Przemysł wpływa na zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego m.in. gazami oraz pyłami. Najbardziej pod tym względem neutralnym przemysłem dla środowiska jest przemysł... Możliwe odpowiedzi: 1. wydobywczy, 2. energetyczny, 3. farmaceutyczny, 4. drzewno-papierniczy
R1OzZo4nV8jik1
Ćwiczenie 2
Połącz podane wyrażenia w pary przyczynowo – skutkowe. wylesianie stoków Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód płynne odpady przemysłowe Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód sztuczne nawożenie Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód skoncentrowane ścieki pohodowlane (gnojownica) Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód dostarczanie do atmosfery szkodliwych gazów, w tym związków siarki i azotu Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód
Połącz podane wyrażenia w pary przyczynowo – skutkowe. wylesianie stoków Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód płynne odpady przemysłowe Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód sztuczne nawożenie Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód skoncentrowane ścieki pohodowlane (gnojownica) Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód dostarczanie do atmosfery szkodliwych gazów, w tym związków siarki i azotu Możliwe odpowiedzi: 1. eutrofizacja wód powierzchniowych, 2. kwaśne opady, 3. erozja gleb, 4. uwalnianie dużej ilości metanu, 5. obniżenie jakości wód
R1DMRcHyjvHzS2
Ćwiczenie 3
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Bilans emisji głównych zanieczyszczeń powietrza w 2018 r.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., oprac. na podstawie GUS, Ochrona środowiska 2019, GUS, Warszawa 2019. Dostępne w internecie: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2019,1,20.html, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 3
R1BX3NlsLSLjf
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
2
Ćwiczenie 4
Oceń prawdziwość stwierdzeń, korzystając z podanej infografiki.
RpXJTVJxoLx11
Ilustracja przedstawia, jak można narazić się na kontakt z pestycydami. Jest to praca na polu, w szklarni lub w ogrodzie. Wdychanie powietrza zawierającego pestycydy w trakcie i po opryskach zarówno na terenach wiejskich jak i w mieście. Żywność zawierająca pestycydy. Kurz zawierający pestycydy po opryskach w ogrodzie lub skażona pestycydami ziemia. Woda pitna na terenach rolniczych, na których doszło do skażenia wód gruntowych lub powierzchniowych. Osoby, które nie pracują lub nie mieszkają na terenach rolniczych są narażone na kontakt z pestycydami głównie przez żywność.
Źródło: dostępny w internecie: greenpeace.org, tylko do użytku edukacyjnego.
RH6VA8rx3xDik
Łączenie par. Oceń prawdziwość stwierdzeń korzystając z podanej infografiki.. Podczas pracy na polu może zwiększać się wdychanie drobinek pestycydów.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Mieszkańcy miast mogą mieć kontakt z pestycydami poprzez np. owoce i warzywa, do produkcji których użyto środków ochrony roślin.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Po opryskach środkami ochrony roślin w przydomowych ogrodach lub sadach drobinki pestycydów nie mogą znajdować się w kurzu domowym.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pestycydy dostając się do wód śródlądowych mogą powodować skażenie ryb w morzach.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. Oceń prawdziwość stwierdzeń korzystając z podanej infografiki.. Podczas pracy na polu może zwiększać się wdychanie drobinek pestycydów.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Mieszkańcy miast mogą mieć kontakt z pestycydami poprzez np. owoce i warzywa, do produkcji których użyto środków ochrony roślin.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Po opryskach środkami ochrony roślin w przydomowych ogrodach lub sadach drobinki pestycydów nie mogą znajdować się w kurzu domowym.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pestycydy dostając się do wód śródlądowych mogą powodować skażenie ryb w morzach.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Ryws9Uc5HTBi021
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj skutki, stanowiące zagrożenie dla środowiska, do odpowiedniego sektora gospodarki.Rolnictwo Możliwe odpowiedzi: 1. zanieczyszczenie wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów mineralnych, 2. intensyfikacja różnych form erozji gleb i zmniejszenie ich żyzności, 3. nadmierny wzrostu stężenia tlenków siarki i azotu, pyłu węglowego, 4. odprowadzanie do wód gruntowych dużych ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych, 5. kwaśne opady zakwaszające gleby i wody powierzchniowe, 6. w znacznym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki ozonowej, 7. nieustanne wibracje i duży, ciągły hałas, 8. emisja do powietrza substancji gazowych lub pyłowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, 9. zanieczyszczenia termiczne wód powierzchniowych, 10. bardzo negatywny wpływ na roślinność, szczególnie leśną, poprzez emisję tlenków azotu, 11. zanieczyszczenie gleb i wód pozostałościami chemicznych środków ochrony roślin, 12. leje depresyjne, zapadliska, osiadanie gruntu i związane z tym pękanie ścian budynków, 13. zaburzane są szlaki migracyjne zwierząt, następuje fragmentaryzacja ich siedlisk, 14. produkcja dużych ilości tlenku węgla, tlenków azotu, ołowiu, 15. zmiany w krajobrazie i wyginięcie niektórych gatunków fauny i flory Przemysł Możliwe odpowiedzi: 1. zanieczyszczenie wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów mineralnych, 2. intensyfikacja różnych form erozji gleb i zmniejszenie ich żyzności, 3. nadmierny wzrostu stężenia tlenków siarki i azotu, pyłu węglowego, 4. odprowadzanie do wód gruntowych dużych ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych, 5. kwaśne opady zakwaszające gleby i wody powierzchniowe, 6. w znacznym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki ozonowej, 7. nieustanne wibracje i duży, ciągły hałas, 8. emisja do powietrza substancji gazowych lub pyłowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, 9. zanieczyszczenia termiczne wód powierzchniowych, 10. bardzo negatywny wpływ na roślinność, szczególnie leśną, poprzez emisję tlenków azotu, 11. zanieczyszczenie gleb i wód pozostałościami chemicznych środków ochrony roślin, 12. leje depresyjne, zapadliska, osiadanie gruntu i związane z tym pękanie ścian budynków, 13. zaburzane są szlaki migracyjne zwierząt, następuje fragmentaryzacja ich siedlisk, 14. produkcja dużych ilości tlenku węgla, tlenków azotu, ołowiu, 15. zmiany w krajobrazie i wyginięcie niektórych gatunków fauny i flory Transport Możliwe odpowiedzi: 1. zanieczyszczenie wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów mineralnych, 2. intensyfikacja różnych form erozji gleb i zmniejszenie ich żyzności, 3. nadmierny wzrostu stężenia tlenków siarki i azotu, pyłu węglowego, 4. odprowadzanie do wód gruntowych dużych ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych, 5. kwaśne opady zakwaszające gleby i wody powierzchniowe, 6. w znacznym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki ozonowej, 7. nieustanne wibracje i duży, ciągły hałas, 8. emisja do powietrza substancji gazowych lub pyłowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, 9. zanieczyszczenia termiczne wód powierzchniowych, 10. bardzo negatywny wpływ na roślinność, szczególnie leśną, poprzez emisję tlenków azotu, 11. zanieczyszczenie gleb i wód pozostałościami chemicznych środków ochrony roślin, 12. leje depresyjne, zapadliska, osiadanie gruntu i związane z tym pękanie ścian budynków, 13. zaburzane są szlaki migracyjne zwierząt, następuje fragmentaryzacja ich siedlisk, 14. produkcja dużych ilości tlenku węgla, tlenków azotu, ołowiu, 15. zmiany w krajobrazie i wyginięcie niektórych gatunków fauny i flory
Przyporządkuj skutki, stanowiące zagrożenie dla środowiska, do odpowiedniego sektora gospodarki.Rolnictwo Możliwe odpowiedzi: 1. zanieczyszczenie wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów mineralnych, 2. intensyfikacja różnych form erozji gleb i zmniejszenie ich żyzności, 3. nadmierny wzrostu stężenia tlenków siarki i azotu, pyłu węglowego, 4. odprowadzanie do wód gruntowych dużych ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych, 5. kwaśne opady zakwaszające gleby i wody powierzchniowe, 6. w znacznym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki ozonowej, 7. nieustanne wibracje i duży, ciągły hałas, 8. emisja do powietrza substancji gazowych lub pyłowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, 9. zanieczyszczenia termiczne wód powierzchniowych, 10. bardzo negatywny wpływ na roślinność, szczególnie leśną, poprzez emisję tlenków azotu, 11. zanieczyszczenie gleb i wód pozostałościami chemicznych środków ochrony roślin, 12. leje depresyjne, zapadliska, osiadanie gruntu i związane z tym pękanie ścian budynków, 13. zaburzane są szlaki migracyjne zwierząt, następuje fragmentaryzacja ich siedlisk, 14. produkcja dużych ilości tlenku węgla, tlenków azotu, ołowiu, 15. zmiany w krajobrazie i wyginięcie niektórych gatunków fauny i flory Przemysł Możliwe odpowiedzi: 1. zanieczyszczenie wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów mineralnych, 2. intensyfikacja różnych form erozji gleb i zmniejszenie ich żyzności, 3. nadmierny wzrostu stężenia tlenków siarki i azotu, pyłu węglowego, 4. odprowadzanie do wód gruntowych dużych ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych, 5. kwaśne opady zakwaszające gleby i wody powierzchniowe, 6. w znacznym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki ozonowej, 7. nieustanne wibracje i duży, ciągły hałas, 8. emisja do powietrza substancji gazowych lub pyłowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, 9. zanieczyszczenia termiczne wód powierzchniowych, 10. bardzo negatywny wpływ na roślinność, szczególnie leśną, poprzez emisję tlenków azotu, 11. zanieczyszczenie gleb i wód pozostałościami chemicznych środków ochrony roślin, 12. leje depresyjne, zapadliska, osiadanie gruntu i związane z tym pękanie ścian budynków, 13. zaburzane są szlaki migracyjne zwierząt, następuje fragmentaryzacja ich siedlisk, 14. produkcja dużych ilości tlenku węgla, tlenków azotu, ołowiu, 15. zmiany w krajobrazie i wyginięcie niektórych gatunków fauny i flory Transport Możliwe odpowiedzi: 1. zanieczyszczenie wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów mineralnych, 2. intensyfikacja różnych form erozji gleb i zmniejszenie ich żyzności, 3. nadmierny wzrostu stężenia tlenków siarki i azotu, pyłu węglowego, 4. odprowadzanie do wód gruntowych dużych ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych, 5. kwaśne opady zakwaszające gleby i wody powierzchniowe, 6. w znacznym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego i do zanikania powłoki ozonowej, 7. nieustanne wibracje i duży, ciągły hałas, 8. emisja do powietrza substancji gazowych lub pyłowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, 9. zanieczyszczenia termiczne wód powierzchniowych, 10. bardzo negatywny wpływ na roślinność, szczególnie leśną, poprzez emisję tlenków azotu, 11. zanieczyszczenie gleb i wód pozostałościami chemicznych środków ochrony roślin, 12. leje depresyjne, zapadliska, osiadanie gruntu i związane z tym pękanie ścian budynków, 13. zaburzane są szlaki migracyjne zwierząt, następuje fragmentaryzacja ich siedlisk, 14. produkcja dużych ilości tlenku węgla, tlenków azotu, ołowiu, 15. zmiany w krajobrazie i wyginięcie niektórych gatunków fauny i flory
21
Ćwiczenie 6
Przedstaw sposoby zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza w Polsce przez transport.
RmGZh0atBIhUF
(Uzupełnij).
Przypomnij sobie, które aktywności człowieka generują najwięcej zanieczyszczeń.
Należałoby np.:
zastosować katalizatory w samochodowych silnikach (potrafią unieszkodliwić 90% spalin);
tworzyć skrzyżowania bezkolizyjne dla pojazdów (szczególnie dotyczy to dużych miast);
tworzyć pasy zieleni w okolicy dróg oraz osiedli mieszkaniowych;
nie wyjeżdżać samochodem bez rzeczywistej potrzeby;
zastąpić samochód środkami komunikacji komunalnej, rowerem;
wyeliminować samochodowy transport z nieprzystosowanych do tego ulic (centra miast i wsi), co ograniczy powstawanie smogu;
wprowadzić dopłaty do zmiany samochodów na mniej emisyjne;
zmniejszyć koszty transportu miejskiego;
wprowadzić darmowe godziny transportu miejskiego w tzw. godzinach szczytu lub np. wprowadzić opłaty za wjazd do centrum autem.
21
Ćwiczenie 7
Na podstawie poniższych informacji wyjaśnij, w jaki sposób przekraczanie wymaganych prawem poziomów dopuszczalnych zanieczyszczeń w środowisku wpływa na ludzi i środowisko przyrodnicze.
1
Standardy jakości środowiska, które są ustalone w prawie krajowym i wspólnotowym, uwzględniają już aspekt zdrowotny. Dotrzymywanie wymaganych prawem poziomów dopuszczalnych zanieczyszczeń w środowisku zapewnia skuteczną ochronę ludzi i środowiska przed oddziaływaniem negatywnych czynników. Dlatego też ważne jest ciągłe monitorowanie środowiska oraz identyfikowanie obszarów występowania przekroczeń. Zadania te są niezbędne do podejmowania działań mających na celu osiąganie poziomów zanieczyszczeń, które nie powodują negatywnego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko.
Rfnxu0Bex8DGN
Ilustracja przedstawia co wpływa na zdrowie i dobrostan człowieka. Jest to dostęp do środowiska i narażenie na warunki środowiskowe w tym ekosystemy światowe i europejskie oraz zapotrzebowanie na zasoby w tym wodę, domy i mieszkania, energię, transport i żywność.
Źródło: GIOS, Stan środowiska w Polsce. Sygnały 2016, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2017, tylko do użytku edukacyjnego.
RxU8tb2FvcRsn
(Uzupełnij).
Przypomnij sobie, co konkretnie wpływa na zdrowie człowieka i czystość środowiska.
Przekraczanie wymaganych prawem poziomów dopuszczalnych zanieczyszczeń w środowisku wpływa negatywnie na zdrowie ludzi i zwierząt oraz kondycję roślin. Poziom zanieczyszczenia powietrza w miastach jest główną środowiskową przyczyną umieralności na świecie. Większość Europejczyków, zamieszkujących duże obszary miejskie, jest narażona na wysoki poziom hałasu, również na hałas w porze nocnej, który wiąże się z często występującą bezsennością i innymi negatywnymi skutkami dla zdrowia. Przekroczone normy w środowisku mają duży wpływ na zanieczyszczenie wody i żywność, które z kolei mają ogromny wpływ m.in. na zdrowie człowieka. Dbanie o to, aby osiągać niskie poziomy zanieczyszczeń, które nie powodują negatywnego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko, jest dbaniem również o wysoką jakość życia człowieka.
31
Ćwiczenie 8
Wyjaśnij, dlaczego transport jest jedną z głównych przyczyn zanieczyszczenia powietrza i wód w środowisku przyrodniczym. Na podstawie dostępnych źródeł wiedzy oceń tendencję zmian wielkości zanieczyszczenia powietrza wywołanych transportem.
RyIqzJe4dTya0
(Uzupełnij).
Przypomnij sobie, w jaki sposób transport wpływa na środowisko.
Transport jest przyczyną m.in.:
wzrostu efektu cieplarnianego, a także powstawania dziury ozonowej, zwłaszcza transport powietrzny (samoloty przemieszczają się na wysokości kilku kilometrów i tam też wydzielają lotnicze zanieczyszczenia, które przez długi czas mogą pozostawać w stratosferze, przez co niosą dużo groźniejsze dla środowiska konsekwencje);
wzrostu stężenia spalin i zanieczyszczenia powietrza pyłami, gazami i metalami ciężkimi;
zagrożeń dla życia w wodach śródlądowych i morskich z powodu smarów oraz olejów z łodzi;
wydostawania się ropy naftowej, która odcina dopływ tlenu dla organizmów wodnych oraz zlepia pióra ptaków mazią, wywołują ten skutek awarie tankowców i morskich platform wydobywczych.
Z roku na rok zanieczyszczenie powietrza związane z transportem w Polsce maleje, przykładowo w 2016 r. zanieczyszczenia związane ze spalaniem paliw wynosiły około 22 tys. t, a w 2020 r. 12 tys. t. Jednak w niektórych miejscach – szczególnie w dużych miastach – często przekraczane są normy związane z zanieczyszczeniem powietrza.
