Sprawdź się
Reakcje otoczenia na fikcyjne choroby Argana doprowadzają bohatera do wniosku, że nie należy zdrowieć, lecz tkwić w chorobie, co pokazują słowa pierwszego monologu: Ho, ho, Panie Wonny, powoli, jeśli, łaska! Jeśli zaczniesz w ten sposób, nikt nie będzie chciał chorować […]
.
Przypomnij sobie grę aktorską Andrzeja Grabowskiego i wymień trzy zachowania Argana, które są wynikiem jego wymyślonych chorób.
Urojone choroby Argana mają wpływ na jego relacje z najbliższymi. Zastanów się, na czym polega ten wpływ i uzupełnij tabelę.
Przypomnij sobie, w jaki sposób zachowują się wobec siebie i swojego otoczenia Argan i służąca Antosia. Uzupełnij tabelę.
Jak dawniej leczonoW 1685 roku zmarł król Anglii i Szkocji Karol II Stuart. Odszedł z tego świata w bardzo ciekawy sposób, po 4 dniach straszliwej agonii. Największy ból jednak nie sprawiła mu niewydolność nerek, tylko metody leczenia, podjęte przez jego medyków. Gdy 2 lutego król obudził się chory, od razu odciągnięto mu pół litra krwi, po czym wezwano najlepszych lekarzy. Ponieważ stan chorego wydawał się pogarszać, za pomocą baniek odciągnięto mu dodatkowo około ćwierć litra.
Przybyłe medyczne autorytety nakłoniły króla do połknięcia antymonu, toksycznego metalu. Ponieważ Jego królewska Mość zaczął strasznie wymiotować, więc zaaplikowano mu … całą serię lewatyw. Później zgolono mu włosy i posmarowano czaszkę środkami wywołującymi bolesne oparzenia, aby sprowadzić w dół szkodliwe humory, zaś na stopy naklejono mu plastry z drażniącymi substancjami chemicznymi, by owe humory przyciągnąć. Przy okazji też odciągnięto mu jeszcze około 300 mililitrów krwi. […] Naprawdę trudno się dziwić temu, że Karol II zmarł, do tego w straszliwych męczarniach.
Przede wszystkim koszmarny brak higieny, co było najbardziej widoczne na dworze francuskim. Szlachetnie urodzeni potwornie cuchnęli, w zasadzie nigdy się nie myli. Wszawica była tak naturalna jak oddychanie, pojawił się nawet zawód iskaczki. Co ciekawe, obecność wszy, pcheł, czy innych insektów, nie była kojarzona przez uczonych medyków z brudem. Uczone głowy często twierdziły, że wydostają się one wprost z naszej skóry, stąd mycie może tylko ten objaw nasilić. […]
Kolejnym zwyczajem, który zaczął być niezwykle popularny, była lewatywa. [...] Prawdziwym królem lewatyw był jednak Ludwik XIV – miał ich ponad 2 tysiące, nieraz cztery razy dziennie. […] Nie muszę chyba dodawać, że tak absurdalnie częste lewatywy jedynie wywoływały wiele dolegliwości i schorzeń, zwłaszcza że ten sprzęt był wielokrotnego użytku, zatem szybko stawał się ośrodkiem rozwoju chorobotwórczych mikrobów. Kolejnym zwyczajem, który rozpowszechniali lekarze, było puszczanie krwi. Była to oczywiście metoda bardzo stara, ale teraz sięgnęła granic absurdu. Puszczano krew z byle powodu, nawet bez powodu (tak dla zdrowia), czasem upuszczano ją ludziom, którzy odnieśli rany i już stracili masę krwi. Krwioupusty były tak wielkie, że pacjenci zwykle tracili przytomność, co było zresztą witane z zadowoleniem. Wybitni profesorowie spierali się o to, z której strony puszczać krew - z tej samej, czy z przeciwnej z której pacjentowi dokuczały złe humory? Łączono to często z astrologią i puszczano krew według układu planet. […]
Ciekawe jest nie tylko to, że podobnych odrażających bredni nauczali uważani za wybitnych, utytułowani lekarze, ale też to, że w tym samym czasie funkcjonowali różnego rodzaju wędrowni chirurdzy, czasem wiedźmy w starym stylu, którzy osiągali w swym fachu naprawdę dużą biegłość, posiadali też ogromną wiedzę w ziołolecznictwie. […] To zaskakujące, ale gdy zachorowałeś, złamałeś nogę, czy cierpiałeś na jakąkolwiek przypadłość, to znacznie lepiej byłoby dla ciebie, gdyby leczyła cię wiejska wiedźma, czy były kat, niż gdybyś miał wpaść w łapy dystyngowanego profesora uniwersytetu … […]
Źródło: Nathan Belofsky, Jak dawniej leczono, dostępny w internecie: https://www.salon24.pl/u/ryuuk/628779,trupojady-womitoria-i-lewatywy-czyli-xvii-wieczna-medycyna,3 [dostęp 17.06.2021 r.].
W Chorym z urojenia pojawia się wątek bezwzględnej władzy rodziców nad dziećmi. Podaj dwa inne tytuły komedii tego autora, w których występuje ten sam motyw.
Komedie Moliera nie są wolne od momentów tragicznych. Przypomnij sobie treść sztuki Chory z urojenia i wymień trzy sytuacje, które widzom mogą nie wydawać się śmieszne. Określ, na czym polega ich ciężar egzystencjalny, a następnie - jak zostały wkomponowane w komediową strukturę całości utworu.
