RxZoQPmHwqAqo
Zdjęcie przedstawia fragment blaszki liściowej zielonego liścia. Widoczna jest nerwacja.

Procesy życiowe organizmów

W zielonych liściach odbywa się proces fotosyntezy, dzięki któremu roślina zdobywa substancje odżywcze
Źródło: Maksim, licencja: CC BY 3.0.

Słownik

chlorofil
chlorofil

zielony barwnik – główny składnik chloroplastów – umożliwiający wykorzystanie energii świetlnej

chemosynteza
chemosynteza

proces wytwarzania związków pokarmowych z dwutlenku węgla i wody z wykorzystaniem energii chemicznej

cudzożywność
cudzożywność

inaczej heterotrofizm; sposób odżywiania się organizmów polegający na korzystaniu ze związków organicznych wytworzonych przez organizmy samożywne lub inne organizmy cudzożywne

dwutlenek węgla
dwutlenek węgla

gazowy związek węgla i tlenu; bierze udział w procesie fotosyntezy, powstaje podczas oddychania komórkowego

drapieżnik
drapieżnik

organizm cudzożywny żywiący się ciałem upolowanego zwierzęcia

enzymy trawienne
enzymy trawienne

substancje wydzielane w układzie pokarmowym, które rozkładają związki złożone do prostszych form

fermentacja
fermentacja

beztlenowy rozkład cukrów związany z uwalnianiem energii, podczas którego powstają kwas mlekowy (fermentacja mlekowa) lub alkohol etylowy i dwutlenek węgla (fermentacja alkoholowa)

fotosynteza
fotosynteza

proces wytwarzania związków pokarmowych z dwutlenku węgla i wody, zachodzący w organizmach samożywnych pod wpływem światła, z udziałem chlorofilu

gatunek
gatunek

grupa osobników o podobnych cechach, które mogą wspólnie się rozmnażać, a ich potomstwo jest płodne

glukoza
glukoza

cukier, który powstaje w roślinach podczas fotosyntezy

kiełkowanie
kiełkowanie

proces, w czasie którego z nasiona rozwija się roślina

komórka jajowa
komórka jajowa

żeńska komórka rozrodcza (gameta żeńska) wyposażona w substancje zapasowe potrzebne do rozwoju zarodka

mięsożerca
mięsożerca

organizm cudzożywny odżywiający się żywymi lub martwymi tkankami zwierzęcymi

oddychanie beztlenowe
oddychanie beztlenowe

rodzaj oddychania komórkowego zachodzący bez udziału tlenu

oddychanie komórkowe
oddychanie komórkowe

ciąg reakcji chemicznych zachodzących w każdej żywej komórce, polegających na rozkładzie substancji pokarmowych i uwolnieniu zgromadzonej w nich energii

oddychanie tlenowe
oddychanie tlenowe

rodzaj oddychania komórkowego wymagający obecności tlenu; w jego wyniku powstają dwutlenek węgla i woda

padlinożerca
padlinożerca

zwierzę odżywiające się padliną (ciałami martwych zwierząt)

pasożyt
pasożyt

organizm cudzożywny żyjący kosztem żywego organizmu innego gatunku (żywiciela)

plemnik
plemnik

męska komórka rozrodcza (gameta męska), która przemieszcza się w poszukiwaniu gamety żeńskiej i zapładnia ją

produkty
produkty

substancje, które powstają w wyniku reakcji chemicznych

protisty
protisty

grupa organizmów, które mają cechy odróżniające je od grup: zwierząt, roślin, grzybów, bakterii; skupia organizmy jedno- i wielokomórkowe, samożywne i cudzożywne

roślinożerca
roślinożerca

organizm cudzożywny odżywiający się pokarmem roślinnym

rozmnażanie bezpłciowe
rozmnażanie bezpłciowe

inaczej rozmnażanie wegetatywne; zachodzi bez udziału gamet – nowy organizm powstaje z części oddzielonych od organizmu macierzystego; typowe dla większości roślin, grzybów, protistów i wielu bezkręgowców

rozmnażanie płciowe
rozmnażanie płciowe

odbywa się za pomocą komórek rozrodczych, które łączą się ze sobą, tworząc zygotę; powstały organizm charakteryzuje się odmiennym materiałem genetycznym od osobników rodzicielskich i ma nowe cechy będące kombinacją cech rodziców

samozapłodnienie
samozapłodnienie

zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik pochodzący z tego samego organizmu

samożywność
samożywność

inaczej autotrofizm; sposób odżywiania się organizmów polegający na wytwarzaniu złożonych związków organicznych (węglowodanów, białek, tłuszczów) z prostych substancji nieorganicznych (dwutlenku węgla, wody, soli mineralnych) w procesie fotosyntezy lub chemosyntezy

saprobiont
saprobiont

organizm cudzożywny odżywiający się martwą materią organiczną

ssaki
ssaki

gromada stałocieplnych kręgowców, których młode żywią się wydzieliną gruczołów mlekowych matki

substraty
substraty

substancje, które wejdą ze sobą w reakcję chemiczną

trawienie
trawienie

proces rozkładu wielkocząsteczkowych związków organicznych na związki proste w celu wchłonięcia i przyswojenia ich przez organizm

wszystkożerca
wszystkożerca

zwierzę odżywiające się zarówno pokarmem roślinnym, jak i zwierzęcym

zarodek
zarodek

zawiązek nowego organizmu rozwijający się z zapłodnionej komórki jajowej (zygoty); początkowe stadium rozwoju organizmu; u roślin to zawiązek nowego osobnika znajdujący się w nasieniu

zarodniki
zarodniki

komórki służące do bezpłciowego rozmnażania się niektórych roślin i grzybów