Jan Piaseczny Czarnogóra niepodległa

Mieszkańcy Czarnogóry świętują, przynajmniej niektórzy. W referendum 55,5% głosujących opowiedziało się za niepodległością. Tym samym dawna Jugosławia ostatecznie przestała istnieć. Serbia nie ma już dostępu do morza. (…) W głosowaniu, które przeprowadzono 21 maja, liczba zwolenników niepodległości przekroczyła (…) większość, wyznaczoną przez Brukselę (55%).

czarnogóra Źródło: Jan Piaseczny, Czarnogóra niepodległa, 4.06.2006 r., dostępny w internecie: tygodnikprzegląd.pl [dostęp 16.11.2020 r.].

87 dni Vukovaru. Jak garść obrońców urządziła armii „cmentarzysko czołgów”

Trzy tysiące Chorwatów, Serbów, Węgrów i przedstawicieli innych narodowości naprzeciwko 10‑krotnie silniejszym oddziałom jugosłowiańskiej armii ludowej (JNA) (…). Tak wyglądał rozkład sił u początków obrony Vukovaru. Przez 87 dni do upadku miasta jego mieszkańcy pokazywali, że podziały etniczne w Jugosławii nie przebiegają wzdłuż linii wyznaczanych przez polityków w Belgradzie. To bowiem na rozkaz tych ostatnich wojskowi postanowili w imię Wielkiej Serbii stworzyć nowe, „czyste etnicznie” państwo na Bałkanach. W Vukovarze dopuścili się bestialskich zbrodni. Po zajęciu miasta zamordowali m.in. pacjentów miejscowego szpitala.

c5 Źródło: 87 dni Vukovaru. Jak garść obrońców urządziła armii „cmentarzysko czołgów”, dostępny w internecie: tvn24.pl [dostęp 29.12.2020 r.].

Zbigniew Kuźniar, Artur Fronczyk Wojna etniczna w byłej Jugosławii – źródła i skutki. Wybrane aspekty

Państwo jugosłowiańskie, powstałe po II wojnie światowej, to mozaika narodów, kultur i religii. (…) Pod twardymi, dyktatorskimi rządami (…) nastroje nacjonalistyczne zostały spacyfikowane, a jego [dyktatora] wielki autorytet i władza utrzymywały państwo w całości. Po jego śmierci w 1980 r. okazało się, że system przez niego stworzony mógł funkcjonować tylko w oparciu o jego autorytet. Gdy go zabrakło, jego następcy nie dali rady zapanować nad trudnościami gospodarczymi, zaszłościami historycznymi oraz zmianami politycznymi w Europie po rozpadzie obozu socjalistycznego.

c6 Źródło: Artur Fronczyk, Zbigniew Kuźniar, Wojna etniczna w byłej Jugosławii – źródła i skutki. Wybrane aspekty, dostępny w internecie: yadda.icm.edu.pl [dostęp 29.12.2020 r.].

Claudio Mutti Geopolityczny wymiar współczesnych Bałkanów

Termin bałkanizacja powstał w kancelariach europejskich pod koniec I wojny światowej, która przypieczętowała upadek czterech imperiów i narodziny pewnych nieistniejących przedtem bytów państwowych, takich jak Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, lecz nawet poprzedzający te wydarzenia okres stu lat (między rewolucją serbską z 1815 r. a końcem drugiej wojny bałkańskiej w 1913 r.) był czasem ostatecznego osłabienia Imperium Osmańskiego, kiedy ukształtowało się sześć nowych państw: Grecja, Serbia, Czarnogóra, Rumunia, Bułgaria oraz Albania.

mutti Źródło: Claudio Mutti, Geopolityczny wymiar współczesnych Bałkanów, tłum. Martyna Pałys, dostępny w internecie: geopolityka.org [dostęp 16.11.2020 r.].

Anna Jagiełło-Szostak Jugonostalgia – pozostałość po wieloetnicznej Jugosławii

Jugonostalgia przybiera różne formy. Po pierwsze, jest to zacieranie wspomnień o Jugosławii w kontekście zaprzeczania nacjonalizmowi i samej jugonostalgii. Była też reakcją na rosnące w siłę nacjonalizmy i tym stawała się antynacjonalizmem. Po drugie, istnieje w rozumieniu kulturowym, społecznym, w pamięci historycznej i pewnej przestrzeni geopolitycznej, np. jugonostalgia w polityce. Po trzecie, jest to jugonostalgia komercyjna (popkulturowa, sprzedajna), w ramach której można zidentyfikować kilka typów, takich jak: titonostalgia, jugonostalgia za muzyką czy jugonostalgia w Internecie.

nostalgia Źródło: Anna Jagiełło-Szostak, Jugonostalgia – pozostałość po wieloetnicznej Jugosławii, „Wschodnioznawstwo” 2012, nr 6, s. 241.