Co dominuje w każdym z trzech aktów dramatu? Czy to problem indywidualnych bohaterów, czy społeczny?

W dramacie pojawia się właściwie tylko jeden wątek – ukazana za pośrednictwem seksualnej metaforyki walka trzech klas społecznych, prowadząca poprzez kolejne rewolucje do bezklasowego społeczeństwa przyszłości.

Jak wyglądają relacje między bohaterami?

Głównym konfliktem w dramacie Witkacego jest walka klas, która prowadzi do radykalnych przewrotów społecznych. Konflikt ten jest obecny w różnym natężeniu w całym dramacie. W poszczególnych aktach pojawiają się także konflikty cząstkowe, które nie mają jednak wpływu na rozwiązanie akcji. To bowiem dokonuje się na zasadzie „deux ex machina” poprzez pojawienie się w zakończeniu Towarzysza X i Towarzysza Abramowskiego.

Na czym polega groteskowy charakter świata przedstawionego? Jak wpływa na motywację zdarzeń, konstrukcję bohaterów, czas oraz miejsce akcji?

Utwór składa się z trzech aktów. Akt I rozgrywa się w zakładzie szewskim, w którym gnębieni przez Scurvy'ego szewcy doświadczają dyktatury. Zostają zamknięci w więzieniu i w akcie II ubolewają nad bezczynnością. W końcu buntują się i rozpoczynają rewolucję. Akt III ukazuje porewolucyjny chaos, obalenie dyktatury, następuje również mechanizacja społeczeństwa.

Realistyczna motywacja zdarzeń zostaje odrzucona, brak tu prawdopodobieństwa życiowego i psychologicznego, np. Scurvy zmienia się w psa, a zabity Sajetan nadal wygłasza swe tyrady. Jest to konsekwencją przyjętego w utworze groteskowego charakteru świata. Przedstawione w Szewcach sytuacje i wydarzenia zyskują sens w kontekście społeczno‑filozoficznych koncepcji S.I. Witkiewicza, których głównym elementem był katastrofizm.

Postacie dramatu nie są typowe ani reprezentatywne. Co prawda przynależą do określonych klas społecznych, ale wypowiedzi i ich działania nie są do owych klas dostosowane. Najczęściej charakteryzują się jedną karykaturalnie wyolbrzymioną cechą.

Język wypowiedzi postaci jest brutalnie metaforyczny, związany z ludzką fizjologią. Przestrzeń szewskiego warsztatu nie ma realistycznego charakteru. Podobnie czas wydarzeń nie jest realistyczny ani skonkretyzowany, akcja toczy się bowiem w nieokreślonej przyszłości.

Czas akcji nie jest określony w utworze, przyjmuje się, że jest to początek XX wieku. Przestrzeń została podzielona na więzienie i katedrę Scurvy'ego.

Z ilu aktów składa się utwór? Ile klas społecznych zostaje sportretowanych?

Kompozycję dramatu moglibyśmy nazwać trójdzielną. Utwór składa się z trzech aktów, którym odpowiadają trzej tytułowi bohaterowie – Sajetan i dwaj Czeladnicy, a także trzy klasy społeczne i trzy kolejne rewolucje. To sprawia, że dzieło wydaje się pełne, doskonałe i symetryczne, służy symbolicznemu odczytaniu.

Zwróć uwagę na to, jak postaci funkcjonują w czasie i miejscu, jaką rolę odgrywają dla rozwoju akcji oraz jakiego języka używają.

Związki pomiędzy poszczególnymi elementami nie są konwencjonalnie umotywowane. Dramat groteskowy, jakim są Szewcy, wprowadza świat przedstawiony wbrew logicznym zasadom. Postacie nie są typowe, a charakterystyczne i sprowadzone do absurdalnych, wyolbrzymionych cech. Używają języka zróżnicowanego, nie są zakorzenione. w niedookreślonym miejscu oraz czasie akcji. Wszystkie komponenty są nasycone metaforyką, co ma służyć niedosłownemu przedstawieniu pewnych idei.