Sprawdź się
Połącz wydarzenia z odpowiednimi datami.
Proklamacja niepodległości Izraela, Początek procesów norymberskich, Zamach na hotel <span lang="en">King David</span> w Jerozolimie, Masakra w Dajr Jasin, Wybuch I wojny izraelsko-arabskiej, Proklamacja niepodległości Indii, Przemowa <span lang="en">Churchilla</span> w <span lang="en">Fulton</span>, Referendum ludowe w Polsce, Rezolucja 181, Kapitulacja Japonii, Początek blokady Berlina, Zakończenie obrad konferencji w Poczdamie
02.08.1945 | |
02.09.1945 | |
20.11.1945 | |
05.03.1946 | |
30.06.1946 | |
22.07.1946 | |
18.07.1947 | |
29.11.1947 | |
09.04.1948 | |
14.05.1948 | |
15.05.1948 | |
24.06.1948 |
![Na ilustracji przedstawiono sytuację z sali sądowej. W centralnej części, przed stołem sędziego, stoi mężczyzna w czarnym ubraniu, rozdzielający tłum wściekłych ludzi. Ludzie po jego prawej stronie są w arabskich strojach, trzymają w rękach karabiny i szable. Po lewej stronie z bronią po lewej jest śmiejący się młody mężczyzna. Za nimi na podwyższeniu siedzi sędzia z ogromną, kulistą głową i wieńcem laurowym na niej.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RXUAXH5T0EExg/1645191966/13AZlSKhJ7zlrsCeWvPWWbVYvWeE3MW2.jpg)
ONZ, na torsie postaci po lewej:
Palestyński Arab, na torsie postaci po prawej:
Palestyński Żyd, na kartce w dłoni Żyda:
Podział.
Uzupełnij ilustrację o „dymki” wyrażające myśli poszczególnych postaci: pielęgniarki, pacjenta oraz mężczyzn z teczkami opisanymi jako USA i ZSRS. Uwaga! Myśli powinny się odnosić do sytuacji politycznej w Palestynie w 1948 r.
![Na obrazku znajduje się mężczyzna leżący w łóżku, przykryty aż po nos. Na łóżku napisane jest Palestyna. Przy jego łóżku stoją mężczyźni w garniturach z teczkami. Na każdej znajduje się nazwa Państwa. Są to USA, ZSRS, Francja, Chiny. Z pokoju wychodzi pielęgniarka niosąca teczkę z napisem Wielka Brytania i ogląda się na mężczyzn. Przy łóżku stoi szafka, a na niej butelki z lekarstwami, na jednej z nich kartka z napisem podział.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RWiNbMXAn3WrE/1645191976/4BLmtsCL8L3Cy8KwttOLwDRntmFoftPT.jpg)
Pielęgniarka radzi: A teraz, panowie, powinniśmy coś zdziałać sami, zamiast mówić jej, co ma robić. Napisy na teczkach (od lewej): W.B. [Wielka Brytania], USA, Francja, ZSRS, Chiny. Napis przy łóżku „pacjentki”:
Palestyna. Napis na butelce na stoliku:
Podział, na butelce trzymanej przez postać:
Powiernictwo.
![Na rysunku przedstawiono mężczyznę i kobietę stojących nad wózkiem. Na wózku znajduje się napis Izrael, a wewnątrz leży dziecko z grzechotką w prawej ręce. Kobieta ubrana jest w długi płaszcz, a na głowie ma kapelusz z kwiatami. W prawej ręce trzyma torebkę z napisem Truman, drugą bawi się z dzieckiem. Mężczyzna wygląda jak Józef Stalin, ubrany jest w wysokie buty, czarne spodnie i białą kurtkę. Ma wąsa i krótkie proste włosy. Klaszcze nad wózkiem.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1KRGISWIQthY/1645191986/2dgmgQovA5ULdJaQztpBr0dZYkE1Jv6t.png)
Adoptowane dziecko.
W którym roku powstała ilustracja? Wybierz właściwą odpowiedź spośród poniższych propozycji. Uzasadnij swój wybór.
- 1948
- 1947
- 1946
- żadna z powyższych dat
Zapoznaj się z tekstem Deklaracji niepodległości Izraela.
Deklaracja niepodległości Izraela z 14 maja 1948 r.Erec-Izrael (kraj Izrael) był kolebką narodu żydowskiego. Tu kształtowała się jego tożsamość duchowa, religijna i polityczna. To tutaj, po raz pierwszy, Żydzi stworzyli państwo, jak również wartości kulturalne o narodowym i uniwersalnym charakterze, obdarowawszy świat Księgą Ksiąg.
Po przymusowym wygnaniu ze swej ziemi przez cały kres rozproszenia naród zachował wiarę i nigdy nie zaprzestał pełnej nadziei modlitwy o powrót do swej ojczyzny i odzyskanie politycznej niezawisłości.
Przywiązanie do tradycji i historii sprawiły, że kolejne pokolenia Żydów dokładały starań, aby ponownie osiedlić się w swojej ojczyźnie. W ostatnich dziesięcioleciach rozpoczął się ich masowy powrót. Pionierzy (imigranci przybywający do Izraela na przekór restrykcyjnemu prawu) i bojownicy użyźnili pustynię, przywrócili język hebrajski, zbudowali wioski i miasta, stworzyli kwitnące społeczeństwo sprawujące kontrolę nad własną gospodarką i kulturą, społeczeństwo kochające pokój – lecz potrafiące się bronić […] i pragnące stworzyć własne państwo.
[…]
Zagłada, która spotkała ostatnio naród – w której zgładzono miliony Żydów w Europie – była kolejnym potwierdzeniem konieczności rozwiązania problemu wyobcowania Żydów poprzez odbudowę w Izraelu państwa żydowskiego, które otwarłoby szeroko bramy ojczyzny dla wszystkich Żydów, przyznając im status pełnoprawnych obywateli wspólnoty międzynarodowej.
[…]
W czasie II wojny światowej społeczność żydowska w tym kraju wspomagała narody miłujące wolność i pokój w ich zmaganiach z siłami nazistowskiej niegodziwości i za cenę krwi swych żołnierzy oraz przez wysiłek zbrojny zyskała prawo zasiadania pośród narodów, które stworzyły ONZ.
29 listopada 1947 Zgromadzenie Ogólne ONZ ogłosiło rezolucję wzywającą do utworzenia państwa żydowskiego w Izraelu. Zgromadzenie nakazało mieszkańcom Izraela powziąć wszelkie kroki niezbędne do wprowadzenia powyższej rezolucji w czyn. Uznanie przez Narody Zjednoczone prawa narodu żydowskiego do stworzenia własnego państwa jest nieodwołalne.
Prawo to jest naturalnym prawem narodu żydowskiego i podobnie jak każdego innego narodu do decydowania o własnym losie we własnym państwie.
STOSOWNIE DO TEGO, MY, PRZEDSTAWICIELE RADY NARODU, REPREZENTANCI SPOŁECZNOŚCI ŻYDOWSKIEJ W IZRAELU I RUCHU SYJONISTYCZNEGO, ZGROMADZENI TU W DNIU WYGAŚNIĘCIA BRYTYJSKIEGO MANDATU W IZRAELU – NA MOCY NASZEGO HISTORYCZNEGO I NATURALNEGO PRAWA, JAK RÓWNIEŻ NA PODSTAWIE UCHWAŁY ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH – OGŁASZAMY NINIEJSZYM UTWORZENIE ŻYDOWSKIEGO PAŃSTWA NA ZIEMI IZRAELSKIEJ, KTÓRE MA BYĆ ZNANE JAKO IZRAEL.
Źródło: Deklaracja niepodległości Izraela z 14 maja 1948 r. Cytat za: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, s. 311–312.
Przeciągnij do luk w tekście brakujące zdania.
Problemem był też brak doświadczenia bojowego żydowskich imigrantów z Europy., Żydzi od lat starali się zdobywać broń, omijając zakaz jej importu, lecz brakowało im artylerii oraz innego ciężkiego sprzętu., Dla Żydów było oczywiste, że w chwili wycofania się Brytyjczyków Arabowie – nieakceptujący podziału Palestyny ani wedle rezolucji ONZ, ani wedle żadnej innej zasady – uderzą., Dla Izraelczyków – i tych świeżo przybyłych, i tych urodzonych w Palestynie – była to wojna o przetrwanie.
Choć Deklarację Niepodległości opracowywano w pośpiechu, to była pewna sfera powstającego państwa, gdzie przygotowania trwały od dawna – siły zbrojne. .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... I że tym razem nie będą to potyczki z palestyńskimi oddziałami partyzanckimi, lecz z regularnymi armiami sąsiednich państw. Gdy doszło więc do starcia, okazało się, że liczebnie siły izraelskie i arabskie są wyrównane: uczestniczące w walce armie arabskie liczyły ok. 27 tys. żołnierzy, a Hagana ok. 30 tys. żołnierzy. Ale Arabowie mieli lepsze uzbrojenie. .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Żydowskie lotnictwo właściwie nie istniało. Wiele zawdzięczano Czechosłowacji, która za gotówkę sprzedała broń i amunicję, a ostatecznie także samoloty typu Messerschmitt, ze zdobyczy na Niemcach (dzięki tym samolotom Izraelczycy zatrzymali egipski marsz na Tel Awiw). .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Nie znali również hebrajskiego – języka używanego przez dowódców. W pierwszej chwili była to więc armia ludzi słabo uzbrojonych i słabo wyszkolonych, którzy jednak przewyższali wroga determinacją. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ułóż fragmenty artykułu tak, aby całość stanowiła spójną narrację.
- Jednym z najbardziej drastycznych przykładów ówczesnych wypędzeń był los arabskich mieszkańców miast Lydda i Ramle w lipcu 1948 r. Arabowie z Lyddy musieli opuścić miasto pieszo. Niektórzy z nich zmarli po drodze, nie wytrzymując długiego marszu w upale. Jeden z żydowskich dowódców – Icchak Rabin, późniejszy premier – miał potem napisać, że psychologicznie była to dla niego jedna z najtrudniejszych akcji podczas tamtej wojny.
- Wojna o niepodległość zakończyła się w 1949 r. Młodziutkie państwo izraelskie nie tylko przetrwało, ale też znacznie poszerzyło swoje terytorium w stosunku do tego, co ustaliła ONZ. Jego istnienia nie można już było podważyć.
- Już w okresie poprzedzającym Deklarację Niepodległości, a potem podczas wojny, siły żydowskie zmuszały arabskich cywilów do opuszczenia swoich domów. Liczbę wypędzonych ocenia się na 750 tys. – to szacunki ONZ.
- Wojna okazała się także momentem przełomowym w kształtowaniu się narodu izraelskiego. Do walki przystąpili wtedy młodzi ludzie, którzy urodzili się już w Palestynie, i którzy bronili swoich własnych domów. Obok nich walczyli imigranci z Europy, ocaleni z Holokaustu, którymi kierowała determinacja i może nawet rozpacz – wiedzieli, że nie mogą już na nikogo liczyć, że muszą sami wywalczyć swoje miejsce na ziemi. Wszyscy ci ludzie mieli różne doświadczenia i przekonania, mówili różnymi językami. Jednak z tej najkrwawszej z izraelskich wojen wyszli zjednoczeni. Jako naród polityczny.
- Proces ten, przez niektórych historyków określany jako czystka etniczna, obfitował w akty przemocy wobec cywilów – i dał początek nierozwiązanemu do dziś problemowi uchodźstwa palestyńskiego. Dziś liczbę żyjących jeszcze wygnańców oraz ich potomków szacuje się na 5 mln; półtora miliona z nich żyje wciąż w obozach dla uchodźców (obecnie to prawie miasta czy osiedla, ale nadal tak nazywane).
Do każdej fotografii zaproponuj minimum trzy pytania, które mogłyby się stać początkiem badań historycznych związanych z przedstawionymi na zdjęciach osobami i sytuacją, w jakiej się znalazły.
![Na zdjęciu przedstawiony jest samochód pancerny. Na szczycie ma dwa otwierane włazy, z jednego z nich wychyla się mężczyzna. Drugi mężczyzna stoi przy drzwiach samochodu. Przed autem znajduje się tłum dzieci i dwie kobiety.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RMzQ9PMe6FOnY/1645192021/GyCXJfDrS5hlarhL1ijhbNpfD55YSLOS.jpg)
![Czarno-biała fotografia przedstawia dwóch mężczyzn i kobietę. Wszyscy ubrani są w koszule. Mężczyzna po lewej stronie ma czapkę i trzyma hełm. W centralnej części znajduje się kobieta z ciemnymi włosami do ramion. Za nią stoi mężczyzna i trzyma dłoń na jej ramieniu. Ma on opatrunek na głowie, nachodzący na jedno oko.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R187uQILMxesB/1645192030/DlPCFyy5pWFnxPv23zSf3jwyS9V3Yr0r.jpg)
![Na zdjęciu znajduje się murowany budynek. Pod jego ścianą w rzędzie siedzą Arabowie w luźnych szatach i chustach na głowach. Dwóch z nich stoi. Przed nimi rosną drzewa i stoją mężczyźni w mundurach.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RyE2bVeB5Qh5j/1645192041/2EJZc6YhzZEHxG2CCJjJdibrpHh3M7i3.jpg)