Sprawdź się
Określ, jaką postawę przyjmuje podmiot mówiący w podanych fragmentach psalmów, a następnie przyporządkuj cytaty do odpowiedniej grupy.
A, B, C, D, E
psalm błagalny | |
---|---|
psalm pochwalny | |
psalm dziękczynny |
A.Czasu gniewu i czasu swej zapalczywości
Nie racz mię, Panie, karać z moich wszeteczności,
Ale się raczej smiłuj nade mną strapionym
A ulży nieco bólu kościom udręczonym!
Jan Kochanowski, Psalm 6
B.Tobie, Panie, pókim żyw, ja muszę dziękować,
Który ku bitwie raczysz sprawować
Ręce i serce moje, a mnie w boju krwawym
Jesteś obrońcą zawżdy łaskawym.
Jan Kochanowski, Psalm 144
C.W każdym ucisku swoim wołałem do Pana,
A moja prośba zawżdy była wysłuchana;
I dziś Cię tymże sercem proszę, Pana swego:
Obroń mię od potwarzy języka zdradnego!
Jan Kochanowski, Psalm 120
D.Ręce ku Jego mieszkaniu ściągajcie,
A winną chwalę Jemu oddawajcie,
A Pan wam także będzie błogosławił,
Ten, który niebo i ziemię postawił.
Jan Kochanowski, Psalm 134
E.Radujcie się Bogu nawysszemu,
Dobrodziejowi naszemu;
Bijcie w bębny, w instrumenty grajcie
A psalmów nie zaniechajcie!
Jan Kochanowski, Psalm 81
Wypisz z Psalmu 8 w przekładzie Jana Kochanowskiego dwa epitety zaprzeczone i wyjaśnij, jak je rozumiesz.
Psalm 8Wszechmocny Panie, wiekuisty Boże,
Kto się Twym sprawom wydziwowaćwydziwować może?
Kto rozumowi, którym niezmierzony
Ten świat stworzony?Gdziekolwiek słońce miecemiece strzały swoje,
Wszędy jest zacne święte imię Twoje,
A sławy niebo ogarnąć nie może
Twej, wieczny Boże!Niech źli, jako chcą, Ciebie mierziąmierzią sobie;
Z ust niemowlątek rościeroście chwała Tobie
Ku hańbie i ku potępieniu
Złemu plemieniu.Twój czyn jest niebo, Twoich rąk robota
Gwiazdy jaśniejsze wybranego złotazłota;
Ty coraz nowym światłem zdobisz wdzięczne
Koło miesięcznemiesięczne.A człowiek co jest, że Ty, niestworzony
Wszytkiego twórca i Pan niezmierzony,
Raczysz ji pomniećpomnieć? Czym jest syn człowieczy
Godzien Twej pieczy?Takeś go uczcił i przyochędożyłprzyochędożył,
Żeś go z anioły telko nie położyłpołożył;
Postawiłeś go panem nad zacnymi
Czyny swoimi.Dałeś w moc jego wszytki bydła polne,
Dałeś i leśne zwierzęta swowolneswowolne,
On na powietrzu ptastwem, pod wodami
WładnieWładnie rybami.Wszechmocny Panie, wiekuisty Boże,
Kto się Twym sprawom wydziwować może?
Kto rozumowi, którym niezmierzony
Ten świat stworzony?
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń dotyczących Psalmu 8 Jana Kochanowskiego. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Prawda | Fałsz | |
Utwór zawiera toposy deus artifex i deus faber. | □ | □ |
Początkowe zdanie tekstu pełni rolę tematu, który w dalszej części zostaje rozwinięty w różnych wariacjach. | □ | □ |
Świat składa się jedynie z pięknych i dobrych rzeczy. | □ | □ |
W tekście uwypuklono dysproporcję pomiędzy małym człowiekiem a wielkim kosmosem. | □ | □ |
Utwór podkreśla wyjątkowość człowieka, ale także jego odpowiedzialność za podległy mu świat. | □ | □ |
Nazwij środki stylistyczne zastosowane przez poetę w Psalmie 8 i określ pełnione przez nie funkcje.
Wszechmocny Panie, wszechmogący Boże, Czym jest syn człowieczy
Godzien Twej pieczy?, Pan niezmierzony, Dałeś w moc jego wszytki bydła polne,
Dałeś i leśne zwierzęta swowolne, Niezmierzony świat, słońce miece strzały swoje, Gwiazdy jaśniejsze wybranego złota, Wdzięczne
Koło miesięczne, nadanie tekstowi retorycznego charakteru, wyrażenie uwielbienia dla Boga, podkreślenie wdzięczności, funkcja opisowa, cecha oparta na zaprzeczeniu, podkreślenie wielkości Boga, zaakcentowanie wielości darów otrzymanych od Boga, podkreślenie wielkości dzieła boskiego, podkreślenie niezwykłości świata, funkcja poetycka, opis piękna boskiego dzieła, podkreślenie niezwykłości i urody świata oraz wyeksponowanie sprawności kosmicznego mechanizmu
Fragment | Nazwa środka stylistycznego | Funkcja |
---|---|---|
Wszechmocny Panie, wszechmogący Boże | nadanie tekstowi retorycznego charakteru, wyrażenie uwielbienia dla Boga | |
Czym jest syn człowieczy Godzien Twej pieczy? |
podkreślenie wdzięczności | |
Pan niezmierzony | funkcja opisowa, cecha oparta na zaprzeczeniu, podkreślenie wielkości Boga | |
Dałeś w moc jego wszytki bydła polne, Dałeś i leśne zwierzęta swowolne |
zaakcentowanie wielości darów otrzymanych od Boga | |
Niezmierzony świat | podkreślenie wielkości dzieła boskiego | |
słońce miece strzały swoje | podkreślenie niezwykłości świata | |
Gwiazdy jaśniejsze wybranego złota | funkcja poetycka, opis piękna boskiego dzieła | |
Wdzięczne Koło miesięczne |
podkreślenie niezwykłości i urody świata oraz wyeksponowanie sprawności kosmicznego mechanizmu |
Scharakteryzuj obraz Boga wykreowany przez Jana Kochanowskiego w Psalmie 8. Zwróć szczególną uwagę na wyeksponowanie obrazu Boskich dłoni.
Wypisz metaforę z podanego fragmentu i wyjaśnij, jak ją rozumiesz.
Psalm 23Mój wiekuisty Pasterz mię pasie,
Nie zejdzie mi nic na żadnym wczasie;
Zawiódł mię w pasze niepospolite,
Nad zdroje żywej wody obfite
Wykaż, że Psalm 8 Jana Kochanowskiego może być uznany za wyraz filozofii renesansowej. Zwróć szczególną uwagę na miejsce i rolę człowieka w świecie.
Dokonaj interpretacji porównawczej Psalmu 8 Jana Kochanowskiego i pieśni o incipicie Czego chcesz od nas, Panie. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.
Zinterpretuj Psalm 130 Jana Kochanowskiego. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 400 słów.
PSALM 130
De profundis clamavi ad Te, DomineW troskach głębokich ponurzonyponurzony,
Do Ciebie, Boże niezmierzony,
Wołam, racz smutne prośby moje
Przyjąć w łaskawe uszy swojeJeśli tej z nami surowości
Będziesz chciał użyć, jako złości
Nasze są godne: kto praw, Panie,
Przed srogim sądem Twym zostanie?Aleś Ty Pan jest dobrotliwy,
Pan z przyrodzenia lutościwylutościwy,
Co przeciw Tobie u wszech ludzi
Uczciwość wielką w sercu budzi.Cieszy mię, Panie, dobroć Twoja,
Cieszą mię słowa; dusza moja
Upatrzą Twego smiłowaniasmiłowania
BarziejBarziej niż nocna straż świtaniaBarziej niż nocna straż świtania
Pragnie duch Twego smiłowania.
O Izraelu, niech się dzieje
Co chce, ty w Panu kładź nadziejeU Tego litość nieprzebrana,
U Tego pomoc nieczekana,
Ten miłosierdziu swemu g'wolig'woli
Ze wszechwszech cię grzechów twych wyzwoli.