształtowa oraz niska chropowatość powierzchni szlifowanej. Można szlifować np. główki młotka, które po poddaniu szarfowaniu, są następnie wygładzane.

Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacjaDkQa2pW27Mapa myśli – Zasady strojenia fortepianów i pianin, aplikacje wspomagające strojenie, narzędzia i sposoby ich użycia, technika pracy, intonacja

temperacja
temperacja

To czynność wprowadzania poprawek oraz ujednolicenie stosunków interwałowych, aby na potrzeby praktyki muzycznej uzyskać czyste brzmienie w różnych tonacjach.

Film instruktażowy, odcinek 1: Zasady strojenia strojem równomiernie temperowanymDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 1: Zasady strojenia strojem równomiernie temperowanym

tuner elektroniczny
tuner elektroniczny

Elektroniczny generator dźwięku wykorzystywany do strojenia instrumentów muzycznych. Tuner elektroniczny to zazwyczaj małe, podręczne urządzenie, które za pomocą wbudowanych głośników wysyła żądany dźwięk i czasami ułatwia strojenie instrumentów. Tunery są wyposażone również w wyświetlacz, na którym – za pomocą wskazówki lub diody – pokazywana jest wysokość dźwięku podłączonego instrumentu lub instrumentu znajdującego się w zasięgu wbudowanego w nie mikrofonu.

Rjsdx7ce5oZtp
Tuner elektroniczny
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Film instruktażowy, odcinek 2: przyrządy i urządzenia pomiarowe oraz aplikacje wspomagające strojenie fortepianów i pianinDxyPMXMFkFilm instruktażowy, odcinek 2: przyrządy i urządzenia pomiarowe oraz aplikacje wspomagające strojenie fortepianów i pianin