E-materiały do kształcenia zawodowego

Maszyny i urządzenia do przetwarzania wytworów papierniczych 

DRM.07. Przetwórstwo wytworów papierniczych - Technik papiernictwa 311601

bg‑green

Słownik pojęć

1
bigowanie (nagniatanie)
bigowanie (nagniatanie)

Działanie introligatorskie; przygotowanie miejsc zagięcia papieru, kartonu bądź tektury.  Wykonanie w podłożu przetłoczenia – ręcznie (kostka introligatorska),  za pomocą bigówki lub za pomocą wykrojnika. Bigowanie ma na celu estetyczne i trwałe zagięcie tektury.

bobiniarka
bobiniarka

Urządzenie służące do krojenia wstęgi papieru rozwijanej ze zwoju, na wstęgi o mniejszej szerokości i nawijające na mniejsze zwoje, zwoiki lub bobiny.

bobinowanie
bobinowanie

Operacja krojenia wstęgi papieru rozwijanej ze zwoju, na wstęgi o mniejszej szerokości i nawijania ich na mniejsze zwoje, zwoiki lub bobiny bięcie - proces technologiczny polegający na rozdzieleniu jednolitego materiału na części.

cięcie
cięcie

operacja rozdzielania materiału wykonywana poprzez usunięcie części materiału. W poligrafii wykonywane jest cięcie dwoma krawędziami tnącymi – za pomocą stempla i matrycy, przebijanie otworów, cięcie na prasach za pomocą wykrojników, cięcie na specjalnych maszynach, np. krajarkach trójnożowych.

CMYK
CMYK

Zestaw czterech podstawowych kolorów farb drukarskich stosowanych w poligrafii w druku wielobarwnym oraz metodach pokrewnych. Jest to skrót, który powstał przez złożenie pierwszych liter angielskich nazw kolorów: CYJAN MAGENTA, YELLOW oraz K,  oznaczające ostatnią literę słowa black.

czujnik pomiarowy
czujnik pomiarowy

Element toru pomiarowego przekształcający wielkość mierzoną w sygnał pomiarowy.

drukarka laserowa kolorowa
drukarka laserowa kolorowa

Urządzenie wykorzystujące skupioną wiązkę światła do przenoszenia tekstu i obrazów na bęben światłoczuły. Podczas przejścia papieru przez drukarkę, wiązka laserowa jest wysyłana na powierzchnię cylindrycznego bębna - fotoreceptora z ładunkiem elektrycznym. Po utworzeniu wzoru na bębnie jest on pokryty tonerem. Dodatnio naładowany toner przylega do obszarów bębna, które zostały naładowane ujemnie przez laser. Kiedy papier przechodzi przez drukarkę, bęben otrzymuje silny ładunek ujemny, umożliwiający transfer tonera i przyleganie do papieru.

drukowanie
drukowanie

Proces wielokrotnego sporządzania na danym podłożu odbitek wykonywany przy pomocy tradycyjnych form drukarskich lub nowoczesnych maszyn elektrograficznych (drukowanie cyfrowe), gdzie obraz tworzony jest bezpośrednio na podłożu na podstawie danych z komputera. 

dwuwarstwowa tektura falista
dwuwarstwowa tektura falista

Rodzaj tektury składający się z dwóch sklejonych ze sobą warstw: pofalowanej (uzyskanej za pomocą walców ryflowanch) oraz płaskiej.

dyspergator
dyspergator

Substancja ułatwiająca rozdrabnianie większych cząstek (na przykład pigmentów), zwykle w ośrodku ciekłym, w celu uzyskania układów dyspersyjnych oraz uniemożliwiające agregację cząstek.

fleskograficzna maszyna drukująca
fleskograficzna maszyna drukująca

Urządzenie drukujące metodą należącą do druku wypukłego. Powierzchnie drukujące znajdują się powyżej miejsc niedrukujących. Fleksograficzna maszyna drukująca działa na zasadzie zestawienia wielu cylindrów. Cylindra nanoszącego farbę, cylindra aniloxowego, formowego i dociskowego. Cylinder nakładający (farbowy) pobiera farbę z pojemników, nanosi ją na cylinder anilixowy z zagłębieniami. Podczas przenoszenia farby z cylindra farbowego na rastrowy, farba przemieszcza się do zagłębień a następnie na cylinder formowy, na którego powierzchni umieszczona jest elastyczna forma drukowa, charakterystyczna dla tej metody drukowania. Cylinder dociskowy wytwarza odpowiedni nacisk do odciśnięcia obrazu na podłoże drukowe, umieszczone pomiędzy cylindrami dociskowym a formowym. 

forma fleksograficzna
forma fleksograficzna

Miękka, elastyczna, wypukła forma drukowa, stosowana w druku fleksograficznym. Umożliwia szybki druk w wysokiej jakości, nawet na nierównych podłożach. Wykonana jest zazwyczaj z polimeru, rzadziej z gumy.

forma offsetowa
forma offsetowa

Rodzaj płaskiej formy drukowej, stosowanej w technice druku offsetowego. Jest to rodzaj cienkiej blachy aluminiowej, którą zakłada się na cylinder formowy. W punktach, w których ma zostać wykonany nadruk, płyta offsetowa pokrywana jest substancją oleofilową (i hydrofobową jednocześnie), która przyciąga tłuste farby, jednocześnie odpychając wodę. W miejscu, w którym nadruku ma nie być stosuje się substancje hydrofilowe (przyciągające wodę) i jednocześnie oleofobowe.

Gate‑Roll
Gate‑Roll

Rodzaj walców dozujących w urządzeniach służących do powlekania papieru.

głowica do impregnowania
głowica do impregnowania

Urządzenie podające, rozprowadzające substancję impregnującą na powlekane podłoże.

głowica dyszowa
głowica dyszowa

Głowica wprowadzająca substancję na materiał przez strumień cieczy.

głowica ekstruderowa
głowica ekstruderowa

Głowica odpowiadająca za podgrzanie substancji do temperatury powodującej jego uplastycznienie oraz wytłoczenie jej z dyszy w postaci uplastycznionej.

głowica grawiurowa
głowica grawiurowa

Urządzenie do powlekania papierów posiadające walce, na powierzchni których znajdują się wgłębienia w postaci jednolitych wzorów o różnej głębokości.

głowica prętowa
głowica prętowa

Urządzenie podające mieszankę powlekającą z prętem zbierającym.

głowica skrobakowa długokontaktowa
głowica skrobakowa długokontaktowa

Rodzaj głowicy skrobakowej, w której podawanie mieszanki powlekającej nie odbywa się w sposób bezpośredni.

głowica walcowa
głowica walcowa

Urządzenie w kształcie walca, podające mieszankę do powlekania papierów na powlekane podłoże.

głowica ze szczotką powietrzną
głowica ze szczotką powietrzną

Bezpośredni system powlekający stosowany przy nakładaniu powłok wierzchnich w powlekaniu wielostopniowym, gdy powierzchnia papieru zostaje uprzednio wyrównana przez powłokę gruntową nanoszoną metodą skrobakową.

gumówka
gumówka

Maszyna powlekająca, nanosząca warstwę gumującą (warstwę kleju, który następnie wysycha) na powierzchnię materiału zwojowego lub arkuszowego.

instalacja do produkcji tektury falistej
instalacja do produkcji tektury falistej

Ciąg urządzeń składający się z tekturnicy, tworzący układy poprawiające efektywność, ułatwiające obsługę i kontrolę w celu wyprodukowania tektury falistej. Automatyzacja procesu, systemy komputerowe pozwalają na maksymalną powtarzalność produkcji, obniżają ilość odpadów produkcyjnych i zmniejszają zużycie energii instalacji do produkcji tektury metodą „arkusz na arkusz”.

instalacja do produkcji tektury metodą „arkusz na zwój”
instalacja do produkcji tektury metodą „arkusz na zwój”

Ciąg urządzeń składający się z tekturnicy do produkcji tektury falistej dwuwarstwowej o szerokości 3000 mm z sekcją noży wzdłużnych, podajnika arkuszy papieru na zewnętrzną warstwę płaską, sklejarki dwuwarstwowej tektury falistej z arkuszami zewnętrznej warstwy płaskiej, przekrawacza poprzecznego tektury na arkusze.

kalander matujący
kalander matujący

Urządzenie służące do gładzenia papieru powlekanego w celu uzyskania papieru o strukturze matowej.

kalander szczotkowy
kalander szczotkowy

Urządzenie służące do nadawania wysokiego połysku papierom powlekanym.

kalander wytłaczający
kalander wytłaczający

Urządzenie stosowane w celu nadania papierom struktury trójwymiarowej w procesie ich uszlachetniania.

kamera termowizyjna
kamera termowizyjna

Systemy pomiarowe do monitorowania temperatury różnych procesów stosowana w celu ich dokładnej kontroli.

katalog FEFCO (Europejska Federacja Producentów Tektury Falistej)
katalog FEFCO (Europejska Federacja Producentów Tektury Falistej)

Katalog podstawowych wzorów opakowań kartonowych mający na celu zastąpienie skomplikowanych opisów konstrukcji opakowań z tektury falistej i litej symbolami powszechnie rozumianymi na całym świecie, niezależnie od różnic językowych.

kaszerowanie
kaszerowanie

Uszlachetnianie wyrobu papierniczego w celach dekoracyjnych (uzyskania efektu zdobiącego) polegające na oklejeniu go cienkim papierem – zadrukowanym lub niezadrukowanym. Podczas kaszerowania okleja się papier znacznie grubszy od okleiny – karton, teksturę falistą itp.

kocioł
kocioł

Duże, głębokie urządzenie metalowe, zamykane pokrywą, służące do gotowania, w którym ogrzewana ciecz zmienia się w parę o wysokim ciśnieniu, wykorzystywaną w celach produkcyjnych. W przemyśle papierniczym kocioł usprawnia kontrolowanie procesu odparowania wody z produktu oraz wiązania kleju (np. podczas produkcji tektury falistej).

komora wyrównująca wilgotność papieru
komora wyrównująca wilgotność papieru

Przestrzeń przeznaczona do utrzymywania wilgotności papieru na określonym poziomie.

kondycjoner flutingu
kondycjoner flutingu

Element tekturnicy służący do podgrzewania i nawilżania flutingu, czyli papieru przeznaczonego na warstwę pofalowaną.

krajarko‑nagniatarka
krajarko‑nagniatarka

Element tekturnicy służący do cięcia wzdłuż (prostopadle do biegu fal) nożami krążkowymi tektury falistej na pasy o żądanej szerokości i ewentualnego odcięcia bocznych krawędzi wstęgi oraz dodatkowo wyposażony w noże bigujące do nagniatania produktu.

krojenie
krojenie

Operacja polegająca na dzieleniu jednorodnego materiału na części prowadzona często za pomocą ostrych narzędzi tnących. Krojenie jest procesem, w którym nie powstają odpady.

krajarka jednonożowa
krajarka jednonożowa

Urządzenie przystosowane do przekrawania stosów arkuszy równolegle lub prostopadle do poszczególnych boków stosu nożem poruszającym się ruchem szablowym.

krajarka trójnożowa
krajarka trójnożowa

Urządzenie przystosowane do okrawania z trzech stron wkładów lub opraw wyposażone w trzy noże, z których dwa są ustytuowane równolegle względem siebie i są przeznaczone do przekrawania boku górnego i dolnego. Trzeci, prostopadły do poprzednich nóż, przekrawa bok przedni.

lakier
lakier

Roztwór lub zawiesina środków powłokotwórczych (żywic naturalnych lub syntetycznych) ze znikomym stężeniem lub całkowitym brakiem pigmentów i wypełniaczy oraz często mniejszą lepkością. Mają dobre właściwości błonotwórcze.

laminowanie
laminowanie

Operacja polegająca na pokrywaniu powierzchni wytworów i przetworów papierniczych (ulotki, wizytówki, broszury, katalogi, okładki książek) w celu uzyskania jego pożądanych cech, np. odporności na wilgoć czy odporności mechanicznych. Polega na wprasowaniu substancji laminującej w powierzchnię materiału przy użyciu wysokiego ciśnienia i temperatury.

masa topliwa
masa topliwa

Kompozycja posiadająca charakterystyczną plastyczną konsystencję, o wysokiej granicy plastyczności, tak jak masa sporządzona przez podgrzewanie mieszaniny skrobi i wody, a następnie schłodzenie hydrolizowanego produktu. maszyna drukująca – maszyna przystosowana do przenoszenia farby drukarskiej z formy drukowej na zadrukowywany materiał.

maszyna drukująca arkuszowa
maszyna drukująca arkuszowa

Maszyna drukująca, w której podłoże drukowe jest podawane na maszynę ze stosu arkuszy o określonych wymiarach.

maszyna drukująca offsetowa typu zwojowego
maszyna drukująca offsetowa typu zwojowego

Maszyna drukująca zwana inaczej rolową, w której podłoże drukowe jest podawane na maszynę ze zwoju.

maszyna drukująca zwojowa typu zwój‑arkusz
maszyna drukująca zwojowa typu zwój‑arkusz

Maszyna drukująca pracująca w systemie, w którym zadrukowana wstęga w części końcowej jest przekrawana przez nóż krojący na arkusze.

maszyna drukująca zwojowa typu zwój‑zwój
maszyna drukująca zwojowa typu zwój‑zwój

Urządzenie drukujące, zaprojektowane do opcji drukowania typu „z roli na rolę”, w której część końcową stanowi nawijak. Z jednej strony maszyny znajduje się rola materiału (podłoża) zadrukowywanego. Przechodzi ona przez proces drukowania maszyny i z drugiej strony jest ponownie zwijana w zwój.

mechaniczne powierzchniowe uszlachetnianie papieru
mechaniczne powierzchniowe uszlachetnianie papieru

Proces polegający na uszlachetnianiu powierzchni wstęgi papieru metodami mechanicznymi.

mieszalnik
mieszalnik

Urządzenie przystosowane do mieszania produktów sypkich zarówno w postaci granulatu jak i pylistej. Szczególnie stosowanie do rozdrobniania składników mieszanki.

mieszalnik kleju
mieszalnik kleju

Urządzenie do mieszania klejów płynnych i pylnych.

mieszanka pigmentowa
mieszanka pigmentowa

Mieszanina pigmentów stosowana w celu poprawy właściwości fizycznych wytworów papierniczych.

mieszanka powlekająca
mieszanka powlekająca

Struktura złożone z pigmentów powłokowych i polimerowych środków wiążących na powierzchni papieru bazowego Skład mieszanek powlekających ma istotny wpływ na właściwości powlekanego papieru a tym samym na jakość odwzorowywanych w procesie druku na tym podłożu obrazów.

młyn rozdrabniający
młyn rozdrabniający

Urządzenie rozdrabniające, mielące za pomocą noży obracających się z dużą prędkością. Pod wpływem siły wirowania, surowiec zostaje rozdrabniany.

most magazynowy
most magazynowy

Podzespół techniczny nowoczesnych i szybkobieżnych tekturnic, którego przeznaczeniem jest magazynowanie i transportowanie wilgotnej i delikatnej wstęgi tektury dwuwarstwowej, wytworzonej na sklejarkach pojedynczych i przekazywanej do sklejarki podwójnej.

nawijak
nawijak

Urządzenie służące do nawijania papieru, również element m.in. tekturnicy służący do nawijania w zwój dwuwarstwowej tektury falistej noże nagniatające - urządzenie posiadające zaokrągloną krawędź umożliwiającą nagniatanie np. ścian opakowań.

noże perforujące
noże perforujące

Urządzenia służą do wykonywania nieciągłych nacięć, rozcinania materiałów w tak, aby możliwe było ich łatwe zerwanie po linii cięcia. Znajdują zastosowanie do perforacji drobnych przedmiotów, takich jak kalendarze zdzieraki, formularze, papier toaletowy, papierowe torebki, worki do pakowania.

noże wykrawające
noże wykrawające

Podstawowy element tnący wykrojników, wytwarzane ze specjalnej taśmy stalowej o różnej grubości, wysokości i kształcie. Służą do rozcinania arkusza papieru czy kartonu według zadanego wzoru.

nożyce introligatorskie
nożyce introligatorskie

Urządzenie przystosowane do przekrawania pojedynczych arkuszy grubych wytworów papierowych wyposażone w nóż z ostrzem krzywoliniowym. Jeden z końców noża jest nieruchomy, drugi jest ręcznie opuszczany na stół.

odwijak
odwijak

Urządzenie służące do odwijania papieru, również element tekturnicy służący do odwijania papierów przeznaczonych na tekturę falistą. Zazwyczaj składa się z dwóch przesuwnych ramion i dwóch gniazd mocowania do płynnej wymiany zwojów.

offset
offset

Przemysłowa odmiana techniki druku płaskiego, w której cały proces oparty jest na przeniesieniu farby z formy drukowej na cylinder gumowy, a potem na papier (druk pośredni).

offsetowa maszyna drukująca
offsetowa maszyna drukująca

Urządzenie drukujące wykorzystujące formę drukową w postaci płyty blachy, z której farba drukarska przenoszona jest na cylinder pośredni, aby ostatecznie trafić na wybrane papierowe podłoże.

paletyzator
paletyzator

Maszyna przeznaczona do formowania lub układania w stosy opakowań lub pojemników sztywnych. Istnieją paletyzatory dolnopoziomowe i górnopoziomowe podnoszące, wielostanowiskowe, automatyczne i kolumnowe.

paletyzator ze stanowiskiem do owijania taśmą
paletyzator ze stanowiskiem do owijania taśmą

Urządzenie służące do układania produktów na palecie, aby ułatwić ich składowanie, obsługę i transport, wyposażone dodatkowo w stanowisko do zabezpieczania palety taśmą.

perforacja
perforacja

Powstały w wyniku działań introligatorskich szereg dziurek bądź kresek, wykonanych przy użyciu grzebienia (zwanego również perforówką). Perforacja ułatwia oddzieranie części papieru.

perforacja kreskowa
perforacja kreskowa

Jedna z technik perforowania polegająca na nacinaniu tektury, papieru, kartonu lub innego podłoża, aby łatwo można je oderwać lub oddzielić. Nacięcia mają kształt dłuższych odcinków.

perforacja przez dziurkowanie
perforacja przez dziurkowanie

Operacja polegająca na osłabieniu wyrobu papierniczego wzdłuż założonej linii perforowania tak, aby przedzieranie wyrobu następowało wzdłuż tej linii. Perforowanie przez dziurkowanie uzyskiwane jest przez wykonanie szeregu dziurek. Perforowanie przez dziurkowanie wykonuje się wykrojnikami specjalnej konstrukcji, składającymi się z metalowej listwy z otworkami, w które wchodzą zaostrzone, metalowe trzpienie o takiej samej średnicy. Położenie między otworkami i trzpieniami arkuszy papieru spowoduje, że zostaną w nich wykonane dziurki.

podajnik warstwy pokryciowej
podajnik warstwy pokryciowej

Zespół odpowiadający za synchroniczne wprowadzenie arkusza tektury do maszyny. Często przed podajnikiem jest umieszczony samonakładacz (prefeeder), czyli urządzenie nakładające automatycznie arkusze na podajnik maszyny.

podgrzewacz lineru
podgrzewacz lineru

Element tekturnicy służący do podgrzewania lineru czyli papieru przeznaczonego na warstwę płaską.

powlekanie
powlekanie

Metoda stosowana w celu wytwarzania papierów ozdobnych, polega na naniesieniu na powierzchnię wstęgi papieru warstwy pigmentowo‑klejowej.

powlekarka
powlekarka

Urządzenie nanoszące na powierzchnię wstęgi papieru warstwy pigmentowo‑klejowej.

prasa
prasa

Urządzenie, którego działanie polega na wywieraniu nacisku na przedmiot.

prasa klejarska
prasa klejarska

Urządzenie służące do nakładania kleju na powierzchnię wstęgi, ma za zadanie zaklejenie braków w masie.

procesy introligatorskie
procesy introligatorskie

Ogół prac związanych z przetwarzaniem zadrukowanych materiałów (papier, karton, folia) są stosowane również do przetwarzania niezadrukowanych papierów, kartonów, tektur (notesy, bloki, zeszyty).

przekrawacz poprzeczny
przekrawacz poprzeczny

Element tekturnicy służący do cięcia poprzecznego (równolegle do biegu fal) tektury falistej na arkusze o żądanej długości.

przekrawacz rotacyjny
przekrawacz rotacyjny

Element tekturnicy służący do cięcia nożami krążkowymi tektury falistej na pasy o żądanej szerokości i ewentualnego odcięcia bocznych krawędzi wstęgi.

przetwór papierniczy
przetwór papierniczy

Produkt powstały przez obróbkę papieru lub tektury. Obróbka może być mechaniczna i/lub chemiczna i prowadzi do zmiany np. właściwości czy kształtu papieru lub tektury poddanej obróbce.

przewijarko‑krajarka
przewijarko‑krajarka

Urządzenie wyposażone między innymi w funkcję prowadzenia wstęgi, dzięki której możliwy jest właściwy naciąg materiału i automatyczna kontrola naciągu oraz w systemy odkroju przewijanego materiału.

sekcja susząca
sekcja susząca

Segment maszyny, w której odbywa się odprowadzanie nadmiaru wilgoci z produkowanego wytworu papierniczego.

silikon
silikon

Syntetyczny polimer krzemoorganiczny, wykorzystywany m.in. jako składnik żywic klejowych, lakierów, smarów i olejów Tworzy błony, mogące służyć do powlekania wyrobów papierniczych.

sklejarka
sklejarka

Urządzenia służące do klejenia opakowań z tektury litej i tektury falistej.

sklejarka arkuszy
sklejarka arkuszy

Urządzenia sklejające dostarczane arkusze papieru.

sklejarka podwójna
sklejarka podwójna

Element tekturnicy służący do wytwarzania trzy-, cztero-, pięcio- i więcej warstwowej tektury falistej poprzez sklejenie ze sobą odpowiedniej ilości dwuwarstwowych tektury falistych i linerów.

sklejarka pojedyncza
sklejarka pojedyncza

Element tekturnicy służący do wytwarzania dwuwarstwowej tektury falistej. Jest to urządzenie falująco‑sklejające.

skrobia
skrobia

Wielocukier występujący w m.in. w ziemniakach i kukurydzy. Po pozyskaniu ma postać białego proszku o ziarnach o zróżnicowanych wymiarach. Skrobia jest nierozpuszczalna w zimnej wodzie, w gorącej natomiast kleikuje, co powoduje powstanie roztworu o wysokiej lepkości. Wykorzystuje się ją do powierzchniowego uszlachetniania papieru oraz do sklejania ze sobą warstw tektury falistej.

slotter
slotter

Zespół wycinający w arkuszu tektury kształt opakowania za pomocą przestawianych głowic wycinających i bigujących. Elementy tego zespołu wykonują wycięcia w tekturze nazywane slotami, wycinają kształt klapki klejowej oraz bigują tekturę w kierunku poprzecznym arkusza.

softkalander
softkalander

Urządzenie stosowane w celu jednostronnego gładzenia (kalandrowania) papieru.

substancja błonotwórcza
substancja błonotwórcza

Składnik mieszanki powlekającej zdolny do wytworzenia powłoki na powierzchni papieru.

superkalander
superkalander

Urządzenie stosowane w celu obróbki wykańczającej papieru: gładzenia, większego połysku powierzchniowego. Obróbka w superkalandrze podnosi jakość druku i stosuje się ją do zwiększenia przydatności papieru do drukowania, niezbędnej w przypadku drukowania obrazów.

suszarnia kontaktowa
suszarnia kontaktowa

Rodzaj suszarni, w której czynnikiem suszącym jest wymiennik ciepła.

suszarnia konwekcyjna
suszarnia konwekcyjna

Rodzaj suszarni, w której proces suszenia realizowany jest za pomocą ogrzanego czynnika suszącego, opływającego suszone warstwy materiału. Czynnikiem suszącym jest zazwyczaj ogrzane powietrze.

suszarnia promiennikowa
suszarnia promiennikowa

Rodzaj suszarni, w której powierzchnia produktu jest ogrzewana bezpośrednio, bez ogrzewania otaczającego ją powietrza, przez promieniowanie podczerwone, zaś wodę z powierzchni produktu odbiera przepływające powietrze.

środki plastyfikujące
środki plastyfikujące

Środki, które zwiększają elastyczność powłoki, zmniejszające tendencję papieru do zwijania się oraz zwiększające ściśliwość powłoki.

środki pomocnicze
środki pomocnicze

Dodatki do mieszanek powlekających mające za zadanie ułatwienie sporządzenia mieszanki, jej rozprowadzenie oraz nadanie powłoce pożądanych właściwości funkcjonalnych.

środki wiążące
środki wiążące

Substancje klejące, których zadaniem jest związanie razem składników mieszanki powlekającej oraz papieru podłożowego.

talk
talk

Pigment biały używany jako dodatek w mieszankach pigmentowych nieprzekraczający 6‑10% ogólnej masy pigmentów w powłoce. Ma niską zwilżalność w wodzie, więc przed jego dodaniem należy do roztworu wprowadzić środki powierzchniowoczynne. Jego dodatek zmniejsza tarcie w trakcie satynowania, dzięki temu można uzyskać wyższy połysk powłoki.

tektura falista
tektura falista

Produkt otrzymany przez sklejenie ułożonych zazwyczaj na przemian płaskich i pofalowanych warstw papieru lub tektury.

tektura lita
tektura lita

Rodzaj tektury powstałej w wyniku sklejenia wodoodpornym klejem kilku warstw kartonu i papieru. Posiada wyróżniające ją właściwości, nadające się do wykorzystania na wiele różnych sposobów.

tekturnica
tekturnica

Maszyna służąca do produkcji tektury falistej. Składa się z wielu współpracujących ze sobą podzespołów, z których do najważniejszych zalicza się sklejarkę pojedynczą i sklejarkę podwójną.

tekturnica do produkcji tektury falistej metodą „arkusz na arkusz”
tekturnica do produkcji tektury falistej metodą „arkusz na arkusz”

Rodzaj tekturnicy, w której pierwszym etapem produkcji jest sklejanie warstwy płaskiej z pofalowaną, następne po przekrawaniu na arkusze następuje doklejenie arkuszy‑zewnętrznych, suszenie, bigowanie, paletyzacja oraz magazynowanie.

tekturnica do produkcji trzywarstwowej tektury falistej w arkuszach
tekturnica do produkcji trzywarstwowej tektury falistej w arkuszach

urządzenie produkujące tekturę z trzech warstw: płaska‑pofalowana‑płaska, które są ze sobą trwale sklejone i przygotowane do dalszej obróbki. Częścią integralną maszyny jest zespół krojący, który przecina wstęgę trzywarstwowej tektury na arkusze o określonej wielkości.

topielnik
topielnik

Urządzenie służące do rozpuszczania parafiny.

trzpień nawojowy
trzpień nawojowy

Część urządzenia w kształcie pręta lub zwoju, służąca do nawijania w zwój wstęgi papieru.

trzywarstwowa tektura falista
trzywarstwowa tektura falista

Rodzaj tektury zbudowany z 3 warstw, od zewnątrz znajdują się dwie płaskie warstwy papieru, a pomiędzy nimi warstwa pofalowana.

tuleja
tuleja

Element różnych mechanizmów posiadający kształt wydłużonego pierścienia lub wydrążonego walca. W papiernictwie papierowe tuleje często wykorzystywane są do nawijania różnego rodzaju materiałów, do których można zaliczyć między innymi: kable czy taśmy. Niejednokrotnie tuleje papierowe wykorzystywane są jako element konstrukcyjny.

tworzywo sztuczne
tworzywo sztuczne

Materiały, które składają się z polimerów syntetycznych lub zmodyfikowanych polimerów naturalnych. W ich skład mogą wchodzić również dodatki modyfikujące, np. stabilizatory UV, barwniki itp.

urządzenie do laminowania ze sobą dwóch zwojów
urządzenie do laminowania ze sobą dwóch zwojów

Urządzenie trwale zgrzewające ze sobą dwie warstwy rozwijane ze zwojów.

uszlachetnianie papieru
uszlachetnianie papieru

Proces polegający na naniesieniu na powierzchnię papieru różnego rodzaju materiałów przy zastosowaniu różnych metod, np. powlekania, impregnowania czy laminowania, w celu osiągnięcia określonych pożądanych cech papieru, polepszenia jego walorów wizualnych, a nierzadko także wzmocnienia i zwiększenia odporności, na przykład na wilgoć czy promieniowanie UV. Do najczęściej stosowanych technik uszlachetniania papieru należą: foliowanie, laminowanie, lakierownie, złocenie (metodą hot‑stampingu lub cold‑stampingu), a także tłoczenie i wykrawanie,

walce ryflowane
walce ryflowane

Cylindry z pofalowaną strukturą , które w wysokiej temperaturze nadają papierowi na trwale falisty kształt.

węglan wapnia
węglan wapnia

Drugi po kaolinie najpopularniejszy pigment. Ze względu na strukturę bryłkowatą powłoki z jego usziałem silniej rozpraszają światło. Skutkuje to podniesieniem białości i nieprzeźroczystości, jednocześnie zmniejszając połysk powłoki.

wykrawanie
wykrawanie

Czynność polegająca na wycinaniu określonego kształtu na wydruku. Najczęściej wykonuje się ją używając wykrojnika – wcześniej przygotowanej matrycy.

wykrawarka
wykrawarka

Urządzenie służące do produkcji opakowań, galanterii poligraficznej, kopert, teczek, etykiet, naklejek, itp. Nie odłączną częścią wykrawarki (agregatu wykrawającego) jest wykrojnik płytowy, przelotowy lub rotacyjny.

wykrojnik
wykrojnik

Narzędzie umożliwiające wykonanie operacji wykrawania, bigowania, perforacji, rycowania zgodnie z projektem technologicznym. Wykrojnik posiada wykończenia umożliwiające precyzyjną pracę i podwyższenie żywotności.

wykrojnik płaski
wykrojnik płaski

Stosowane w poligrafii, w masowej produkcji, narzędzie do wycinania określonego kształtu z arkusza zazwyczaj zadrukowanego. Płaszczyzna z trwale umocowanymi ostrzami jest przyciskana do zadrukowanego papieru i jednym uderzeniem wycina z arkusza cały złożony wzór np. siatkę pudełka. Wykrojniki płaskie poruszają się w kierunu: góra‑dół. Często listwom tnącym (noże tnące) towarzyszą listwy bigujące (bigi), a czasami listwy perforujące (noże perforujące). Zatem wykrojnik oprócz zasadniczej funkcji wycinania może również przygniatać (bigować) lub perforować. Klasyczne wykrojniki wykonuje się, umieszczając w desce (zazwyczaj sklejce) z rowkami odcinki listew wycinających, bigujących, perforujących. Wykrojniki dodatkowo zaopatrzone są w listwy gumowe, które wystają ponad powierzchnię noży wycinających czy perforujących i umieszczane są po obu ich stronach. Gumy te są ściśliwe, a ich rolą jest wypchnięcie wykrawanego materiału z wnętrza wykrojnika. Do bigowania zazwyczaj stosowane są listwy dwupunktowe, tj. o grubości 0,7 mm. Do przygniatania tektur o wyższej gramaturze stosuje się bigi trzypunktowe, tj. o grubości listwy 1,05 mm. Do wykrawania etykiet, w których trzeba wycinać linie po krzywiznach często stosuje się precyzyjniejsze i trwalsze (ale też i kosztowniejsze) metalowe wykrojniki kowalskie.

wykrojnik rotacyjny
wykrojnik rotacyjny

Wykrojnik przeznaczony do zamocowania na cylindrze maszyny wykrawającej. Może być w postaci blachy z umieszczonymi nożami tnącymi i listwami bigującymi, mocowany do cylindra magnetycznego.

wytwór papierniczy
wytwór papierniczy

Tworzywo otrzymane z włókien roślinnych, najczęściej z dodatkami w postaci środków zaklejających, wypełniaczy czy barwników.

zespół odbioru pudeł
zespół odbioru pudeł

Jednostka wyposażona w transporter odbierający, który automatycznie liczy i podaje pracownikowi określony stos pudeł.

zespół drukujący
zespół drukujący

Część maszyny drukarskiej wyposażona w mechanizm zamocowania formy drukowej. Maszyny do drukowania offsetowego są dodatkowo wyposażone w zespół nawilżający, doprowadzający do formy drukowej roztwór nawilżający. Ze względu na konstrukcję zespołu drukującego maszyny drukujące dzieli się na dociskowe, płaskie i rotacyjne. W maszynach drukujących dociskowych zespół drukujący składa się z płyty formowej do umocowania płaskiej formy drukowej i płyty dociskającej podłoże do formy drukowej. W maszynach drukujących płaskich na płycie formowej znajduje się płaska forma drukowa, po której przetacza się cylinder dociskający podłoże drukowe do formy. W maszynach drukujących rotacyjnych giętka forma drukowa montowana jest na cylindrze formowym, do którego drugi cylinder dociska zadrukowywane podłoże.

Maszyny cyfrowe przekazują obraz na podłoże drukowe m.n. metodą jonograficzną, termotransferową magnetograficzną, czy poprzez natryskiwanie farby.

zespół drukujący bezpośredni
zespół drukujący bezpośredni

Część maszyny drukującej, w której farba przemieszcza się bezpośrednio z formy drukowej na papier podczas nacisku.

zespół drukujący pośredni
zespół drukujący pośredni

Część maszyny drukującej, w której drukowanie odbywa się na zasadzie pośredniego przenoszenia farby z formy drukowej na papier, przy pomocy cylindra pośredniego (w druku offsetowym - offsetowego).

zespół drukujący rotacyjny
zespół drukujący rotacyjny

Część maszyny drukującej z cylindryczną formą, cylindrycznym dociskiem.

zespół farbowy
zespół farbowy

Rozbudowany komplet mechanizmów, które mają na celu odpowiednio nanieść i rozprowadzić farbę na formie drukowej. Główną częścią zespołu farbowego są wałki nadające farbę.

zespół laminujący
zespół laminujący

Część maszyny poligraficznej odpowiedzialna za nanoszenie laminatu na podłoże.

zespół nanoszący mieszankę powlekającą
zespół nanoszący mieszankę powlekającą

Część maszyny, w której następuje nanoszenie mieszanki powlekającej na podłoże.

zespół odbioru arkuszy
zespół odbioru arkuszy

Część ciągu produkcyjnego odpowiedzialna za odbiór arkuszy i  działająca na zasadzie pneumatyczno‑mechanicznej. Pojedyncze arkusze pobierane są ze stosu papieru i przekazywane do dalszych elementów systemu za pomocą podciśnienia W oddzielaniu arkuszy i ich przesuwaniu pomaga dopływ sprężonego powietrza, nadmuchiwanego między wierzchnie arkusze stosu.

zespół odbioru arkuszy tektury falistej
zespół odbioru arkuszy tektury falistej

Zespół odbierający, odpowiada za ułożenie zazwyczaj w stosy żądanej liczby arkuszy tektury falistej.

zespół podający
zespół podający

Część maszyny drukującej dostarczająca podłoże do części drukującej. Część zasilającą arkuszowych maszyn drukujących stanowi samonakładak.

zespół utrwalający farbę
zespół utrwalający farbę

Mechanizm mający za zadanie utrwalić farbę na zadrukowywanym podłożu. Zasada jego działania jest zależna od rodzaju użytej farby.

zespół wałków chłodzących
zespół wałków chłodzących

Układ wałków odpowiedzialny za termostatowanie duktora farbowego i cylindrów rozcierających.

zespół wykładający
zespół wykładający

Część maszyny drukującej, w której zadrukowane podłoże jest formowane w odpowiedni, żądany sposób. Część końcową arkuszowych maszyn drukujących stanowi wykładak.

złamywanie
złamywanie

Czynności związane z zaginaniem arkusza lub odcinka wstęgi papieru, do żądanego formatu.

złamywarka
złamywarka

Maszyna służąca do złamywania papieru, nadająca mu w ten sposób pożądany format.

zwijanie
zwijanie

Formowanie wstęgi w rulon, zwój.