E-materiały do kształcenia zawodowego

Transport w turystyce

HGT.07. Przygotowanie imprez i usług turystycznych, HGT.08. Obsługa klienta oraz rozliczanie imprez i usług turystycznych - Technik organizacji turystyki 422104

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑materiale.

1
atrakcyjność turystyczna
atrakcyjność turystyczna

To właściwość obszaru/regionu/miejscowości wynikające z cech przyrodniczych i pozaprzyrodniczych, które wzbudzają zainteresowanie i przyciągają podróżnych.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Maria Napiórkowska‑Gzula, Barbara Steblik, Przygotowanie imprez i usług turystycznych. Część 1, WSiP, Warszawa 2023.

bagaż rejestrowany
bagaż rejestrowany

Bagaż, na którym pracownik drukuje i mocuje identyfikator, a następnie umieszcza bagaż na taśmociągu. Odpowiednio oznakowany bagaż rejestrowany jest dostarczany za pomocą taśmociągu na wózki obsługowe, a następnie transportowany do luku bagażowego samolotusamolot pasażerskisamolotu.

biuro turystyczne
biuro turystyczne

Nazwa potoczna przedsiębiorstwa turystycznego. Zgodnie z Ustawą o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, to organizator turystyki, przedsiębiorstwo ułatwiające nabywanie powiązanych usług turystycznych, agent turystyczny.

  • Dokumentacja interaktywna – Dokumenty podróżyDRrwTMX8vDokumentacja interaktywna – Dokumenty podróży

  • Źródło: Źródło: Strona internetowa isap.gov.pl, Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, Plik PDF w języku polskim, 904 KB, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170002361/U/D20172361Lj.pdf [dostęp 23.02.2023 r.].

cruising
cruising

Rejsy luksusowymi statkamistatek pasażerskistatkami, adresowane do zamożnych pasażerów spragnionych wygód i atrakcjiatrakcyjność turystycznaatrakcji. Na pokładach pływających hoteli można znaleźć teatry, kina, kasyna, restaurację, bary, dyskoteki, boiska sportowe, pola golfowe, baseny, sale gimnastyczne oraz ścianki wspinaczkowe; podczas jednej wyprawy na takim statkustatek pasażerskistatku można odwiedzić kilka krajów, szczególnie gdy rejs trwa wiele miesięcy. Można też zdecydować się na krótszy, kilkudniowy urlop na wodzie.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa kontynenty.net, Wojciech Dąbrowski, CRUISING, czyli podróże statkami wycieczkowym, http://www.kontynenty.net/CruisingWD1.htm [dostęp 23.02.2023 r.].

czarter
czarter

To rodzaj umowy organizatora turystyki z usługodawcą, który przewiduje dostarczenie usługi w określonym rodzaju, terminie, standardzie, liczbie i cenie. Nie istnieje możliwość bezkosztowego anulowania lub zmniejszenia liczby zamówionych świadczeń.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa RAINBOW, Co to jest czarter? Czym różni się lot czarterowy od rejsowego? Co to są linie „low‑cost”?, https://r.pl/blog/co-to-jest-czarter-czym-sie-rozni-lot-czarterowy-od-rejsowego-co-to-sa-linie-low-cost [dostęp 23.02.2023 r.].

degresja kosztu własnego przemieszczania
degresja kosztu własnego przemieszczania

Im dalej, tym niższe są koszty jednostkowe, rozkładające się – w przewozie osób – na więcej osobokilometrów. Na przykład transporttransporttransport kolejowy jest tym bardziej ekonomiczny, im dłuższa jest trasa przewozu i dlatego opłaca się na średnich i długich trasach.

  • Dokumentacja interaktywna – Dokumenty podróżyDRrwTMX8vDokumentacja interaktywna – Dokumenty podróży

  • Źródło: Strona internetowa przeglad.wsb.net.pl, PDF, Logistyka i transport, http://www.przeglad.wsb.net.pl/uploads/1/0/3/7/10371016/5._logistyka_i_transport.pdf  [dostęp 23.02.2023 r.].

diagram miejsc
diagram miejsc

środkach transportuśrodki transportuśrodkach transportu mających numerowane miejsca, podczas dokonywania zakupu biletu, pasażer może wybrać numer odpowiadającego mu miejsca (np. w autokarze, w pociągu, samolociesamolot pasażerskisamolocie) na prezentowanym diagramie miejsc.

  • Dokumentacja interaktywna – Dokumenty podróżyDRrwTMX8vDokumentacja interaktywna – Dokumenty podróży

  • Źródło: Strona internetowa KOLEO, Jaka jest logika numeracji miejsc w pociągach?, https://magazyn.koleo.pl/zasada-numeracji-miejsc-w-wagonie/ [dostęp 23.02.2023 r.].

dokumenty pojazdu
dokumenty pojazdu

To dokumenty, które potwierdzają, że dany pojazd może poruszać się po drogachdrogadrogach, np. samochód czy autokar. Należą do nich: dowód rejestracyjny pojazdu, dowód ubezpieczenia pojazdu OC (ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej). Kierowca autokaru przewożącego pasażerów powinien posiadać prawo jazdy kategorii D i świadectwo kierowcy oraz licencję (wypis z licencji) na przewóz osób, a także kartę kierowcy, zapisy urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku. Przy wykonywaniu przewozów regularnych i regularnych specjalnych – odpowiednie zezwolenie lub wypis z zezwolenia wraz z obowiązującym rozkładem jazdy; przy wykonywaniu międzynarodowych przewozów wahadłowych lub okazjonalnych - odpowiednie zezwolenie lub formularz jazdy; przy wykonywaniu międzynarodowych przewozów na potrzeby własne - formularz jazdy, oryginał albo poświadczoną za zgodność z oryginałem przez przedsiębiorcę kserokopię decyzji; przy wykonywaniu międzynarodowego przewozu drogowego - potwierdzenie lub kopię potwierdzenia zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego albo wydruk potwierdzenia identyfikacji jako podatnika VAT - przewozy okazjonalne; a dodatkowo dokumenty wymagane w publicznym transporcie zbiorowym.

  • Dokumentacja interaktywna – Dokumenty podróżyDRrwTMX8vDokumentacja interaktywna – Dokumenty podróży

  • Źródło: Strona internetowa Allianz, Jakie dokumenty są wymagane podczas jazdy samochodem i co grozi za poruszanie się bez nich?, https://www.allianz.pl/pl_PL/poradnik-ubezpieczeniowy-dla-kierowcy/jakie-dokumenty-przy-kontroli-drogowej.html [dostęp 23.02.2023 r.].

  • Źródło: Strona internetowa autokary.turystyczne.com, Wymagane dokumenty w autokarze, https://www.autokary.turystyczne.com/info/wymagane-dokumenty-w-autokarze/ [dostęp 23.02.2023 r.].

droga
droga

Liniowa budowla przeznaczona do ruchu (i postojów) różnego rodzaju środków transportuśrodki transportuśrodków transportu, łącząca ze sobą wyznaczone miejsca w terenie; w skład drogi wchodzą także towarzyszące im obiekty inżynierskie, instalacje i inne urządzenia niezbędne do funkcjonowania ruchu drogowego.

dworzec
dworzec

Miejsce na trasie podróży przeznaczone do odprawy pasażerów, przemieszczających się pociągiem, autobusem, samolotemsamolot pasażerskisamolotem, statkiemstatek pasażerskistatkiem lub promem. Znajdują się tam m.in.: przystanki komunikacyjne, punkty informacyjnepunkt informacyjnypunkty informacyjne, kasy biletowekasa biletowakasy biletowe, przechowalnie bagażu, poczekalnie, punkty gastronomiczne. Bardzo ważne jest, aby na dworcach znajdowały się udogodnienia dla podróżnych (podjazdy, ruchome schody, windy) oraz czytelne oznaczenia, odpowiednie oświetlenie, patrole służb ochrony. Na dużych dworcach dostępne są także kantory wymiany walut, Wi‑Fi i biura podróżybiuro turystycznebiura podróży.

infrastruktura transportowa
infrastruktura transportowa

Są to punktowe i liniowe, trwale zlokalizowane obiekty użytku publicznego, wytworzone przez człowieka, związane z przemieszczaniem się osób i ładunków. Wyróżnia się infrastrukturę liniową (drogidrogadrogi różnych gałęzi transportutransporttransportu) i punktową (punkty transportowe, np. dworcedworzecdworce, lotniskalotniskolotniska, porty) oraz urządzenia pomocnicze, służące do obsługi powyższych (np. urządzenia przeciwpożarowe, bariery ochronne).

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa TRANSEDU, Blog, Typy Infrastruktury,  https://edu.trans.eu/wydarzenie/typy-infrastruktury [dostęp 23.02.2023 r.].

infrastruktura turystyki kosmicznej
infrastruktura turystyki kosmicznej

Oferuje możliwość odbywania lotów w kosmos w charakterze zarówno pasażerów, jak i członków załogi. W przyszłości planowane są podróże w kosmos, a także budowa ogromnych stacji orbitalnych wyposażonych w luksusowe hotele oraz oferujących wahadłowy transporttransporttransport podróżnychpodróżnypodróżnych i zaopatrzenia.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa Business Insider, Grzegorz Kubera, Ruszamy na podbój kosmosu. Turystyka kosmiczna jednym z najważniejszych trendów 2022 r., https://businessinsider.com.pl/technologie/nowe-technologie/musk-bezos-branson-otwieraja-wrota-kosmiczna-turystyka-w-2022-r-rozkwitnie/fsl4w8v [dostęp 23.02.2023 r.].

jachting (żeglarstwo morskie)
jachting (żeglarstwo morskie)

Jeden z najbardziej aktywnych sposobów spędzania czasu na morzu, uznawany za turystykę specjalistyczną, łączy sport, wysiłek i ciekawą podróż z wypoczynkiem i rekreacją.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa turystycznepropozycje.pl, Renata Gontarz, Jachting – rozrywka dla każdego?, https://turystycznepropozycje.pl/jachting-rozrywka-dla-kazdego/ [dostęp 23.02.2023 r.].

kasa biletowa
kasa biletowa

Element infrastruktury transportowej, miejsce zakupu biletów lotniczych, kolejowych, autobusowych czy na transporttransporttransport wodny.

koleje magnetyczne przyszłości
koleje magnetyczne przyszłości

To koleje, które rozwijają szybkość powyżej 400 km/h. Koleją przyszłości być może będzie Hyperloop. Istotą podróżowania ma być przemieszczanie się z prędkością 1200 km/h w 6‑osobowych kapsułach w rurze wypełnionej powietrzem o ciśnieniu atmosferycznym obniżonym do 1%.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa Business Insider, Hyperloop, czyli kolej przyszłości, ma za sobą pierwszy udany przejazd próbny, https://businessinsider.com.pl/technologie/hyperloop-czyli-kolej-przyszlosci-ma-za-soba-pierwszy-udany-przejazd-probny/23xvqg4 [dostęp 23.02.2023 r.].

lądowisko
lądowisko

Obszar na wodzie lub lądzie, umożliwiający start i lądowanie statków powietrznych ujętych w ewidencji lądowisk. Jest pozbawiony urządzeń trwałych.

lotnisko
lotnisko

Wydzielony teren na lądzie, wodzie lub innym miejscu, z przeznaczeniem do wykonywania startów, ruchu naziemnego lub nawodnego i lądowań, razem z trwałymi obiektami i urządzeniami. Wpisany do rejestru lotnisk.

marina
marina

Mały lub średni port, albo wydzielona część portu, tzw. basen jachtowy, przystosowany do przybijania, cumowania i postoju jachtów i innych niewielkich jednostek pływających.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa zeglarski.info, Porty, mariny i przystanie morskie w Polsce, https://zeglarski.info/artykuly/porty-mariny-i-przystanie-morskie-w-polsce/ [dostęp 23.02.2023 r.].

Miejsca Obsługi Podróżnych
Miejsca Obsługi Podróżnych

W skrócie MOP. Obiekty znajdujące się w pasie drogowym, służące m.in. wypoczynkowi podczas podróży. Można tam – w zależności od kategorii – znaleźć parking dla różnego typu samochodów, miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych, pasy manewrowe, urządzenia higieniczno‑sanitarne, punkty gastronomiczno‑handlowe (np. pocztę, bank czy biuro turystycznebiuro turystycznebiuro turystyczne), stację paliw, punkty gastronomiczno‑handlowe, punkty informacji turystycznej i in.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa Auto Świat, MOP – co to jest i ile ich mamy w Polsce?, https://www.auto-swiat.pl/wiadomosci/aktualnosci/czym-sa-miejsca-obslugi-podroznych-mop-i-ile-mamy-ich-w-polsce/6ltjsm6 [dostęp 23.02.2023 r.].

podróżny
podróżny

Osoba przemieszczająca się dokądkolwiek, w tym uczestnik ruchu turystycznego.

port jachtowy
port jachtowy

Obiekt przystosowany do przybijania, cumowania i postoju jachtów i innych jednostek pływających przystosowany do obsługi pasażerów.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa MDW E70 Międzynarodowa Droga Wodna E70, Porty i przystanie żeglarskie, https://mdwe70.pl/turystyka-wodna/porty-i-przystanie-zeglarskie/?doing_wp_cron=1677147367.1448791027069091796875 [dostęp 23.02.2023 r.].

port lotniczy
port lotniczy

Obszar na lądzie przeznaczony do startów i lądowań statków powietrznych, wykorzystywany do celów handlowych i ekonomicznych, wyposażony w pasy startowe, płyty postojowe, niezbędne drogidrogadrogi, budynek terminaluterminal pasażerskiterminalu z poczekalnią, strefą odprawy, bagażownią, strefą sklepów wolnocłowych, siedzibą zarządu lotniskalotniskolotniska. Wyróżnia się następujące typy portów lotniczych: międzynarodowy hub, narodowy hub i regionalny port lotniczy.

port morski
port morski

Rodzaj portu wodnego położonego nad morzem, oceanem albo wewnętrznymi morskimi wodami danego kraju. Wyróżnia się porty morskie: handlowe, rybackie, jachtoweport jachtowyjachtowe, wojenne i porty o wielu różnych funkcjach, w tym wyposażone w nabrzeża ruchu pasażerskiego.

port pasażerski śródlądowy
port pasażerski śródlądowy

Obszar przybrzeżny (na lądzie i wodzie) zaopatrzony w urządzenia umożliwiające jednostkom pływającym przybijanie do brzegu, a pasażerom niezbędną obsługę turystyczną.

przewoźnik
przewoźnik

Przedsiębiorstwo przewozowe – podmiot, którego celem działalności jest przewóz osób, z podaniem do publicznej wiadomości zakresu swojej działalności oraz zapewnienia odpowiedniej obsługi, oraz warunków związanych z wygodą podróżnych i ich bezpieczeństwem.

przystań
przystań

Miejsce przystosowane do przybijania, cumowania i postoju jednostek pływających, np. jachtów, łodzi, kajaków, motorówek i żaglówek.

punkt informacyjny
punkt informacyjny

Element infrastruktury transportowej, miejsce, w którym podróżni mogą zasięgnąć różnych informacji, np. dotyczących transportutransporttransportu miejskiego, rozkładów jazdyrozkład jazdyrozkładów jazdy, opóźnień odlotów itp.

rozkład jazdy
rozkład jazdy

Usystematyzowany według poszczególnych dni tygodnia wykaz godzin odjazdów z wszystkich przystanków początkowych dla każdego wariantu trasy linii wraz z zestawem czasów przejazdów, zróżnicowanych w określonych porach doby. Rozkład jazdy zawiera ofertę przewozową określonego przewoźnikaprzewoźnikprzewoźnika (m.in. w komunikacji autobusowej czy kolejowej lub lotniczej), w tym także oznaczenia pojazdów.

  • Dokumentacja interaktywna – Dokumenty podróżyDRrwTMX8vDokumentacja interaktywna – Dokumenty podróży

  • Źródło: Strona internetowa Dziennik Warto Wiedzieć, Przystanek a dworzec, https://wartowiedziec.pl/komunikacja-i-transport/41034-przystanek-a-dworzec [dostęp 23.02.2023 r.].

samolot pasażerski
samolot pasażerski

Środek transportuśrodki transportuŚrodek transportu lotniczego, statek powietrzny przystosowany do przewozu osób (od kilku do kilkuset).

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa FRU, Blog, Rodzaje samolotów pasażerskich, https://blog.fru.pl/rodzaje-samolotow-pasazerskich/ [dostęp 23.02.2023 r.].

statek pasażerski
statek pasażerski

Środek transportowyśrodki transportuŚrodek transportowy na morzu, przewożący powyżej 12 pasażerów.

środki transportu
środki transportu

Pojazdy, które umożliwiają przemieszczanie się ludzi po wybranej trasie podróży. Charakteryzuje je koszt i czas podróży, częstotliwość dostępnych połączeń, komfort i bezpieczeństwo podczas przejazdu. Podziału środków transportutransporttransportu dokonuje się na podstawie pionowej klasyfikacji transportutransporttransportu, wyróżniając w ten sposób: środki transportutransporttransportu samochodowego, kolejowego, lotniczego i wodnego (śródlądowego i morskiego).

terminal pasażerski
terminal pasażerski

Budynek albo niejednokrotnie kilka budynków, stanowiący wydzieloną część lotniczegoport lotniczylotniczego lub morskiego portuport morskimorskiego portu, służący do obsługi ruchu pasażerskiego. Pasażerom w terminalach pasażerskich oferowane są liczne usługi niezbędne w podróży. Terminale, zwłaszcza lotnicze, dzielą się na: krajowe i międzynarodowe, gdzie znajdują się pomieszczenia przeznaczone do odpraw bagażowo‑celnych i paszportowych. Nowoczesne terminale są bardzo często wielopoziomowymi, przeszklonymi budowlami, z wieloma restauracjami, hotelami, salami konferencyjnymi, galeriami handlowymi, siedzibami firm.

touroperator
touroperator

Inna nazwa organizatora turystyki. Podmiot oferujący i promujący produkt turystyczny – własny kompletny pakiet usług, np. wycieczkę, organizację pielgrzymki czy pobyt turystyczny.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa Travel Store Biuro Podróży, Jak Działają Biura Turystyczne – Touroperatorzy i Agenci?, https://travelstore.com.pl/jak-dzialaja-biura-turystyczne-touroperatorzy-i-agenci/ [dostęp 23.02.2023 r.].

transport
transport

Przemieszczanie się osób i ładunków w przestrzeni, przy wykorzystaniu różnorodnych środków transportuśrodki transportuśrodków transportu. Transport pasażerów to przewóz osób korzystających z obcego środka transportuśrodki transportuśrodka transportu, po uiszczeniu należności za przejazd. Klasyfikacja transportu turystycznego w układzie pionowym opiera się na środowisku, w którym odbywa się przemieszczanie. Wyróżnia się następujące rodzaje transportu: lądowy (drogowy i kolejowy), wodny i powietrzny.

turystyka morska
turystyka morska

Polega na przemieszczaniu się statkami pasażerskimistatek pasażerskistatkami pasażerskimi pomiędzy portami morskimiport morskiportami morskimi. Turystyka morska dzieli się na: wycieczki pełnomorskie, żeglarstwo morskie, pasażerską żeglugę przybrzeżną, żeglugę promową, kajakarstwo.

  • Sekwencje filmowe – Rodzaje transportuDPnJxlZYqSekwencje filmowe – Rodzaje transportu

  • Źródło: Strona internetowa Encyklopedia Zarządzania, Turystyka morska, https://mfiles.pl/pl/index.php/Turystyka_morska [dostęp 23.02.2023 r.].

winieta
winieta

Dokument potwierdzający uiszczenie należności za korzystanie z drógdrogadróg w krajach, w których za przejazd autostradami i drogamidrogadrogami szybkiego ruchu nie można zapłacić w punktach poboru na poszczególnych odcinkach. Winieta może mieć postać nalepki z wpisanym numerem rejestracyjnym auta na przedniej szybie samochodu. Coraz częściej zakupu winiety dokonuje się przez internet (winieta elektroniczna).

  • Dokumentacja interaktywna – Dokumenty podróżyDRrwTMX8vDokumentacja interaktywna – Dokumenty podróży

  • Źródło: Strona internetowa Warta, Winiety – czym są i kiedy musimy je mieć?, https://www.warta.pl/porada/winiety-czym-sa-i-kiedy-musimy-je-miec/ [dostęp 23.02.2023 r.].