Sprawdź się
Zaznacz poprawną odpowiedź.
Przeanalizuj dwie ilustracje i odpowiedz na pytania.
Obejrzyj ilustracje. W poniższym tekście zaznacz na czerwono zdania, które są nieprawdziwe, a na zielono te, które są prawdziwe.
Na podstawie mapy przedstawiającej zamki i twierdze na pograniczu wschodnim Litwy za czasów panowania Witolda i Kazimierza Jagiellończyka odpowiedz na pytanie.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania.
Polska JagiellonówDorobek królestwa polskiego, osiągnięty w przeciągu kilkuset lat dawniejszej historii, był znaczny. Można śmiało ryzykować twierdzenie, że stanowiąc podstawę dalszego rozwoju wystarczyłby na spełnienie własnych zadań i celów Korony. Tworzony był przecież na ich miarę. Unia przyniosła problemy dodatkowe, które wcale nie polegały na potrzebie zorganizowania administracji kolonialnej obszarów przyłączonych, lecz na czymś wręcz przeciwnym – na potrzebie rozwiązania olbrzymich trudności, które w przeciągu stuleci wyrosły przed państwem litewskim, żyjącym dawniej – a właściwie i nadal – na swój własnych rachunek. Stan rzeczy, jaki wytworzyła unia, jest w dziejach Europy fenomenem, wypadkiem jedynym i niepowtarzalnym. Na razie poprzestańmy na jednym tylko, lecz bardzo ważnym stwierdzeniu. […] po unii nasze dzieje zaczęły się odróżniać od przeciętnego europejskiego wzorca, obfitować w wydarzenia z pozoru dziwaczne, układać w sposób kapryśny, częstokroć – zwłaszcza dla obcych – w ogóle niezrozumiały. Nie sprawiło tego żadne fatum ani niedorozwój umysłowy. Po unii przestaliśmy być państwem podobnym do innych. Rozmiary potrzeb grubo przerosły zasób posiadanych środków, skupionych przede wszystkim na niewielkich obszarach Korony.
Źródło: Paweł Jasienica, Polska Jagiellonów, oprac. PIW, Warszawa 1985, s. 85–86.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.
Dyskurs polityczny i nauczanie w szkole w XX wiekuOni [Polacy] piszą: „Polska dała Litwie religię, tradycje oświatowe, kulturowe i państwowe, główne zdobycze cywilizacyjne”. W oparciu o to Polacy chcą uczynić z Litwy prowincję, zapominając w tym miejscu wskazać, że Ci krzewiciele kultury pochodzili nie z Polski, lecz byli miejscowymi Litwinami, którzy choć pisali i mówili po łacinie, bądź po polsku, jednak odczuwali po litewsku i nigdy nie uważali siebie za Polaków, zawsze podkreślając różnicę pomiędzy narodami. Następnie nie zgadzamy się uznać kulturę wpływającą na Litwinów jedynie za „polską”, należy traktować ją jako kulturę zachodnioeuropejską, do której docierała dość często inteligencja litewska bez pośredników, czyli Polaków. Wiemy dobrze, co potwierdzają również historycy polscy, że Litwa również wiele wniosła do dorobku kulturowego Polski. […] Słyszymy również, że Polska dała Litwie tradycje państwowe. Czyżby państwo polskie nie połączyło się z państwem litewskim? Jeszcze przed złączeniem się Litwini zbudowali silne państwo, które było niebezpieczne dla jego wrogów. Oprócz tego Litwa dała Polsce dynastię Jagiellonów, którą do tej pory szczycą się Polacy.
Źródło: Dyskurs polityczny i nauczanie w szkole w XX wieku, [w:] J. Subocz, Litewskie spojrzenie na Wielkie Księstwo Litewskie i stosunki z Polakami, s. 93–94.