Sprawdź się
Tekst źródłowy do ćwiczeń nr 2 i 3.
Uchwała Sejmu z dnia 20 lutego 1919 r. o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika PaństwaAż do ustawowego uchwalenia tej treści Konstytucji, która określi zasadniczo przepisy o organizacji naczelnych władz w Państwie Polskiem, Sejm powierza dalsze sprawowanie urzędu Naczelnika Państwa Józefowi Piłsudskiemu na następujących zasadach:
1. Władzą suwerenną i ustawodawczą w Państwie Polskiem jest Sejm Ustawodawczy; ustawy ogłasza Marszałek z kontrasygnacją Prezydenta Ministrów i odnośnego Ministra fachowego.
2. Naczelnik Państwa jest przedstawicielem Państwa i najwyższym wykonawcą uchwał Sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych.
3. Naczelnik Państwa powołuje Rząd w pełnym składzie na podstawie porozumienia z Sejmem.
4. Naczelnik Państwa oraz Rząd są odpowiedzialni przed Sejmem za sprawowanie swego urzędu.
5. Każdy akt państwowy Naczelnika Państwa wymaga podpisu odnośnego Ministra.
Źródło: Uchwała Sejmu z dnia 20 lutego 1919 r. o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 20.05.2020 r.].
Zapoznaj się z artykułem Wasz prezydent, nasz premier i wykonaj zadanie.
![Tytuł Wasz prezydent nasz premier. Tekst artykułu: Potrzebny jest układ nowy możliwy do zaakceptowania przez wszystkie siły polityczne. W najbliższym czasie przesądzone zostanie kształt układu politycznego w Polsce dotychczas największe emocje wzbudzały osoba kandydata do Urzędu Prezydenta. To źle, że w takiej sytuacji górę bierze pamięć i retoryka. Spróbujmy przyjrzeć się sytuacji spokojnie i odpowiedzieć jaki układ polityczny jest w Polsce potrzebne na Najbliższe miesiące i lata? Sytuacja gospodarcza jest katastrofalna. Krajowi społeczne wybuchy i niepokoje. Miażdżące zwycięstwo Solidarności w wyborach dowodzi, że Polacy opowiadają się za zasadniczą zmianą. Ten sam sens mają powtarzające się głosy na temat ewentualnej kandydatury Lecha Wałęsy do urzędu prezydenta. Cóż odpowiada no to Przewodniczący Solidarności? Przypomina realia sytuacji międzynarodowej i wewnętrznej. Przypomina o sąsiadach Polski ze wschodu zachodu i południa. Przypomina o dysponenta aparatu przemocy MSW, MON w Polsce. Zastanówmy się nad tymi uwarunkowaniami. W naszej części świata trwa ostry konflikt przeciwników totalitarnego komunizmu z jego obrońcami. Jest doniosłym znakiem czasu, że w ZSRR dokonuje się proces ze stabilizacji. Zachodzące tam przeobrażenia, wynik nacisku sił anty totalitarnych, nakazują stwierdzić, że wspólnym celem narodu polskiego i Narodów ZSRR jest przezwyciężenie stalinowskiego dziedzictwa i budowa ładu demokratycznego. W ZSRR trwają poszukiwania rynkowego mechanizmu gospodarczego i sposobów dekolektywizacji rolnictwa. Budzą się do życia kultury i ludzkie aspiracje do wolności i godności. Czyż sens polskich wysiłków nie jest podobny? I czyż nie taka jest płaszczyzna wspólnoty naszych interesów? Dlatego przemiany w Polsce nie godzą w rosyjskiej interes narodowy - ani też w interes żadnego z narodów Związku Radzieckiego - lecz w system totalitarny stalinowskiego komunizmu. Głosy upowszechniające dziś w Polsce anty rosyjską fobię - tak starannie rejestrowane przez obserwatorów - są wyrazem dezorientacji lub po prostu prowokacją organizowaną przez przeciwników przemian. Inaczej w NRD i Czechosłowacji. Tam gazety radzieckie są konfiskowane, a dążenia reformatorskie tłumione. Czym jest Polska postrzegana z Moskwy? Wielkim i ważnym laboratorium procesów przechodzenia od systemu totalitarnego do demokracji parlamentarnej. Nasza porażka lub sukces wzmocni lub przekreśli tendencję powrotu do stalinizmu w Moskwie. W jaki sposób ruch demokratyczny może zwyciężyć stalinowską nomenklaturę bez rewolucji i przemocy? Twierdzę, że tylko poprzez sojusz demokratycznej opozycji z reformator z kim skrzydłem obozu władzy. Polska stoi w obliczu takiej możliwości. Zważmy: nie jest łatwo wyjść totalitarnego komunizmu. Dotąd nikomu to się nie udało. Podjąć musimy zatem dzieło bez precedensu. Polsce potrzebny jest teraz silny i wiarygodny układ władzy. Nie wystarczą żadne zmiany fasadowe: zastąpienie jednego drugim spośród kandydatów na prezydenta czy premiera. Dlatego twierdzę: roztrząsanie osobistych przewag generałów Jaruzelskiego i Kiszczaka jest drogą fałszywą. Obu z nich przez wiele lat publicznie atakowałem, i o obu mógłbym dziś powiedzieć sporo słów pozytywnych. Wszelako rzecz nie w ludziach, lecz w mechanizmach. Potrzebny jest układ nowy, możliwy do zaproponowania przez wszystkie główne siły polityczne. Nowy, ale gwarantujący kontynuację. Takim układem może być porozumienie, na mocy którego prezydentem zostanie wybrany kandydat PZPR, a teka premiera i misja sformowania rządu powierzona kandydatowi Solidarności. Taki prezydent będzie gwarantował ciągłość władzy, umów międzynarodowych i wojskowych sojuszy. Taki rząd będzie miał mandat ogromnej większości Polaków i zagwarantuje konsekwentną zmianę systemu gospodarczego i politycznego. Tylko taki układ władzy może zrealizować w praktyce postulat „wielkiej koalicji” i ma szansę otrzymać odpowiednią pomoc dla odbudowy gospodarczej kraju. I będzie to układ wiarygodny dla Polski i świata.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R143XLAhY6834/1657734526/1M0etDnaqFGxQxPVNOVlMjWzyIz7zlPF.jpg)
Zapoznaj się ze źródłem i wykonaj zadanie.
![Fragment tekstu Konstytucji. Cytat. Na mocy art. 44 Konstytucji ogłaszam ustawę następującej treści: Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 roku. I. Rzeczpospolita Polska. Artykuł 1. (1) Państwo Polskie jest wspólnem dobrem wszystkich obywateli. (2) Wskrzeszone walką i ofiarą najlepszych swoich synów ma być przekazywane w spadku dziejowym z pokolenia w pokolenie. (3) Każde pokolenie obowiązane jest wysiłkiem własnym wzmóc siłę i powagę Państwa. (4) Za spełnienie tego obowiązku przed potomnością swoim honorem i swoim imieniem. Artykuł 2. (1) Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej. (2) Na Nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historii za losy Państwa. (3) Jego obowiązkiem naczelnym jest troska o dobro Państwa, gotowość obronną i stanowisko wśród narodów świata. (4) W jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa. Artykuł 3. (1) Organami Państwa, pozostającymi pod zwierzchnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej, są: Rząd, Sejm, Senat, Siły Zbrojne, Sądy, Kontrola Państwowa. (2) Ich zadaniem naczelnem jest służenie Rzeczypospolitej. Artykuł 4. (1) W ramach Państwa i w oparciu o nie kształtuje się życie społeczne. (2) Państwo zapewnia mu swobodny rozwój, a gdy tego dobro powszechne wymaga, nadaje mu kierunek lub normuje jego warunki. (3) Państwo powoła samorząd terytorialny i gospodarczy do udziału w wykonywaniu zadań życia zbiorowego. Artykuł 5. (1) Twórczość jednostki jest dźwignią życia zbiorowego. (2) Państwo zapewnia obywatelom możność rozwoju ich wartości osobistych oraz wolność sumienia, słowa i zrzeszeń.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R2c11YvDJZksX/1657734527/2WkUooavy8CsH6nlqOe4EckEdyM4EKhm.png)
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Ustawa Konstytucyjna z dnia 17 października 1992 o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnymArt. 37
1. Prezydent może wprowadzić na czas określony, nie dłuższy niż 3 miesiące, stan wyjątkowy na części lub całym terytorium Państwa, jeżeli zagrożone zostało jego wewnętrzne bezpieczeństwo lub w razie klęski żywiołowej. Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz na okres nie dłuższy niż 3 miesiące za zgodą Sejmu.
Źródło: Ustawa Konstytucyjna z dnia 17 października 1992 o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 20.05.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r.Art. 2
(1) Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej.
(2) Na Nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historji za losy Państwa.
(3) Jego obowiązkiem naczelnym jest troska o dobro Państwa, gotowość obronną i stanowisko wśród narodów świata.
(4) W Jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa.
Art. 3
(1) Organami Państwa, pozostającemi pod zwierzchnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej, są:
Rząd,
Sejm,
Senat,
Siły Zbrojne,
Sądy,
Kontrola Państwowa.
(2) Ich zadaniem naczelnem jest służenie Rzeczypospolitej. (…)
Art. 11 Prezydent Rzeczypospolitej, jako czynnik nadrzędny w Państwie, harmonizuje działania naczelnych organów państwowych.
Art. 12 Prezydent Rzeczypospolitej:
(a) mianuje według swego uznania Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek mianuje Ministrów;
(b) zwołuje i rozwiązuje Sejm i Senat;
(c) zarządza otwarcie, odroczenie i zamknięcie sesji Sejmu i Senatu;
(d) jest Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych;
(e) reprezentuje Państwo nazewnątrz, przyjmuje przedstawicieli państw obcych i wysyła przedstawicieli Państwa Polskiego;
(f) stanowi o wojnie i pokoju;
(g) zawiera i ratyfikuje umowy z innemi państwami;
(h) obsadza urzędy państwowe, Jemu zastrzeżone.
Źródło: Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r., dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 20.07.2020 r.].