E-materiały do kształcenia zawodowego

Organizacja sesji nagraniowej

AUD.09 Realizacja nagrań - Technik realizacji nagrań 352123

Słownik pojęć

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑zasobie.

1
blachy
blachy

Potoczna nazwa talerzy perkusyjnych, które są wykonane z różnych rodzajów metalu. To instrumenty o nieokreślonej wysokości dźwięku.

R1AHzvCHiCggw
Zdjęcie przedstawia okrągły talerz perkusyjny w kolorze starego złota, z lekko wypukłą, okrągłą częścią pośrodku, w której umieszczone jest czarne pokrętło motylkowe. W górnej i dolnej części talerza czarne napisy i logo.
blachy
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
bramki szumów
bramki szumów

Ang. noise‑gate. To bramki szumów, urządzenia służące do zamykania lub wyciszania toru audiotor audiotoru audio, gdy moc sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału spadnie poniżej zadanego progu zadziałania.

R18ejOh4EAvUx
Zdjęcie przedstawia urządzenie stosowane do pracy z torem audio, w ujęciu trzy czwarte. Widać czarny prostopadłościan, na przednim boku widoczny jest panel z lampkami i pokrętłami oraz w górnej części z napisem w niebieskim kolorze Alesis Micro Gate. Poniżej napisu, od lewej trzy czarne okrągłe pokrętła threshold, delay i rate, ustawione w różnych pozycjach, a na każdym z nich mały biały prostokąt, który wskazuje ustawienie pozycji. Dookoła pokręteł krótkie białe kreski ułożone promieniście, w równych odstępach. Na prawo, w górnym polu panelu trzy kółka – lampki sygnalizacyjne, od lewej, zielone – open, czarne – delay, czerwone – close. Poniżej biały sześcian z napisem in/out.
bramki
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
brumienie
brumienie

Niepożądane przydźwięki prądowe, przenikające do sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału audio. Zwykle słychać je jako charakterystyczne buczenie.

częstotliwość próbkowania
częstotliwość próbkowania

Ang. sample rate. W świecie cyfrowego audio częstotliwość próbkowania określa liczbę próbek na sekundę, które są pobierane z analogowego sygnałusygnał analogowy i cyfrowyanalogowego sygnału ciągłego. W celu odtworzenia danej częstotliwości za pomocą dyskretnego zapisu cyfrowego konieczne jest zastosowanie dwukrotnie większej częstotliwości próbkowania (np. przy częstotliwości próbkowania wynoszącej 44100 Hz można zapisać dźwięk o maksymalnej częstotliwości wynoszącej 22050 Hz).

DAW
DAW

Skrót od ang. Digital Audio Workstation, czyli cyfrowa stacja robocza audio. Jest to zazwyczaj bardzo rozbudowany program komputerowy, który jest przeznaczony do wszelkich prac dźwiękowych, w tym rejestracji i nieliniowej edycji nagrań audio oraz MIDIMIDIMIDI, postprodukcjipostprodukcja materiału dźwiękowegopostprodukcji dźwięku do obrazu itd. DAW jest wyposażony we wtyczkowe procesoryprocesory pogłosowe, efektoweprocesory audio, służące obróbceobróbka procesorowaobróbce dźwięku. Jest to podstawowe narzędzie pracy realizatora dźwięku, montażysty audio, a także niemal każdego twórcy muzyki wykorzystującego komputer do nagrań. Do DAW zaliczamy przykładowo: Avid Pro Tools, PreSonus Studio One, Steinberg Cubase, Cockos Reaper, Apple Logic Pro, Ableton Live, Image Line FL Studio.

R1T01m1QooKfr
Grafika przedstawia prostokątny panel jednego z programów DAW, na którym widać bardzo dużo linii poziomych, drobnych napisów, okrągłych symboli pokręteł. Są to wskazania potencjometrów poszczególnych kanałów dźwiękowych oraz przyciski do ich regulacji.
DAW
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
d‑boxy
d‑boxy

Urządzenieurządzenie wejścioweUrządzenie dopasowujące oporność wejściową systemu audio (np. wzmacniacza, konsoli) do oporności wyjściowej instrumentu. Zazwyczaj d‑box symetryzujesymetryzacja sygnałusymetryzuje też sygnałsygnał analogowy i cyfrowysygnał.

R1U7sJAyrqPMH
Zdjęcie przedstawia urządzenie d‑box, które ma kształt szarego prostopadłościanu w ujęciu frontalnym. Na urządzeniu, w górnej części widoczne są dwa prostokątne suwaki. Po prawej i lewej stronie suwaków widoczne są pojedyncze czarne kółka z wpisanym w nie czarnym krzyżykiem – główki śrubek. Poniżej i powyżej suwaków widoczne są białe napisy. Poniżej po lewej stronie widoczna jest biała elipsa, w którą wpisany jest szary napis DOD. Poniżej napisu, po lewej stronie, widoczne są białe cyfry 256, podkreślone białą poziomą linią, poniżej której napis stage hand direct box. Po prawej stronie, poniżej białej poziomej linii, widoczny jest żółty kwadrat.
Di‑box pasywny
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
dead room
dead room

Inaczej kabina wokalnakabina wokalnakabina wokalna. Pomieszczenie o bardzo krótkim, niemal zerowym, czasie pogłosu, który uzyskuje się dzięki zastosowaniu materiałów i ustrojów chłonących dźwięk. Jest przeznaczone do nagrywania wokali i innych instrumentów, gdzie wskazany jest brak tła akustycznego pomieszczenia.

R1YWlOX9F11Az
Zdjęcie przedstawia wnętrze kabiny wokalnej. Na pierwszym planie widać dwie stojące osoby. Od lewej widoczny jest młody mężczyzna w ujęciu trzy czwarte, ustawiony w kierunku mikrofonu, z rękoma ugiętymi w łokciach, ułożonymi w geście rozłożonych rąk. Mężczyzna ubrany jest w niebieską koszulę, na głowie ma słuchawki. Na prawo od niego stoi młoda kobieta w ujęciu frontalnym, ustawiona w kierunku mikrofonu. Na zdjęciu widać jej lewą rękę, ugiętą w łokciu, z dłonią zaciśniętą w pięść. Kobieta ubrana jest w pomarańczową, luźną sukienkę, na głowie ma słuchawki. Przed nimi widać mikrofon z membraną w kształcie srebrnej półkuli, na pionowym, czarnym statywie. W tle widać narożnik pomieszczenia. W górnej części ścian widać ciemnobrązowe panele zbudowane z rzędów ostrosłupów – warstwa wyciszająca pomieszczenie. W dolnej części ściany mają kolor szary.
Kabina wokalna
Źródło: https://www.freepik.com/, licencja: CC BY 4.0.
enhancer
enhancer

Urządzenieurządzenie wejścioweUrządzenie lub algorytm, np. w postaci wtyczkowej, dodający do sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału oryginalnego sygnałsygnał analogowy i cyfrowysygnał zwielokrotniony, jednak w przesunięciu fazowym. W miksie stereofonicznym pozwala to osiągać ciekawy efekt przestrzenny. Enhancer, podobnie jak exciter, może również dokładać dodatkowe składowe harmoniczne i podobnie występuje w dziesiątkach różnych odmian. Często enhancer jest łączony w jedno urządzenieurządzenie wejścioweurządzenie lub wtyczkę z exciterem.

filtry anty‑pop
filtry anty‑pop

Fizyczne filtry, zrobione z różnych materiałów przepuszczających dźwięk, stosowane w celu wyeliminowania głosek wybuchowych i dla ochrony membrany mikrofonów przed śliną.

R1IusemvKXx0J
Zdjęcie przedstawia mikrofon z przymocowanym do niego filtrem anty‑pop. Po lewej widać mikrofon wokalowy, w pozycji pionowej, zbudowany z szarej, pionowej membrany, wykonanej z plecionki cienkich drucików, pośrodku której biegnie szeroki czarny pasek. Do membrany przyłączona jest pionowa cewka, zbudowana z poziomo usytuowanych pierścieni w kolorze ciemnoszarym. W dolnej części, po prawej stronie, przymocowany jest czarny prosty uchwyt do zamocowania filtra, z pierścieniem w górnej części, na górze którego widać okrągły czarny element, pokazany z boku.
filtry anty‑pop
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
finalne miksy
finalne miksy

Etap pracy nad materiałem dźwiękowym (muzycznym) poprzedzającym zgraniazgraniezgrania. W trakcie jego trwania ustawia się proporcje między gotowymi ścieżkamiścieżka audiościeżkami wszystkich instrumentów czy głosu, dokonuje wszelkich poprawek, przetwarzania procesoramiprocesory pogłosowe, efektoweprocesorami, dążąc do uzyskania finalnego obrazu dźwiękowego – np. płyty danego artysty.

RwFJMhlx4zkGl
Na zdjęciu widoczne jest stanowisko realizatora dźwięku, montażysty. Po lewej stronie widać siedzącego mężczyznę ubranego w czarny sweter i czarną czapkę, zwróconego w kierunku dwóch monitorów. Jego prawa dłoń spoczywa na mikserze cyfrowym z dużą ilością suwaków, pokrętem, lampek sygnalizacyjnych, przycisków w kolorze beżowym, czerwonym i czarnym. W centralnej części widoczny jest duży prostokątny monitor, pokazany frontalnie, na którym widoczny jest jeden z programów DAW i widać bardzo dużo linii poziomych, drobnych napisów, okrągłych symboli pokręteł. Są to wskazania potencjometrów poszczególnych kanałów dźwiękowych oraz przyciski do ich regulacji. Po prawej stronie, w ujęciu trzy czwarte, widoczny jest szary prostokąt w czarnej ramie – monitor, na którym widać szare prostokąty poziome i pionowe – wskazania głośności dźwięków.
finalne miksy, mastering
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
głębia bitowa
głębia bitowa

Liczba bitów (jednostek danych cyfrowych) opisujących jedną próbkę dźwięku.

headroom
headroom

Zapas dynamiki; stosunek możliwie największego, wolnego od zniekształceń sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału, który przepuszczany jest przez urządzenieurządzenie wejścioweurządzenie lub system nagłośnieniowy do uśrednionego poziomu tego sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału i jest wyrażony w decybelach. Jeśli przykładowo średni poziom sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału wynosi +4 dBu, a poziom największy wynosi +26 dBu, to posiadana do dyspozycji rezerwa to 22 dB (dBu – to jednostka pomiaru decybeli w odniesieniu do napięcia).

hi–hat
hi–hat

BlachyblachyBlachy perkusyjne, czyli dwa ułożone przeciwstawnie talerze. Uruchamia się je nogą, a wówczas ruchomy górny talerz uderza o dolny. Na blachachblachyblachach perkusyjnych gra się również pałkami perkusyjnymi czy miotełkami.

R17MqJbHKjTeQ
Zdjęcie przedstawia hi‑hat. Widoczna jest połowa dwóch okrągłych talerzy perkusyjnych, ustawionych w pozycji poziomej, przeciwstawnie do siebie. Górny talerz, w kolorze złotym, ma lekko wypukły, okrągły element w górnej części, na którym umieszczone jest srebrzysto‑złote pokrętło motylkowe na cylindrycznym gwincie. Dolny talerz, w kolorze złotym, ma lekko wypukły, okrągły element w dolnej części, poniżej którego znajduje się widoczny w trzech czwartych pierścień w kolorze mosiądzu, usadowiony na czarnej pionowej rurce.
hi–hat
Źródło: https://de.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 2.5.
impedancja
impedancja

Oporność, rezystancja, właściwość przewodnika prądu, która „utrudnia” przemieszczanie się elektronom. Czym jest wyższa, tym moc przepływającego prądu bardziej maleje.

kabina wokalna
kabina wokalna

Z ang. dead‑roomdead roomdead‑room. Pomieszczenie o bardzo krótkim, niemal zerowym, czasie pogłosu, który uzyskuje się dzięki zastosowaniu materiałów i ustrojów chłonących dźwięk. Jest przeznaczone do nagrywania wokali i innych instrumentów, gdzie wskazany jest brak tła akustycznego pomieszczenia.

kompresor
kompresor

Urządzenieurządzenie wejścioweUrządzenie lub cyfrowe narzędzie programowe, którego zadaniem jest zmniejszenie zakresu dynamicznego sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału przekraczającego zadaną wartość progową. Kompresor ścisza fragmenty sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału audio wykraczające poza tę wartość do zadanego poziomu, co pozwala na lepszą kontrolę sygnałówsygnał analogowy i cyfrowysygnałów pochodzących ze źródeł o dużym zakresie dynamicznym (np. ludzki głos).

RvOvJSR5RQBOF
Na zdjęciu widoczny jest fragment panelu kompresora wpisany w prostokąt. Panel podzielony jest na trzy części, od góry czarną, srebrną – zajmującą większość panelu, i czarną. Na czarnych polach panelu widoczne są białe i czarne pokrętła oraz białe i szare napisy, które służą do regulowania zakresu dynamicznego sygnały. W srebrnym polu widoczne są duże srebrne pokrętła, czarne poziome prostokąty – wejścia USB, a także pionowe prostokąty – sygnalizacja skali. Na prawo od nich żółto‑pomarańczowy podświetlony panel, na którym w formie łuku pokazana jest skala sygnału. Poniżej prostokątne przyciski, czarny i zielony.
kompresor
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
komutowanie sygnałów
komutowanie sygnałów

To przyporządkowanie sygnałówsygnał analogowy i cyfrowysygnałów wejściowych i wyjściowych jednego urządzeniaurządzenie wejścioweurządzenia do innego, np. mikseramikser wirtualnymiksera do procesorówprocesory pogłosowe, efektoweprocesorów czy końcówek mocy.

krosownica
krosownica

Urządzenieurządzenie wejścioweUrządzenie wykorzystywane do komutacji sygnałówsygnał analogowy i cyfrowysygnałów w studio lub na scenie. Służy do wysyłania sygnałówsygnał analogowy i cyfrowysygnałów z jednego źródła do innego, np. z mikseramikser wirtualnymiksera do procesorów pogłosowychprocesory pogłosowe, efektoweprocesorów pogłosowych i z powrotem. Może mieć postać fizyczną, a wówczas posługujemy się przewodami łączącymi wejścia i wyjścia urządzeń, lub postać cyfrową – wtedy przełączanie między danymi urządzeniamiurządzenie wejścioweurządzeniami odbywa się w domenie cyfrowej (zazwyczaj w stołach cyfrowychstół cyfrowystołach cyfrowych).

magnetofon szpulowy
magnetofon szpulowy

Urządzenie do zapisu i odtwarzania dźwięku utrwalonego na taśmach magnetycznych.

magnetofon wielościeżkowy na taśmy dwucalowe
magnetofon wielościeżkowy na taśmy dwucalowe

To magnetofon szpulowymagnetofon szpulowymagnetofon szpulowy, dla którego nośnikiem dźwięku są taśmy magnetyczne o szerokości 2 cali. Na takich taśmach można równolegle zapisać zazwyczaj od 16 do 24 ścieżek audio.

mastering
mastering

Końcowy etap procesu postprodukcjipostprodukcja materiału dźwiękowegopostprodukcji nagrania audio, którego zadaniem jest zbalansowanie brzmienia poszczególnych składowych nagrania audio, wyrównanie dynamiczne i barwowe ścieżek składających się np. na materiał audio na płytę muzyczną.

mikser wirtualny
mikser wirtualny

To cyfrowe urządzenie do sumowania wielu sygnałówsygnał liniowysygnałów/źródeł dźwięku, ich wzmacniania, equalizacji, obróbkiobróbka procesorowaobróbki dynamicznej i dystrybucji w postaci liniowej lub cyfrowej do innych urządzeń (nagłaśniających, rejestrujących).

MIDI
MIDI

Skrót od ang. Musical Instrument Digital Interface – cyfrowy interfejs instrumentów muzycznych. Jest to system (interfejs, oprogramowanie i zestaw komend) służący do przekazywania informacji pomiędzy elektronicznymi instrumentami muzycznymi.

mobilne ustroje akustyczne
mobilne ustroje akustyczne

Przenośne lub np. wyposażone w kółka ścianki akustyczneścianki akustyczneścianki akustyczne, zazwyczaj złożone z elementów chłonnych (np. wełny mineralnej), materiału izolującego wełnę od pomieszczenia i konstrukcji nośnej. Czasami elementami konstrukcji są cięższe płyty rezonacyjne mające za zadanie przechwytywanie i wytracanie części energii akustycznej.

monitory odsłuchowe
monitory odsłuchowe

Zestawy głośnikowe dedykowane do odsłuchu dźwięku w studio dźwiękowym. Powinny charakteryzować się wyrównanym pasmem częstotliwościowym i precyzją wykonania, co pozwala na dobrą kontrolę dźwięku przez wykorzystującego je realizatora/montażystę.

RXvbTJhhOTI1b
Na zdjęciu widoczny jest monitor odsłuchowy. Widoczny jest czarny prostopadłościan w  ujęciu trzy czwarte, w którego przedniej części u góry znajduje się okrągły biały element z czarnym kółkiem pośrodku, poniżej którego widoczna jest okrągła srebrna membrana.
Monitor odłuchowy
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
nagranie kilku źródeł, wykorzystywane w miksie symultanicznie
nagranie kilku źródeł, wykorzystywane w miksie symultanicznie

Technika łączenia w miksie kilku sygnałówsygnał analogowy i cyfrowysygnałów z tego samego instrumentu, uzyskanych np. z wyjścia liniowego wzmacniacza i mikrofonów przystawionych do jego głośnika.

nagranie live
nagranie live

Nagranie na żywosesja liveNagranie na żywo całego zespołu.

R1GesliPRW9pI
Zdjęcie przedstawia trzech mężczyzn grających na instrumentach w zamkniętym pomieszczeniu. Na pierwszym planie widoczny jest stojący mężczyzna w białej koszuli z czarnym krawatem, grający na saksofonie, który trzyma prawą ręką, zgiętą w łokciu, za lejkowato rozszerzającą się czarę głosową (roztrąb), zaś prawą ręką, zgiętą w łokciu, za klapy pionowego korpusu instrumentu. Po prawej stronie widoczny jest siedzący mężczyzna w białej koszuli z czarnym krawatem, grający na gitarze elektrycznej przewieszonej na czarnym pasku i korpusem spoczywającej na jego prawym biodrze. Jego prawa ręka, zgiętą w łokciu, spoczywa na korpusie gitary, zaś dłoń dotyka strun. Jego lewa dłoń dotyka gryfu gitary. Na lewo od stojącego mężczyzny widoczny jest siedzący mężczyzna w białej koszuli z czarnym krawatem, grający na perkusji. Jego prawa ręka jest wyprostowana, w dłoni trzyma pionową pałkę perkusyjną nad poziomo zorientowanym płaskim talerzem perkusyjnym. Poniżej talerza widoczne są dwa bębny, mniejszy o walcowatym kształcie w pozycji poziomej, większy – wysunięty do przodu, o walcowatym kształcie w pozycji pionowej. W tle, u góry, po prawej i po lewej stronie widoczne są dwa czarne prostopadłościany z zarysowanymi czarnymi kołami i prostokątami – obrazują one głośniki. Podłoga pomieszczenia jest w kolorze jasnobrązowym, zaś ściany pomieszczenia od podłogi są w kolorze jasnoszarym, natomiast od trzech czwartych są w kolorze brązowo‑czerwonym.
nagranie live
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY 3.0.
nieprawidłowości fazowe
nieprawidłowości fazowe

To przykładowo przesunięcia fazowe między sygnałamisygnał mikrofonowysygnałami z dwóch mikrofonów nagłaśniających bęben centralny, które wynikają z ich umiejscowienia względem membrany. Szczyty jednej sinusoidy nakładają się na „doliny” drugiej, co prowadzi do wygaszania sygnałusygnał mikrofonowysygnału lub jego zniekształcenia.

obróbka procesorowa
obróbka procesorowa

Ingerencja w brzmienie i własności sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału audio za pomocą różnych procesorówprocesory pogłosowe, efektoweprocesorów dźwięku, np. korekcja barwowa, ingerencje fazowe (chorus, phazer).

personalny mikserek
personalny mikserek

Urządzenie będące jednym z opcjonalnych elementów systemów odsłuchowychsystemy odsłuchowesystemów odsłuchowych. Pozwala artyście indywidualnie ustawiać poziomy i coraz częściej, w mikserach cyfrowychmikser wirtualnymikserach cyfrowych, także proporcje monitorowanego dźwięku danych instrumentów na scenie lub w studio.

personalny wzmacniacz słuchawkowy
personalny wzmacniacz słuchawkowy

Urządzenie będące jednym z elementów systemów odsłuchowychsystemy odsłuchowesystemów odsłuchowych, które służy do wzmacniania sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału z systemu monitorowego do poziomu słuchawkowego.

postprodukcja materiału dźwiękowego
postprodukcja materiału dźwiękowego

Procesy edycyjne, wykonywane na materiale dźwiękowym po zakończeniu nagrań, w tym m.in. montaż, koloryzacja, efekty specjalne, udźwiękowienie (film, wideo), equalizacja, obróbkaobróbka procesorowaobróbka dynamiczna.

RpSDEofkeWA34
Zdjęcie przedstawia studio realizatora dźwięku, montażysty. Pośrodku widoczny jest siedzącego tyłem mężczyzna ubrany w czarną bluzkę z krótkim rękawem, zwróconego w kierunku monitora, miksera cyfrowego oraz głośników. Jego prawa dłoń spoczywa na mikserze cyfrowym z dużą ilością suwaków, pokrętem, lampek sygnalizacyjnych, przycisków. Jego lewa dłoń spoczywa na klawiaturze syntezatora z biało‑czarnymi klawiszami. W centralnej części widoczny jest duży prostokątny monitor, pokazany frontalnie, na którym widoczny jest jeden z programów DAW, widać biały ekran z delikatnie zarysowanymi polami i liniami poziomymi. Są to wskazania potencjometrów poszczególnych kanałów dźwiękowych oraz przyciski do ich regulacji. Po prawej i po lewej stronie, powyżej monitora, w ujęciu trzy czwarte, w pionie, widoczne są dwa szaro‑czarne prostopadłościany. Na ich przedniej ścianie widoczne są mniejsze białe koło z czarnym punktem pośrodku, poniżej zaś biały okrąg z wpisanym w niego czarnym kołem – obrazują one dwa głośniki. Na lewo od głośnika widoczny jest czarny prostopadłościan, w ujęciu trzy czwarte, w poziomie – obrazujący głośnik. Poniżej niego znajduje się czarny prostokąt, w poziomie z widocznymi białymi i czerwonymi kółkami – obrazuje on syntezator. W prawym górnym rogu widoczne są czarne liście kwiatka w doniczce.
postprodukcja materiału dźwiękowego
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
poziom szczytowy
poziom szczytowy

W cyfrowym audio najwyższy szczyt próbki sinusoidy odwzorowującej dźwięk. Nie może on przekroczyć 0.0 dB, rozumianego jako poziom głośności maksymalnej.

procesory pogłosowe, efektowe
procesory pogłosowe, efektowe

Urządzenia w formie fizycznej lub w postaci programów (wtyczek) komputerowych, które służą do przetwarzania sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału dźwiękowego, np. symulacji pogłosów, przetwarzania fazowego.

przedwzmacniacz
przedwzmacniacz

Urządzenie wzmacniające sygnałsygnał mikrofonowysygnał przetwornikaprzetworniki AD/DAprzetwornika akustycznego, np. mikrofonu do poziomu liniowego.

R18OkueTaWHRr
Na zdjęciu widoczny jest przedwzmacniacz. Ma kształt czarnego prostopadłościanu w ujęciu trzy czwarte, z frontalną ścianą w kolorze złotym. Na ścianie w kolorze złotym widoczne są dwa duże, złote pokrętła. Wokół górnej części pokrętła po lewej widoczne są promieniście ułożone małe, czarne punkty z cyframi. Wokół pokrętła po prawej widoczne są promieniście ułożone małe, czarne punkty z cyframi. Powyżej i poniżej pokręteł widoczne są napisy.
przykładowy przedwzmacniacz elektroakustyczny
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, domena publiczna.
przesłuchy
przesłuchy

Niepożądane tło akustyczne innych instrumentów, przykładowo przesłuchy werbla w mikrofonie nagłaśniającym hi‑hathi–hathi‑hat.

przesterowanie
przesterowanie

Zniekształcenie powstałe w wyniku podania na wejście liniowewejścia liniowewejście liniowe wyższego poziomu sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału, niż może ono przetworzyć.

przetworniki AD/DA
przetworniki AD/DA

Przetwornik AD (z ang. analog to digital), czyli analogowy‑cyfrowy, układ służący do zamiany sygnału analogowego na sygnał cyfrowysygnał analogowy i cyfrowysygnału analogowego na sygnał cyfrowy.

przetwornik elektroakustyczny
przetwornik elektroakustyczny

Urządzenieurządzenie wejścioweUrządzenie przetwarzające prąd elektryczny na fale dźwiękowe i odwrotnie. Najpopularniejszymi wejściowymi przetwornikami elektroakustycznymi, zamieniającymi dźwięk na sygnałsygnał mikrofonowysygnał elektryczny są mikrofony.

przewód wieloparowy
przewód wieloparowy

Potocznie i branżowo „pyta”. To przewód łączący scenę ze stanowiskiem FOH (skrót od ang. Front of House, czyli stanowisko i zakres pracy głównego realizatora nagłośnienia). Służy do przesyłu sygnałówsygnał mikrofonowysygnałów z przetwornikówprzetworniki AD/DAprzetworników (mikrofonów) i instrumentów do mikseramikser wirtualnymiksera i do tzw. powrotów sygnałówsygnał analogowy i cyfrowysygnałów, które zasilają system odsłuchowysystemy odsłuchowesystem odsłuchowy w przypadku braku oddzielnego mikseramikser wirtualnymiksera odsłuchowego.

reamping
reamping

To technika wykorzystywana w studiach nagraniowych. Wcześniej zarejestrowany surowy sygnałsygnał analogowy i cyfrowysygnał, np. prosto z gitary, przykładowo podaje się na wejście wzmacniacza, a następnie ponownie nagrywa go z użyciem mikrofonów. Pozwala to uzyskać wrażenia słuchowe znacznie różniące się od odbioru sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału surowego.

reżysernia
reżysernia

Inaczej realizatornia, reżyserka, „serce” studia, pomieszczenie w studio, w którym odbywa się sterowanie dźwiękiem, nagrania, miksowanie, dystrybucja sygnałówsygnał analogowy i cyfrowysygnałów do innych pomieszczeń itp. Miejsce takie jest wyposażone w mikserymikser wirtualnymiksery (inaczej konsolety, stoły mikserskiestół mikserskistoły mikserskie), procesoryprocesory pogłosowe, efektoweprocesory dźwięku czy urządzenia rejestrujące.

roboczy reverb
roboczy reverb

Pogłos dodawany do sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału monitorowego, którego zadaniem jest zwiększenie komfortu pracy artysty. Nie jest jednak rejestrowany.

saturacja
saturacja

Analogowe lub cyfrowe (przy pomocy algorytmicznych symulatorów saturacji) przesterowanieprzesterowanieprzesterowanie/zniekształcanie sygnałusygnał analogowy i cyfrowysygnału tak, aby nadać mu inny charakter brzmieniowy. Dawniej sygnałsygnał analogowy i cyfrowysygnał saturowało się przykładowo przez przesterowanieprzesterowanieprzesterowanie taśmy magnetycznej, czyli poprzez przekroczenie jej możliwości dynamicznych, co skutkowało charakterystyczną kompresję dźwięku, potocznie – „ocieplało” brzmienie, podcinało górne częstotliwości.

sesja live
sesja live

To nagranienagranie livenagranie na żywo.

RWGsoWueyT7IM
Zdjęcie przedstawia trzech mężczyzn grających na instrumentach w zamkniętym pomieszczeniu. Na pierwszym planie widoczny jest stojący mężczyzna w białej koszuli z czarnym krawatem, grający na saksofonie, który trzyma prawą ręką, zgiętą w łokciu, za lejkowato rozszerzającą się czarę głosową (roztrąb), zaś prawą ręką, zgiętą w łokciu, za klapy pionowego korpusu instrumentu. Po prawej stronie widoczny jest siedzący mężczyzna w białej koszuli z czarnym krawatem, grający na gitarze elektrycznej przewieszonej na czarnym pasku i korpusem spoczywającej na jego prawym biodrze. Jego prawa ręka, zgiętą w łokciu, spoczywa na korpusie gitary, zaś dłoń dotyka strun. Jego lewa dłoń dotyka gryfu gitary. Na lewo od stojącego mężczyzny widoczny jest siedzący mężczyzna w białej koszuli z czarnym krawatem, grający na perkusji. Jego prawa ręka jest wyprostowana, w dłoni trzyma pionową pałkę perkusyjną nad poziomo zorientowanym płaskim talerzem perkusyjnym. Poniżej talerza widoczne są dwa bębny, mniejszy o walcowatym kształcie w pozycji poziomej, większy – wysunięty do przodu, o walcowatym kształcie w pozycji pionowej. W tle, u góry, po prawej i po lewej stronie widoczne są dwa czarne prostopadłościany z zarysowanymi czarnymi kołami i prostokątami – obrazują one głośniki. Podłoga pomieszczenia jest w kolorze jasnobrązowym, zaś ściany pomieszczenia od podłogi są w kolorze jasnoszarym, natomiast od trzech czwartych są w kolorze brązowo‑czerwonym.
sesja live
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
sesja trackingowa
sesja trackingowa

Sesja nagraniowa, podczas której nagrywa się poszczególne instrumenty oddzielnie, np. najpierw perkusja, potem bas, gitara, na końcu wokal.

R6bzFQtt9LSH5
Zdjęcie przedstawia mężczyznę grającego na perkusji w zamkniętym pomieszczeniu. Na pierwszym planie, w centrum, widoczny jest frontalnie siedzący mężczyzna w niebieskiej koszuli z krótkim rękawem. Jego prawa ręka jest zgięta w łokciu, podniesiona do góry, a w dłoni trzyma pionową pałkę perkusyjną nad poziomo zorientowanym płaskim talerzem perkusyjnym. Jego lewa ręka jest zgięta w łokciu, podniesiona do góry a w dłoni trzyma pionową pałkę perkusyjną nad poziomo zorientowanymi dwoma płaskim talerzami perkusyjnymi. Na pierwszym planie, w środku, widoczny jest bęben centralny, wysunięty do przodu, o walcowatym kształcie w pozycji pionowej, którego przednia ściana jest biała, a u góry widać napis YAMAHA. Po prawej i lewej stronie bębna centralnego widoczne są dwa mniejsze bębny, o walcowatym kształcie w pozycji poziomej. Talerze perkusyjne i bębny ustawione są na pionowych, srebrnych statywach. W tle, po bokach, widoczne są dwa czarne prostopadłościany obrazujące głośniki. Ściany pomieszczenia są w kolorze jasnoszarym.
sesja trackingowa
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
sekcja rytmiczna
sekcja rytmiczna

Instrumenty perkusyjne i basowe w zespole muzycznym, np. zestaw perkusyjny i gitara basowa.

RLIvWuMA30dCZ
Zdjęcie przedstawia dwóch mężczyzn grających na instrumentach, w zamkniętym pomieszczeniu. Na pierwszym planie, po lewej stronie, widoczny jest stojący mężczyzna, grający na gitarze elektrycznej, w ujęciu z prawej strony, w niebieskiej koszulce z krótkim rękawem. Jego prawa ręka, zgiętą w łokciu, spoczywa na korpusie gitary, zaś dłoń dotyka strun. Jego lewa dłoń dotyka gryfu gitary. Na prawo od niego, w głębi, widoczny jest frontalnie siedzący mężczyzna, grający na perkusji. Jego prawa ręka jest zgięta w łokciu, a w dłoni trzyma pałkę perkusyjną nad poziomo zorientowanym płaskim talerzem perkusyjnym. Jego lewa ręka jest zgięta w łokciu, opuszczona, w dłoni trzyma pałkę perkusyjną dotykającą poziomo zorientowanego bębna. Na pierwszym planie, w środku, widoczny jest bęben centralny, wysunięty do przodu, o walcowatym kształcie w pozycji pionowej, którego przednia ściana jest biała, a u góry widać napis GRETSCH. Po prawej i lewej stronie bębna centralnego widoczne są dwa mniejsze bębny, o walcowatym kształcie w pozycji poziomej. Talerze perkusyjne i bębny ustawione są na pionowych, srebrnych statywach. Ściany pomieszczenia są w kolorze zielonkawym i są to udrapowane tkaniny. Podłoga pomieszczenia przykryta jest wzorzystym dywanem.
sekcja rytmiczna
Źródło: https://unsplash.com, domena publiczna.
słuchawki odsłuchowe
słuchawki odsłuchowe

Słuchawki otwarte charakteryzują się otwartą komorą akustyczną, dzięki czemu nie powstaje duże ciśnienie akustyczne, a dźwięk jest bardziej naturalny. W słuchawkach półotwartych ciśnienie jest wyższe. Natomiast w słuchawkach zamkniętych ciśnienie jest najwyższe. Ze względu na największą izolację od otoczenia, słuchawki zamknięte są stosowane do nagrań i pracy w głośnym środowisku akustycznym.

RDfGO7J7WFVeg
Zdjęcie przedstawia słuchawki odsłuchowe. Widoczne są dwa elementy – nauszniki, skierowane ku sobie, z czarną częścią wewnętrzną i jasnoszarą, wypukłą częścią zewnętrzną, do której przytwierdzona jest półkolista podwójna czarna obejma. Powyżej każdego z nauszników, na obejmie, widoczne są dwa szare prostopadłościany – kostki, z których wychodzą czarne i szare kable. Od lewego nausznika odchodzi w dół szary kabel.
słuchawki odsłuchowe
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
skracanie pogłosu
skracanie pogłosu

Czynność wykonywana przy pomocy mobilnych ustrojów akustycznychmobilne ustroje akustycznemobilnych ustrojów akustycznych odbić własnych pomieszczenia. Ustroje takie rozstawia się w odpowiednich miejscach, aby zminimalizować odbicia fali akustycznej od ścian.

skrętka komputerowa
skrętka komputerowa

Typ przewodu używanego do przesyłania sygnałów cyfrowychsygnał analogowy i cyfrowysygnałów cyfrowych.

RoaP3hFGuXMch
Zdjęcie przedstawia skrętkę komputerową. W lewym górnym rogu widoczny jest pusty cylinder w kolorze szarym, z którego wychodzą cztery pary skręconych przewodów, z których od lewej pierwsza para to biały i czarny przewód, druga para to biały i zielony przewód, trzecia para to biały i niebieski przewód, a czwarta para to biały i czerwony przewód.
skrętka komputerowa
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, domena publiczna.
stagebox
stagebox

Urządzeniaurządzenie wejścioweUrządzenia wyposażone w przedwzmacniaczeprzedwzmacniaczprzedwzmacniacze i przetworniki analogowo‑cyfrowe i cyfrowo‑analogowe (AD i DA)przetworniki AD/DAprzetworniki analogowo‑cyfrowe i cyfrowo‑analogowe (AD i DA), które przesyłają sygnałsygnał analogowy i cyfrowysygnał do mikseramikser wirtualnymiksera już po przetworzeniu do postaci cyfrowej.

R1WUFB45dECmr
Zdjęcie przedstawia stagebox. Widoczny jest czarny prostopadłościan, w ujęciu trzy czwarte. Na przedniej ścianie prostopadłościanu widoczne są liczne kółka – gniazda do wtyczek. Widoczne są cztery wtyczki z czarnymi kablami wpięte w gniazda. W prawym dolnym rogu widoczny jest niebieski kabel wpięty w gniazdo. Na górnej ścianie prostopadłościanu widoczny jest napis z dużych białych liter – nazwa firmy.
stagebox
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
stół cyfrowy
stół cyfrowy

Mikser audiomikser wirtualnyMikser audio, który – w odróżnieniu od mikserów analogowych – jest wyposażony w przetworniki analogowo‑cyfroweprzetworniki AD/DAprzetworniki analogowo‑cyfrowe, a całe przetwarzanie dźwięku odbywa się w domenie cyfrowej.

RWE6DuaqWgJnl
Na zdjęciu widoczny jest mikser cyfrowy, stół mikserski. Ma kształt prostopadłościanu w ujęciu trzy czwarte. Widoczna jest bardzo duża ilość suwaków, pokręteł, lampek sygnalizacyjnych, przycisków w różnych kolorach.
stół cyfrowy
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY 2.0.
stół mikserski
stół mikserski

Określenie używane zwykle w odniesieniu do większych mikserów, np. 24‑kanałowych (i więcej).

RYjWcHzQnrXWc
Na zdjęciu widoczny jest mikser cyfrowy, stół mikserski. Ma kształt prostopadłościanu w ujęciu trzy czwarte. Widoczna jest bardzo duża ilość suwaków, pokręteł, lampek sygnalizacyjnych, przycisków w różnych kolorach. W prawej, dolnej części widoczne jest przedramię oparte na oparciu fotela.
Przykład miksera analogowego
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY 2.0.
sygnał analogowy i cyfrowy
sygnał analogowy i cyfrowy

Sygnał analogowy to prądowa reprezentacja fali audio po przetworzeniu na prąd elektryczny. Natomiast sygnał cyfrowy to sygnał opisujący przebieg fali akustycznej za pomocą danych binarnych po uprzedniej kwantyzacji (próbkowaniu) sygnału analogowego.

sygnał liniowy
sygnał liniowy

Sygnał elektryczny odwzorowujący przebieg amplitudy drgań fali akustycznej. Sygnał liniowy ma wartość około jednego wolta, co oznacza, że jego poziom jest około 1000 razy wyższy w porównaniu do sygnału mikrofonowegosygnał mikrofonowysygnału mikrofonowego. Sygnał liniowy jest przesyłany z przedwzmacniaczaprzedwzmacniaczprzedwzmacniacza do wzmacniacza, który następnie zasila głośniki.

sygnał mikrofonowy
sygnał mikrofonowy

Sygnał elektryczny odwzorowujący przebieg fali akustycznej o poziomie -60 a -40 dBu (dBu, dBV – to jednostki pomiaru decybeli w odniesieniu do napięcia).

sygnał zabrudzony
sygnał zabrudzony

Sygnałsygnał analogowy i cyfrowySygnał audio z niepożądanymi „dodatkami”, np. wygenerowanymi przez pola elektroakustyczne innych urządzeń. To również określenie sygnału przesterowanego.

symetryzacja sygnału
symetryzacja sygnału

Sygnałsygnał analogowy i cyfrowySygnał jest symetryzowany poprzez jego duplikacje i odwrócenie w fazie. To, po jego ponownej desymetryzacji, pozwala wyeliminować zakłócenia pochodzące np. z pola elektromagnetycznego generowanego przez inne urządzenia na scenie lub w studio.

systemy odsłuchowe
systemy odsłuchowe

Rozmaite przewodowe i bezprzewodowe urządzenia służące do monitorowania dźwięku na scenie lub w studio.

ścianki akustyczne
ścianki akustyczne

Inaczej mobilne ustroje akustycznemobilne ustroje akustycznemobilne ustroje akustyczne.

ścieżka audio
ścieżka audio

Fragment materiału audio lub tor audiotor audiotor audio w wielościeżkowej sesji programie DAWDAWDAW.

światłowód
światłowód

Typ przewodu do przesyłania informacji cyfrowej za pomocą impulsów światła.

R1ThEX0CSgj2V
Na zdjęciu widoczny jest światłowód, złożony z półprzeźroczystych, cienkich drucików w dużej ilości, z których każdy jest zakończonych podświetlonym na biało punktem.
światłowody
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
tomy
tomy

Bębny przejściowe, zazwyczaj w rozmiarach od 8 do 18 cali (floortom) w zestawie perkusyjnym.

tor audio
tor audio

Droga sygnału elektrycznegosygnał analogowy i cyfrowysygnału elektrycznego odwzorowującego przebieg fali akustycznej od przetwornikaprzetwornik elektroakustycznyprzetwornika (np. mikrofonu) aż po urządzenia końcowe (np. nagłośnienie).

urządzenie wejściowe
urządzenie wejściowe

To urządzenie na początku toru audiotor audiotoru audio, np. mikrofon, przetwornikprzetwornik elektroakustycznyprzetwornik gitarowy itp.

uszkodzenia preampów wejściowych
uszkodzenia preampów wejściowych

To uszkodzenia przedwzmacniaczyprzedwzmacniaczprzedwzmacniaczy, np. spalony tranzystor, uszkodzony układ scalony.

wallbox
wallbox

Urządzenia grupujące sygnały mikrofonowesygnał mikrofonowysygnały mikrofonowe/instrumentalne ze sceny/studia i przesyłające je do mikseramikser wirtualnymiksera za pomocą pyty (przewodu wieloparowegoprzewód wieloparowyprzewodu wieloparowego).

RznTp9wjaU3Bi
Zdjęcie przedstawia stagebox. Widoczny jest czarny prostopadłościan, w ujęciu trzy czwarte. Na przedniej ścianie prostopadłościanu widoczne są liczne kółka – gniazda do wtyczek. Widoczne są cztery wtyczki z czarnymi kablami wpięte w gniazda. W prawym dolnym rogu widoczny jest niebieski kabel wpięty w gniazdo. Na górnej ścianie prostopadłościanu widoczny jest napis z dużych białych liter – nazwa firmy.
wallbox
Źródło: licencja: CC BY-SA 3.0.
wejścia liniowe
wejścia liniowe

Wejścia urządzeń przystosowane do ustandaryzowanego poziomu liniowego, czyli -10 dBV dla urządzeń konsumenckich i +4 dBu dla sprzętu z sektora pro, np. stoły mikserskiestół mikserskistoły mikserskie (dBu, dBV – jednostki pomiaru decybeli w odniesieniu do napięcia).

wejścia symetryczne/niesymetryczne
wejścia symetryczne/niesymetryczne

Wejścia i wyjścia sygnałowesygnał analogowy i cyfrowysygnałowe podające sygnał jako symetryczny lub niesymetryczny. Sygnałsygnał analogowy i cyfrowySygnał jest symetryzowany poprzez jego duplikacje i odwrócenie w fazie, co po jego ponownej desymetryzacji pozwala wyeliminować zakłócenia pochodzące np. z pola elektromagnetycznego generowanego przez inne urządzenia na scenie lub w studio.

zgranie
zgranie

Element końcowego etapu pracy nad materiałem audio. W studio analogowym, gdy miks jest już gotowy, materiał zgrywa się na taśmy‑matki, a z nich transferuje się w tłoczni na matryce do płyt lub CD. W świecie cyfrowym to etap polegający na końcowym eksporcie materiału do formatów przeznaczonych do publikacji.

zmniejszanie pierwszych odbić
zmniejszanie pierwszych odbić

Pierwsze odbicia (z ang. early reflections) to pierwotne odbicia fali akustycznej napotykającej przeszkodę, np. ścianę, i wracającej do mikrofonu. Termin ten wprowadzono dla odróżnienia go od odbić wtórnych powstających, gdy fala akustyczna odbija się od kolejnych ścian lub innych powierzchni, składając się na „ogon pogłosowy” pomieszczenia.

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela