Sprawdź się
Miejsce urodzenia, życia i śmierci Archimedesa jest dobrze znane: to miasto Syrakuzy, istniejące po dziś dzień. Uszereguj miejscowości według rosnącej odległości od Syrakuz, licząc w linii prostej:
- Sparta
- Aleksandria
- Kartagina
- Rzym
- Ateny
Wskaż właściwe uzupełnienia tekstu.
Oblężenie Syrakuz,po zakończeniu którego zginął Archimedes, było częścią {pierwszej} {#drugiej} {trzeciej} {czwartej} wojny Punickiej. Wojny te były elementami długotrwałego konfliktu {z I i II w. p.n.e.} {#z II i III w. p.n.e.} {z III i IV w. p.n.e.} {z II, III i II w. p.n.e.}, pomiędzy {#Rzymianami} {Ateńczykami} {Minojczykami} a {#Kartagińczykami} {Sycylijczykami} {Egipcjanami} o dominację ekonomiczną i polityczną w {#basenie Morza Śródziemnego} {Azji Mniejszej i na Morzu Czarnym} {Egipcie i na Morzu Czerwonym}.
Powiada się, że Archimedes w chwili swej śmierci prowadził rozmyślania, kreśląc figury geometryczne na piasku. Wskaż najbardziej trafny komentarz do takiego postępowania.
- Po dwóch latach oblężenia, w Syrakuzach nie były dostępne żadne inne nośniki informacji.
- W czasach Archimedesa nie znano innych trwałych nośników informacji, niż kamienne tablice. Ich zapisywanie było bardzo czasochłonne, więc dla potrzeb bieżących uczeni woleli kreślić swe pomysły na piasku.
- W czasach Archimedesa znano wprawdzie papirus, ale utrwalano na nim jedynie gotowe książki, dzieła naukowe, itp. Jako brudnopis uczonym służyły tace z piaskiem.
- W czasach Archimedesa znano i stosowano już papier. Korzystano jednak z piasku do wstępnego formułowania myśli.
- W czasach Archimedesa niektórzy uczeni znali jeszcze, przejętą od Egipcjan, metodę binarnego zapisu informacji za pomocą odpowiednio ułożonych ziaren piasku (każdemu ziarnu odpowiadał - w dzisiejszym rozumieniu - jeden bit informacji). Umiejętność ta zanikała, od ok. V w. p.n.e., wraz z rozwojem alfabetów symbolicznych.
Czasy największej świetności Muzeum Aleksandryjskiego (Biblioteki Aleksandryjskiej) przypadały na III i II wieki p.n.e. Pracujący tam uczeni zajmowali się różnymi dziedzinami wiedzy, w tym naukami ścisłymi (według dzisiejszego rozumienia). Archimedes studiował w Bibliotece, choć nie wiadomo dokładnie, w jakich latach. Wskaż uczonych, którzy mogli pełnić rolę mentorów lub towarzyszy dysput naukowych dla Archimedesa.
- Euklides
- Eratostenes z Cyreny
- Arystarch z Samos
- Heron z Aleksandrii
- Hipparch z Nikei
- Apoloniusz z Pergi
- Tales z Miletu
- Klaudiusz Ptolemeusz
Na nagrobku Archimedesa wyryto rysunek walca opisanego na kuli oraz informację, że stosunek objętości tych brył wynosi 3:2. Uczony uważał dowód tego twierdzenia za swoje największe osiągnięcie. Skorzystaj z gotowych wyrażeń na objętość kuli oraz walca (warto pamiętać, że wzory te nie były znane za czasów Archimedesa) i oblicz stosunek objętości tych brył.
Zapisz swój wywód w przygotowanym polu i porównaj go następnie z wzorcowym rozwiązaniem.
Wedle przekazów, obrońcom Syrakuz udawało się podpalać okręty poprzez odpowiednie skupianie na nich światła słonecznego. Mający temu służyć układ wielu tarcz żołnierskich, jako całość, najbardziej przypominał swym działaniem:
- zwierciadło płaskie
- zwierciadło wklęsłe
- zwierciadło wypukłe
- soczewkę wklęsłą (szklaną w powietrzu)
- soczewkę wypukłą (szklaną w powietrzu)
Informacja do zadań 7. i 8.
Na rysunku pokazano fragment powierzchni ogromnej planety, praktycznie płaski, wraz z punktem podparcia dla dźwigni, za pomocą której Archimedes miał ruszyć Ziemię. Przyjmij, że natężenie pola grawitacyjnego przy tej powierzchni ma wartość , że masa Ziemi wynosi , oraz że siła, za pomocą której Archimedes porusza Ziemię, ma wartość (taką siłą trzeba działać na sztangę o masie , by ją utrzymać w górze w warunkach ziemskich).
Wielkości i oznaczają długości obu ramion dźwigni, zaś i - długości łuków przebytych przez koniec każdego z ramion dźwigni w trakcie podnoszenia Ziemi.
By wykazać, że udało mu się poruszyć Ziemię, Archimedes musiałby zmierzyć łuk sZ i uzyskać wynik różny od zera. Przyjmij, że rozdzielczość najlepszego podówczas przyrządu wynosiła 0,1 mm i wskaż najlepsze określenie dla rzędu wielkości sA.
- nieco więcej niż kilometr
- średnica Ziemi
- odległość Ziemia-Księżyc
- odległość Słońce-Ziemia
- odległość do krańców Układu Słonecznego
- odległość do najbliższej nam gwiazdy spoza Układu Słonecznego
- odległość jeszcze o ponad dwa rzędy wielkości większa
Przyjmij, że moc, z jaką pracował Archimedes podnosząc Ziemię, miała wartość (z taką mocą pracuje układ mięśniowy człowieka o masie , wchodzącego z jednego piętra na kolejne w ciągu ok. 3 sekund). Oblicz, ile czasu zajęłoby Archimedesowi podniesienie Ziemi na wysokość .
Zapisz swoje obliczenia w przygotowanym polu, a następnie porównaj z rozwiązaniem wzorcowym.