1
Pokaż ćwiczenia:
RazBW5aSxkGGs1
Ćwiczenie 1
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Prezydent RP powołuje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego… Możliwe odpowiedzi: 1. na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa., 2. spośród kandydatów przedstawionych przez Sejm RP., 3. spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego., 4. samodzielnie wybierając kandydata spośród sędziów Sądu Najwyższego.
31
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z materiałami źródłowymi i wykonaj polecenie.

Źródło I

1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 139. Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie stosuje się do osób skazanych przez Trybunał Stanu.

1 Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 25.02.2020 r.].

Źródło II

1
Piotr Winczorek Komentarz do Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Prawo łaski jest uprawnieniem głowy państwa. Łaska polega na złagodzeniu lub darowaniu kary prawomocnie orzeczonej przez sąd za przestępstwo lub wykroczenie indywidualnie danej osobie. Z prośbą o ułaskawienie może wystąpić za pośrednictwem właściwego sądu osoba skazana lub inne osoby, o których mówi art. 560 § l kodeksu postępowania karnego. Korzystając lub odmawiając skorzystania z prawa łaski, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie uczestniczy w wymiarze sprawiedliwości; ułaskawiając, okazuje skazanemu miłosierdzie.

2 Źródło: Piotr Winczorek, Komentarz do Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008, s. 184.
RnTQfw2Wbpvbh
Wyjaśnij, na czym polega różnica między prawem łaski stosowanym przez Prezydenta RP a uniewinnieniem. (Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Andrzej Duda List Prezydenta RP Andrzeja Dudy z okazji Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego

Sądy, w tym również sądy administracyjne, sprawują władzę sądowniczą w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Legitymacja do sprawowania urzędu sędziego pochodzi pośrednio od samego suwerena, czyli Narodu. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, będący najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej, powierza – wykonując swoją prerogatywę – część imperium, która polega na sądzeniu. Akt powołania sędziego, który sam ze swej istoty nie może podlegać kontroli sądowej, jest podstawą sprawowanej władzy sądzenia. Akt ten nie podlega kontroli sądowej, ponieważ nie można być sędzią we własnej sprawie – a tak należałoby interpretować każdą próbę ingerencji władzy sądowniczej w prerogatywy Głowy Państwa dotyczące sądownictwa. Kontrola korzystania przez Prezydenta RP z prerogatyw prowadziłaby do zachwiania równowagi władz, którą ustrojodawca wyraził w art. 10 Konstytucji. Akt ten nie podlega kontroli sądowej także dlatego, że nie mieści się to w zakresie władztwa, które, na podstawie Konstytucji RP, Prezydent RP powierza sędziom. Sędzią jest każdy, kogo do pełnienia tego zaszczytnego urzędu powoła Prezydent RP, działający na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Naród, który w akcie wyborczym obdarza Prezydenta RP swoim zaufaniem, powierza mu mandat także w zakresie kreowania władzy sądowniczej.

3 Źródło: Andrzej Duda, List Prezydenta RP Andrzeja Dudy z okazji Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, dostępny w internecie: prezydent.pl [dostęp 17.07.2019 r.].
R1KbjK8y114E8
Rozstrzygnij, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe. Powoływanie sędziów jest prerogatywą Prezydenta RP, który w ten sposób upoważnia ich do reprezentowania Rzeczypospolitej w zakresie sprawowania władzy sądowniczej. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Nie można być sędzią we własnej sprawie, dlatego wykonywanie otrzymanego od narodu mandatu do kreowania władzy sądowniczej przez Prezydenta RP powinno podlegać kontroli. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wniosek Krajowej Rady Sądownictwa jest konieczny, by Prezydent RP mógł powołać kogoś na sędziego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
R1WmHIrU4QGQp2
Ćwiczenie 4
Przypomnij sobie, jakie przepisy Konstytucji RP regulują relacje Prezydenta RP z Trybunałem Stanu i Konstytucyjnym. Uzupełnij tekst. Za naruszenie przepisów konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, a także za popełnienie (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną Prezydent RP ponosi odpowiedzialność (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną przed Trybunałem (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną. Trybunał może wydać orzeczenie, w którym zadecyduje o (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną Prezydenta RP z urzędu.
Trybunał (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną na wniosek Marszałka (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną rozstrzyga o stwierdzeniu (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta RP, gdy Prezydent RP nie jest w stanie sam zawiadomić o tym (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną. W razie uznania przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Trybunał powierza Marszałkowi Sejmu RP (tu wybierz) 1. konstytucyjną, 2. przeszkody, 3. tymczasowe, 4. Konstytucyjny, 5. Sejmu RP, 6. Senatu RP, 7. wykroczenia, 8. złożeniu, 9. stałe, 10. Stanu, 11. przestępstwa, 12. marszałka, 13. Państwa, 14. Trybunał, 15. karną wykonywanie obowiązków Prezydenta RP.
31
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Encyklopedia Gazety Prawnej: amnestia

Amnestia jest to generalny akt łaski wydany w formie ustawy, który polega na częściowym lub całkowitym darowaniu kar za popełnione oraz orzeczone prawomocnym wyrokiem sądowym przestępstwo lub wykroczenie. Amnestia obejmuje zwykle złagodzenie kary lub jej darowanie.

7 Źródło: Encyklopedia Gazety Prawnej: amnestia, dostępny w internecie: gazetaprawna.pl [dostęp 26.07.2019 r.].
Rl0dzu27OtiZl
Wyjaśnij różnicę pomiędzy amnestią a prawem łaski. Jaki organ państwowy może go zastosować? Jaki jest to akt prawny? Wobec kogo można stosować?
Rs2Oyhrjykt9G
Organ władzy decydujący o zastosowaniu.
Amnestia: (tu wybierz) 1. postanowienie, 2. ustawa, 3. indywidualny – osoba skazana, która zwróciła się do Prezydenta RP z umotywowanym wnioskiem, 4. Prezydent RP, 5. sejm, 6. generalny – grupa osób, która popełniła określone przestępstwo.
Prawo łaski: (tu wybierz) 1. postanowienie, 2. ustawa, 3. indywidualny – osoba skazana, która zwróciła się do Prezydenta RP z umotywowanym wnioskiem, 4. Prezydent RP, 5. sejm, 6. generalny – grupa osób, która popełniła określone przestępstwo.


Forma aktu prawnego.
Amnestia: (tu wybierz) 1. postanowienie, 2. ustawa, 3. indywidualny – osoba skazana, która zwróciła się do Prezydenta RP z umotywowanym wnioskiem, 4. Prezydent RP, 5. sejm, 6. generalny – grupa osób, która popełniła określone przestępstwo.
Prawo łaski: (tu wybierz) 1. postanowienie, 2. ustawa, 3. indywidualny – osoba skazana, która zwróciła się do Prezydenta RP z umotywowanym wnioskiem, 4. Prezydent RP, 5. sejm, 6. generalny – grupa osób, która popełniła określone przestępstwo.

Charakter – wobec kogo stosowana?
Amnestia: (tu wybierz) 1. postanowienie, 2. ustawa, 3. indywidualny – osoba skazana, która zwróciła się do Prezydenta RP z umotywowanym wnioskiem, 4. Prezydent RP, 5. sejm, 6. generalny – grupa osób, która popełniła określone przestępstwo.
Prawo łaski: (tu wybierz) 1. postanowienie, 2. ustawa, 3. indywidualny – osoba skazana, która zwróciła się do Prezydenta RP z umotywowanym wnioskiem, 4. Prezydent RP, 5. sejm, 6. generalny – grupa osób, która popełniła określone przestępstwo.
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich skierowane do Prezydenta RP

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła skarga jednego z asesorów, który został poinformowany przez Krajową Radę Sądownictwa o niepowołaniu go przez Pana Prezydenta na stanowisko sędziego. Odnosi się to także do pozostałych ośmiu osób, względem których Pan Prezydent nie skorzystał z konstytucyjnej prerogatywy powołania ich na stanowisko sędziowskie na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.

Przeprowadzona przeze mnie analiza prerogatywy Prezydenta RP określonej w art. 179 Konstytucji RP wskazuje, iż nie ma ona jednoznacznego charakteru prawnego. Według jednego poglądu, uchwały Krajowej Rady Sądownictwa, stawiające wniosek o powołanie sędziego, są dla prezydenta wiążące (J. Gudowski Urząd sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych „Przegląd Sądowy” z 1994 r., nr 11/12, s. 26). Natomiast według innych poglądów, ujęcie uprawnienia Prezydenta w formę prerogatywy akcentuje, iż nie ma on prawnego obowiązku uwzględnienia wniosku Krajowej Rady Sądownictwa. Skoro art. 179 Konstytucji RP określa wystąpienie KRS mianem „wniosku”, wskazuje to na jego niewiążący materialnie charakter. Zwolennicy tego poglądu podkreślają, iż odmowa uwzględnienia wniosku Krajowej Rady Sądownictwa mogłaby nastąpić tylko w sytuacji nadzwyczajnej i powinna być poprzedzona przedstawieniem Radzie zastrzeżeń przez zasiadającego w niej przedstawiciela Prezydenta (zob. L. Garlicki [w:] L. Garlicki (red.) Komentarz do Konstytucji RP, Warszawa 2003, nota 7 do art. 179). Doktryna podkreśla także, że od 1989 roku Prezydent RP w każdym przypadku uwzględniał wniosek KRS, co pozwala na wyrażenie poglądu, iż utrwalił się w ten sposób pewien konstytucyjny zwyczaj.

Faktem jest, że kompetencja powoływania sędziów przez głowę państwa ma silne tradycje ustrojowe – władzę sądzenia sprawowała w czasach minionych osoba piastująca najwyższą godność państwową; władzę tę przekazywała sukcesywnie trybunałom, które sprawowały ją w imieniu władcy. W aspekcie historycznym władza sądownicza pochodzi więc od głowy państwa (J. Gudowski Urząd sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych… op. cit. s. 18‑19).

Niemniej jednak wydaje się, że właśnie argumenty natury ustrojowej determinują obecny kształt owej kompetencji. Przy ocenie jej charakteru prawnego należy bowiem uwzględnić współczesne standardy konstytucyjne, w tym zwłaszcza zasadę trójpodziału władz (art. 10 Konstytucji) oraz niezależności sądów (art. 173 Konstytucji). W mojej opinii fakt powoływania sędziów przez Prezydenta i jednoczesne zwolnienie tego aktu z kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów (art. 144 ust. 3 pkt 17 Konstytucji) z jednej strony podkreśla doniosłość władzy sądowniczej, z drugiej – wyłącza ją spod wpływu władzy wykonawczej i czynników politycznych.

Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2005 r., sygn. akt P 16/04, oraz z dnia z 14 kwietnia 1999 r., sygn. K 8/99, zasada podziału władzy wyznacza nie tylko granice swobody ustawodawcy w kształtowaniu zakresu kompetencji organów władzy publicznej, ale również sposób korzystania przez te organy z przyznanych im kompetencji. Władza wykonawcza, która posiada określone uprawnienia w stosunku do władzy sądowniczej, powinna z nich korzystać w sposób pozwalający na zachowanie jej odrębności i niezależności.

Należy także podkreślić, że niezawisłość sędziów i niezależność sądów stanowi gwarancję wykonywania konstytucyjnego prawa do sądu określonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji. To powoduje, że kwestiom tym Rzecznik Praw Obywatelskich poświęca szczególną uwagę. W związku z powyższym, działając na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. (Dz. U. z 2001 r., nr 14, poz. 147 ze zmian.), zwracam się do Pana Prezydenta z uprzejmą prośbą o poinformowanie mnie o powodach i okolicznościach nieskorzystania z konstytucyjnej prerogatywy powołania na stanowiska sędziowskie osób, których kandydatury zostały przedstawione Panu Prezydentowi przez Krajową Radę Sądownictwa. Jednocześnie będę zobowiązany za wyjaśnienie, jak należałoby w chwili obecnej rozumieć status osoby, której kandydatura została przedstawiona Panu Prezydentowi przez Krajową Radę Sądownictwa, a wobec której podjęto decyzję odmowną. (…)

4 Źródło: Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich skierowane do Prezydenta RP, dostępny w internecie: rpo.gov.pl [dostęp 17.07.2019 r.].
ROoPErk1Vmv4a
1. O jakich dwóch stanowiskach dotyczących charakteru prawnego uprawnienia Prezydenta RP do powoływania sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa mówi w swoim piśmie RPO? 2. Jakie argumenty na poparcie każdego ze stanowisk przytacza? Stanowisko 1: (Uzupełnij) Argumenty: (Uzupełnij). Stanowisko 2 (Uzupełnij) Argumenty: (Uzupełnij).
R1d6tvX3eD7QY
Stanowisko 1: (Uzupełnij) Argumenty: (Uzupełnij). Stanowisko 2: (Uzupełnij) Argumenty: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstami źródłowymi i wykonaj polecenie.

Źródło I

1
Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Art. 2
1. Trybunał składa się z piętnastu sędziów.

2. Sędziego Trybunału wybiera Sejm. Kadencja sędziego trwa 9 lat. Zasady wyboru i związane z tym terminy procedowania określa Regulamin Sejmu.

Art. 3 Sędzią Trybunału może zostać osoba, która wyróżnia się wiedzą prawniczą oraz spełnia wymagania niezbędne do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego lub sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego (…).

Art. 4 1. Osoba wybrana na stanowisko sędziego Trybunału składa wobec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ślubowanie następującej treści: „Ślubuję uroczyście przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków sędziego Trybunału Konstytucyjnego służyć wiernie Narodowi, stać na straży Konstytucji, a powierzone mi obowiązki wypełniać bezstronnie i z najwyższą starannością”. Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż Bóg”.

2. Odmowa złożenia ślubowania jest równoznaczna ze zrzeczeniem się stanowiska sędziego Trybunału.

5 Źródło: Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 17.07.2019 r.].

Źródło II

1
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa

Art. 3
1. Do kompetencji Rady należy:

1) rozpatrywanie i ocena kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego oraz stanowiskach sędziowskich w sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych oraz na stanowiskach asesorów sądowych w sądach administracyjnych;

2) przedstawianie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosków o powołanie sędziów w Sądzie Najwyższym, sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych oraz o powołanie asesorów sądowych w sądach administracyjnych.

6 Źródło: Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 17.07.2019 r.].
R1d648ziPgm2Q
Wyjaśnij, na czym polega różnica w zakresie funkcji kreacyjnej Prezydenta RP w odniesieniu do sędziów Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z informacją na temat liczby osób ułaskawionych przez poszczególnych prezydentów Polski i wykonaj polecenie.

Który prezydent RP był najbardziej łaskawy?

Konstytucja RP daje prezydentowi prawo łaski, co oznacza, że może on całkowicie lub częściowo złagodzić karę. Pięciu prezydentów, poczynając od Lecha Wałęsy, ułaskawiło ponad osiem tysięcy osób. Lech Wałęsa ułaskawił 3454 osoby, Aleksander Kwaśniewski – 4288, Lech Kaczyński – 201, Bronisław Komorowski zaś – 360. Z danych tych wynika, że najbardziej łaskawy był prezydent Aleksander Kwaśniewski.

Indeks górny Opracowanie własne na podstawie: Rekordzista Kwaśniewski. Prezydenci i ich ułaskawienia, tvp.info, 10.06.2017 r. [online, dostęp: 30.07.2020 r.]. Indeks górny koniec

R1YxM5wXMA55k
Wyjaśnij, jakie błędy popełniono, wyciągając na podstawie tych informacji wniosek o „najbardziej łaskawym” Prezydencie RP. Jakie informacje byłyby ci potrzebne, by rzetelniej ocenić tę kwestię? (Uzupełnij).