Sprawdź się
Nigdy tego nie powtórzę! Możliwe odpowiedzi: 1. obietnica, 2. ostrzeżenie
Rozwiń zdanie pojedyncze nierozwinięte Przyjdę wieczorem w taki sposób, żeby wyrażało (w kolejnych zdaniach): obietnicę, groźbę, zobowiązanie, obawę.
Określ intencje wypowiedzi bohaterów podanych bajek Ignacego Krasickiego.
Kulawy i ślepyNiósł ślepy kulawego, dobrze im się działo;
Ale że to ślepemu nieznośno się zdało,
Iż musiał zawżdy słuchać, co kulawy prawi,
Wziął kij w rękę: „Ten – rzecze – z szwanku nas wybawi!”
Idą; a wtem kulawy krzyknie: „Umknij w lewo!”.
Ślepy wprost i, choć z kijem, uderzył łbem w drzewo.Źródło: Ignacy Krasicki, Kulawy i ślepy, [w:] tegoż, Wybór bajek i satyr , Kraków 2018, s. 9.
Ptaszki w klatce„Czegóż płaczesz? – staremu mówił czyżyk młody –
Masz teraz lepsze w klatce niż w polu wygody”.
„Tyś w niej zrodzon – rzekł stary – przeto ci wybaczę;
Jam był wolny, dziś w klatce – i dlatego płaczę”.Źródło: Ignacy Krasicki, Ptaszki w klatce, [w:] Ignacy Krasicki, Wybór bajek i satyr, Kraków 2018, s. 11.
Konie i furmanKoniom, co szły przy dyszlu, powtarzał woźnica:
„Nie dajcie się wyprzedzić tym, co są u licatym, co są u lica”.
Goniły się pod wieczór zacząwszy od rana.
Wtem jeden z przechodzących rzecze do furmana:
„Cóż ci stąd, że cię słucha głupich bydląt rzesza?”
A furman: „Konie głupie, ale wóz pospiesza”.Źródło: Ignacy Krasicki, Konie i furman, [w:] Ignacy Krasicki, Wybór bajek i satyr , Kraków 2018, s. 16.
Z poniższych zdań wypisz intencję wypowiedzi jako aktu o znaczeniu dosłownym, a także implikowanym (presupozycję).
Marcin kupił sobie obiad.
Idź na dwór!
Czy możesz zgasić światło?
Ułóż dialog, w którym znajdą się wypowiedzi z intencją: prośby, aprobaty i obietnicy.