Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun, obudowy, klawiatury, mechanizmu oraz urządzenia pedałowego
AUD.03. Budowa i renowacja fortepianów i pianin - Technik budowy i strojenia fortepianów i pianin 311945
Słownik pojęć do e‑materiału
Mosiężna śruba z otworami, przez które przechodzą strunystruny, tworząc jeden chórchór. Śruba umieszczona jest w ramie żeliwnejramie żeliwnej. Najczęściej wkręcana do ramyramy fortepianowej i mocowana na wcisk (wbijana) do ramyramy pianinowej.
Film edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinieFilm edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinie
Źródło: Strona internetowa https://maciejka.org.pl, Nauka gry na pianinie - Częstochowa, https://maciejka.org.pl/stroiciel/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Proces sztucznego rozciągania strunstrun poprzez ich dociskaniedociskanie za pomocą narzędzia zwanego biglownicąbiglownicą. Biglowanie ma na celu rozciągnięcie strunstrun tak, aby wcześniej osiągnęły one swoją właściwą sprężystość oraz, aby potem nie rozstrajały się zbyt często.
Mapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strunMapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun
Źródło: Strona internetowa musial.com.pl, Pianina fortepianowe service Musiał, http://musial.com.pl/przyklady_renowacja_p_vogel_sohn.html [dostęp 15.02.2023 r.].
Narzędzie do biglowaniabiglowania strunstrun stalowych w pianinie lub fortepianie. Może być wykonana z drewna lub metalu.
Mapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strunMapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun
Źródło: Strona internetowa ARS POLONICA Blog, Stroiciele i partacze, albo Ile kosztuje strojenie pianina?, http://arspolonica.ocross.net/stroiciele-i-partacze/ [dostęp 15.02.2023 r.].
W pianinie lub fortepianie to zespół wspólnie brzmiących jednej, dwóch lub trzech strunstrun o tej samej wysokości dźwięku.
Film edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinieFilm edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinie
Źródło: Strona internetowa Pianoclassica Strojenie pianin i fortepianów, Historia i budowa fortepianu i pianina, http://www.strojenie-pianin.pl/index.php?strona=historia [dostęp 15.02.2023 r.].
To strojenia wstępne, pierwsze strojenia bez udziału klawiatury oraz mechanizmu odbywające się na naciągniętych strunachnaciągniętych strunach samej dźwięcznicydźwięcznicy, czyli szkieletu wraz z dnem rezonansowymdnem rezonansowym oraz ramą żeliwnąramą żeliwną. Cwikowanie wykonuje się ręcznie, przy użyciu kostki gitarowej, tak zwanego piórkapiórka, oraz klucza stroicielskiegoklucza stroicielskiego. Proces polega na podciągnięciu wszystkich strun na odpowiednią wysokość właściwego stroju, aby osiągnąć początkowe rozciągnięcie drutu stalowego.
Mapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strunMapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja akustyki, https://pianorenovation.pl/renowacja-akustyki/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Jeden z zespołów wchodzących w skład budowy pianina lub fortepianu składający się z płyty rezonansowej (świerk wysokogórski lub drewno jodłowe o właściwościach rezonansowych z przetarcia promienistego), progu wiolinowegoprogu wiolinowego, mostka basowegomostka basowego (drewno liściaste bukowe lub klonowe) oraz żeber wykonanych z drewna iglastego świerkowego lub jodłowego.
Animacja w 3D – Proces drgania strunyAnimacja w 3D – Proces drgania struny
Źródło: Strona internetowa pianoforte, Naprawa dna rezonansowego, https://www.piano-forte.pl/naprawa-dna-rezonansowego.html [dostęp 15.02.2023 r.].
To nacisk strun na próg wiolinowypróg wiolinowy lub mostek basowymostek basowy, inaczej wyniesienie strunystruny przez mostekmostek lub prógpróg ponad prógpróg agrafyagrafy lub ramy żeliwnejramy żeliwnej oraz kołek zaczepowykołek zaczepowy.
Mapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strunMapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
To akustyczna część instrumentu, w skład której wchodzą trzy zespoły pianina i fortepianu, czyli drewniany szkielet, dno rezonansowedno rezonansowe oraz rama żeliwnarama żeliwna z naciągiem strunnaciągiem strun wraz z kołkami stroikowymikołkami stroikowymi.
Mapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strunMapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja akustyki, https://pianorenovation.pl/renowacja-akustyki/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Zakończenie struny basowejstruny basowej lub wiolinowej spoczywającej na kołku zaczepowymkołku zaczepowym ramy żeliwnejramy żeliwnej={rama żeliwna z naciągiem strunstrun.
Film edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinieFilm edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinie
Źródło: Strona internetowa http://fortebass.com, Produkcja strun basowych do fortepianów i pianin, http://fortebass.com [dostęp 15.02.2023 r.].
Narzędzie, którego zadaniem jest wygenerowanie dźwięku. Służy do wyznaczania wzorcowej wysokości dla dźwięku aIndeks górny ¹¹ (a razkreślne), o częstotliwości 440 Hz (herców).
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja fortepianów, https://pianorenovation.pl/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Narzędzie służące do obracania w nim kołka stroikowegokołka stroikowego w celu nawinięcia strunystruny. Wykorzystywany podczas montażu strun do pianina lub fortepianu.
Film edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinieFilm edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinie
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja fortepianów, https://pianorenovation.pl/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Rodzaj klucza nasadowego, który ma najczęściej specjalną końcówkę w kształcie ośmioramiennej gwiazdy. Służy do strojenia pianina lub fortepianu. Nakłada się go na kołek stroikowykołek stroikowy, który obraca się w lewo lub prawo – naciągającnaciągając lub poluźniając strunęstrunę, co powoduje podwyższanie lub obniżanie dźwięku.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja fortepianów, https://pianorenovation.pl/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Nazywany również kluczem kwadratowym jest to narzędzie w kształcie litery T służące do obracania w nim kołka stroikowegokołka stroikowego w celu nawinięcia strunystruny. Wykorzystywany podczas montażu strun do pianina lub fortepianu.
Film edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinieFilm edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinie
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja fortepianów, https://pianorenovation.pl/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Element wchodzący w skład dźwięcznicydźwięcznicy. Wykonany ze stali, usadowiony w strojnicystrojnicy. Nawinięte na nim strunastruna podciągana lub poluźniana jest za pomocą klucza stroicielskiegoklucza stroicielskiego, który powoduje obracanie się kołka wokół własnej osi.
Animacja w 3D – Proces drgania strunyAnimacja w 3D – Proces drgania struny
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
Element wchodzący w skład zespołu rama żeliwnarama żeliwna z naciągiem strunnaciągiem strun. Wykonany ze stali, usadowiony w ramieramie, służący do zaczepiania na nim strun wiolinowychwiolinowych i basowychbasowych.
Animacja w 3D – Proces drgania strunyAnimacja w 3D – Proces drgania struny
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
Element galanterii metalowej pianinowej lub fortepianowej, wchodzący w skład progu wiolinowegoprogu wiolinowego oraz mostka basowegomostka basowego.
Animacja w 3D – Proces drgania strunyAnimacja w 3D – Proces drgania struny
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
Jeden z podzespołów wchodzących w skład zespołu dno rezonansowedno rezonansowe wykonane z drewna liściastego bukowego lub klonowego. Przyklejony do wierzchniej strony płyty rezonansowej pianinowej lub fortepianowej, służy jako oparcie strunstrun stalowych z nawojem miedzianym – basowych.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
Komplet strun wiolinowychstrun wiolinowych (stalowych gładkich) i basowychbasowych (stalowych z nawojem miedzianym) wchodzących w skład zespołu rama żeliwnarama żeliwna z naciągiem strun.
Animacja w 3D – Proces drgania strunyAnimacja w 3D – Proces drgania struny
Źródło: Strona internetowa pianoforte, Wymiana strojnicy, https://www.piano-forte.pl/wymiana-strojnicy.html [dostęp 15.02.2023 r.].
Kostka gitarowa, najczęściej wykonana z tworzywa sztucznego służy do szarpania strun w gitarze. Przy pianinach lub fortepianach używana do strojeń wstępnych, czyli tzw. cwikowaniacwikowania.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa Wikipedia.pl, hasło Kostka gitarowa, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kostka_gitarowa [dostęp 15.02.2023 r.].
Narzędzie używane podczas montażu strun do pianina lub fortepianu. Może być prosty, zakrzywiony lub haczykowaty. Służy do podciągania struny na kołku stroikowymkołku stroikowym.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja fortepianów, https://pianorenovation.pl/ [dostęp 15.02.2023 r.].
To wystający element agrafyagrafy pianinowej, na której oparta jest struna.
Mapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strunMapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun
Źródło: Strona internetowa Fortepiany w polskich zbiorach, Fortepian pierwszej połowy XIX w., http://fortepian.instrumenty.edu.pl/pl/historia/fortepian-pierwszej-polowy-xix-w- [dostęp 15.02.2023 r.].
Jeden z podzespołów wchodzących w skład zespołu, dno rezonansowedno rezonansowe wykonane z drewna liściastego bukowego lub klonowego. Przyklejony do wierzchniej strony płyty rezonansowej pianinowej lub fortepianowej, służy jako oparcie strunstrun stalowych – wiolinowych.
Animacja w 3D – Proces drgania strunyAnimacja w 3D – Proces drgania struny
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
Jeden z zespołów wchodzących w skład budowy pianina lub fortepianu składający się z żeliwnej płyty, mosiężnych agrafagraf, stalowych kołków zaczepowychkołków zaczepowych oraz naciągu strunnaciągu strun (struny wiolinowestruny wiolinowe – gładkie stalowe oraz struny basowestruny basowe – stalowe z nawojem miedzianym).
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
Najczęściej wykonana ze sklejki lub warstw drewna klejonego, tzw. masywu, z twardego drewna twardego drzew liściastych, np. buku lub klonu. Jest bazą usadowienia kołków stroikowychkołków stroikowych.
Animacja w 3D – Proces drgania strunyAnimacja w 3D – Proces drgania struny
Źródło: Strona internetowa pianoforte, Wymiana strojnicy, https://www.piano-forte.pl/wymiana-strojnicy.html [dostęp 15.02.2023 r.].
To struna wykonana z drutu stalowego z miedzianym oplotem zwanym nawojem. Wykonywana na specjalnej maszynie zwanej nawijarką do strun basowych. Zakładana do pianina lub fortepianu w polu basowym (mostek basowymostek basowy), ale również wiolinowym (próg wiolinowypróg wiolinowy) – w zależności od modelu instrumentu.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa http://fortebass.com, Produkcja strun basowych do fortepianów i pianin, http://fortebass.com [dostęp 15.02.2023 r.].
To struna stalowa nazywana stalówką lub struna gładką. Wykonana z drutu stalowego o odpowiedniej średnicy oraz długości w zależności od pola jej usytuowania w pianinie lub fortepianie.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa www.pianino.xmc.pl, Pianino, https://www.pianino.xmc.pl [dostęp 15.02.2023 r.].
Aluminiowy szablon, wykorzystywany do pomiaru wyniesienia na progu wiolinowymprogu wiolinowym oraz mostku basowymmostku basowym w pianinie lub fortepianie.
Film edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinieFilm edukacyjny – Regulacja i montaż ramy żeliwnej z naciągiem strun w fortepianie i pianinie
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja fortepianów, https://pianorenovation.pl/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Elektroniczny generator dźwięku wykorzystywany do strojenia instrumentów muzycznych. Tuner elektroniczny to zazwyczaj małe, podręczne urządzenie, które za pomocą wbudowanych głośników wysyła żądany dźwięk i czasami ułatwia strojenie instrumentów. Tunery są wyposażone również w wyświetlacz, na którym – za pomocą wskazówki lub diody – pokazywana jest wysokość dźwięku podłączonego instrumentu lub instrumentu znajdującego się w zasięgu wbudowanego w nie mikrofonu.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa PIANO RENOVATION, Renowacja fortepianów, https://pianorenovation.pl/ [dostęp 15.02.2023 r.].
Zakończenie struny basowejbasowej lub wiolinowejwiolinowej (niekiedy w starych instrumentach) spoczywającej na kołku zaczepowymkołku zaczepowym ramy żeliwnejramy żeliwnej.
Plansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianinaPlansza interaktywna – Regulacja poszczególnych elementów ramy żeliwnej fortepianu i pianina
Źródło: Strona internetowa http://fortebass.com, Produkcja strun basowych do fortepianów i pianin, http://fortebass.com [dostęp 15.02.2023 r.].
To tzw. strzałka ugięcia, a więc wypukłość płyty, zwana również czaszą. Płyta rezonansowa jest zamontowana do szkieletu na styk poprzez oblistwienie spoczynkowe. Jej środek posiada wypukłość w kierunku strun tak, aby były one wyniesione przez mostek basowymostek basowy i próg wiolinowypróg wiolinowy ponad miejsca swojego oparcia, a więc ponad prógpróg agrafyagrafy lub próg ramy żeliwnejramy żeliwnej oraz kołek zaczepowykołek zaczepowy.
Mapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strunMapa myśli – Reguluję zespoły i podzespoły fortepianów i pianin: ramy żeliwnej z naciągiem strun
Źródło: Strona internetowa pianoforte, Naprawa dna rezonansowego, https://www.piano-forte.pl/naprawa-dna-rezonansowego.html [dostęp 15.02.2023 r.].