1672 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 18.10.1672 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 10.11.1673 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 11.11.1673 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 21.05.1674 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 11.10.1675 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 02.02.1676 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 11.06.1675 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 17.10.1676 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego
1672 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 18.10.1672 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 10.11.1673 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 11.11.1673 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 21.05.1674 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 11.10.1675 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 02.02.1676 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 11.06.1675 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego 17.10.1676 Możliwe odpowiedzi: 1. rozejm w Żurawnie, 2. wybuch wojny polsko-tureckiej, 3. oblężenie Trembowli, 4. bitwa pod Chocimiem, 5. elekcja Jana III Sobieskiego, 6. traktat w Jaworowie, 7. śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego, 8. pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, 9. koronacja Jana III Sobieskiego
Przyporządkuj wydarzenie do odpowiedniej daty.
traktat w Jaworowie, oblężenie Trembowli, pokój w Buczaczu, nieratyfikowany przez polski sejm, elekcja Jana III Sobieskiego, koronacja Jana III Sobieskiego, wybuch wojny polsko-tureckiej, bitwa pod Chocimiem, rozejm w Żurawnie, śmierć Michała Korybuta Wiśniowieckiego
1672
18.10.1672
10.11.1673
11.11.1673
21.05.1674
11.10.1675
02.02.1676
11.06.1675
17.10.1676
1
Ćwiczenie 2
Przyjrzyj się wizerunkom króla Jana III Sobieskiego (1629−1696, lata panowania: 1674−1696) i połącz źródła A, B, C, D, E, F, G, H z odpowiednimi opisami.
R1DdoVVIzFdxh
R1CNYvanuNpGZ
R1L6ZlOkTLfg9
R1WfTQsoYx3a2
R1YjNKISfo2Tw
RC8cISQHdeC59
R18fktxxJQwua
R1aXP0QM8N0Ds
R1Id0j3QU7WGP
Ilustracja A Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja B Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja C Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja D Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja E Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja F Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja G Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja H Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej
Ilustracja A Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja B Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja C Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja D Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja E Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja F Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja G Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Ilustracja H Możliwe odpowiedzi: 1. Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, 2. Jan III Sobieski na miniaturze, 3. Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, 4. Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, 5. Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, 6. Jan III Sobieski z rodziną, 7. Hetman Jan Sobieski, 8. Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej
Jan III Sobieski w stroju rzymskiego wodza, z wieńcem laurowym na głowie, Jan III Sobieski kilka lat przed śmiercią, Jan III Sobieski na miniaturze, Jan III Sobieski z ryngrafem z podobizną obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, Jan Sobieski pod Chocimiem 1673, Jan III Sobieski ze wstęgą Orderu św. Ducha, gobelin, Hetman Jan Sobieski, Jan III Sobieski z rodziną
Ilustracja A
Ilustracja B
Ilustracja C
Ilustracja D
Ilustracja E
Ilustracja F
Ilustracja G
Ilustracja H
Ćwiczenie 2
RRLwQQLy7Kv27
R1KyEGrXzCl492
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj wydarzenia do władcy, za którego panowania miały one miejsce. Jan II Kazimierz Waza Możliwe odpowiedzi: 1. Traktat w Buczaczu, 2. Powstanie Chmielnickiego, 3. Rozejm w Andruszowie, 4. Rozejm z Turkami w Żurawnie, 5. Potop szwedzki, 6. Zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem, 7. Traktat w Jaworowie, 8. Zajęcie Podola przez Turcję, 9. Traktaty welawsko-bydgoskie Michał Korybut Wiśniowiecki Możliwe odpowiedzi: 1. Traktat w Buczaczu, 2. Powstanie Chmielnickiego, 3. Rozejm w Andruszowie, 4. Rozejm z Turkami w Żurawnie, 5. Potop szwedzki, 6. Zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem, 7. Traktat w Jaworowie, 8. Zajęcie Podola przez Turcję, 9. Traktaty welawsko-bydgoskie Jan III Sobieski Możliwe odpowiedzi: 1. Traktat w Buczaczu, 2. Powstanie Chmielnickiego, 3. Rozejm w Andruszowie, 4. Rozejm z Turkami w Żurawnie, 5. Potop szwedzki, 6. Zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem, 7. Traktat w Jaworowie, 8. Zajęcie Podola przez Turcję, 9. Traktaty welawsko-bydgoskie
Przyporządkuj wydarzenia do władcy, za którego panowania miały one miejsce. Jan II Kazimierz Waza Możliwe odpowiedzi: 1. Traktat w Buczaczu, 2. Powstanie Chmielnickiego, 3. Rozejm w Andruszowie, 4. Rozejm z Turkami w Żurawnie, 5. Potop szwedzki, 6. Zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem, 7. Traktat w Jaworowie, 8. Zajęcie Podola przez Turcję, 9. Traktaty welawsko-bydgoskie Michał Korybut Wiśniowiecki Możliwe odpowiedzi: 1. Traktat w Buczaczu, 2. Powstanie Chmielnickiego, 3. Rozejm w Andruszowie, 4. Rozejm z Turkami w Żurawnie, 5. Potop szwedzki, 6. Zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem, 7. Traktat w Jaworowie, 8. Zajęcie Podola przez Turcję, 9. Traktaty welawsko-bydgoskie Jan III Sobieski Możliwe odpowiedzi: 1. Traktat w Buczaczu, 2. Powstanie Chmielnickiego, 3. Rozejm w Andruszowie, 4. Rozejm z Turkami w Żurawnie, 5. Potop szwedzki, 6. Zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem, 7. Traktat w Jaworowie, 8. Zajęcie Podola przez Turcję, 9. Traktaty welawsko-bydgoskie
Przyporządkuj wydarzenia do władcy, za którego panowania miały one miejsce.
traktaty welawsko-bydgoskie, traktat w Jaworowie</strong></strong></strong>, potop szwedzki, traktat w Buczaczu, rozejm w Andruszowie, powstanie Chmielnickiego, rozejm z Turkami w Żurawnie, zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem, zajęcie Podola przez Turcję
Jan II Kazimierz Waza
Michał Korybut Wiśniowiecki
Jan III Sobieski
211
Ćwiczenie 4
Zaznacz właściwy tytuł mapy. Uzasadnij swój wybór.
Rox4YQCycpWS3
RZH3MgZmn6WkZ
Przypomnij sobie, czego dotyczyły poszczególne traktaty i jakie zmiany terytorialne się z nimi łączyły.
Mapa przedstawia terytorium Rzeczypospolitej po podpisaniu rozejmu w Żurawnie w 1676 r., w którym Polska zgodziła się oddać Turcji Podole. Na mapie tereny te oznaczono jako należące do sułtana w latach 1672−1699. Do Rzeczypospolitej wróciły po śmierci Jana III Sobieskiego, na mocy pokoju karłowickiego (1699). W granicach państwa polsko‑litewskiego nie znajdowały się wówczas Smoleńszczyzna, Siewierszczyzna, Czernihowszczyzna i Ukraina Lewobrzeżna (przyłączone do Rosji na mocy traktatu w Andruszowie, 1667) oraz Prusy Książęce i większa część Inflant (ich utratę potwierdził pokój w Oliwie, 1660).
Ćwiczenie 4
RGtJbHOXdNPzS
211
Ćwiczenie 5
Wskaż dwie przyczyny niepowodzenia bałtyckiej polityki króla Jana III Sobieskiego.
W kwietniu 1672 r. armia francuska przeszła Ren i zaatakowała terytorium Zjednoczonych Prowincji. […] Anglia wypowiedziała się przeciw Francji, wystąpili przeciw niej liczni książęta niemieccy (Związek Reński poszedł w rozsypkę), wznowiony został sojusz cesarza z Hiszpanią. Wypadło stawić czoło niemal połowie Europy; […] Francuzom sprzyjała dwuznaczna postawa Anglii, nie popierającej Holendrów zbyt energicznie, a także angażująca cesarza Leopolda groźba turecka. […] Habsburgom zależało oczywiście na podtrzymaniu wojny polsko‑tureckiej, natomiast Francuzi pragnęli wynegocjować korzystny dla Polski pokój z Turcją, by polskie wojsko mogło się zaangażować przeciw wrogom Francji (Austrii lub Brandenburgii). W tym duchu zawarty został tajny sojusz Sobieskiego z Francją w Jaworowie (1675). Jednakże antytureckie nastroje szlachty polskiej związały Janowi III ręce i uniemożliwiły zwrot w polityce Rzeczypospolitej, obiecujący pozyskanie terenów nadodrzańskich. […] W latach 1678 i 1679 wojnę Francji ze Zjednoczonymi Prowincjami i ich sojusznikami zakończyły traktaty pokojowe w Nijmegen, Saint‑Germain i Fontainebleau.
c1 Cytat za: Jan Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 1999, 250−251.
RvsP35pf3W585
Jedną z przyczyn były uwarunkowania wewnętrzne − sytuacja w Rzeczypospolitej, ważną rolę odegrał także kontekst międzynarodowy.
Szlachcie polskiej zależało na kontynuowaniu wojny z Turcją (bardziej liczyła na odzyskanie południowo‑wschodnich ziem z rąk tureckich niż utraconych na rzecz Brandenburgii Prus Książęcych), a bałtycka polityka Jana III Sobieskiego wiązała się z zawarciem sojuszu z Francją i jej pośrednictwem w rokowaniach pokojowych między Rzecząpospolitą a Turcją. Drugim powodem niepowodzenia kierunku obranego przez króla było wygaśnięcie konfliktu francusko‑holenderskiego pod koniec lat 70. XVII w.
21
Ćwiczenie 6
Przeciągnij podpisy do odpowiednich elementów na ilustracji.
ReQ5wwZ06jlog
R1ZhYuIvIejDH
Ćwiczenie 6
R9IC6hHfx7mJJ
311
Ćwiczenie 7
Przyjrzyj się ilustracji i porównaj ją z rysunkiem z poprzedniego ćwiczenia.
R1SICoCESn1hN
R17TmmP2zhHKP
Zwróć uwagę na to, kto narysował obie ilustracje, kiedy powstały oraz jaka jest ich wymowa.
Obie ilustracje powstały przy udziale tego samego artysty. Romeyn de Hooghe jest autorem Gloryfikacji Jana Sobieskiego na tle bitwy chocimskiej, a także współautorem, obok Adriaana Schoonenbeeka, Wjazdu tryumfalnego Jana III Sobieskiego na koronację do Krakowa, zwanego też Apoteozą Jana III Sobieskiego. Ryciny powstały jedna po drugiej: najpierw, w 1674 r., Gloryfikacja…, a następnie, w 1675 r., Wjazd tryumfalny…. Warto zauważyć, że Wjazd tryumfalny… powstał przed faktyczną koronacją, która miała miejsce 2 lutego 1676 r. Obie ilustracje łączy przesłanie: Sobieski przedstawiony jest jako wielki wódz i pogromca Turków, godny polskiej korony obrońca chrześcijaństwa. Słowem, autorzy przedstawiają Jana III Sobieskiego w bardzo dobrym świetle, gloryfikują jego dokonania.
Ćwiczenie 7
R1ek0rIKgke4Q
31
Ćwiczenie 8
Scharakteryzuj relacje między szlachtą a królem Janem III Sobieskim po pięciu latach jego panowania.
R1TNp3G40Ifkx
Zwróć uwagę na ewolucję stosunku szlachty (ogólnie) do króla od początku jego panowania w 1674 r. do końca dekady.
Początkowo stosunki między szlachtą a władcą układały się co najmniej poprawnie. W czasie wolnej elekcji po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego zdecydowana większość poparła kandydaturę hetmana Sobieskiego, a i nieprzekonani w końcu zgodzili się na jego wybór na króla Rzeczypospolitej. W oczach szlachty jawił się on wówczas jako pogromca Turków spod Chocimia, prawdziwy wódz, który wyprze siły sułtana z Rzeczypospolitej i doprowadzi do odzyskania Podola. Od samego początku swych rządów król miał przeciwników, zwłaszcza na Litwie (na ich czele stali Pacowie). Ich liczba wzrosła jednak wraz z przeorientowaniem przez Sobieskiego polityki zagranicznej. Król chciał bowiem wbrew woli sejmu wciągnąć Rzeczpospolitą w konflikt między Francją i jej sojusznikami a Holandią i skupioną wokół niej koalicją. Zamiarem władcy było odzyskanie Prus Książęcych. Podpisał z Ludwikiem XIV traktat w Jaworowie (1675), na mocy którego Francja miała wesprzeć Rzeczpospolitą w rokowaniach pokojowych z Turcją oraz opłacić wojska, które zaatakowałyby Prusy Książęce. Jan III Sobieski porozumiał się również ze Szwecją, jednak do wspólnego ataku na Brandenburgię nigdy nie doszło. Fiasko polityki bałtyckiej króla przyniosły lata 1678 i 1679, kiedy wygasły europejskie konflikty, a razem z nimi szansa na odzyskanie Prus Książęcych. Jan III Sobieski nie zdołał przekonać do swoich planów obozu prohabsburskiego i stracił zaufanie szlachty, która nie chciała mieszać się w kolejną wojnę, tylko liczyła na stosunkowo szybkie odzyskanie utraconych na rzecz Turków ziem. W konsekwencji, po pięciu latach rządów, stosunki króla ze szlachtą uległy wyraźnemu pogorszeniu.