Nietzsche Fryderyk Poza dobrem i złem

Człowiek odmiany dostojnej czuje, że od niego zależy naznaczanie wartości, nie potrzebuje niczyjego przyzwolenia, rozumuje bowiem: „co dla mnie szkodliwe, to i samo w sobie jest szkodliwe”, i wie, że w jego mocy jest nadawać wagę rzeczom, że dano mu tworzyć wartości. (...) Człowiek dostojny czci w sobie mocarza i tego, co ma władzę nad sobą samym (…), który z rozkoszą potrafi być dla siebie surowym i twardym. (…) Wiara w siebie samego, duma z siebie samego, głęboka niechęć i ironia dla „zaparcia się siebie samego”, - oto cechy morału dostojnego, równie dla niego istotne, jak odcień lekceważenia i niedowierzanie względem objawów współczucia i dobrego serca.

cytat3 Źródło: Nietzsche Fryderyk, Poza dobrem i złem, Warszawa 1907, s. 244–245.

Fryderyk Nietzsche Antychryst

Chrześcijaństwo stanęło po stronie wszystkiego, co słabe, niskie, nieudane, stworzyło ideał ze sprzeciwienia się samozachowawczym instynktom silnego życia; zepsuło rozum nawet duchowo najsilniejszych, ucząc najwyższe wartości duchowe odczuwać jako grzeszne, na manowce wiodące, jako pokuszenie. (…) Dokąd wpływ teologów sięga, tam odwrócono ocenę wartości do góry nogami, tam pojęcia „prawdy” i „fałszu” są z konieczności odwrócone; co najszkodliwsze dla życia, zwie się tu prawdziwe, co je podnosi, wzmaga, potwierdza, usprawiedliwia i tryumfującym czyni, zowie się fałszywym. (…)

anty Źródło: Fryderyk Nietzsche, Antychryst, tłum. L. Staff, Kraków 2005, s. 9–11.

Fryderyk Nietzsche Antychryst

Pasożytniczy rodzaj człowieka, który udaje się tylko kosztem wszystkich zdrowych tworów życia, kapłan, nadużywa imienia Boga: zwie on stan rzeczy, w którym kapłan wartość rzeczy ustanawia, „Królestwem Bożym”; środki, których mocą osiąga lub podtrzymuje się taki stan, zwie „wolą Bożą”; z zimnokrwistym cynizmem mierzy ludy, czasy, jednostki wedle tego, czy były przemocy kapłańskiej pożyteczne, czy też się jej opierały. (…) Kapłan sformułował surowo, pedantycznie, (…) co chce mieć, „co jest wolą Bożą”... Odtąd wszystkie sprawy życia są tak ułożone, że kapłan jest wszędzie niezbędny, we wszystkich naturalnych zdarzeniach życiowych, przy urodzeniu, małżeństwie, chorobie, śmierci, nie mówiąc już o ofierze („wieczerzy”), zjawia się święty pasożyt, by je wynaturzyć: w języku jego „uświęcić”… (…)

anty2 Źródło: Fryderyk Nietzsche, Antychryst, tłum. Leopold Staff, Kraków 2005, s. 25–26.

Fryderyk Nietzsche Tako rzecze Zaratustra

Kto szuka, łatwo sam się gubi, każde osamotnienie jest przewinieniem” – tak mawia trzoda. A tyś długo należał do trzody.
Głos trzody długo odzywać się w tobie będzie. I gdy nawet mówić poczniesz: „Nie mam już z wami wspólnego sumienia”, będzie to głosem skargi i bólem twym.
Bo zważ, ten ból nawet porodziło owo wspólne sumienie; tego sumienia ostatnie przebłyski żarzą się jeszcze w twym smętku. 
Chcesz więc drogą tego smętku pójść, jako iż jest to droga do ciebie samego? Pokażże mi swe prawo i swe siły ku temu.
Czyś jest nową siłą i nowem prawem? Czyś jest nowym ruchem, z siebie toczącym się kołem? Czy możesz zmusić gwiazdy, by wokół ciebie krążyły? (…)
Zwiesz się wolnym? Myśl, co tobą włada, usłyszeć pragnę, nie zaś, iż z jarzma jakiegoś umknąć się zdołałeś.
Czyś jest z tych, którym z jarzma umykać się wolno? Niejeden ostatnią swą wartość precz odrzucił, gdy odrzucił swą służebność. (…)
Zali zdołasz nadać sobie swe zło i dobro i zawiesić wolę swą nad sobą jako zakon? Zali potrafisz być sędzią sobie i mścicielem własnego zakonu? (...)
Zali poznałeś już, bracie mój, słowo „wzgarda”? oraz męczarnię swojego poczucia słuszności, gdy zechcesz być sprawiedliwym dla tych, co tobą gardzą?
Zmuszasz wielu, by zbywszy dawnych o tobie mniemań, uczyli się ponownie sądzić ciebie: ciężko ci to policzą. Zbliżyłeś się do nich i minąłeś ich: tego ci nigdy nie wybaczą. (...)
Niesprawiedliwość i bród miotają za samotnikiem: jednakże, bracie mój, jeżeli gwiazdą chcesz być, musisz im mimo to świecić. (…)
Z miłością swą idź do samotni i z twórczością swą, o bracie mój – późno powlecze się za tobą kula sprawiedliwości.
I ze łzami memi idź w samotnię swą, o bracie mój! Kocham tego, co ponad siebie tworzyć pragnie i tak oto zanika.”

cw7 Źródło: Fryderyk Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra, tłum. Wacław Berent, Warszawa 2005, s. 54–56.

Teodoro Gomez Fryderyk Nietzsche

Tym określeniem stara się Nietzsche oddać cechę prawdziwego człowieka – nadczłowieka: świadomość, iż wbrew interpretacjom religijnym i idealistycznym świat, w jakim żyjemy, jest jedynym naszym światem. A zatem w życiu – w jego bólu i radości – człowiek musi co krok afirmować samego siebie, jak gdyby miał żyć wiecznie.

cytat Źródło: Teodoro Gomez, Fryderyk Nietzsche, tłum. T. Ostrowski, Warszawa 2017, s. 156.

Krzysztof Wieczorek Wieczne powroty Fryderyka Nietzschego

Godne podkreślenia: postawie amor fati towarzyszy radość i to intensywnie przeżywana. Źródłem tej radości jest poczucie ważności (…) własnej osoby. Z radosną gotowością godzę się na swój los – nawet wówczas, jeśli jest to straszny los – ponieważ czuję się w jakiś sposób uprzywilejowany, że mnie ten los spotkał.

cytat2 Źródło: Krzysztof Wieczorek, Wieczne powroty Fryderyka Nietzschego, Katowice 1998, s. 90.