Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego

Art. 398Indeks górny 9⁹
§ 1. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli:
1) w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne;
2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów;
3) zachodzi nieważność postępowania lub
4) skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
§ 2. O przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania Sąd Najwyższy orzeka na posiedzeniu niejawnym.

kpc Źródło: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 29.11.2021 r.].

Paweł Wrześniewski Komentarz do art. 398⁹ Kpc (przedsąd i przyjęcie skargi do rozpoznania)

W praktyce wydanie orzeczenia, o którym mowa w art. 398Indeks górny 9⁹ Kpc nosi miano przedsądu (…).
Sprawa niby nie taka trudna – wystarczy dowieść istnienia choć jednej z wyliczonych w przepisie przesłanek, aby skarga została przyjęta do rozpoznania. W praktyce część skarg odpada właśnie na tym etapie. I to duża część.

kom Źródło: Paweł Wrześniewski, Komentarz do art. 398⁹ Kpc (przedsąd i przyjęcie skargi do rozpoznania), 20.02.2017 r., dostępny w internecie: pwrz.pl [dostęp 29.11.2021 r.].

Emilia Świętochowska Przedsąd w Sądzie Najwyższym zostaje

Rząd zalecił posłom, aby przerwali prace nad nowelizacją, która miała zlikwidować przedsąd w Sądzie Najwyższym, czyli wstępną selekcję skarg kasacyjnych, a także odebrać mu możliwość merytorycznego orzekania w sprawach cywilnych.

Chodzi o projekt zmian w kodeksie postępowania cywilnego przygotowany przez sejmową komisję ds. petycji (…). Ministerstwo Sprawiedliwości, które opracowało oficjalne stanowisko rządowe, uważa, że w następstwie nowelizacji SN stałby się de facto trzecią instancją sądową. „Przejęcie projektu doprowadziłoby do znacznego zwiększenia ilości spraw wpływających do Sądu Najwyższego. Usunięcie bowiem przedsądu doprowadziłoby do konieczności merytorycznego rozpoznania każdej – spełniającej warunki formalne – kasacji” – czytamy w opinii (…). W jego ocenie tak daleko idące przeformułowanie roli SN pociągnęłoby za sobą konieczność rozbudowania jego struktur oraz zwiększenia liczby etatów sędziowskich, asystenckich i urzędniczych.

Potwierdza to ocena skutków regulacji sporządzona przez Biuro Analiz Sejmowych. Wynika z niej, że zniesienie instytucji przedsądu spowodowałoby (…) wydłużenie przeciętnego czasu trwania postępowania kasacyjnego. (…) liczba skarg kasacyjnych, które odpadają w przedsądzie, w ostatnich latach przekracza tysiąc (w sumie ok. 60 proc. skarg kasacyjnych jest załatwiane właśnie przez odmowę przyjęcia ich do rozpoznania).

Propozycja posłów (…) zakładała, że każda skarga sporządzona bez błędów formalnych od razu trafiałaby do merytorycznego rozpoznania przez skład trzyosobowy. (…)

Posłowie wyszli z założenia, że podstawy kasacyjne w sprawach cywilnych są już wystarczająco restrykcyjne i poddawanie ich jeszcze wstępnej selekcji stanowi dla obywateli nadmierną barierę. Powoływali się też na przypadki zbyt dużej uznaniowości przy filtrowaniu pism procesowych. Ponadto zdaniem parlamentarzystów zadania wykonywane obecnie przez sędziego w ramach przedsądu oraz praca sędziego sprawozdawcy (po przyjęciu skargi do rozpoznania) zwyczajnie się dublują.

Pomimo tych argumentów rząd uważa, że przedsąd ściśle wiąże się ze specyfiką postępowania kasacyjnego, które służy przede wszystkim rozstrzyganiu spraw o charakterze precedensowym czy tym mającym duże znaczenie dla orzecznictwa. Nie jest to natomiast ogólnie dostępna ścieżka skarżenia nieodpowiadającym stronom wyroków. Stanowisko rządowe w kluczowych punktach jest zresztą zbieżne z opinią samego SN, który przypominał, że przedsąd wprowadzono do procedury cywilnej właśnie w odpowiedzi na rosnące zaległości i przeciągające się postępowania.

gp Źródło: Emilia Świętochowska, Przedsąd w Sądzie Najwyższym zostaje, 6.11.2018 r., dostępny w internecie: prawo.gazetaprawna.pl [dostęp 29.11.2021 r.].