Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1XoBvrDF6jjI1
Ćwiczenie 1
Starożytnym bogiem, kojarzonym z retoryką, był: Możliwe odpowiedzi: 1. Zeus., 2. Retor., 3. Hermes., 4. Eros., 5. Algos.
RsGa7soJ2kKNp1
Ćwiczenie 2
Dlaczego retoryka była tak ważną sztuką w starożytnej Grecji? Możliwe odpowiedzi: 1. Wynikało to z nakazów religijnych., 2. Umiejętność ta ułatwiała dochodzenie swoich racji w sądach., 3. Grecy lubili popisywać się przed sobą., 4. Znajomość retoryki pozwalała na aktywne uczestnictwo w polityce.
1
Ćwiczenie 3

Platon, w dialogu Fajdros, wygłasza ustami Sokratesa taką myśl:

Platon Fajdros

Zanim ktoś nie pozna prawdy w każdej materii, o której mówi czy pisze, i nie potrafi zgodnie z prawdą określić całości, a określiwszy, znowu ją na poszczególne formy ciąć, aż dojdzie do elementów niepodzielnych; dopóki się w taki sam sposób nie zapozna z naturą duszy i nie potrafi znaleźć w każdym wypadku takiego rodzaju mowy, który by danej naturze odpowiadał, pokąd nie potrafi mów swoich tak układać i zdobić, żeby duszom bogatym i subtelnym mógł podawać mowy haftowane i dźwięczne, a duszom prostym proste — tak długo nie potrafi być artystą, mistrzem w narodzie mów, i cała jego robota nie przyda się na nic, bo ani nie nauczy nikogo, ani nie przekona.

C1 Źródło: Platon, Fajdros, t. 2, oprac. Wydawnictwo Antyk, Kęty 2005.
R1DmpxqrFvBg7
Na podstawie tego fragmentu określ, jaki był stosunek Platona do retoryki. Możliwe odpowiedzi: 1. Dobry retor jest w stanie przygotować mowę temat, o którym nie posiada wiedzy., 2. Dobry retor powinien mówić tylko prawdę., 3. Dobra mowa powinna płynąć prosto z duszy., 4. Nie da się być dobrym retorem bez należytego poznania rzeczywistości., 5. Dobry retor nie powinien dodawać do swojej mowy żadnych ozdobników.
RZ6aok46wXLj11
Ćwiczenie 4
W materiale mowa była o 3 funkcjach retoryki: informującej, zniewalającej i estetycznej. Przyporządkuj wymienione elementy do każdej z nich. Funkcja informująca Możliwe odpowiedzi: 1. Wpływ na odbiorcę, 2. Zachwyt, 3. Przyjemność, 4. Fakty, 5. Informacje, 6. Dane, 7. Ozdobniki, 8. Podjęcie decyzji, 9. Namawianie. Funkcja zniewalająca Możliwe odpowiedzi: 1. Wpływ na odbiorcę, 2. Zachwyt, 3. Przyjemność, 4. Fakty, 5. Informacje, 6. Dane, 7. Ozdobniki, 8. Podjęcie decyzji, 9. Namawianie. Funkcja estetyczna Możliwe odpowiedzi: 1. Wpływ na odbiorcę, 2. Zachwyt, 3. Przyjemność, 4. Fakty, 5. Informacje, 6. Dane, 7. Ozdobniki, 8. Podjęcie decyzji, 9. Namawianie.
21
Ćwiczenie 5

Jednym z chwytów erystycznych jest argumentum ad personam, czyli argument wymierzony w osobę. Pomyśl nad przykładem takiej techniki, pamiętając, że założeniem erystyki jest „wygranie” polemiki bez względu naprawdę i merytoryczne argumenty.

RxSbk9Py7Vlew
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z tekstem wstępu do drugiej mowy przeciwko Filipowi, której autorem jest Demostenes. Autor przedstawia w niej stanowisko. Mimo że mowa jest zatytułowana „przeciwko Filipowi”, adresowana jest do współobywateli, a nie do najeźdźcy. Jakie stanowisko zwalcza Demostenes?
Zapoznaj się z tekstem wstępu do drugiej mowy przeciwko Filipowi, której autorem jest Demostenes. Autor przedstawia w niej stanowisko. Mimo że mowa jest zatytułowana „przeciwko Filipowi”, adresowana jest do współobywateli, a nie do najeźdźcy. Jakie stanowisko zwalcza Demostenes?
Demostenes Wybór mów

Tyle razy, Ateńczycy, mówi się o postępkach Filipa przeciwnych traktatowi i zawsze widzę jedną i tę samą rzecz: broni się naszej sprawy gorliwie i serdecznie, oskarża się Filipa zasłużenie; ale z tego wszystkiego nie wynika dosłownie nic dla spełniania powinności, ani nawet tyle, by opłaciło się słuchać. Do tego doszła obecnie cała nasza polityka, że im jaśniej można udowodnić Filipowi naruszenie traktatu i spisek przeciw całej Grecji, tym trudniej doradzić, co należy czynić. W czym powód?

Nie słowem, ale czynem, Ateńczycy, poskramia się zaborców. Tymczasem, po pierwsze, my z obawy przed waszą niechęcią nie dajemy z mównicy takich rad ani nie stawiamy takich wniosków, ale rozwodzimy się nad zachowaniem się Filipa, jakie to oburzające i tym podobne. Następnie: wy, słuchacze, potraficie lepiej od Filipa wygłaszać sprawiedliwe mowy i rozumieć je z ust drugiego, ale zupełnie wam nie spieszy się przeszkodzić mu w obecnych knowaniach. Tedy wynik jest — spodziewam się — konieczny i chyba naturalny. Obu stronom w tym lepiej powodzi się, w czym się każda z obu stron gorliwie ćwiczy, on w działaniu, wy w mówieniu. Jeżeli i teraz wystarcza wam mieć słuszność na słowa, prosta historia i rzecz nie wymaga fatygi. Jeżeli zaś trzeba szukać środków naprawy i strzec się, by położenie nie zmieniało się w dalszym ciągu niespostrzeżenie na gorsze, by nie stanął przeciw nam ogrom niezwalczonej potęgi — trzeba skończyć z dotychczasowym sposobem obrad i zarówno mówcy wszyscy, jak i audytorium muszą ponad wygodę i przyjemność przełożyć dobro i ocalenie.

C2 Źródło: Demostenes, Wybór mów, oprac. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1922.
RvT5euDf366uu
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Czym różni się erystyka od retoryki? Czy dobry retor może posługiwać się chwytami pozamerytorycznymi? Jakie jest twoje stanowisko?

RtmaQFrbvAX1w
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Współcześnie retoryka nie jest elementem wykształcenia. Czy słusznie? Zastanów się, czy taki przedmiot powinien być obowiązkowy programie nauczania.

R4PYGL0qVqGNG
(Uzupełnij).