Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Wirtualne laboratorium włókienniczych wyrobów dekoracyjnych

MOD.13 Projektowanie i organizacja procesów wytwarzania włókienniczych wyrobów dekoracyjnych - technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych 311931

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Aklimatyzacja
Aklimatyzacja

Pozostawienie próbki tkaniny w klimacie normalnym do momentu, w którym jej wilgotność zrówna się z wilgotnością otoczenia.

Aparat do mierzenia odporności na pilling
Aparat do mierzenia odporności na pilling

Aparat stosowany do badania odporności tkanin na tworzenie się nieestetycznych kuleczek, czyli tak zwanych pill. Wyznaczanie skłonności powierzchni płaskiego wyrobu do mechacenia i pillingu można prowadzić, wykorzystując aparat skrzynkowy lub aparat Martindalea.

Wałki z próbkami umieszcza się w komorze skrzynki do badania pillingu, którą następnie zamyka się. Skrzynkę wraz, z rurkami obraca się określoną liczbę obrotów, po czym próbki wyjmuje się by ocenić zmiany wyglądu ich powierzchni. Wyniki określane są według skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza bardzo silny pilling, a 5 brak zmian.

R1abmxa7UO0OG
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Badanie laboratoryjne
Badanie laboratoryjne

Badania prowadzone na aparatach i przyrządach pomiarowych, zgodnie z ustalonymi normami.

Badanie organoleptyczne
Badanie organoleptyczne

Badania organoleptyczne polegają na ocenie właściwości tkanin, dzianin lub innych wyrobów za pomocą zmysłów: wzroku, dotyku i węchu. Metoda ta wymaga dużej wprawy, pozwala jednak na szybką i bezpośrednią ocenę. Wadą jej jest to, że nie daje dokładnych liczbowych wyników.

Badanie użytkowe
Badanie użytkowe

Badanie właściwości płaskich wyrobów włókienniczych poprzez ich doświadczalne użytkowanie - czyli noszenie w różnych warunkach atmosferycznych.

Bibuła filtracyjna
Bibuła filtracyjna

Bibuła filtracyjna służy do odsączania wody.

R9Re8liLNzS0Y
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Paper_filters-laboratory_3.jpg, licencja: CC BY-SA 3.0.
Błędy tkanin
Błędy tkanin

Są to szystkie uszkodzenia i wady, które powstają w procesach wytwarzania tkanin, takie jak zabrudzenia i niejednolitość barwy, zgrubienia, zły skręt, blizny powstające miejscowo z braky nitek osnowy i wątku, nieprawidłowy przeplot, dziury, rozrzedzenia, nieprawidłowy druk, uszkodzenia brzegów lub  węzły z długimi końcami, występujące przy wiązaniu zerwanych nitek.

Ciepłochronność
Ciepłochronność

Ciepłochronność to inaczej termoizolacyjność - właściwość tkaniny pozwalająca na utrzymanie ciepła oraz blokująca dopływ zimnego powietrza z zewnątrz.

Ciśnienie hydrostatyczne
Ciśnienie hydrostatyczne

Ciśnienie w spoczywającej cieczy znajdującej się w polu grawitacyjnym.

Gęstość liniowa
Gęstość liniowa

Jest to liczba nitek osnowy i wątku przypadających na 100 mm tkaniny.

Gniotliwość
Gniotliwość

Gniotliwość to negatywna cecha tkanin, powodująca powstawanie fałd i zmarszczek na ich powierzchni.

Grubościomierz
Grubościomierz

Grubościomierz to przyrząd stosowany do pomiaru grubości wyrobów włókienniczych.

RgJOYC6XLrlTV
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Higroskopijność
Higroskopijność

dolność wyrobów włókienniczych do pochłaniania wilgoci z powietrza

Igła preparacyjna
Igła preparacyjna

Jest to przyrząd przypomonający igłę do szycia, wykorzystywany do pomiarów wyrobów włókienniczych, np. liczby nitek osnowy i wątku.

R4HVBSNXYqmRY
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Laboratory_equipment_01.JPG, licencja: CC BY 3.0.
Izolacyjność cieplna
Izolacyjność cieplna

Jest to tak zwana termoizolacyjność lub ciepłochronność, czyli właściwość tkaniny pozwalająca na izolację ciepła oraz blokująca dopływ zimnego powietrza z zewnątrz.  Miarą izolacyjności cieplnej tkaniny jest ilość ciepła przewodzonego przez jednostkę powierzchni tkaniny w ciągu jednostki czasu przy określonej różnicy temperatur po obu stronach tkaniny.

Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej
Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej

Karta stanowi dokument zawierający precyzyjny opis zagrożeń, które może spowodować określona substancja lub mieszanina chemiczna, metod służących minimalizowaniu ryzyka w kontakcie z nią, sposobów postępowania w przypadku powstania sytuacji niebezpiecznej, podstawowych danych fizykochemicznych na jej temat.

Kurczliwość
Kurczliwość

Kurczliwością nazywamy zmniejszenie się objętości wyrobu włókienniczego po zabiegach konserwacyjnych.

Laboratorium metrologiczne
Laboratorium metrologiczne

Laboratorium to pracownia, w której przeprowadza się badania właściwości użytkowych tkanin.

Lupka tkacka
Lupka tkacka

Przyrząd optyczny wykorzystywany do pomiarów wyrobów włókienniczych.

R5FyeVxWHt35n
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Masa liniowa
Masa liniowa

Masę liniową stanowi masa 1 metra bieżącego tkaniny wyrażona w [g/m].

Masa powierzchniowa
Masa powierzchniowa

Masa 1 mIndeks górny 2 tkaniny wyrażona w [g/mIndeks górny 2].

Obciążenie wstępne
Obciążenie wstępne

Jest to obciążenie wykorzystywane do przygotowania przeprowadzenia właściwego pomiaru wyrobu włókienniczego.

Penetrometr
Penetrometr

Penetrometr to przyrząd do określania ciśnienia hydrostatycznego wykorzystywany w pomiarach właściwości użytkowych wyrobów włókienniczych.

RDHSN1IBK8kfm
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Pilling
Pilling

Pillingiem nazywamy proces tworzenia się skupisk splątanych włókienek (kuleczek) na powierzchni wyrobów włókienniczych pod wpływem tarcia, podczas ich użytkowania.

Polska Norma
Polska Norma

Polska Norma to dokument ustalający zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych działalności lub wyników badań.

Próbka aklimatyzowana
Próbka aklimatyzowana

Próbka pobrana z wyrobu włókienniczego i przystosowana do wykonania pomiarów właściwości wyrobu.

Przewiewność
Przewiewność

Przewiewność to inaczej zdolność tkaniny do przepuszczania powietrza - ilość powietrza przenikającego przez jednostkę powierzchni wyrobu w ciągu jednostki czasu przy określonej różnicy ciśnień powietrza po obu stronach wyrobu. Największą przepuszczalnością powietrza charakteryzują się włókna naturalne - bawełna, wełna, len, jedwab.

Przyrząd do badania przepuszczalności powietrza
Przyrząd do badania przepuszczalności powietrza

Składa się z układu do trzymania badanej próbki pomiędzy dwiema płaskimi powierzchniami, tak aby wystawić znany obszar na przepływ powietrza przez nią. Najważniejszymi elementami maszyny są: układ próżniowy do zasysania powietrza przez odsłonięte próbki do badań, układ do pomiaru objętości powietrza przepływającego przez próbkę do badań oraz układ do pomiaru spadku ciśnienia między dwoma powierzchniami badanej próbki.

R117iuA7LJcFh
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Przyrząd do badania wodoodporności
Przyrząd do badania wodoodporności

Tester wodoodporności, nazywany również testerem penetracji uderzeń wody, służy do testowania odporności tkanin na zwilżanie wodą.

(1) próbka, (2) pierścień, (3) zbiornik, (4) sito, (5) otwory, (6) zbiornik.

RDicPN9qc6rGH
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Przyrząd do wyznaczania kąta zgięcia
Przyrząd do wyznaczania kąta zgięcia

Przyrząd służący do zginania tkanin pod stałym obciążeniem

RE5QHQB196B2z
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Przyrząd do wyznaczania przenikania ciepła
Przyrząd do wyznaczania przenikania ciepła

Przyrząd ten symuluje procesy przenikania ciepła i pary wodnej zachodzące w otoczeniu skóry człowieka.

R2vp1sCFPUvIz
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
Splot tkaniny
Splot tkaniny

Splotem tkaniny nazywamy sposób wzajemnego przeplatania się nitek wątku i osnowy.

Stopień wrobienia nitek
Stopień wrobienia nitek

Stopień wrobienia nitek to stosunek różnicy między długością nitki wyprutej z odcinka tkaniny, a długością tego odcinka tkaniny.

tkanina
tkanina

Tkaniną nazwamy wyrób włókienniczy z nici, uzyskiwany w procesie tkania.

Układalność
Układalność

Układalność tkaniny to parametr użytkowy wpływający na jej walory estetyczne.

Wodoodporność
Wodoodporność

Wodoodporność jest to właściwość wyrobu włókienniczego, polegająca na nie przepuszczaniu wody przy stałym lub wzrastającym ciśnieniu. Właściwości wodoodporne wyrobu zależą od rodzaju przędzy, budowy tkaniny, ciśnienia hydrostatycznego i czasu działania wody.

Wytrzymałość na rozciąganie
Wytrzymałość na rozciąganie

Wytrzymałość na rozciąganie to naprężenie odpowiadające sile rozciągającej, uzyskanej podczas statycznej próby rozciągania.

Wytrzymałość na rozdzieranie
Wytrzymałość na rozdzieranie

właściwość materiału określająca jego wytrzymałość mechaniczną. Aby zbadać stopień wytrzymałości tkaniny na rozdzieranie, należy poddać ją działaniu określonej siły, pod wpływem której próbka jest rozdzierana. Wartość siły rejestrowana jest od momentu pojedynczego rozdarcia przygotowanego na próbce zgodnie z wymaganiami normy.

Wytrzymałość na wypychanie
Wytrzymałość na wypychanie

Miarą wytrzymałości na wypychanie jest nacisk jednostkowy powodujący powstawanie uwypuklenia, którego wysokość mierzy się w mm w momencie pęknięcia tkaniny. Badanie wytrzymałości na wypychanie przeprowadza w wielu kierunkach działając na próbkę tkaniny stopką naciskową maszyny wytrzymałościowej.

Zrywarka do tkanin
Zrywarka do tkanin

Zrywarka to przyrząd służący do badania właściwości wytrzymałościowych tkanin oraz ich odporności na przerywanie ciągłości włókien.

R1RNvDmsm3jWi
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.