E-materiały do kształcenia zawodowego

Planowanie procesów przetwarzania wytworów papierniczych

DRM.07. Przetwórstwo wytworów papierniczych - Technik papiernictwa 311601

bg‑green

Słownik pojęć

1
barwa
barwa

Właściwość ciał materialnych określana przez takie parametry, jak: czystość, odcień, natężenie (jasność), nasycenie. Jest odbierana jako zsubiektywizowane (przedstawione zgodnie z indywidualnymi poglądami i emocjami) wrażenie zmysłowe.

bigi
bigi

Nagniecenia, rowki na papierze lub tekturze, powstałe w miejscu, w którym tworzywo powinno się zagniatać/załamywać. Bigi powstają w procesie bigowania i są konieczne do uzyskania estetycznych linii zgięcia.

bigowanie
bigowanie

Proces introligatorski polegający na wykonywaniu wgnieceń w papierze (poprzez zerwanie włókien w jego strukturze), które ułatwiają jego odpowiednie, estetyczne zgięcie.

densytometr
densytometr

Urządzenie fotoelektryczne przeznaczone do pomiaru gęstości optycznej materiałów zarówno przezroczystych, jak i nieprzezroczystych.

RqNq2ZYtaHu33
Densytometr
Źródło: licencja: CC BY 3.0.
druk cyfrowy
druk cyfrowy

Jedna z technik druku, w której obraz tworzy się bezpośrednio na podstawie danych przesłanych z  komputera bez użycia nośników pośrednich i form drukarskich, Obraz tworzony jest w maszynie dopiero w momencie rozpoczęcia druku. Dane do druku muszą być dostarczone do urządzenia w postaci danych cyfrowych.

etykieta samoprzylepna
etykieta samoprzylepna

Wyrób papierowy lub foliowy zamieszczony na produkcie w celu zidentyfikowania, określenia jego zawartości. Etykieta drukowana jest np. na materiale samoprzylepnym lub folii. [Podłoże drukowe](http://Podloze drukowe) pokryte jest warstwą kleju od strony przylepianej do przedmiotu etykietowanego. Klej ochrania warstwa zabezpieczająca. Po jej usunięciu etykieta jest gotowa do naklejenia. Etykiety służą często działaniom marketingowym.

fala B
fala B

Tektura falista trójwarstwowa o wysokości warstwy falowanej od 2,2 do 3,0 mm.

fala C
fala C

Tektura falista trójwarstwowa o wysokości warstwy falowanej od 3,1 do 3,9 mm.

fala E
fala E

Tektura falista trójwarstwowa o wysokości warstwy falowanej od 1,0 do 1,8 mm.

fleksografia
fleksografia

Technika drukowania wypukłymi, elastycznymi formami drukowymi z wykorzystaniem ciekłych farb szybkoschnących.

fluting
fluting

Typ papieru produkowany najczęściej z surowców wtórnych, niekiedy masy celulozowej bądź z masy półchemicznej, przeznaczony na warstwę pofalowaną.

forma drukowa
forma drukowa

Zbiór elementów drukujących, przeznaczony do przenoszenia farby drukowej na podłoże (papier, tkaninę, folię z tworzyw sztucznych lub metalową i in.).

gęstość optyczna
gęstość optyczna

Cecha materiałów, związana z oddziaływaniem na nie fal elektromagnetycznych, m.in. ze zmianą prędkości światła w danym ośrodku (im większa gęstość optyczna, tym prędkość światła mniejsza).

gramatura papieru
gramatura papieru

Masa jednego metra kwadratowego wytworu papierniczego wyrażona w  gramach. Używana w odniesieniu do papieru, wyrobów włókienniczych, innych tworzyw produkowanych w arkuszach.

inliner
inliner

Urządzenie, w którym tektura falista, karton, papier są zadrukowywane, wykrawane, sklejane i składane. Najczęstszym obszarem jego zastosowania jest produkcja zadrukowanych opakowań.

R1AKvM7D0v6Pi
Inliner
Źródło: licencja: CC BY 3.0.
kalander
kalander

Urządzenie o obrotowych walcach służące do nadawania połysku i wygładzania papieru, folii z tworzywa oraz tkanin lub też wytłaczania na nich wzorów.

R14hMKsW0nTpJ
Kalander
Źródło: licencja: CC BY 3.0.
kaszerowanie
kaszerowanie

Proces oklejania cienkim papierem papieru grubszego, kartonu, tektury falistej itp. w celu wzmocnienia tego podłoża, uzyskania efektu zdobiącego lub wymaganego technologicznie. Przykładem kaszerowania w celach dekoracyjnych jest oklejanie zadrukowanym papierem powierzchni tektury falistej przeznaczonej na opakowania, których nie da się bezpośrednio zadrukować na maszynie drukarskiej np. z powodu jego grubości.

klej skrobiowy
klej skrobiowy

Klej używany m.in. do klejenia warstw tektury falistej, mający możliwość biodegradacji i pochodzący z odnawialnych źródeł.

kraftliner
kraftliner

Rodzaj papieru, który jest produkowany z drzew iglastych, zawiera co najmniej 80 procent świeżych włókien. Papiery typu kraftliner charakteryzują się dużą trwałością i stabilnością.

laminowanie
laminowanie

Pokrywanie powierzchni laminatem dla uzyskania dodatkowych odporności, np. na wilgoć lub dla efektów dekoracyjnych. Proces laminowania druków poligraficznych nie powinien zmieniać barwy odbitki, a jedynie jej nasycenie.

kuchnie kleju
kuchnie kleju

Urządzenia, w których jest przygotowywany klej skrobiowy, niezbędny do sklejania warstw papieru w procesie wytwarzania tektury falistej.

liner
liner

Papier wykorzystywany na warstwy płaskie tektury falistej.

maszyna drukująca
maszyna drukująca

Podstawowe urządzenie przemysłu poligraficznego, służące do wykonywania druku na skalę przemysłową.

mikrofala
mikrofala

Tektura falista trójwarstwowa o wysokości warstwy falowanej od 1,0 do 1,8 mm.

offset
offset

Technika drukowania płaskiego – elementy drukujące i niedrukujące znajdują się na tej samej wysokości w stosunku do bazy wymiarowej płyty. Obraz jest przenoszony z formy drukowej na podłoże za pomocą pośredniego cylindra pokrytego gumą.

papier drukowy
papier drukowy

Rodzaj papieru, przeznaczonego przede wszystkim do zadrukowywania, o gramaturze 50‑160 g/mIndeks górny 2. Skład materiałowy i forma wykończenia papieru drukowego może być różna, jest uzależniona od przeznaczenia i techniki drukowania.

papier samoprzylepny
papier samoprzylepny

Rodzaj papieru o gramaturze 70‑80 g/m²; składa się z podłoża z papieru silikonowego, warstwy kleju i warstwy papieru lub folii z tworzywa sztucznego. Po oderwaniu spodniej warstwy ochronnej papier jest gotowy do przyklejenia. Papier samoprzylepny produkowany jest w arkuszach i zwojach.

papier silikonowany
papier silikonowany

Papier ochronny z silikonem. Zalicza się do materiałów antyadhezyjnych (przeciwprzyczepnych). Jego zadaniem jest ochrona warstwy klejącej, występującej w różnego typu produktach. Papiery powlekane silikonem stosuje się również w produkcji samoprzylepnych materiałów drukarskich.

podłoże drukowe
podłoże drukowe

Wszelkiego rodzaju materiały, na których dokonywany jest druk.

perforacja
perforacja

Otwory wykonane w materiale, spełniające takie funkcje, jak np. ułatwienie przesuwania, odrywania, wpinania w segregator, mocowania itp.

podziałka fali
podziałka fali

Odcinek pomiędzy kolejnymi wierzchołkami fal.

półprodukt
półprodukt

Produkty i wyroby powstające podczas określonych faz produkcji, nad którymi praca nie została zakończona.

przekrawacz poprzeczny
przekrawacz poprzeczny

Automatyczne mechanizmy, charakteryzujące się wysoką precyzją działania, których zadaniem jest przecinanie materiałów, np. folii aluminiowej, tektury, laminatu czy papieru w taki sposób, by tworzyły one płachty o ściśle określonym rozmiarze.

przetwarzanie tektury
przetwarzanie tektury

Grupa procesów, w których tekturę falistą przetwarza się do postaci opakowań.

przetwory papiernicze
przetwory papiernicze

Produkty uzyskane z papieru lub tektury po obróbce chemicznej lub mechanicznej, zmieniającej ich właściwości, kształt itp.

półautomat pakujący
półautomat pakujący

Maszyna służąca do szybkiego pakowania dużej liczby paczek poprzez naciąganie, zgrzewanie, a następnie ucinanie taśmy okalającej paczkę.

RGX9D9Ybubxe5
Półautomat pakujący
Źródło: licencja: CC BY 3.0.
pudło fasonowe
pudło fasonowe

Opakowanie tekturowe wielokrotnego użytku, wykonane z wykrojnika, przeznaczone do przechowywania i wysyłki towarów.

pudło klapowe
pudło klapowe

Opakowanie jednoczęściowe, które posiada najczęściej górne i dolne klapy. Jego brzegi są klejone, szyte lub połączone taśmą klejącą.

pudło teleskopowe
pudło teleskopowe

Opakowanie składające się z więcej niż jednej części, posiadające wieko i/lub spód, które zachodzą teleskopowo na siebie.

pudło wsuwane
pudło wsuwane

Opakowania składające się z większej liczby części (wewnętrznych oraz obwolut), które można w różnych kierunkach wsuwać jedno w drugie. Grupa ta obejmuje także obwoluty do innych pudeł.

sklejarka pojedyncza
sklejarka pojedyncza

Urządzenie będące częścią składową tekturnicy. Zadaniem sklejarki pojedynczej jest połączenie dwóch arkuszy papieru: na płaską część tektury (liner) oraz na tzw. fluting, papieru makulaturowego, który na etapie obróbki przechodzi przez walce ryflowane i odkształca się do postaci fali.

sklejarka podwójna
sklejarka podwójna

Część tekturnicy, w której następuje sklejenie dwuwarstwowej tektury z  papierem przeznaczonym na wierzchnią, trzecią warstwę tektury.

sklejarki jednopunktowe
sklejarki jednopunktowe

Zwarte, półautomatyczne i zbudowane na jednej ramie maszyny, które przy użyciu klejów na zimno (bądź termotopliwych) łączą wykroje opakowań, zszywając, klejąc i rozdzielając je.

sloter z drukarką fleksograficzną dwukolorową
sloter z drukarką fleksograficzną dwukolorową

Specjalizacyjna, wydajna maszyna z zestawem noży do produkcji pudeł klapowych.

surowiec
surowiec

Materiał – produkt przemysłu wydobywczego, rolnictwa, leśnictwa lub powstały w wyniku przerobu odpadów – przeznaczony do dalszej przeróbki.

tektura BC
tektura BC

Rodzaj tektury 5‑warstwowej o grubości 6 mm.

tektura EB
tektura EB

Rodzaj tektury 5‑warstwowej o grubości 4,3 mm.

tektura falista
tektura falista

Materiał powstający z połączenia co najmniej dwóch warstw papieru: warstwy płaskiej i warstwy pofalowanej. Do wytworzenia warstwy płaskiej wykorzystuje się liner a do pofalowanej fluting.

tekturnica
tekturnica

Rozbudowany ciąg produkcyjny o  długości 100‑140 m. Składa się z wielu współpracujących ze sobą podzespołów i instalacji.

Do najważniejszych z nich należą:

testliner
testliner

Papier pochodzący z recyklingu, produkowany w 100 procentach z makulatury.

typoofset
typoofset

Wypukła technika druku, w której cylinder zakładany jest na formę drukową, którą pokrywa się farbą o konsystencji mazistej.

współczynnik pofalowania
współczynnik pofalowania

Stosunek długości papieru przed pofalowaniem do długości pofalowanej wstęgi.

wycinarka szczelinowa
wycinarka szczelinowa

Urządzenie składające się z zespołu regulowanych dowolnie noży, które wycinają szczeliny podczas produkcji kartonów.

wycinarki płaskie
wycinarki płaskie

Inaczej maszyny sztancujące, wykorzystujące wykrojniki płaskie, które wycinają i bigują arkusz tektury tworzący wykrój, często przy większej liczbie sztuk – użytków z jednego arkusza.

wycinarka rotacyjna
wycinarka rotacyjna

Maszyna do produkcji kartonów, przede wszystkim fasonowych. Narzędziem wycinającym są wykrojniki rotacyjne. Praca przy maszynie polega na nakładaniu tektury na automatyczny podajnik i odbiorze palety wyciętych kartonów za maszyną.

wykrawarka walcowa
wykrawarka walcowa

Maszyna, dzięki której można wycinać zarówno pudła fasonowe, jak i pudła klapowe.

wysokość fali
wysokość fali

Odcinek pomiędzy podstawą a wierzchołkiem fali.

zszywarka
zszywarka

Maszyna przeznaczona do łączenia – za pomocą docinanego na bieżąco drutu – zakładek i innych wytworów papierniczych.