Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

RyelVxjmD4DrC

Ćwiczenie 2

W wyznaczone pola przeciągnij poniższe wzory półstrukturalne (grupowe) trzech pierwszych węglowodorów w obrębie każdego szeregu homologicznego: alkanów, alkenów i alkinów, i ułóż je według malejącej temperatury wrzenia.

R1dRWaAFbVZcI

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1Cis70sABKUJ1

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj wzory półstrukturalne do odpowiednich grup związków. Alkany Możliwe odpowiedzi: 1.

CH \equiv CH

, 2.

{CH}_{3} - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 3.

{CH}_{2} = CH - {CH}_{3}

, 4.

{CH}_{2} = CH - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 5.

{CH}_{2} = {CH}_{2}

, 6.

{CH}_{4}

, 7.

CH \equiv C - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 8.

{CH}_{3} - {CH}_{3}

, 9.

CH \equiv C - {CH}_{3}

Alkeny Możliwe odpowiedzi: 1.

CH \equiv CH

, 2.

{CH}_{3} - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 3.

{CH}_{2} = CH - {CH}_{3}

, 4.

{CH}_{2} = CH - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 5.

{CH}_{2} = {CH}_{2}

, 6.

{CH}_{4}

, 7.

CH \equiv C - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 8.

{CH}_{3} - {CH}_{3}

, 9.

CH \equiv C - {CH}_{3}

Alkiny Możliwe odpowiedzi: 1.

CH \equiv CH

, 2.

{CH}_{3} - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 3.

{CH}_{2} = CH - {CH}_{3}

, 4.

{CH}_{2} = CH - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 5.

{CH}_{2} = {CH}_{2}

, 6.

{CH}_{4}

, 7.

CH \equiv C - {CH}_{2} - {CH}_{3}

, 8.

{CH}_{3} - {CH}_{3}

, 9.

CH \equiv C - {CH}_{3}

Ćwiczenie 3

Uszereguj następujące związki według wzrastającej lotności.

RHvByHHOLheiz

1. propen, 2. heptadec‑

2

-yn, 3. dodekan, 4.

2

‑metylopropan, 5. metan, 6. pentyn, 7.

3

‑metylonon‑

2

-yn

<

1. propen, 2. heptadec‑

2

-yn, 3. dodekan, 4.

2

‑metylopropan, 5. metan, 6. pentyn, 7.

3

‑metylonon‑

2

-yn

<

1. propen, 2. heptadec‑

2

-yn, 3. dodekan, 4.

2

‑metylopropan, 5. metan, 6. pentyn, 7.

3

‑metylonon‑

2

-yn

<

1. propen, 2. heptadec‑

2

-yn, 3. dodekan, 4.

2

‑metylopropan, 5. metan, 6. pentyn, 7.

3

‑metylonon‑

2

-yn

<

1. propen, 2. heptadec‑

2

-yn, 3. dodekan, 4.

2

‑metylopropan, 5. metan, 6. pentyn, 7.

3

‑metylonon‑

2

-yn

<

1. propen, 2. heptadec‑

2

-yn, 3. dodekan, 4.

2

‑metylopropan, 5. metan, 6. pentyn, 7.

3

‑metylonon‑

2

-yn

<

1. propen, 2. heptadec‑

2

-yn, 3. dodekan, 4.

2

‑metylopropan, 5. metan, 6. pentyn, 7.

3

‑metylonon‑

2

-yn

Ćwiczenie 4

R12sm6aZBzpOc

Dla alkanów o łańcuchach nierozgałęzionych: (od $C_{1}$ do $C_{4}$ to gazy, od $C_{5}$ do $C_{16}$ to ciecze, od $C_{17}$ do $C_{n}$ to ciała stałe).

Dla alkenów o łańcuchach nierozgałęzionych: (od $C_{1}$ do $C_{4}$ to gazy, od $C_{5}$ do $C_{17}$ to ciecze, od $C_{18}$ do $C_{n}$ to ciała stałe).

Dla alkinów o łańcuchach nierozgałęzionych: (od $C_{1}$ do $C_{4}$ to gazy, od $C_{5}$ do $C_{10}$ to ciecze, od $C_{11}$ do $C_{n}$ to ciała stałe).

Ćwiczenie 5

R78b0RuZXJYSW

3

3

-dimetylobut-

1

-yn to węglowodór o temperaturze wrzenia

38 ° C

i temperaturze topnienia

- 81 ° C

. Określ stan skupienia tego związku w poniższych temperaturach. a)

20 ° C

: 1. Ciało stałe, 2. Ciało stałe, 3. Ciało stałe, 4. Gaz, 5. Gaz, 6. Ciało stałe, 7. Ciecz, 8. Ciecz, 9. Ciecz, 10. Gaz, 11. Ciecz, 12. Gaz
b)

39 ° C

1. Ciało stałe, 2. Ciało stałe, 3. Ciało stałe, 4. Gaz, 5. Gaz, 6. Ciało stałe, 7. Ciecz, 8. Ciecz, 9. Ciecz, 10. Gaz, 11. Ciecz, 12. Gaz
c)

- 82 ° C

: 1. Ciało stałe, 2. Ciało stałe, 3. Ciało stałe, 4. Gaz, 5. Gaz, 6. Ciało stałe, 7. Ciecz, 8. Ciecz, 9. Ciecz, 10. Gaz, 11. Ciecz, 12. Gaz
d)

- 80 ° C

: 1. Ciało stałe, 2. Ciało stałe, 3. Ciało stałe, 4. Gaz, 5. Gaz, 6. Ciało stałe, 7. Ciecz, 8. Ciecz, 9. Ciecz, 10. Gaz, 11. Ciecz, 12. Gaz

Powyżej temperatury $38 ° C$ węglowodór występuje w postaci gazu, natomiast poniżej temperatury $- 81 ° C$ – w postaci ciała stałego.

Ćwiczenie 6

Udowodnij, że węglowodór, będący w warunkach normalnych gazem o gęstości $1,875 \frac{g}{{dm}^{3}}$ , należy do szeregu homologicznego alkenów.

R1XJAQZFyFvJn

R1R0SL7ybUuIq

W obliczeniach skorzystaj ze wzoru ogólnego alkenów. W warunkach normalnych $1$ mol gazu zajmuje objętość $22,41 {dm}^{3}$ .

Przykład poprawnej odpowiedzi:

Obliczenie masy molowej węglowodoru zgodnie ze wzorem na gęstość:

M = d \cdot V = 1,875 \frac{g}{{dm}^{3}} \cdot 22,41 \frac{{dm}^{3}}{mol} = 42 \frac{g}{mol}

Zapisanie wzoru ogólnego alkenów, wyrażenie go za pomocą mas i porównanie do masy molowej:

C_{n} H_{2 n}

12 n + 2 n = 42

14 n = 42

n = 3

Wynik w postaci liczby całkowitej świadczy o tym, że jest to alken lub cykloalkan o wzorze $C_{3} H_{6}$ .

Ćwiczenie 7

Odpowiedz, jakie właściwości fizyczne węglowodorów alifatycznych można przewidzieć tylko na podstawie budowy strukturalnej.

RevJsFEl6bANn

Ćwiczenie 8

Oblicz gęstość par w warunkach normalnych trzech różnych węglowodorów alifatycznych, zawierających $12$ atomów węgla. Sformułuj zależność pomiędzy gęstością par węglowodorów a nasyceniem wiązań w cząsteczkach zawierających tą samą liczbę atomów węgla.

Kalkulator mas molowych:

R17Xa3wtNrjeI

Kalkulator pozwala na obliczenie mas jedynie niektórych typów połączeń. W przypadku wprowadzenia do kalkulatora wzoru związku zawierającego nawias lub zapis jonowy, kalkulator może działać nieprawidłowo.

Rev17uhtU3Zxx

R19MZoZiJiHEW

Skorzystaj ze wzoru na gęstość, w której, jako masy, użyjesz masy molowej, gdyż objętość w warunkach normalnych podaje się dla $1$ mola gazu.

Podanie wzorów alkanu, alkenu i alkinu zawierających $12$ atomów węgla oraz obliczenie ich mas molowych:

M_{C_{12} H_{26}} = 170 \frac{g}{mol}

M_{C_{12} H_{24}} = 168 \frac{g}{mol}

M_{C_{12} H_{22}} = 166 \frac{g}{mol}

Obliczenie gęstości każdego z węglowodorów:

d_{C_{12} H_{26}} = \frac{M}{V} = \frac{170 \frac{g}{mol}}{22, 41 \frac{{dm}^{3}}{mol}} = 7,59 \frac{g}{{dm}^{3}}

d_{C_{12} H_{24}} = \frac{M}{V} = \frac{168 \frac{g}{mol}}{22, 41 \frac{{dm}^{3}}{mol}} = 7,50 \frac{g}{{dm}^{3}}

d_{C_{12} H_{22}} = \frac{M}{V} = \frac{166 \frac{g}{mol}}{22, 41 \frac{{dm}^{3}}{mol}} = 7,41 \frac{g}{{dm}^{3}}

Animacja

Dla nauczyciela