E-materiały do kształcenia zawodowego

Mikrofonowanie źródeł dźwięku

AUD.06 Obsługa sceny i AUD.07 Realizacja nagłośnień - Technik realizacji nagłośnień 352124

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑zasobie.

1
alikwoty
alikwoty

Sinusoidalne tony harmoniczne, z których składają się dźwiękidźwiękdźwięki złożone. Alikwoty należą do tonów składowych, ich natężenie wpływa na barwę dźwiękudźwiękdźwięku.

aplikacja studyjna
aplikacja studyjna

W kontekście oprogramowania jest to program do rejestracji i processingu dźwiękudźwiękdźwięku. W kontekście ogólnym to rozwiązania sprzętowe stosowane w studiach nagraniowych.

blachy
blachy

Są to talerze perkusyjne, instrumenty perkusyjne, które są jedną z głównych składowych zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego, w tym wymienia się m.in. crash, ride, hi‑hat, trash i inne.

R1ZJ4wlhOriFy
Zdjęcie przedstawia okrągły talerz perkusyjny w kolorze starego złota, z lekko wypukłą, okrągłą częścią pośrodku, w której umieszczone jest czarne pokrętło motylkowe. W górnej i dolnej części talerza czarne napisy i logo.
Talerz perkusynjy
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
charakterystyka dookólna
charakterystyka dookólna

Jest to charakterystyka kapsułykapsuły dookólne/kierunkowekapsuły mikrofonumikrofonmikrofonu, czyli elementu wyposażonego w membranęmembranamembranę, która pozwala “zbierać” sygnał dookoła niej, w promieniu 360 stopni.

charakterystyka kardioidalna
charakterystyka kardioidalna

Inaczej charakterystyka kierunkowa mikrofonumikrofonmikrofonu. Mikrofon kardioidalny lepiej zbiera sygnały ze źródeł znajdujących się bezpośrednio przed nim, zaś słabo te, które są z tyłu, za nim.

czara dźwiękowa
czara dźwiękowa

Element budowy instrumentów dętych, inaczej dźwięcznik. Jest to zakończenie (wylot) instrumentu dętego, dzięki któremu dźwiękidźwiękdźwięki emitowane przez poszczególne instrumenty dęte mają nadaną unikatową i specyficzną barwę. Zależy ona od materiału, z którego został wykonany instrument oraz od jego kształtu.

ciśnienie akustyczne
ciśnienie akustyczne

To odchylenie od średniej wartości ciśnienia statycznego, zmienne w czasie. Ciśnienie akustyczne panuje w ośrodku, podczas rozchodzenia się w nim fali akustycznejfala dźwiękowafali akustycznej. Ciśnienie akustyczne jest mierzone w pascalach.

Rvml7bG5lqztR
Grafika przedstawia wykres ciśnienia akustycznego. Po lewej stronie widoczne są dwie osie pionowe. Pierwsza z nich przedstawia ciśnienie absolutne oznaczone dużą literą P. Na osi tej podane są dwie wartości: na środku wartość dziesięć do potęgi piątej, a na dole wartość zero. Druga z osi przedstawia ciśnienie atmosferyczne oznaczone duża literą P z mniejszą dużą literą a. Na środku tej osi znajduje się wartość zero. Nad zerem znajduje się symbol plus, natomiast pod zerem symbol minus. Na dole wykresu widoczna jest pozioma oś oznaczona literą T. Litera T oznacza czas. Na środku zaś znajduje się zielona linia opisująca przebieg ciśnienia akustycznego. W lewej części wykresu zielona linia ma przebieg poziomy równy wartości zera ciśnienia atmosferycznego. Ta część opisana jest jako cisza. W prawej części wykresu zielona linia początkowo mocno wzrasta, a następnie opada po czym wraca do poziomu zera i wokół niego oscyluje z coraz mniejszym odchyleniem – cześć ta opisana jest jako dźwięk.
Wykres przedstawiający ciśnienie akustyczne na tle ciśnienia atmosferycznego, gdzie P oznacza ciśnienie absolutne, Pa oznacza ciśnienie atmosferyczne, t oznacza czas.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
częstotliwość
częstotliwość

To określenie liczby cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu. Częstotliwość wyrażamy w Hz lub inaczej cyklach na sekundę.

R1e4bFaEJXQmJ
Grafika przedstawia wykres częstotliwości. Pośrodku widoczny jest wykres, wpisany w prostokąt złożony z dziewięciu cienkich, krótkich linii pionowych oraz czterech cienkich, długich linii poziomych, usytuowanych w różnych odstępach od siebie, tworzących kratownicę. Na lewym, krótszym boku widoczne są liczby od góry +10, 0, -10 i -20, na lewo od których widoczny jest napis Relative response (db), czyli odpowiedź względna wyrażona w decybelach. Na dolnym, dłuższym boku widoczne są liczby, od lewej 20, 50, 100, 200, 500, zaś na prawo od liczby 500 widoczne są liczby z literą k – 1k, 2k, 5k, 10k i 20 k. Poniżej napis frequency (Hz), czyli częstotliwość wyrażona w hercach. W wykres wpisane są dwie cienkie linie, przerywana niebieska i ciągła niebieska opisujące częstotliwość. Na dole wykresu widoczna jest legenda opisująca przerywaną niebieską linię – wolne pole, oraz ciągłą niebieską linię – bliskie pole 5 cm.
Wykres częstotliwości – Relative response (db) oznacza odpowiedź względną, wyrażoną w decybelach; Frequency (Hz) oznacza częstotliwość wyrażona w hercach; Friefield/Free field oznacza wolne pole; Nahfield/Near Field oznacza bliskie pole.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
częstotliwość próbkowania
częstotliwość próbkowania

Ang. sample rate. W świecie cyfrowego audio częstotliwość próbkowania określa liczbę próbek na sekundę, które są pobierane z analogowego sygnału ciągłego. W celu odtworzenia danej częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości za pomocą dyskretnego zapisu cyfrowego konieczne jest zastosowanie dwukrotnie większej częstotliwości próbkowania (np. przy częstotliwości próbkowania wynoszącej 44100 Hz można zapisać dźwiękdźwiękdźwięk o maksymalnej częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości wynoszącej 22050 Hz).

RWxEZklo3uX0e
Grafika przedstawia wykres częstotliwości próbkowania sygnału. Po lewej stronie widoczna jest oś pionowa, zakończona u góry czarną strzałką, która przestawia częstotliwość próbkowania na sekundę, oznaczone małymi literami s oraz t w nawiasie. Pośrodku widoczna jest oś pozioma, zakończona na prawym końcu czarną strzałką, która przedstawia stałe próbkowanie oznaczone małą literą t. Na wykresie widoczna łamana linia szara obrazująca sygnał analogowy oraz pionowe czerwone kreski, dotykające linii szarej w dół lub w górę od osi poziomej, obrazujące sygnał dyskretny spróbkowany ze stałą częstotliwością próbkowania.
Sygnał analogowy (szary) i dyskretny (czerwony) spróbkowany ze stałą częstotliwością próbkowania
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
czułość
czułość

Ilość sygnału wyjściowego przy zadanym sygnale na wejściu.

DAW
DAW

Skrót od ang. Digital Audio Workstation, czyli cyfrowa stacja robocza audio. Jest to zazwyczaj bardzo rozbudowany program komputerowy, który jest przeznaczony do wszelkich prac dźwiękowych, w tym rejestracji i nieliniowej edycji nagrań audio oraz MIDI, postprodukcji dźwiękudźwiękdźwięku do obrazu itd. DAW jest wyposażony we wtyczkowe procesory audio, służące obróbce dźwiękudźwiękdźwięku. Jest to podstawowe narzędzie pracy realizatora dźwiękudźwiękdźwięku, montażysty audio, a także niemal każdego twórcy muzyki wykorzystującego komputer do nagrań. Do DAW zaliczamy przykładowo: Avid Pro Tools, PreSonus Studio One, Steinberg Cubase, Cockos Reaper, Apple Logic Pro, Ableton Live, Image Line FL Studio.

R7SUBpBWkh6SJ
Grafika przedstawia prostokątny panel jednego z programów DAW, na którym widać bardzo dużo linii poziomych, drobnych napisów, okrągłych symboli pokręteł. Są to wskazania potencjometrów poszczególnych kanałów dźwiękowych oraz przyciski do ich regulacji.
DAW
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
d‑box
d‑box

Urządzenie dopasowujące oporność wejściową systemu audio (np. wzmacniacza, konsoli) do oporności wyjściowej instrumentu. Zazwyczaj d‑box symetryzuje też sygnał.

RhhQlHlj7Kirk
Zdjęcie przedstawia urządzenie d‑box, które ma kształt szarego prostopadłościanu w ujęciu frontalnym. Na urządzeniu, w górnej części widoczne są dwa prostokątne suwaki. Po prawej i lewej stronie suwaków widoczne są pojedyncze czarne kółka z wpisanym w nie czarnym krzyżykiem – główki śrubek. Poniżej i powyżej suwaków widoczne są białe napisy. Poniżej po lewej stronie widoczna jest biała elipsa, w którą wpisany jest szary napis DOD. Poniżej napisu, po lewej stronie, widoczne są białe cyfry 256, podkreślone białą poziomą linią, poniżej której napis stage hand direct box. Po prawej stronie, poniżej białej poziomej linii, widoczny jest żółty kwadrat.
Di‑box pasywny
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
dźwięk
dźwięk

To ruch falifala dźwiękowafali w powietrzu lub w innym ośrodku sprężystym, który powstaje na skutek wibracji obiektu (źródła dźwiękuźródło dźwiękuźródła dźwięku) i pobudza znajdujące się w pobliżu cząsteczki powietrza lub innego ośrodka sprężystego. Z punktu widzenia psychologii dźwięk jest subiektywnym wrażeniem słuchowym.

fala dźwiękowa
fala dźwiękowa

To zaburzenie gęstości i ciśnieniaciśnienie akustyczneciśnienia danego ośrodka (np. powietrza), rozchodzące się w nim w zazwyczaj w postaci fali podłużnej, które wprawiają w drgania cząsteczki ośrodka.

instrumenty basowe
instrumenty basowe

To instrumenty generujące niskie spektrumspektrum częstotliwościowespektrum częstotliwościoweczęstotliwośćczęstotliwościowe dźwiękówdźwiękdźwięków, zazwyczaj poniżej 200 Hz. Mają również wyższe składoweskładowe basoweskładowe, które są ważne dla ich brzmienia.

RPV0R0S8ovnxj
Na zdjęciu widoczny jest fragment pudła kontrabasu w kolorze brązowym z fragmentem czterech strun, na których poziomo spoczywa smyczek.
Kontrabas
Źródło: https://www.pexels.com/, domena publiczna.
interferencja
interferencja

To dwustronne oddziaływanie dwóch falfala dźwiękowafal. Oddziaływanie to polega na miejscowym wzmocnieniu lub osłabieniu pola, które jest powiązane z faląfala dźwiękowafalą.

kapsuły dookólne/kierunkowe
kapsuły dookólne/kierunkowe

To kapsuły mikrofonumikrofonmikrofonu o charakterystyce dookólnejcharakterystyka dookólnadookólnej lub kierunkowej, “zbierającej” sygnał z zakresu kierunkowego, mieszczącego się w przedziale kilkudziesięciu stopni względem kapsuły.

R1Pids7muWp4r
Grafika przedstawia kapsułę dookólną mikrofonu. Przedmiot ma kształt szarego walca w ujęciu trzy czwarte o góry. W górnej części widoczna jest okrągła membrana, wykonana z bardzo cienkich linii tworzących gęstą kratownicę. Na froncie widoczny jest jasnoszary okrąg.
Kapsuła dookólna
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
kopułka (talerza)
kopułka (talerza)

Środek talerza, z charakterystycznym uwypukleniem. W kopułce znajduje się otwór do mocowania talerza na statywie.

RzmR4QbOxqX1S
Zdjęcie przedstawia okrągły talerz perkusyjny w kolorze srebrny, z lekko wypukłą, okrągłą częścią pośrodku w kolorze złotym, otoczoną okręgiem w kolorze czerwonym, w której umieszczone jest czarne pokrętło motylkowe. W górnej i dolnej części talerza czarne napisy i logo.
kopułka (talerza)
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
membrana
membrana

Element mikrofonumikrofonmikrofonu reagujący na falę akustycznąfala dźwiękowafalę akustyczną. Wprawienie membrany w ruch indukuje przepływ prądu w cewce magnetycznej (w mikrofonach dynamicznychmikrofon dynamicznymikrofonach dynamicznych) lub zmienia pojemność kondensatora (w mikrofonach pojemnościowychmikrofon pojemnościowymikrofonach pojemnościowych), którego membrany są okładkami.

mikrofon
mikrofon

Przetwornik akustycznyprzetwornik elektroakustycznyPrzetwornik akustyczny wejściowy, który pozwala przetworzyć drgania ośrodka drgającego (np. powietrza, powierzchni ciał stałych) w sygnał akustycznysygnał akustycznysygnał akustyczny.

mikrofon AKG C414
mikrofon AKG C414

Pojemnościowy mikrofon wielkomembranowymikrofon mało-/wielkomembranowyPojemnościowy mikrofon wielkomembranowy firmy AKG, o zmiennej charakterystyce, od dookólnejcharakterystyka dookólnadookólnej, przez kardioidalnącharakterystyka kardioidalnakardioidalną po ósemkową, dedykowany do uniwersalnych zastosowań instrumentalnychmikrofon instrumentalnyinstrumentalnych i wokalnychmikrofon wokalowywokalnych.

mikrofon AKG D112
mikrofon AKG D112

Dynamiczny mikrofonmikrofonDynamiczny mikrofon firmy AKG, o charakterystyce kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnacharakterystyce kardioidalnej, przeznaczony do instrumentów niskotonowych, generujących wysokie ciśnienie akustyczneciśnienie akustyczneciśnienie akustyczne, np. do bębna centralnego (basowego)instrumenty basowebębna centralnego (basowego) zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego.

mikrofon dynamiczny
mikrofon dynamiczny

MikrofonmikrofonMikrofon magnetoelektryczny. Cienka membranamembranamembrana oraz połączona z nią cewka, która jest umieszczona w silnym polu magnetycznym, są poruszane przez fale dźwiękowefala dźwiękowafale dźwiękowe wytwarzane przez drgania powietrza. W wyniku tego na zaciskach cewki powstaje napięcie. Drgania cewki, usytuowanej między biegunami magnesu, wzbudzają w niej prąd elektryczny, którego częstotliwośćczęstotliwośćczęstotliwość odpowiada częstości drgań fal dźwiękowychfala dźwiękowafal dźwiękowych.

RR5Wkq7gXJz2u
Na zdjęciu widoczny jest mikrofon dynamiczny, ustawiony w pionie. W górnej części widoczna jest czarna kulista membrana, wykonana z plecionki cienkich drucików, obwiedziona pośrodku czarnym paskiem. Do membrany przyłączona jest wąska pionowa cewka o walcowatym kształcie, w czarnej obudowie, służącej jako rękojeść, z prostokątnym panelem z włącznikiem. Powyżej i poniżej włącznika widoczne napisy w kolorze białym.
Mikrofon dynamiczny
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
mikrofon instrumentalny
mikrofon instrumentalny

MikrofonmikrofonMikrofon dedykowany przez producenta do zastosowań instrumentalnych, to rozróżnienie stosuje się głównie w mikrofonach dynamicznychmikrofon dynamicznymikrofonach dynamicznych, o charakterze mikrofonumikrofon dynamicznymikrofonu decydują jego czułośćczułośćczułość, odporność na ciśnienie akustyczneciśnienie akustyczneciśnienie akustyczne i pasmo przenoszenia.

mikrofon mało-/wielkomembranowy
mikrofon mało-/wielkomembranowy

MembranymembranaMembrany w mikrofonachmikrofonmikrofonach małomembranowych nie przekraczają średnicyśrednicaśrednicy 1,8 cm. Większe są uważane za mikrofony wielkomembranowe. Mikrofony małomembranowe mają mniejszą czułośćczułośćczułość i większą odporność na ciśnienie akustyczneciśnienie akustyczneciśnienie akustyczne niż mikrofony wiekomembranowe.

mikrofon Neumann U87
mikrofon Neumann U87

Pojemnościowymikrofon pojemnościowyPojemnościowy mikrofon wielkomembranowymikrofon mało-/wielkomembranowymikrofon wielkomembranowy firmy Georg Neumann Gmb‑H, o zmiennej charakterystyce, od dookólnejcharakterystyka dookólnadookólnej, przez kardioidalnącharakterystyka kardioidalnakardioidalną po ósemkowąmikrofon o charakterystyce ósemkowejósemkową, dedykowany do uniwersalnych zastosowań instrumentalnychmikrofon instrumentalnyinstrumentalnych i wokalnychmikrofon wokalowywokalnych.

R1Ay4tBB06bIX
Na zdjęciu widoczny jest mikrofon Neumann U87, w pozycji pionowej. W górnej części widoczna jest srebrna, pionowa, płaska membrana, wykonana z plecionki cienkich drucików. Do membrany przyłączona jest pionowa cewka w kolorze srebrnym. W dolnej części przymocowany uchwyt do mocowania wykonany z zaplecionych cienkich, srebrnych drucików. Poniżej widoczne jest mocowanie czarnego przewodu ze srebrnym pierścieniem.
Mikrofon Neumann U87
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
mikrofon o charakterystyce ósemkowej
mikrofon o charakterystyce ósemkowej

MikrofonmikrofonMikrofon wyposażony w dwie równoległe membranymembranamembrany, ułożone względem siebie pod kątem 180 stopni, zbierający sygnał akustycznysygnał akustycznysygnał akustyczny z dwóch stron mikrofonumikrofonmikrofonu.

mikrofon pojemnościowy
mikrofon pojemnościowy

MikrofonmikrofonMikrofon elektrostatyczny. MikrofonmikrofonMikrofon taki jest zbudowany z dwóch elektrod, które są podłączone do źródła napięcia stałego. Jedna z elektrod mikrofonumikrofonmikrofonu jest nieruchoma. Druga elektroda to membranamembranamembrana, na którą oddziałuje energia akustyczna wprawiająca ją w drgania. Pełnią one rolę okładek kondensatora, a każda zmiana odległości między dwiema elektrodami wpłynie na zmianę pojemności takiego kondensatora. Natomiast to ma wpływ na powstanie składowej zmiennej w stałym napięciu zasilającym kondensator i wymaga podania napięcia, najczęściej 48V.

R1MYCbpruFWrH
Na zdjęciu widoczny jest mikrofon pojemnościowy, w pozycji pionowej, na ukos. W górnej części widoczna jest czarna płaska membrana, wykonana z plecionki cienkich drucików, poniżej której biegnie cieniutki złoty pasek. Do membrany przyłączona jest wąska pionowa cewka o walcowatym kształcie, w czarnej obudowie, służąca jako rękojeść, pogrubiona w środkowej partii. W miejscu pogrubienia znajduje się malutki prostokątny panelem z niebieską kropką.
Mikrofon pojemnościowy
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
mikrofon Sennheiser MD 421
mikrofon Sennheiser MD 421

Dynamiczny mikrofonmikrofon dynamicznyDynamiczny mikrofon firmy Sennheiser, o charakterystyce kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnacharakterystyce kardioidalnej, przeznaczony do szerokiej gamy zastosowań instrumentalnychmikrofon instrumentalnyinstrumentalnych, od instrumentów perkusyjnychzestaw perkusyjnyinstrumentów perkusyjnych, przez gitary, wzmacniacze gitarowe aż po instrumenty dęte.

mikrofon Shure Beta 52
mikrofon Shure Beta 52

Dynamiczny mikrofonmikrofon dynamicznyDynamiczny mikrofon firmy Shure, o charakterystyce kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnacharakterystyce kardioidalnej, przeznaczony do instrumentów niskotonowych, które generują wysokie ciśnienie akustyczneciśnienie akustyczneciśnienie akustyczne, np. do bębna centralnego (basowego)instrumenty basowebębna centralnego (basowego) zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego.

R1LgYwWfgLQEd
Na grafice widoczny jest mikrofon dynamiczny Shure Beta 52, w ujęciu z boku, mający kształt odwróconej do góry litery L. Górna część zbudowana jest z szarej półkulistej membrany, wykonana z plecionki cienkich drucików, poniżej której biegnie cieniutki niebieski pasek. Do membrany przyłączona kopułkowata cewka, w czarnej obudowie. Od niej odchodzi w dół czarna rękojeść o nieregularnym kształcie, z trójkątnym wcięciem w środkowej partii.
mikrofon Shure Beta 52
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
mikrofon Shure Beta 91
mikrofon Shure Beta 91

Pojemnościowy mikrofonmikrofon pojemnościowyPojemnościowy mikrofon powierzchniowy firmy Shure, o charakterystyce kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnacharakterystyce kardioidalnej, dedykowany do instrumentów niskotonowych, które wytwarzają wysokie ciśnienie akustyczneciśnienie akustyczneciśnienie akustyczne, np. do bębna centralnego (basowego)instrumenty basowebębna centralnego (basowego) zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego.

mikrofon Shure SM57
mikrofon Shure SM57

Dynamiczny mikrofonmikrofon dynamicznyDynamiczny mikrofon firmy Shure, o charakterystyce kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnacharakterystyce kardioidalnej, dedykowany do szerokiej gamy zastosowań instrumentalnychmikrofon instrumentalnyinstrumentalnych, od instrumentów perkusyjnychzestaw perkusyjnyinstrumentów perkusyjnych, przez gitary, wzmacniacze gitarowe aż po instrumenty dęte.

mikrofon Shure SM58
mikrofon Shure SM58

Dynamiczny mikrofonmikrofon dynamicznyDynamiczny mikrofon firmy Shure, o charakterystyce kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnacharakterystyce kardioidalnej, dedykowany do zastosowań wokalnych.

RHusapdmbkA9X
mikrofon Shure Sm58 Na zdjęciu widoczny jest mikrofon Shure Sm58, ustawiony w pionie. W górnej części widoczna jest srebrna kulista membrana, wykonana z plecionki cienkich drucików, obwiedziona pośrodku srebrnym paskiem. Do membrany przyłączona jest wąska pionowa cewka o walcowatym kształcie, w czarnej obudowie, służąca jako rękojeść.
mikrofon Shure Sm58
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
mikrofon Shure SM81
mikrofon Shure SM81

Pojemnościowy mikrofonmikrofon pojemnościowyPojemnościowy mikrofon małomembranowymikrofon mało-/wielkomembranowymałomembranowy firmy Shure, o charakterystyce kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnacharakterystyce kardioidalnej, dedykowany do szerokiej gamy zastosowań instrumentalnychmikrofon instrumentalnyinstrumentalnych, w szczególności do instrumentów akustycznych, perkusyjnychzestaw perkusyjnyperkusyjnych, blach perkusyjnychblachyblach perkusyjnych.

mikrofon subbasowy
mikrofon subbasowy

MikrofonmikrofonMikrofon przeznaczony do przetwarzania niskich częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości, np. basu, bębna centralnego. Zazwyczaj o bardzo dużej, ciężkiej membraniemembranamembranie, wytworzonej z głośnika 6‑8-10 calowego, służącego tu jako mikro.

RtI3dziwi5JQD
Na zdjęciu widoczny jest mikrofon subbasowy, ustawiony w pionie. W górnej części widoczna jest srebrno‑szara kulista membrana, wykonana z plecionki cienkich drucików, poniżej której znajduje się dookolny szaro‑metaliczny pasek. Do membrany przyłączona jest pionowa cewka o walcowatym kształcie, w czarnej obudowie, zakończona kuliście, służąca jako rękojeść. W jej dolnej części widoczne są, od góry, symbol mikrofonu i napis MUTE, okrągłe, szare pokrętło z pomarańczowym kółkiem w środku, oraz duże okrągłe szare pokrętło.
mikrofon subbasowy
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
mikrofon wokalowy
mikrofon wokalowy

MikrofonmikrofonMikrofon dedykowany przez producenta do zastosowań wokalnych. O charakterze mikrofonumikrofonmikrofonu decydują jego czułośćczułośćczułość, odporność na ciśnienie akustyczneciśnienie akustyczneciśnienie akustyczne i pasmo przenoszenia.

RgyCU0zNBK37v
Na zdjęciu widoczny jest mikrofon ustawiony w pionie. W górnej części widoczna jest srebrna kulista membrana, wykonana z plecionki cienkich drucików, obwiedziona pośrodku niebieskim paskiem. Do membrany przyłączona jest wąska pionowa cewka o walcowatym kształcie, w czarnej obudowie, służąca jako rękojeść, z napisem SPEAK UP. W dolnej części widoczny jest czarny przewód odchodzący od cewki.
mikrofon wokalowy
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
mikrofon wstęgowy
mikrofon wstęgowy

MikrofonmikrofonMikrofon, w którym za membranęmembranamembranę służy cienka wstęga aluminiowa, która indukuje poprzez ruch spowodowany działaniem energii akustycznej. Ma tu miejsce indukcja prądu w polu magnetycznym, w którym jest rozpięta membranamembranamembrana. Mikrofony wstęgowe charakteryzują się bardzo dużą czułościączułośćczułością i bardzo małą odpornością na ciśnienie akustyczneciśnienie akustyczneciśnienie akustyczne.

mikrofonowanie
mikrofonowanie

Inaczej mikrofonizacja. To zastosowanie przetworników akustycznychprzetwornik elektroakustycznyprzetworników akustycznych, czyli mikrofonówmikrofonmikrofonów, w celu przetworzenia fali akustycznejfala dźwiękowafali akustycznej w sygnał akustycznysygnał akustycznysygnał akustyczny.

miksowanie
miksowanie

To zabieg polegający na mieszaniu wielu źródełźródło dźwiękuźródeł dźwiękudźwiękdźwięku, poprzez ustawianie poziomów głośności lub panoramy ścieżki, aby stworzyły jedną, spójną całość brzmieniową.

mostek (kontrabasu)
mostek (kontrabasu)

Podstawka pod struny. Element instrumentu umieszczony na pudle rezonansowympudło rezonansowepudle rezonansowym, na którym opierają się struny.

naciąg rezonansowy
naciąg rezonansowy

Dolny lub tylni (patrząc od strony perkusisty) naciąg bębna (instrumentu) perkusyjnegozestaw perkusyjnyperkusyjnego (tomu, werbla, bębna centralnego), który służy do wzmacniania lub tłumienia określonych częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości naciągu, w który się uderza.

odpowiedzi częstotliwościowe
odpowiedzi częstotliwościowe

Odpowiedź częstotliwościowaczęstotliwośćczęstotliwościowa pomieszczenia. Charakterystyka rezonansówrezonansrezonansów danego pomieszczenia, która wynika z kształtu, kubatury i materiałów użytych do budowy ścian, podłóg i sufitów pomieszczenia oraz znajdującego się w nim wyposażenia.

overhead
overhead

Obraz akustyczny zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego, mikrofonizowanymikrofonowaniemikrofonizowany znad zestawu (znad głowy perkusisty) w różnych konfiguracjach sprzętowych i różnymi technikami mikrofonizacyjnymimikrofonowaniemikrofonizacyjnymi.

podcięcia (w pasmach)
podcięcia (w pasmach)

W miksie to ściszanie określonych częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości w celu ich eliminacji lub zmniejszenia ich głośności w ogólnym obrazie dźwiękowym.

pudło rezonansowe
pudło rezonansowe

Jeden z elementów tworzących instrument. Pudło, którego kształt, materiał, z którego jest wykonane, wielkość oraz rozmieszczenie otworów decydują o brzmieniu instrumentu. Wydobywany dźwiękdźwiękdźwięk, np. ze strun, wprawia w ruch powietrze zamknięte w pudle, tym samym wywołując jego rezonansrezonansrezonans.

przegłos
przegłos

Zjawisko (w nagraniach) docierania do mikrofonumikrofonmikrofonu dedykowanego danemu instrumentowi dźwiękudźwiękdźwięku innych instrumentów, np. z zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego („w mikrofoniemikrofonmikrofonie hi‑hatu było słychać wyraźny przegłos werbla”).

przesterowanie
przesterowanie

Zniekształcenie powstałe w wyniku podania na wejście liniowe wyższego poziomu sygnałusygnał liniowysygnału, niż może on przetworzyć.

przetwornik elektroakustyczny
przetwornik elektroakustyczny

Urządzenie przetwarzające prąd elektryczny na fale dźwiękowefala dźwiękowafale dźwiękowe i odwrotnie. Najpopularniejszymi wejściowymi przetwornikami elektroakustycznymi, zamieniającymi dźwiękdźwiękdźwięk na sygnał elektryczny są mikrofonymikrofonmikrofony.

rezonans
rezonans

Zjawisko zachodzące dla fal dźwiękowychfala dźwiękowafal dźwiękowych. Polega ono na pobieraniu ze źródła drgań, o częstotliwościachczęstotliwośćczęstotliwościach równych lub zbliżonych do częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości drgań własnych układu, energii fal akustycznychfala dźwiękowafal akustycznych przez układ akustyczny. W efekcie tego dochodzi do generowania, wzmacniania lub filtrowania drgań o takich częstotliwościachczęstotliwośćczęstotliwościach. Jest to niezwykle ważne zjawisko dla funkcjonowania akustycznych instrumentów muzycznych, dzięki temu, że stwarza możliwość generowania wybranego tonu (np. przez flet lub trąbkę). Pudła rezonansowepudło rezonansowePudła rezonansowe akustycznych instrumentów strunowych wzmacniają dźwiękdźwiękdźwięk generowany przez strunę i nadają ton instrumentowi.

rezonator Helmholtza
rezonator Helmholtza

To zamknięta porcja powietrza, która dzięki niewielkiemu otworowi jest połączona z powietrzem na zewnątrz. Zamknięte powietrze rezonuje z jedną częstotliwościączęstotliwośćczęstotliwością, która zależy od objętości naczynia i geometrii jego otworu. Rezonator służy jako ustrój do tłumienia niepożądanych odpowiedzi częstotliwościowychodpowiedzi częstotliwościoweodpowiedzi częstotliwościowych pomieszczenia lub jako ustrój generujący określone dźwiękidźwiękdźwięki (np. w akordeonie).

rider
rider

Dokument będący załącznikiem do umowy między zespołem a organizatorem występu. Rider techniczny zawiera wymagania techniczne artysty.

separacja od tła
separacja od tła

To wyodrębnienie danego źródłaźródło dźwiękuźródła dźwiękudźwiękdźwięku od innych dźwiękówdźwiękdźwięków poprzez umiejętną mikrofonizacjęmikrofonowaniemikrofonizację, czyli przykładowo przez takie ustawienie mikrofonówmikrofon instrumentalnymikrofonów kierunkowych dla fletu, aby “zbierały” jak najmniej zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego stojącego na scenie.

składowe basowe
składowe basowe

Niskie składowe spektrumspektrum częstotliwościowespektrum częstotliwościowegoczęstotliwośćczęstotliwościowego dźwiękudźwiękdźwięku (poniżej 200 Hz).

składowe melodyczne
składowe melodyczne

Składowe (częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości) dźwiękudźwiękdźwięku, które decydują o melodii i harmonii utworu.

składowe pasma
składowe pasma

CzęstotliwościczęstotliwośćCzęstotliwości tworzące spektrum częstotliwościowespektrum częstotliwościowespektrum częstotliwościowe danego instrumentu.

spektrum częstotliwościowe
spektrum częstotliwościowe

Inaczej widmo częstotliwościowe. To rozkład natężeń składowych harmonicznych sygnału w funkcji ich częstotliwościczęstotliwośćczęstotliwości. Jest to jedno z podstawowych zagadnień przetwarzania sygnałów. Termin ten ma zastosowanie do różnych zjawisk fizycznych (np. światła lub falfala dźwiękowafal elektromagnetycznych czy akustycznych).

sybilanty
sybilanty

Spółgłoski szczelinowe, świszczące i syczące, głośne i o nieprzyjemnym brzmieniu, „sss”, czyli s, sz, ś, cz, z, dz, ż/rz, dż, ć, dź.

sygnał akustyczny
sygnał akustyczny

To dźwiękdźwiękdźwięk w postaci sygnału elektrycznego, który odwzorowuje sinusoidalny przebieg czasowy ciśnienia akustycznegociśnienie akustyczneciśnienia akustycznego.

sygnał liniowy
sygnał liniowy

Sygnał elektryczny odwzorowujący przebieg amplitudy drgań fali akustycznejfala dźwiękowafali akustycznej. Sygnał liniowy ma wartość około jednego wolta, co oznacza, że jego poziom jest około 1000 razy wyższy w porównaniu do sygnału mikrofonowego. Sygnał liniowy jest przesyłany z przedwzmacniacza do wzmacniacza, który następnie zasila głośniki.

szerokość stereofoniczna, obraz stereofoniczny
szerokość stereofoniczna, obraz stereofoniczny

Wirtualna przestrzeń dźwiękowa, generowana podczas miksowaniamiksowaniemiksowania muzycznego w studio nagraniowym. Wykorzystuje właściwości ludzkiego słuchu. Dwa równoległe sygnały (umownie lewy i prawy) są podawane odpowiednio na prawy i lewy głośnik zestawu stereofonicznego. Różnice między nimi sprawiają, że lewe ludzkie ucho odbiera nieco inny sygnał niż prawe, a mózg generuje obraz stereofoniczny mający w naturze za zadanie umiejscowienie źródłaźródło dźwiękuźródła dźwiękudźwiękdźwięku w przestrzeni.

średnica
średnica

Średnia część pasma częstotliwościowego słyszalnego przez człowieka, odpowiedzialna m.in. za ludzką mowę, o zakresie od około 200 do 2000 Hz.

technika mikrofonizacyjna AB
technika mikrofonizacyjna AB

To jeden z podstawowych sposobów rejestracji nagrań stereofonicznych. Ta technika mikrofonizacyjnamikrofonowaniemikrofonizacyjna opiera się na wykorzystaniu dwóch mikrofonówmikrofonmikrofonów monofonicznych, które są rozstawione na znaczną odległość, zwykle kilkudziesięciu centymetrów, ale odległość ta może wynosić także mniej niż pół metra lub być większa niż 1 metr. Z powodu odległości, na którą są rozstawione mikrofonymikrofonmikrofony, powstaje różnica czasowa między sygnałami zbieranymi przez nie. Mogą być stosowane różne rodzaje mikrofonówmikrofonmikrofonów, chociaż najczęściej są używane mikrofonymikrofonmikrofony dookólnecharakterystyka dookólnadookólne. Ustawia się je symetrycznie do źródłaźródło dźwiękuźródła nagrywanego dźwiękudźwiękdźwięku. Technika mikrofonizacyjnamikrofonowaniemikrofonizacyjna AB jako system reprezentuje stereofonię fazową.

technika mikrofonizacyjna ORTF
technika mikrofonizacyjna ORTF

To jeden z podstawowych sposobów rejestracji nagrań stereofonicznych. Ta technika mikrofonizacyjnamikrofonowaniemikrofonizacyjna opiera się na wykorzystaniu pary monofonicznych mikrofonówmikrofonmikrofonów kardioidalnychcharakterystyka kardioidalnakardioidalnych, które są umieszczone w odległości 17 cm, z kątem rozwarcia 110 stopni. ORTF to technika pośrednia pomiędzy ABtechnika mikrofonizacyjna ABAB a XYtechnika mikrofonizacyjna XYXY i jako system reprezentuje stereofonię natężeniowo‑fazową. Między mikrofonamimikrofonmikrofonami występują różnice czasowe, które są wynikiem ich rozstawienia, oraz różnice natężeniowe, które wynikają rozwarcia kątowego ich charakterystyk kierunkowych.

technika mikrofonizacyjna XY
technika mikrofonizacyjna XY

To jeden z podstawowych sposobów rejestracji nagrań stereofonicznych. Omikrofonowanie XY bazuje na wykorzystaniu dwóch monofonicznych mikrofonówmikrofonmikrofonów znajdujących się bardzo blisko siebie, jeden nad drugim. Osie symetrii mikrofonówmikrofonmikrofonów są ustawione pod kątem, a same mikrofonymikrofonmikrofony są kierunkowe, o charakterystyce ósemkowejmikrofon o charakterystyce ósemkowejósemkowej lub kardioidalnejcharakterystyka kardioidalnakardioidalnej. W praktyce para mikrofonówmikrofonmikrofonów do realizacji nagrań techniką XY jest często wykonana w postaci pojedynczego mikrofonumikrofonmikrofonu z dwoma kapsułamikapsuły dookólne/kierunkowekapsułami zamkniętymi we wspólnej obudowie.

wczesny atak bębna, atak instrumentu
wczesny atak bębna, atak instrumentu

Moment uderzenia lub wydobycia dźwiękudźwiękdźwięku za pomocą pałki, kostki, palca, po którym następuje wybrzmienie bębna, struny.

zestaw perkusyjny
zestaw perkusyjny

Zestaw instrumentów perkusyjnych, używany głównie w muzyce rozrywkowej; w skład podstawowego i typowego zestawu wchodzą zazwyczaj: bęben centralny (basowy)instrumenty basowebęben centralny (basowy), werbel, tomy (bębny przejściowe), hi‑hat, ride, crash. Zestawy perkusyjne mogą oczywiście diametralnie się różnić i być rozbudowywane o dziesiątki innych instrumentów perkusyjnych.

R81qfQ3PzfL7w
Na zdjęciu widoczny jest zestaw instrumentów perkusyjnych. Pośrodku znajdują się cztery walcowate czerwone bębny, ustawione bokiem, oraz jeden walcowaty czerwony bęben, ustawiony frontalnie. Na lewo od bębnów ustawiony na srebrnym pionowym stojaku złoty talerz perkusyjny, usytuowany w pozycji trzy czwarte. Na prawo od bębnów dwa talerze perkusyjne. Bliżej bębnów na srebrnym pionowym stojaku złoty talerz perkusyjny, usytuowany w pozycji trzy czwarte, zaś na prawo od niego na srebrnym, niskim, pionowym stojaku złoty talerz perkusyjny, usytuowany w pozycji poziomej.
Zestaw perkusyjny
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
zjawiska fazowe
zjawiska fazowe

Wrażenia dźwiękowe, które powstają w wyniku zmiany faz równoległych sygnałów względem siebie. Są wykorzystywane np. w efektach typu phazer.

źródło dźwięku
źródło dźwięku

Oznacza ośrodek emitujący drgania, które wywołują falę akustycznąfala dźwiękowafalę akustyczną; w wymiarze ludzkiej percepcji są to drgania wywołujące wrażenia słuchowe.

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela