Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R1DDCMg3J4Bqx1

Ćwiczenie 1

Dokończ zdanie.
Ujęcie strukturalno‑funkcjonalne traktuje system polityczny jako…

proces polityczny, który koncentruje uwagę na wyodrębnieniu i charakterystyce swoich części składowych.
proces polityczny, w którym główny nacisk położony jest na wyodrębnienie instytucji wchodzących w jego skład.
proces polityczny, w którym na pierwszym planie są wzajemne i bezpośrednie oddziaływania (interakcje) systemu politycznego i jego otoczenia.
proces polityczny, w którym najważniejsze są normy i zasady regulujące funkcje i wzajemne relacje między elementami systemu.

R1Orp7krM28Ul1

Ćwiczenie 2

Wskaż, jakie etapy według Davida Eastona składają się na system polityczny.

wejście (input)
przetworzenie (conversion)
wyjście (output)
trwanie (put)

R1LXFrvWoqU7A2

Ćwiczenie 3

Dopasuj definicje podsystemów systemu politycznego do ich nazw. instytucjonalny Możliwe odpowiedzi: 1. należą do niego różnorodne struktury organizacyjne, np.: aparat państwowy, partie polityczne, zinstytucjonalizowane grupy interesu, które odgrywają rolę inicjującą zarówno w stosunku do pozostałych podsystemów, jak i całego systemu politycznego, 2. funkcjonuje na podstawie różnorodnych norm, np.: norm prawnych, pozaprawnych, reguł nienormatywnych czy prawa zwyczajowego, za pomocą których regulowane są stosunki społeczno-polityczne, 3. w swoim założeniu dąży do działania, które przyczyni się do zachowania systemu w długim okresie, czyli do podtrzymania istniejącego stanu oraz do jego dalszego rozwoju, 4. obejmuje ogół związków i stosunków, np. między partiami politycznymi, parlamentem czy rządem, 5. to nie jest podsystem systemu politycznego funkcjonalny Możliwe odpowiedzi: 1. należą do niego różnorodne struktury organizacyjne, np.: aparat państwowy, partie polityczne, zinstytucjonalizowane grupy interesu, które odgrywają rolę inicjującą zarówno w stosunku do pozostałych podsystemów, jak i całego systemu politycznego, 2. funkcjonuje na podstawie różnorodnych norm, np.: norm prawnych, pozaprawnych, reguł nienormatywnych czy prawa zwyczajowego, za pomocą których regulowane są stosunki społeczno-polityczne, 3. w swoim założeniu dąży do działania, które przyczyni się do zachowania systemu w długim okresie, czyli do podtrzymania istniejącego stanu oraz do jego dalszego rozwoju, 4. obejmuje ogół związków i stosunków, np. między partiami politycznymi, parlamentem czy rządem, 5. to nie jest podsystem systemu politycznego regulacyjny Możliwe odpowiedzi: 1. należą do niego różnorodne struktury organizacyjne, np.: aparat państwowy, partie polityczne, zinstytucjonalizowane grupy interesu, które odgrywają rolę inicjującą zarówno w stosunku do pozostałych podsystemów, jak i całego systemu politycznego, 2. funkcjonuje na podstawie różnorodnych norm, np.: norm prawnych, pozaprawnych, reguł nienormatywnych czy prawa zwyczajowego, za pomocą których regulowane są stosunki społeczno-polityczne, 3. w swoim założeniu dąży do działania, które przyczyni się do zachowania systemu w długim okresie, czyli do podtrzymania istniejącego stanu oraz do jego dalszego rozwoju, 4. obejmuje ogół związków i stosunków, np. między partiami politycznymi, parlamentem czy rządem, 5. to nie jest podsystem systemu politycznego komunikacyjny Możliwe odpowiedzi: 1. należą do niego różnorodne struktury organizacyjne, np.: aparat państwowy, partie polityczne, zinstytucjonalizowane grupy interesu, które odgrywają rolę inicjującą zarówno w stosunku do pozostałych podsystemów, jak i całego systemu politycznego, 2. funkcjonuje na podstawie różnorodnych norm, np.: norm prawnych, pozaprawnych, reguł nienormatywnych czy prawa zwyczajowego, za pomocą których regulowane są stosunki społeczno-polityczne, 3. w swoim założeniu dąży do działania, które przyczyni się do zachowania systemu w długim okresie, czyli do podtrzymania istniejącego stanu oraz do jego dalszego rozwoju, 4. obejmuje ogół związków i stosunków, np. między partiami politycznymi, parlamentem czy rządem, 5. to nie jest podsystem systemu politycznego zewnętrzny Możliwe odpowiedzi: 1. należą do niego różnorodne struktury organizacyjne, np.: aparat państwowy, partie polityczne, zinstytucjonalizowane grupy interesu, które odgrywają rolę inicjującą zarówno w stosunku do pozostałych podsystemów, jak i całego systemu politycznego, 2. funkcjonuje na podstawie różnorodnych norm, np.: norm prawnych, pozaprawnych, reguł nienormatywnych czy prawa zwyczajowego, za pomocą których regulowane są stosunki społeczno-polityczne, 3. w swoim założeniu dąży do działania, które przyczyni się do zachowania systemu w długim okresie, czyli do podtrzymania istniejącego stanu oraz do jego dalszego rozwoju, 4. obejmuje ogół związków i stosunków, np. między partiami politycznymi, parlamentem czy rządem, 5. to nie jest podsystem systemu politycznego

Dopasuj definicje podsystemów systemu politycznego do ich nazw.

w swoim założeniu dąży do działania, które przyczyni się do zachowania systemu w długim okresie, czyli do podtrzymania istniejącego stanu oraz do jego dalszego rozwoju, to nie jest podsystem systemu politycznego, funkcjonuje na podstawie różnorodnych norm, np.: norm prawnych, pozaprawnych, reguł nienormatywnych czy prawa zwyczajowego, za pomocą których regulowane są stosunki społeczno-polityczne, należą do niego różnorodne struktury organizacyjne, np.: aparat państwowy, partie polityczne, zinstytucjonalizowane grupy interesu, które odgrywają rolę inicjującą zarówno w stosunku do pozostałych podsystemów, jak i całego systemu politycznego, obejmuje ogół związków i stosunków, np. między partiami politycznymi, parlamentem czy rządem

instytucjonalny
funkcjonalny
regulacyjny
komunikacyjny
zewnętrzny

Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Andrzej Antoszewski System polityczny jako przedmiot badań politologii i nauki prawa konstytucyjnego
W pracach reprezentujących behawioralny nurt w ramach nauki o polityce nie znajdziemy odwołań do konstytucji, (…) nie znajdziemy też ocen formułowanych na bazie wartości, które urzeczywistniać ma dany system polityczny. Przedmiotem zainteresowania behawioralistów nie są instytucje, takie jak parlament, rząd, prezydent, partie polityczne. W ich miejsce pojawia się (…) wzorzec relacji zachodzących między indywidualnymi i zbiorowymi aktorami polityki. W ten sposób demarkacja między nauką prawa konstytucyjnego a nauką o systemach politycznych staje się bardziej wyraźna; w ramach pierwszej z nich podejmowane są badania nad treścią formalnych uregulowań, druga natomiast podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego zachowania polityczne jednostek i grup przyjmują taką, a nie inną postać.
ant Źródło: Andrzej Antoszewski, System polityczny jako przedmiot badań politologii i nauki prawa konstytucyjnego, dostępny w internecie: repozytorium.uni.wroc.pl [dostęp 8.10.2020 r.].

RCT7OyXFm7o32

Uzasadnienie:

Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tekstami, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Encyklopedia PWN: System rządów
relacja między władzami w państwie wynikająca z realizacji zasady podziału władz; wyróżnia się system prezydencki, prezydencko‑parlamentarny, przedstawicielski i system zgromadzenia.
rządów Źródło: Encyklopedia PWN: System rządów, dostępny w internecie: encyklopedia.pwn.pl [dostęp 8.10.2020 r.].

Encyklopedia PWN: System polityczny
system polityczny, politologicznie kategoria teoretyczna przyjęta w politologii na oznaczenie tworzącego zorganizowaną całość zespołu instytucji, za pomocą których jest sprawowana władza państwowa.
polityczny Źródło: Encyklopedia PWN: System polityczny, dostępny w internecie: encyklopedia.pwn.pl [dostęp 8.10.2020 r.].

RxaRYTyYYeLZk

Wyjaśnij, dlaczego pojęcie „system rządów” zostało w XX w. zastąpione określeniem „system polityczny”.

Ćwiczenie 6

RVOKKkbHsTQCP

1. Organy UE oraz organy krajów członkowskich w zakresie wykonywanych funkcji powierzonych przez UE tworzą podsystem .

2. Normy proceduralne i materialne europejskiego prawa wspólnotowego oraz regulacje krajowe będące instrumentami implementacji prawa wspólnotowego tworzą podsystem .

3. Relacje między organami UE oraz między nimi a organami krajów członkowskich tworzą podsystem .

4. Funkcje wypełniane przez podsystem instytucjonalny do wewnątrz i na zewnątrz tworzą podsystem .

Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z wykresem i wykonaj ćwiczenie.

Z którym z poniższych stwierdzeń zgadza się Pan(i) najbardziej?***

Rz0or5bJjxbf0

Wykres skumulowany. Lista elementów: 1. zestaw danych:data: I 1987trudno powiedzieć: 5nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 4nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 27nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 54nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 102. zestaw danych:data: III 1987trudno powiedzieć: 4nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 8nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 35nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 46nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 83. zestaw danych:data: II 1988trudno powiedzieć: 11nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 9nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 34nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 39nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 64. zestaw danych:data: XI 1988trudno powiedzieć: 8nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 19nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 43nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 26nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 45. zestaw danych:data: I 1989trudno powiedzieć: 7nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 22nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 49nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 20nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 26. zestaw danych:data: III 1989trudno powiedzieć: 8nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 18nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 47nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 25nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 27. zestaw danych:data: X 1995trudno powiedzieć: 9nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 17nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 42nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 31nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 18. zestaw danych:data: IV 1997trudno powiedzieć: 9nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 12nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 41nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 36nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 29. zestaw danych:data: X 1997trudno powiedzieć: 6nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 12nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 44nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 35nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 310. zestaw danych:data: III 1999trudno powiedzieć: 8nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 17nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 44nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 30nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 111. zestaw danych:data: III 2003trudno powiedzieć: 8nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 21nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 50nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 20nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 112. zestaw danych:data: I 2009trudno powiedzieć: 6nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 14nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 43nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 34nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 313. zestaw danych:data: V 2015trudno powiedzieć: 5nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 24nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 46nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 24nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 114. zestaw danych:data: VI 2015trudno powiedzieć: 5nasz system polityczny jest zły i wymaga zasadniczych zmian: 31nasz system polityczny nie jest zbyt dobry i wymaga wielu zmian: 41nasz system polityczny jest w zasadzie dobry, lecz wymaga drobnych usprawnień: 22nasz system polityczny jest dobry i nie wymaga jakichkolwiek zmian: 1

data : I 1987

trudno_powiedzieć : 5

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 4

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 27

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 54

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 10
data : III 1987

trudno_powiedzieć : 4

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 8

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 35

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 46

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 8
data : II 1988

trudno_powiedzieć : 11

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 9

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 34

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 39

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 6
data : XI 1988

trudno_powiedzieć : 8

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 19

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 43

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 26

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 4
data : I 1989

trudno_powiedzieć : 7

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 22

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 49

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 20

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 2
data : III 1989

trudno_powiedzieć : 8

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 18

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 47

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 25

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 2
data : X 1995

trudno_powiedzieć : 9

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 17

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 42

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 31

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 1
data : IV 1997

trudno_powiedzieć : 9

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 12

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 41

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 36

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 2
data : X 1997

trudno_powiedzieć : 6

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 12

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 44

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 35

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 3
data : III 1999

trudno_powiedzieć : 8

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 17

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 44

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 30

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 1
data : III 2003

trudno_powiedzieć : 8

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 21

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 50

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 20

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 1
data : I 2009

trudno_powiedzieć : 6

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 14

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 43

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 34

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 3
data : V 2015

trudno_powiedzieć : 5

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 24

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 46

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 24

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 1
data : VI 2015

trudno_powiedzieć : 5

nasz_system_polityczny_jest_zły_i wymaga_zasadniczych_zmian : 31

nasz_system_polityczny_nie_jest_zbyt_dobry_i wymaga_wielu_zmian : 41

nasz_system_polityczny_jest_w zasadzie_dobry,_lecz_wymaga_drobnych_usprawnień : 22

nasz_system_polityczny_jest_dobry_i nie_wymaga_jakichkolwiek_zmian : 1

Oprac. na podst. CBOS: Postulaty dotyczące zmiansystemowych w Polsce, „Komunikat z badań” nr 107/2015, s. 2.

RCKOofAX5GVBK

Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.

Stwierdzenie	Prawda	Fałsz
Negatywna ocena polskiego systemu politycznego systematycznie rosła w latach 1997–2003.	□	□
Respondenci w podanym okresie byli w większości zadowoleni z systemu politycznego w Polsce.	□	□
W VI 2015 r. różnica między respondentami, którzy uważali, że polski system polityczny nie wymaga zmian, a tymi, którzy nie potrafili odpowiedzieć na to pytanie wynosiła 4 punkty procentowe.	□	□

Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Andrzej Antoszewski System polityczny jako przedmiot badań politologii i nauki prawa konstytucyjnego
Powyższe rozważania mogą stanowić punkt wyjścia na pytanie, na czym polegają różnice w podejściu konstytucjonalisty i politologa do problematyki instytucji i systemów politycznych. (…) Rozpocznijmy od stwierdzenia, że nauka prawa konstytucyjnego – podobnie jak nauki leżące u podłoża innych gałęzi prawa – nie zajmuje się opisem rzeczywistości ani tworzących ją zachowań, a jedynie rekonstrukcją norm prawnych regulujących pole polityki oraz wyjaśnieniem zachodzących między nimi związków, podczas gdy nauka o polityce kładzie akcent na opis i zrozumienie tej rzeczywistości, akcentując jej wielowymiarowy charakter. (…) W działaniu instytucji politycznych musi dostrzegać on [politolog – dop. red.] bowiem różne aspekty, poszerzając przedmiot poznania poza granice uwarunkowań prawnych.
ant Źródło: Andrzej Antoszewski, System polityczny jako przedmiot badań politologii i nauki prawa konstytucyjnego, dostępny w internecie: repozytorium.uni.wroc.pl [dostęp 8.10.2020 r.].

R7QpU5wzZ2TlX

Wyjaśnij, na czym polega różnica w badaniu systemu politycznego przez konstytucjonalistę i politologa.

Gra interaktywna

Dla nauczyciela